Μία δικαστική διαμάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Ελληνικό δείχνει ότι τα σχέδια για την πώληση εκατομμυρίων στρεμμάτων δημόσιας γης μόνο εύκολα δεν θα υλοποιηθεί. Πρόκειται για τις διεκδικήσεις που έχουν περισσότεροι από 300 ιδιοκτήτες ακινήτων στο Ελληνικό. Πρόκειται για περίπου 300 ιδιοκτήτες ακινήτων που είχαν απαλλοτριωθεί για τις ανάγκες του παλιού αεροδρομίου. Αυτοί είχαν πρσφύγει στο ΣτΕ και η προσφυγή τους είχε απορριφθεί από την Ολομέλεια του . Παρόλα αυτά όμως εκκρεμεί στο ΣτΕ άλλη μια δίκη, με την οποία διεκδικούν τις περιουσίες τους που απαλλοτριώθηκαν για εθνικούς σκοπούς αλλά σήμερα σχεδιάζεται να πουληθούν σε ιδιώτες.. Τα απαλλοτριωμένα ακίνητα βρίσκονται στον προσφυγικό συνοικισμό Χασανίου και στην Κηπούπολη Ελληνικού. Με τις υποθέσεις αυτές να βρίσκονται στα δικαστήρια , πόσο εφικτή είναι η υλοποίηση μίας τέτοιας έκτασης επένδυσης , αναρωτιόνταν πριν λίγες μέρες τραπεζικός παράγοντας και συμπλήρωνε «δεν υπάρχει επενδυτής που θα φέρει έστω και ένα ευρώ όταν γνωρίζει ότι μία απόφαση δικαστηρίου μπορεί να ανατρέψει όλα τα δεδομένα.» Το ίδιο ακριβώς πρόβλημα μπορεί να επαναληφτεί και σε όλες τις περιπτώσεις αξιοποίησης των δημόσιων εκτάσεων.

Ακυρη είναι η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της περιουσίας δανειολήπτη όταν γίνεται για να καλυφθούν τοκογλυφικά επιτόκια σε δάνειο που συμφωνείται μεταξύ ιδιωτών. Ο Αρειος Πάγος έβαλε «φρένο» στην είσπραξη τοκογλυφικών τόκων καθώς και στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων για την είσπραξή τους. Το ανώτατο δικαστήριο επικυρώνοντας αντίστοιχη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, ο Αρειος Πάγος έκρινε νόμιμη την ανακοπή που άσκησε οφειλέτης δανείου που είχε επιβαρυνθεί με τοκογλυφικούς τόκους, που είχε αξιώσει ο δανειστής και οι οποίοι ξεπερνούσαν μέχρι και 15% το δικαιοπρακτικό (εξωτραπεζικό) επιτόκιο, με το οποίο μπορούν να συμφωνούνται δάνεια μεταξύ ιδιωτών. Σύμφωνα με την αρεοπαγητική απόφαση δέχθηκε ότι είναι ορθή η άποψη του Εφετείου πως οι οικονομικές αξιώσεις του δανειστή δεν είναι νόμιμες, διαπιστώνοντας ότι είχαν εκδοθεί επιταγές προκειμένου να καλυφθούν τοκογλυφικοί τόκοι. Παράλληλα δέχθηκε ότι δεν ήταν νόμιμη η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης που κίνησε ο δανειστής κατά της οφειλέτριας εταιρείας (μίας ΑΕΒΕ στη Βόρεια Ελλάδα) και εμπόδισε να «βγουν στο σφυρί» περιουσιακά της στοιχεία. Το ανώτατο δικαστήριο δέχθηκε επίσης ως ορθή την εφετειακή κρίση ότι το δάνειο είχε ουσιαστικά εξοφληθεί, θεωρώντας μάλιστα ότι μπορεί να αποτελέσει πλήρη απόδειξη γι' αυτό, το γεγονός ότι ο δανειστής είχε δώσει στην ΑΕΒΕ μία υπεύθυνη δήλωση (του νόμου 1599/86) η οποία μπορούσε νόμιμα να αξιολογηθεί ως εξοφλητική απόδειξη για το χρέος. Ετσι η δικαιοσύνη με απόφαση -«ανάσα» ανοίγει το δρόμο για να προστατευθούν αποτελεσματικότερα όσοι πιέζονται από τοκογλυφικά επιτόκια, αφού μπορούν με ανακοπή