Περιορισμούς στην περαιτέρω δόμηση ακινήτων που περιλαμβάνουν κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους θέτει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την υπ. αριθμόν 1971/2012 απόφασή της. Σύμφωνα με την απόφαση, εφόσον υπάρχει σε ακίνητο υπέρβαση, δηλαδή αυθαίρετο κτίσμα (όπως είναι το «κλείσιμο» ημιυπαίθριων χώρων), δεν μπορεί από τους ιδιοκτήτες να ζητηθεί, αλλά ούτε και να εκδοθεί από την αρμόδια πολεοδομία, νέα οικοδομική άδεια για την κατασκευή επιπλέον τετραγωνικών μέτρων στο ίδιο ακίνητο. Σημειώνεται, πάντως, ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ δεν έκρινε τον «πυρήνα» της συνταγματικότητας ή μη του νέου νόμου 3843/2010 για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, καθώς δεν κρίθηκε αναγκαίο, λόγω των ζητημάτων που τέθηκαν προς συζήτηση με τη σχετική αίτηση. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας είναι προσφύγει τρεις κάτοικοι της Χαλκιδικής, οι οποίοι υποστήριζαν ότι η ρύθμιση του άρθρου 5 του Ν. 3843/2010, με το οποίο πραγματοποιείται η «τακτοποίηση» των ημιυπαίθριων χώρων, είναι αντισυνατγματική. Συγκεκριμένα, οι κάτοικοι υποστήριζαν ότι ο νόμος 3843/2010 (άρθρο 5 παράγραφος 1) είναι αντίθετος στο άρθρο 24 του Συντάγματος, που απαγορεύει την επιδείνωση των όρων διαβίωσης, αλλά και τη λήψη μέτρων που επιφέρουν επιδείνωση των όρων διαβίωσης και υποβάθμιση του υπάρχοντος φυσικού οικιστικού περιβάλλοντος.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας εξέτασαν την άρνηση της Πολεοδομίας Πολυγύρου να ανακαλέσει δύο οικοδομικές άδειες στην παραλία Νικήτης του δήμου Σιθωνίας Χαλκιδικής, καθώς σύμφωνα με τους προσφεύγοντες κατοίκους υπάρχουν παραβιάσεις των οικοδομικών αδειών. Στην προκειμένη περίπτωση είχαν κτιστεί νόμιμα 150 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) και αυθαίρετα 50 τ.μ., ενώ την ίδια στιγμή οι ιδιοκτήτες ζητούσαν να ανοικοδομήσουν επιπλέον και άλλα 50 τ.μ. Ακυρώνοντας την επίμαχη οικοδομική άδεια, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι κατά την έννοια του άρθρου 6 παράγραφος 7 του Ν. 3843/2010 δεν παρέχεται δυνατότητα έκδοσης (μετά την ημερομηνία δήλωσης της τακτοποίησης που ορίστηκε στις 2 Ιουλίου 2009) νέας οικοδομικής άδειας για προσθήκη ή επέκταση κτιρίου. Κάτι τέτοιο - σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας - συνεπάγεται επιπλέον δόμηση που υπερβαίνει τους ισχύοντες όρους δόμησης και τα επιτρεπτά όρια αλλά και περαιτέρω επιβάρυνση του οικιστικού περιβάλλοντος.

Στον «αέρα» βρίσκονται πλέον οι κτιριακές εγκαταστάσεις του «Badminton» στην περιοχή Γουδή, που χρησιμοποιήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες για διάφορα αθλήματα και τα τελευταία χρόνια έχουν παραχωρηθεί σε ιδιώτες και αξιοποιούνται για πολιτιστικές εκδηλώσεις (μουσικές, θεατρικές, συνέδρια κ.λπ.). Με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτή σχετική αίτηση πολιτιστικού σωματείου των Αμπελοκήπων και κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και ακύρωσε την οικοδομική άδεια που εκδόθηκε το 2006 (και την αναθεώρησή της το 2007), επιτρέποντας τότε να μετατραπούν οι προσωρινές (λυόμενες) εγκαταστάσεις σε μόνιμες, ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν άλλου είδους μετα-ολυμπιακές χρήσεις. Ετσι, το κτίριο θεωρείται πλέον αυθαίρετο και κατεδαφιστέο, ενώ είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν οικονομικές αξιώσεις αποζημίωσης από την εταιρεία που το εκμεταλλεύεται (ABCD) με βάση σύμβασης εικοσαετούς παραχώρησης (μίσθωσης) από την εταιρεία Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. Η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου 3342/05, που επέτρεψαν την επέκταση των εγκαταστάσεων και τη μετατροπή τους σε μόνιμες, γιατί δεν είναι συμβατές με το χαρακτήρα της περιοχής ως Μητροπολιτικού Πάρκου, αλλά και επειδή δεν υπήρξαν μελέτες που να ερευνούν επιπτώσεις στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον της Αττικής. Παράλληλα, το ΣτΕ ακύρωσε τη σιωπηρή απόρριψη από την πλευρά των συναρμόδιων υπουργών (Χωροταξίας, Οικονομίας, Αμυνας, Αγροτικής Ανάπτυξης) το 2007 του αιτήματός του για κατεδάφιση του κλειστού γηπέδου αντιπτέρησης στο Ολυμπιακό Κέντρο Γουδή.

