Τρίτη, 26 Νοέμβριος 2024 23:40

Η κρίση έχει κτυπήσει και την αγορά ακινήτων . Εκατομμύρια έλληνες , ιδιοκτήτες, ενοικιαστές , υποψήφιοι αγοραστές , επενδυτές αλλά και δανειολήπτες στεγαστικών δανείων προβληματίζονται για την επόμενη μέρα και για τον τρόπο που θα την αντιμετωπίσουν. Προσπαθήσαμε και συγκεντρώσαμε τα πιο πιο συνηθισμένα ερωτήματα που απασχολούν σήμερα όλους εκείνους που ασχολούνται με την αγορά ακινήτων και προσπαθήσαμε απευθυνόμενοι σε ειδικούς να δώσουμε απαντήσεις.

1η. Η αγορά κατοικίας είναι σήμερα προσοδοφόρα επένδυση; Μάλλον όχι αφού οι αποδόσεις που προσφέρει δεν είναι πλέον ανταγωνιστικές. Όσο αφορά στις μελλοντικές υπεραξίες κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι το ράλι της προηγούμενης δεκαετίας στην οποία οι τιμές αυξήθηκαν 150% κατά μέσο όρο θα επαναληφθεί σύντομα.

2η Να αγοράσω σήμερα ή να περιμένω πτώση των τιμών στο εγγύς χρονικό διάστημα; Τα στοιχεία που αφορούν την πορεία των τιμών κατοικίας τους τελευταίους 18 μήνες δείχνουν ότι η πτώση δεν είναι γενικευμένη ενώ αντίθετα σε αρκετές περιοχές καταγράφηκαν και αυξήσεις. Στις περιοχές που οι τιμές εμφανίστηκαν να υποχωρούν η πτώση ήταν σχετικά μικρή. Η εικόνα αυτή δεν αναμένεται να ανατραπεί τους επόμενους μήνες αλλά φυσικά δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να ανακαλύψετε κάποια πραγματική ευκαιρία. Αυτό σημαίνει ότι αν βρείτε το ακίνητο που σας ταιριάζει επενδύστε τώρα.

3η. Τελικά θα πέσουν οι τιμές ; Αν περιμένετε θεαματική υποχώρηση του μέσου επιπέδου τιμών , ανάλογη με εκείνη που καταγράφηκε στην αγορά των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας μάλλον θα απογοητευτείτε. Η ελληνική αγορά είναι αρκετά ασφαλής , αφού το ποσοστό ενυπόθηκων δανείων στο συνολικό απόθεμα ακινήτων είναι πολύ χαμηλό (δεν ξεπερνά το 20%) ενώ οι δείκτες δανεισμού των εταιριών που ασχολούνται με την κατασκευή κατοικίας περιορισμένοι.

4η . Από την έρευνα αγορά προκύπτει ότι οι τιμές όταν αγοράσεις διαμέρισμα στα σχέδια ή και ημιτελές είναι συμφέρουσες . Υπάρχουν κίνδυνοι; Σε ένα ασταθές οικονομικό περιβάλλον οι πιθανότητες ο κατασκευαστής να βρεθεί σε αδυναμία να ολοκληρώσει το έργο δεν μπορούν να αποκλειστούν. Αν διασφαλιστεί ο κίνδυνος αυτός τότε η συγκεκριμένη κίνηση μπορεί να αποδειχτεί τουλάχιστον εύστοχη.

5η. Συμφέρει η αγορά γης; Οι πρόσφατες έρευνες που αφορούν στην εξέλιξη των τιμών της γης αποκάλυψαν ότι το γενικό επίπεδο των τιμών τουλάχιστον στις αστικές περιοχές παραμένει αμετάβλητο. Άλλωστε αυτό είναι ένα επιχείρημα που προβάλλουν οι κατασκευαστές προκειμένου να αιτιολογήσουν την διατήρηση των τιμών των κατοικιών στα περυσινά περίπου επίπεδα. Αντίθετα στις αγροτικές περιοχές το ρίσκο είναι σημαντικά υψηλότερο.

6η. Ποια επένδυση εμφανίζει μεγαλύτερο ποσοστό κινδύνου ; Η αγορά καταστημάτων σε απομονωμένες περιοχές και η αγορά μικρών γραφείων μεγάλης ηλικίας. Οι δείκτες διαθεσιμότητες που δείχνουν τον αριθμό των κενών ακινήτων αυτής της κατηγορίας συνεχώς επιδεινώνονται. Φυσικά αν υπάρχει ήδη μισθωτής ο επενδυτικός κίνδυνος περιορίζεται αισθητά.

7η. Η αγορά με δάνειο το οποίο να εξυπηρετείται από το ενοίκιο ποιους κινδύνους κρύβει; Γενικά είναι μία ασφαλής κίνηση. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι που συνδέονται είτε με την εξυπηρέτηση του δανείου . Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλισθεί μία στοιχειώδης σταθερότητα στο ποσό της τοκοχρεωλυτικής δόσης σε όλη την διάρκεια του δανείου (σταθερό επιτόκιο και δάνειο σε ευρώ) και η φερεγγυότητα του ενοικιαστή.