να αποτρέψουν την αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας τους, προβάλλοντας ότι η οικονομική αξίωση του δανειστή δεν είναι νόμιμη λόγω του τοκογλυφικού επιτοκίου. Στη συγκεκριμένη υπόθεση εταιρεία δανείστηκε το 1995 από ιδιώτη ποσό 44.020,5 ευρώ (15 εκατ. δρχ.) με συμφωνία για επιτόκιο ύψους 48% ετησίως, ποσοστό που υπερέβαινε κατά πολύ το ανώτατο επιτρεπόμενο επιτόκιο (δικαιοπρακτικό) εκείνη την εποχή και το οποίο ανερχόταν σε 32% στις αρχές του χρόνου (όταν δόθηκε η πρώτη δόση του δανείου) και σε 27% προς το τέλος του χρόνου (όταν δόθηκε η δεύτερη δόση).

Στην γωνία Ζωοδόχου Πηγής και Αραχώβης, στα Εξάρχεια βρίσκονταν ένα μικρό μπακάλικο. Μικρό στα τετραγωνικά αλλά στην πραγματικότητα «ταΐζε» μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες γειτονιές του κέντρου της Αθήνας. Το δούλευαν τρία αδέλφια και είχαν σήμα κατατεθέν τα τσουβάλια με τα χύμα όσπρια και τις διανομές κατ΄ οικον με το ποδήλατο του μικρότερου από τα τρία αδέλφια. Σήμερα το μπακάλικο δεν υπάρχει . Όπως δεν υπάρχει και ο ράπτης που δούλευε λίγο παραπάνω στην Ζωοδόχου Πηγής και το γωνιακό εστιατόριο της Καλλιδρομίου και η πιτσαρία της γειτονιάς που είχε γνωρίζει πιένες στην διάρκεια της δεκαετίας του ΄80. Σημάδια των καιρών θα έλεγαν μερικοί. Οι παγκοσμιοποίηση θα έλεγαν κάποιοι άλλοι. Οι επιπτώσεις από την μάχη της ελεύθερης αγοράς κάποιοι τρίτοι . Την αλήθεια όμως την περιγράφουν οι αμείλικτοι αριθμοί οι οποίοι παρουσιάζουν παραστατικά την πραγματικότητα . Κάθε χρόνος που περνά λιγότερα καταστήματα τροφίμων επιβιώνουν από τον οξύ ανταγωνισμό των σούπερ μάρκετ. Η απώλεια μεριδίου της αγοράς είναι μία αλήθεια καθώς από το 1995 μέχρι σήμερα τα μεγάλα σούπερ μάρκετ έχουν σχεδόν διπλασιάσει τον όγκο των πωλήσεων τους (η αξία των πωλήσεων μετά την αφαίρεση του πληθωρισμού) ενώ αντίθετα τα μικρά καταστήματα τροφίμων έχουν εμφανίσει μείωση των πραγματικών τους πωλήσεων. Συγκεκριμένα την περίοδο 1995 -2007 : -τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων έχουν αυξήσει τις πραγματικές τους πωλήσεις κατά 80,7% περίπου. -τα μικρά καταστήματα τροφίμων και ποτών έχουν μικρότερο τζίρο σε ποσοστό που προσεγγίζει το 7% περίπου. «Στην πραγματικότητα δεν μιλάμε για ανταγωνισμό τιμών αλλά για ανταγωνισμό σημείων πώλησης. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτύξει τεράστια , για τα ελληνικά δεδομένα δίκτυα πώλησης με αποτέλεσμα να εκμεταλλεύονται όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των οικονομιών κλίμακος. Εκτιμάται ότι το πανελλαδικό δίκτυο πώλησης των τεσσάρων μεγαλύτερων αλλυσίδων σούπερ μάρκετ ξεπερνά τα 1100 καταστήματα. Η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων βρίσκεται στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού. Φυσικά στο περιβάλλον αυτό η μικρή επιχείρηση τροφίμων είναι αδύνατον να αντέξει τόσο τον ανταγωνισμό των τιμών όσο και το αυξημένο κόστος που συνεπάγεται η επί ίσοις όροις λειτουργία της με την αντίστοιχη των σούπερ μάρκετ(ωράρια λειτουργίας, ελαστική απασχόληση κ.