Δεκάδες ακίνητα τραπεζών αναμένεται να δοθούν προς πώληση το επόμενο διάστημα εξαιτίας των συγχωνεύσεων στον κλάδο που οδηγεί σε κλείσιμο υποκαταστημάτων. Εκτιμάται ότι 190 τραπεζικά σημεία έχουν βάλει λουκέτα και επίκειται το κλείσιμο άλλων 450 υποκαταστημάτων. Τα περισσότερα από αυτά ήταν ιδιόκτητα και πλέον οι νέοι τραπεζικοί όμιλοι που δημιουργούνται θα πρέπει να τα αξιοποιήσουν ή να τα πουλήσουν. Το ίδιο ισχύει και με τα χιλιάδες σπίτια, καταστήματα, γραφεία, αποθήκες, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις μικρά ή μεγαλύτερα ακίνητα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους οι τράπεζες. Αλλά και πολλές επιχειρήσεις έχουν βγάλει στο σφυρί ακίνητα τα οποία όμωςπαρά τις ελκυστικές τιμές παραμένουν στα αζήτητα. Οπως τονίζει κτηματομεσίτης που ασχολείται με τις πωλήσεις μεγάλων ακινήτων «έχουμε πραγματικά "φιλέτα" επιχειρήσεων από το 2010 που έχουν βγει στο σφυρί, η τιμή τους πέφτει συνεχώς αλλά κανείς δεν κάνει την κίνηση να τα αγοράσει. Το απόλυτο αδιέξοδο». Οι επιχειρήσεις θέλουν να ξεφορτωθούν τα ακίνητα «βαρίδια», όμως, ουσιαστικές συμφωνίες δεν γίνονται με ευκολία. Πρόκειται κυρίως για επιχειρήσεις που κλείνουν ή βρίσκονται στα πρόθυρα του άρθρου 99 ξεπουλάνε όσο όσο κτίρια γραφείων ή καταστήματα προκειμένου να ξεπληρώσουν τα χρέη τους ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις αναγκαστικών πλειστηριασμών για την αποπληρωμή οφειλών σε τράπεζες, προμηθευτές ή εργαζόμενους. Αν και είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς ποιοι και τι πουλάνε, εκτιμάται ότι μόνο 30 εταιρείες του Χρηματιστηρίου βγάζουν στο σφυρί περιουσία εμπορικής αξίας άνω των 3 δισ. ευρώ, αλλά με πολύ μικρότερες απαιτήσεις λόγω της κρίσης. Αυτή είναι η εικόνα που επικρατεί σήμερα στον επιχειρηματικό κλάδο ο οποίος αναζητά σωσίβιο στην ακίνητη περιουσία του, όμως δεν υπάρχουν αγοραστές να πληρώσουν ενώ η απαξίωση της ακίνητης περιουσίας των εταιρειών εγγράφεται πλέον στους ισολογισμούς χειροτερεύοντας τη θέση τους.

Τα παζάρια είναι αποδοτικά καθώς απο αυτά ο αγοραστής μπορεί να αποκομίσει όφελος έως 40%. Οπως αναφέρουν μεσίτες, στις ελάχιστες περιπτώσεις που εμφανίζεται πελάτης, ο ιδιοκτήτης (ακόμη κι αν είναι ο κατασκευαστής) δεν θέλει να τον χάσει, οπότε δέχεται να ρίξει την τιμή. Συνεπώς, οι αναγραφόμενες τιμές στις αγγελίες πώλησης ακινήτων δεν έχουν την παραμικρή σχέση με αυτές που ζητούνται κατά τη διαπραγμάτευση με τον αγοραστή. Είναι συνήθως 20%-40% πιο κάτω. Μέχρι πέρυσι, τόσο μεγάλες εκπτώσεις ήταν αδιανόητες. Πολλοί κατασκευαστές είχαν ακόμη αντοχές, ένα είδος "μαξιλαριού" από τα κέρδη της χρυσής δεκαετίας 1998-2008. Αυτός ήταν και ο λόγος που μέχρι τα μέσα του 2011, μεσούσης δηλαδή της κρίσης, οι τιμές μειώνονταν με αργό ρυθμό, της τάξης του 6%-7% ετησίως. Τα πράγματα για τους κατασκευαστές έχουν αλλάξει ριζικά. Ετσι, στις ακριβές περιοχές του Λυκαβηττού ή της Κηφισιάς μπορεί κανείς να βρει καλοσυντηρημένο παλαιό διαμέρισμα σε 1.800 ευρώ/τ.μ, όσο δηλαδή και στην Πλατεία Μαβίλη.