8η. Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που προσθέτουν αξία στην επένδυση σε κατοικία ; Ο όροφος , η θέα , η εγγύτητα σε σταθμό μετρό , η ποιότητα κατασκευαστής , οι υποδομές σε παιδεία και υγεία της περιοχής και κυρίως η ΠΕΡΙΟΧΗ.

9η. Η αγορά εξοχικής κατοικίας θα υποχωρήσει περαιτέρω; Στην Ελλάδα , σε αντίθεση με την Ισπανία η αγορά εξοχικής κατοικίας συντηρείται από την εγχώρια ζήτηση. Επομένως αν η εγχώρια ζήτηση περιορισθεί τότε αυτό θα έχει επιπτώσεις και στην εξοχική κατοικία. Αυτό όμως που θα πρέπει να τονιστεί είναι η ύπαρξη σημαντικού αδιάθετου αποθέματος σε πολλά τουριστικά θέρετρα.

10η. Ποιο είναι το μυστικό για μία πετυχημένη αγορά; Η προσεκτική έρευνα και η ΤΥΧΗ.

Τρίτη, 26 Νοέμβριος 2024 23:40

Την στιγμή που ο κανόνας εμφανίζει τις περιόδους κρίσης κατακόρυφη αύξηση των συμφωνιών μίσθωσης σπιτιών, στην Ελλάδα καταγράφεται το ακριβώς αντίθετο. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθεικε σε τρείς συνοικίες του κέντρου της ΑΘήνας -Κολωνάκι,Αμπελόκηποι,Κυψέλη- η ζήτηση για ενοικίαση σπιτιών εμφανίζεται μειωμένη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια ενώ ο απαραίτητος χρόνος για την ενοικίαση ενός σπιτιού έχει επιμικυνθεί τουλάχιστον κατα ένα μήνα. Παράλληλα , έχει αυξηθεί και ο αριθμός των διαμειρισμάτων που προσφέρονται προς ενοικίαση . Απο την άλλη πλευρά , απο τα επίσημα στοιχεία του τιμαρίθμου προκύπτει και επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των ενοικίων σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια όταν η ετήσια μεταβολη τους κινιόνταν στα επίπεδα του 4%. Σήμερα εκτιμάται ότι ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής κινείται στα επίπεδα του 2,5-3%. Συγκεκριμένα η άνοδος των ενοικίων κατοικιών το α΄εξάμηνο ήταν 2,9% σε ετήσια βάση .΄10. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών των διαμερισμάτων (-3,7% στο 1ο 6μηνο.΄10 σε ετήσια βάση) οδήγησε σε περαιτέρω σημαντική μείωση του λόγου του δείκτη τιμών διαμερισμάτων προς τον δείκτη των ενοικίων στο 84,9 το 2ο 3μηνο.΄10 από 87,2 το 1ο 3μηνο.΄10, 91,1 το 2009 και 97,9 το 2008 (2007=100). Η εξέλιξη αυτή δείχνει αισθητή άνοδο της απόδοσης της επένδυσης σε διαμερίσματα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιαζέται στα διαμερίσματα που το εμβαδόν τους είναι ανω των 120 τετραγωνικών μέτρων. Στις περιπτώσεις αυτές οι ιδιοκτήτες αναγκάζονται να μειώσουν τα ενοίκια που ζητούν προκειμένου να νοικιάσουν το σπίτι.