α) . Από την άλλη πλευρά δεν θα πρέπει να υποβαθμίζεται το γεγονός ότι οι μεγάλοι τζίροι φέρνουν τόσο φθηνότερες προμήθειες όσο και παράπλευρα έσοδα καθώς και δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω των προμηθευτών τους (βιομηχανίες κ.α). Ενδεικτικό θα πρέπει να θεωρείται το γεγονός ότι η πίττα της αγοράς τροφίμων και ποτών στην αγορά της Αττικής εκτιμάται ότι υπερβαίνει , σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται στα στοιχεία των οικογενειακών προϋπολογισμών τα 6 δις. ευρώ το χρόνο. Σε μία τόσο μεγάλη αγορά η μοίρα των μικρών του κλάδου θα πρέπει να αναζητηθεί στο περιθώριο.» τόνιζε πρόσφατα οικονομικός αναλυτής ο οποίος καταγράφει τα οικονομικά μεγέθη της αγοράς ειδών διατροφής και ποτών. Πρέπει να σημειωθεί ότι , η κρίση δεν έχει χτυπήσει μόνο τα παραδοσιακά μπακάλικα αλλά και άλλους χώρους της αγοράς τροφίμων . Για παράδειγμα από στοιχεία  προκύπτει ότι τουλάχιστον 200 ατομικές επιχειρήσεις αρτοποιών και ζαχαροπλαστών του νομού Αττικής «κατεβάζουν» ρολά . Ανάλογο είναι και το τοπίο που διαμορφώνεται και στο χονδρικό εμπόριο των τροφίμων όπου τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους. Φαίνεται όμως ότι ανάλογη είναι και η κατάσταση που διαμορφώνεται και στην αγορά ένδυσης και υπόδησης όπου και εκεί οι μικρές επιχειρήσεις του κλάδου έχουν να κάνουν ένα διμέτωπο αγώνα προσπαθώντας να διατηρήσουν το μερίδιο αγοράς που έχουν. Τα επίσημα στοιχεία όμως αποκαλύπτουν ότι και στο πεδίο αυτό το αποτέλεσμα είναι σχεδόν προκαθορισμένο και οδηγεί στη ν συγκέντρωση. «Η αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης σταδιακά οργανώνεται με βάση την αγορά ειδών διατροφής . Οι ξένες αλυσίδες ισχυροποιούν την θέση τους στην αγορά ισχυροποιώντας την παρουσία τους τόσο στις αγορές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης όσο και των μεγάλων αστικών κέντρων . Από την άλλη πλευρά οι ελληνικές επιχειρήσεις που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον οξύ ανταγωνισμό επενδύουν στο δίκτυο καταστημάτων τους . Από την άλλη πλευρά , οι μικρότερες επιχειρήσεις , που δεν αντιμετωπίζουν χρηματοοικονομικά προβλήματα προσπαθούν να αποκτήσουν παρουσία σε οργανωμένους εμπορικούς χώρους υποβαθμίζοντας το ρόλο των τοπικών αγορών . Αποτέλεσμα οι μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου να έχουν να αντιμετωπίσουν ένα οξύ ανταγωνισμό σε όλα τα επίπεδα που αργά αλλά σταθερά τους οδηγεί σε απώλεια σημαντικού μεριδίου της αγοράς.», τόνιζε πριν λίγες μέρες συνδικαλιστής έμπορος όταν του ζητήθηκε να ερμηνεύσει τα στοιχεία που αφορούν την εξέλιξη των πωλήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά χρόνο με τον χρόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου ειδών ένδυσης και υπόδησης ισχυροποιούν ακόμα περισσότερο την θέση τους στην αγορά. Συγκεκριμένα την περίοδο 1995-2007 ο όγκος των πωλήσεων των μεγάλων εμπορικών αλυσίδων ειδών ένδυσης και υπόδησης κατέγραψε άνοδο της τάξης του 143% ενώ αντίθετα οι μικρές επιχειρήσεις του κλάδου είδαν τον όγκο των πωλήσεων τους να αυξάνεται σε ποσοστό που κινείται στα επίπεδα του 50%. Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν την ανάπτυξη των εμπορικών δικτύων οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν επενδύσει κυρίως στο πανελλαδικό δίκτυο καταστημάτων γεγονός που τους παρέχει την δυνατότητα να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις οικονομίες κλίμακος. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι ήδη πολλές από τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου έχουν αναπτύξει δίκτυο 20 έως 80 καταστημάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Πάντως από τα στοιχεία που καταγράφουν την καταναλωτική δαπάνη σε είδη ένδυσης και υπόδησης προκύπτει ότι μόνο στον νομό Αττικής η «πίττα» της αγορά ξεπερνά τα 3 δις, ευρώ τον χρόνο.(στοιχεία του 2005). Πάντως τα σημάδια της κρίσης έχουν αρχίσει να κάνουν έντονη την παρουσία τους καθώς μόνο στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας 15 στα 100 μαγαζιά είναι κενά . Παράλληλα περισσότερες από 300 βιοτεχνίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αναστέλλουν κάθε χρόνο την λειτουργία τους αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό των κινέζικων και ινδικών προϊόντων που εισάγουν τις περισσότερες φορές πρώην συνάδελφοί τους. «Η μικρή και μεσαία επιχείρηση του κλάδου που δεν κατόρθωσε να προσαρμοστεί στο πνεύμα της εποχής κινείται πλέον στην κόψη του ξυραφιού και οι μόνοι που το γνωρίζουν είναι οι ίδιοι αλλά και οι τράπεζες της περιοχής τους που έχουν κατακλυσθεί από τις επιταγές ευκολίας που αποτελούν πλέον τον «σύγχρονο» τρόπο χρηματοδότησης των μικρών του κλάδου. Το πρόβλημα φυσικά είναι ιδιαίτερα έντονο στην Αθήνα καθώς τα αγοραστικά πρότυπα της περιφέρεια αποτελούν την τελευταία γραμμή άμυνας για τους μικρούς του κλάδου» επισήμανε χαρακτηριστικά ο ίδιος έμπορος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ήδη το εμπόριο ακολουθεί την μοίρα της βιοτεχνίας η οποία κινείται πλέον στα όρια τη επιβίωσης .

Τελικά η κυρία Μπιρμπίλη έχει αυτονομηθεί; Η στάση της , ως μέλος του υπουργικού συμβουλίου προκαλεί εύλογα ερωτηματικά καθώς όλα δείχνουν χαράζει αυτόνομη πολιτική σχεδόν στο σύνολο των θεμάτων που την αφορούν. Οι δηλώσεις της Τ. Μπιρμπίλη για τα αυθαίρετα προκάλεσαν έκπληξη στους επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου και εκνευρισμό στην πλατεία Συντάγματος. Αλλά οι δηλώσεις Πεταλωτή την δικαίωσαν θέτοντας την σε απυρόβλητο.

Δεν υπάρχει θέμα αποχώρησης της Τίνας Μπιρμπίλη από την κυβέρνηση ξεκαθάρισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής και υποστήριξε ότι στο θέμα των αυθαιρέτων μπορεί να υπάρξει απόφαση, που θα λαμβάνει υπόψη και το περιβάλλον και δευτερευόντως τα έσοδα.