Απο τις υψηλότερες αποδόσεις στην Ευρώπη προσφέρει η ελληνική αγορά ακινήτων και η τάση αυτή δεν φαίνεται να ανατρέπεται και το 2013 καθώς το γεγονός ότι η οικονομία θα είναι σε ύφεση (4,5% προβλέπει ο προϋπολογισμός) αποτελεί σαφή ένδειξη για τις τάσεις τον επόμενο χρόνο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις κορυφαίων αναλυτών , η ζήτηση εμφανιστεί θα επικεντρώνεται στα ακίνητα που εκποιεί το δημόσιο σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές προσφέροντας σχεδόν τρικοσμικές αποδόσεις στους "επενδυτές". Η επιλογή αυτή του ΤΑΙΠΕΔ που φάνηκε ξεκάθαρα στην εκποίηση του IBC θα επηρεάσει και την υπόλοιπη αγορά καθώς θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το ύψος τόσο των τιμών όσο και των αποδόσεων της επένδυσης σε ακίνητα. Αυτό πρακτικά, θα επιταχύνει τόσο τις τιμές πώλησης όσο και των ενοικίων. Σημειώνεται ότι συνολικά για την αγορά επαγγελματικών ακινήτων, οι εκτιμήσεις της Πειραιώς Real Estate αναφέρουν ότι εφέτος η μέση πτώση των τιμών των ενοικίων θα διαμορφωθεί μεταξύ 12,5% - 18,5% με την αγορά των καταστημάτων να υφίσταται τις μεγαλύτερες απώλειες. Σωρευτικά, από τα ανώτατα επίπεδα του 2007, οι τιμές στα ενοίκια γραφείων έχουν μειωθεί κατά 32,4%, των καταστημάτων κατά 53,1% και των αποθηκών / βιομηχανικών χώρων κατά 34,6%.

Στα εμπορικά καταστήματα και στα γραφεία, τα παλιά συμβόλαια περιλάμβαναν ένα ελάχιστο επίπεδο ενοικίου, προσαυξανόμενο με τον ετήσιο πληθωρισμό. Αντίθετα, στα νέα συμβόλαια:

• Η ρήτρα του πληθωρισμού έχει εκλείψει (μικρό το κακό για τους ιδιοκτήτες, καθώς ο πληθωρισμός αναμένεται να κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα κατά την επόμενη τριετία).

• Το ελάχιστο επίπεδο ενοικίου έχει υποχωρήσει δραστικά, ιδίως για τους ενοικιαστές υψηλής πιστοληπτικής ικανότητας.

• Σε αρκετές περιπτώσεις, υπάρχει ένα ασήμαντο ελάχιστο ενοίκιο, σε συνδυασμό με ποσοστό επιβάρυνσης του ενοικιαστή ανάλογα με το ύψος των πωλήσεων που θα επιτύχει (το ενοίκιο μεταβάλλεται από σταθερό σε μεταβλητό κόστος).

• Οι ιδιοκτήτες στις ανανεώσεις των συμβολαίων με αξιόπιστους πιστωτές, δέχονται μεν μειώσεις ενοικίων, αλλά παράλληλα προσπαθούν να επεκτείνουν την περίοδο των συμβολαίων, εξασφαλίζοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα την είσπραξη των ενοικίων

Καμιά κατηγορία ακινήτων δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής και μάλιστα στη λίστα των «επικίνδυνων» ενοικίων έχουν αρχίσει πλέον να εντάσσονται και είδη δραστηριοτήτων που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν… υπεράνω πάσης υποψίας. Ένα είδος τέτοιων ακινήτων είναι τα τραπεζικά καταστήματα, που ήδη έχουν αρχίσει να περικόπτονται και που η κίνηση αυτή αναμένεται να ενταθεί λόγω και των συγχωνεύσεων στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό χώρο.