Σύμφωνα με το ΣτΕ, οι επίμαχες διατάξεις του νόμου παραβιάζουν το άρθρο 24 του Συντάγματος και είναι ανίσχυρες, γιατί οδηγούν σε επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων όχι μόνο της περιοχής αλλά και ολόκληρου του λεκανοπεδίου Αττικής, χωρίς να υπάρχει ειδική μελέτη που να τεκμηριώνει επαρκώς τις ρυθμίσεις από την άποψη της πολεοδομικής ανάγκης. Παράλληλα, η Ολομέλεια υπό τον πρόεδρο ΣτΕ  διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει ειδική μελέτη που να εξετάζει τις επιπτώσεις στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον από τη διατήρηση του κτιρίου, που ανεγέρθηκε ως προσωρινή κατασκευή για να απομακρυνθεί εντός εξαμήνου από τη λήξη των Αγώνων. Η Ολομέλεια επισημαίνει (1970/12) ότι οι εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε μόνιμες με πρόβλεψη χρήσης για μουσικές, θεατρικές, κοινωνικές εκδηλώσεις, συνέδρια και υποστηρικτικούς χώρους εστίασης κ.λπ., χωρητικότητας 2.000 θέσεων. Ομως, ο χώρος αυτός βρίσκεται στην ευρύτερη ζώνη προστασίας του Υμηττού, συνδέοντας τον ορεινό όγκο με τον αστικό ιστό και προορίζονταν να γίνει ελεύθερος χώρος πρασίνου, ανήκοντας στον πυρήνα πάρκου υπερτοπικής σημασίας. Η προοπτική κατεδάφισης των εγκαταστάσεων θα οδηγήσει σε αξιώσεις αποζημίωσης σε βάρος του Δημοσίου, που έχει δεσμευτεί με εικοσαετή σύμβαση παραχώρησης της εκμετάλλευσής του. Ομως, η Ολομέλεια του ΣτΕ δέχεται ότι η 20ετής μίσθωση του κτιρίου δεν μπορεί να επηρεάσει το γεγονός ότι οι διατάξεις του νόμου 3342/05 είναι αντισυνταγματικές, διότι οι θεσπιζόμενες ρυθμίσεις δεν έχουν προσωρινό χαρακτήρα. Κρίνει, επίσης, ότι δεν μπορεί να επηρεάσει την κρίση του το γεγονός ότι το κτίριο χρησιμοποιείται ως θέατρο ή για συναυλίες λίγες ημέρες κάθε μήνα, κυρίως βραδινές ώρες.

Οι έλεγχοι των αυθαιρέτων σε όλη την Ελλάδα για τον εντοπισμό παράνομων κτισμάτων συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, παρά τον υπηρεσιακό χαρακτήρα της κυβέρνησης, ενώ απρόσκοπτα πραγματοποιούν το έργο τους και οι επιθεωρητές περιβάλλοντος για τον εντοπισμό περιβαλλοντικών παραβάσεων, όπως ανέφεραν κύκλοι του ΥΠΕΚΑ. Απόφαση του υπηρεσιακού υπουργού , σύμφωνα πάντα με τους ίδιους κύκλους, είναι να συνεχιστούν με την ίδια ένταση οι έλεγχοι και η καταγραφή των παραβάσεων από τα αρμόδια όργανα του υπουργείου, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το μείζον πρόβλημα των αυθαιρέτων, ενώ σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται όλα τα σχετικά υπηρεσιακά προγράμματα. Όπως προβλέπεται από τον Καλλικράτη, το κομμάτι των κατεδαφίσεων, το έχουν αναλάβει οι Περιφέρειες, οι οποίες και αυτές με τη σειρά τους βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με το υπουργείο, όπως επίσης και με τις πολεοδομίες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση όσων παραβατών προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το νόμο για τα αυθαίρετα, όπως έγινε κατά κόρον στην περιοχή της Μυκόνου.

Προς νέα παράταση οδηγείται η καταληκτική ημερομηνία για την υπαγωγή στην ρύθμιση για τα αυθαίρετα καθώς η εκκρεμότητα που υπάρχει σχετικά με την ένταξη στη ρύθμιση αυθαιρέτων που οι ιδιοκτήτες τους έχουν μόνο ιδιωτικά έγγραφα έχει προκαλέσει αλαλουμ στην αγορά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μηχανικών , αν δεν υπάρξει οριστική γνωμοδότηση για το συγκεκριμένο θέμα χιλιάδες ιδιοκτήτες που θα ήθελαν να ενταχθούν στην σχετική ρύθμιση ουσιαστικά αποκλείονται από αυτή . Στην περίπτωση μάλιστα που το ΣτΕ γνωμοδοτήσει με τρόπο ώστε να αρθούν οι σημερινές απαγορεύσεις τότε όλη η ρύθμιση κινδυνεύει να τιναχθεί στον «αέρα» λόγω νομικών περιπλοκών οι οποίες είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσουν ακόμα και τους ιδιοκτήτες εκείνους που έχουν υπαχθεί στην ρύθμιση. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι επιπτώσεις από μία τέτοια προοπτική είναι τέτοιες ώστε να επηρεάσουν ακόμα και την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Φυσικά, η εξέλιξη αυτή έχει φρενάρει την ολοκλήρωση αρκετών συμφωνιών πώλησης αφού στην πραγματικότητα τα συγκεκριμένα ακίνητα είναι …μετέωρα. Στα πλαίσια αυτά, η παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υπαγωγής στη ρύθμιση μέχρις ότου λυθεί ο γρίφος των «ιδιωτικών εγγράφων» είναι μονόδρομος αφού και η υπηρεσιακή Κυβέρνηση δεν έχει την δυνατότητα να προωθήσει νομοθετικές ρυθμίσεις που ενδεχομένως να μπορούσαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που έχει προκύψει.