«Η άποψη κανενός υπουργού δεν μπορεί να δεσμεύσει μία συλλογική κυβερνητική απόφαση. Ό,τι έχει να κάνει με επιλογές της κυβέρνησης, είναι απόφαση συλλογική και αυτό είναι ξεκάθαρο. Στο τέλος αυτό που προέχει είναι η λήψη απόφασης σε συλλογικό κυβερνητικό επίπεδο», σημείωσε ο κ. Πεταλωτής μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό Real FΜ, τονίζοντας με αφορμή τις χθεσινές δηλώσεις της υπουργού ΠΕΚΑ πως το θέμα των αυθαιρέτων, «δεν είναι θέμα ούτε του Γ. Παπακωνσταντίνου, ούτε της Τ. Μπιρμπίλη, είναι θέμα κυβερνητικής απόφασης» σε ένα πρόβλημα που «θα πρέπει να λυθεί με τον καλύτερο τρόπο».

Δεν υπάρχει ενδοκυβερνητική αντιπαράθεση για το θέμα των αυθαιρέτων, ισχυρίστηκε από την πλευρά του ο υφυπουργός Παιδείας Γιάννης Πανάρετος, λέγοντας πως πρόκειται για διατύπωση απόψεων από διαφορετική οπτική γωνία για το ίδιο θέμα.

Η υπουργός Περιβάλλοντος  χθες δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί από το Γ. Παπακωνσταντίνου για την περαίωση των αυθαιρέτων και τη ΔΕΗ, αλλά και από τον Γ. Ραγκούση, σε ό,τι αφορά στον περιφερειακό σχεδιασμό για τα απορρίμματα. Και έκανε ένα ακόμη βήμα. Ξεκαθάρισε πως δεν την ενδιαφέρει άλλο υπουργείο, εκτός από αυτό το οποίο ήδη έχει! Σύγχυση ως προς τις κυβερνητικές προθέσεις προκάλεσαν και οι δηλώσεις της για το θέμα της Κερατέας: «Η πολιτεία θα πρέπει να είναι ανοιχτή σε προτάσεις για το θέμα των τεχνολογιών. Οι κάτοικοι πρέπει να επιλέγουν την τεχνολογία». Άφησε ανοιχτό και το θέμα της αλλαγής χωροθέτησης που ζητούν οι κάτοικοι. «Θα πρέπει να πειστούμε ως προς την εφικτότητα της πρότασης» απάντησε σε σχετικό ερώτημα. Και κατέστησε σαφές ότι διεκδικεί ισότιμο ρόλο με εκείνο του υπουργείου Εσωτερικών: «Ήταν συνολική κυβερνητική επιλογή να διευθετηθεί το θέμα. Οφείλουμε να έχουμε ενιαία γραμμή. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, αν δεν υπάρξει στενή συνεργασία κυρίως του υπουργείου Περιβάλλοντος με το υπουργείο Εσωτερικών» Η ίδια τόνισε πως «δεν πρόκειται να καλύψει με πολεοδομικό και περιβαλλοντικό μανδύα μια ρύθμιση που έχει μόνο εισπρακτική λογική». Επανέλαβε ότι τυχόν νομιμοποίηση θα κριθεί αντισυνταγματική «καθώς τίθεται θέμα ισονομίας μεταξύ των πολιτών». «Η πολιτεία δεν μπορεί να αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο εκείνον που αυθαιρετεί κι εκείνον που λειτουργεί νομότυπα», προσέθεσε, και επανέλαβε ότι το θέμα είναι ανοιχτό και για το θέμα των ημιυπαιθρίων. Η υπουργός Περιβάλλοντος εμφανίστηκε ανένδοτη και για το θέμα της ΔΕΗ: «Η θέση της κυβέρνησης για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ είναι σαφής. Όταν προχωρήσει η αποκρατικοποίηση που θα γίνει σε συνάρτηση με την αγορά και την αξία της, θα πρέπει να διατηρηθεί ο δημόσιος έλεγχος».