Τρίτη, 26 Νοέμβριος 2024 23:40

Πιο δύσκολη απο ποτέ είναι πλέον η ανάκαμψη της αγοράς εξοχικής κατοικίας. Το τελευταίο χρόνο , με ευθύνη του οικονομικού επιτελείου καταφέραμε το ακατόρθωτο: Διαμορφώσαμε μια ήδη αδικαιολήγητα ακριβή αγορά σε πανάκριβη. Καταστήσαμε μία αγορά με πολύ χαμηλές καθαρές αποδόσεις σε απωθητική αφού πλέον, λόγω της υψηλής φορολογίας , οι αποδόσεις της επένδυσης σε κατοικία είναι αρνητικές έως και κατα 3 ποσοστιαίες μονάδες. Δυσφημισαμε στο εξωτερικό τόσο την οικονομία όσό και την αγορά. Ήδη , όλα τα έγκυρα έντυπα του εξωτερικού κάνουν λόγο ακόμα και σε πρωτοσέλιδα ρεπορταζ τους, για την μαζική απομάκρυνση των ξένων που έχουν ήδη κατοικία στην Ελλάδα και για έλλειψη ενδιαφέροντος μεγάλων και ευπόρων επενδυτών ακόμα και απο τις ιδιαίτερα προβεβλημένες αγορες των νησιών των Κυκλάδων. Εκμηδενίσαμε το εχώριο ενδιαφέρον καθώς ακόμα και εκείνος ο έλληνας που έχει την οικονομική δυνατότητα της αγοράς προτιμά την "αποχή" απο τα μπλεξίματα με την εφορία. Αυτά είναι πραγματικά δεδομένα τα οποία κανείς δεν μπορεί να αμφισβήτήσει. Αν τώρα σε όλα αυτά προστεθεί και η ανασφάλεια ενόψη αλλαγών στους όρους και τις προϋποθέσεις στην δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές , στην αρτιότητα για τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου , στις αλλαγές στην έκδοση οικοδομικών αδειών αλλά και ο κίνδυνος να βρεθείς με γείτονα μία ανεμογεννήτρια τότε κανείς λογικός άνιρωπος δεν πάει να επενδύσει ούτε ένα ευρώ. Κοντολογίς ποιός θα επενδύσει για να αποκτήσει περισσότερα βασανα . Κανείς... Το παράξενο της ιστορίας είναι ότι όλα αυτά φαίνονται ότι "υπακούουν" σε ένα σχέδιο εξόντωσης της εξοχικής κατοικίας. Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να καταλογίσει σε κανένα τέτοια πρόθεση . Αν όμως αναλογιστεί ποιοί βγαίνουν κερδισμένοι απο αυτή την απαξίωση τότε εύκολα μπορεί να οδηγηθεί σε κάποια συμπεράσματα. Η απαξίωση σε συνδυασμό με την ύφεση και τον υψηλό δανεισμό στην πραγματικότητα πλήττει τον μικρόιδιοκτήτη γης και τον τοπικό κατασκευαστή. Αντίθετα , μεσοπρόθεσμα οφελεί τους ξενοδόχους , τους μεγαλοκατασκευαστικές και όσους ξένους αποφασίσουν ότι οι τιμές της ελληνικής γης συμφέρουν. Σίγουρα , επειδή αυτή τη στιγμή ένα απο τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου έχει συγγενική σχέση με μέλος οικογενείας που έχει δεσπόζουσα θέση στην ξενοδοχειακή αγορά κανείς απο τους πολιτικά υπέυθυνους δεν μπορεί να ισχυριστεί άγνοια. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει που οδηγεί η πολιτική που ακολουθεί δηλαδή ποιοί πλήττονται και ποιοί οφελούνται απο αυτή. Επομένως , αυτό που απομένει στη Κυβέρνηση είναι να ξεκαθαρίσει άμεσα το σκηνικό -χωροταξικό, πολεοδομικό, φορολογικό-και να πεί ξεκάθαρα τις προθέσεις της για την αγορά εξοχικής κατοικίας για τα επόμενα τρία χρόνια που της απομένουν. Τουλάχιστον θα έχει το άλλοθι της ειλικρίνειας...

Τρίτη, 26 Νοέμβριος 2024 23:40

Η κρίση και η έκρηξη της αγοράς κατοικίας κατά την δεκαετία του ΄80 θα πρέπει να αξιολογηθεί κυρίως ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων και στοχευμένων πολιτικών δράσεων που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο και δευτερευόντως στην χρηματοπιστωτική αγορά που ήταν το βασικό αίτιο της έκρηξης που σημειώθηκε στην διάρκεια της περιόδου 1997-2008. Ιδιαίτερα σημαντικό θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι η πορεία των τιμών δεν επηρεάστηκε από την πρόσφορά . Σύμφωνα με τα στοιχεία των Εθνικών Λογαριασμών ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των επενδύσεων σε κατοικίες ήταν 4% (τιμές του 1970). Το 1990 , όταν δηλαδή το γενικό επίπεδο των τιμών κατοικιών έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών οι επενδύσεις σε κατοικίες ήταν στα υψηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Η παράλληλη αυτή πορεία υποδηλώνει την δυναμική της ζήτησης η οποία απορρόφησε το σύνολο των προσφερόμενων ακινήτων . Με δεδομένο δεν είναι δυνατόν , λογω έλλειψης διαθέσιμων στοιχείων να καταγραφεί με απόλυτους αριθμούς το σύνολο της προσφοράς δεν θα απείχε πολύ από την πραγματικότητα να χρησιμοποιηθεί ο όρος ότι η αγορά κατοικίας την περίοδο 1986 -1990 κινήθηκε σε συνθήκες υπερβάλλουσας ζήτησης που προκλήθηκαν από εξωγενείς παράγοντες. Αν και η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει ότι η σχέση των τιμών πώλησης των κατοικιών με την αντίστοιχη των τιμών των ενοικίων είναι αντιστρόφως ανάλογη εντούτοις η αγορά κατοικίας της Αττικής δεν φαίνεται να επιβεβαιώνει αυτή την διαπίστωση. Συγκεκριμένα τα στοιχεία της ΕΣΥΕ που καταγράφουν την εξέλιξη των τιμών των ενοικίων (ειδικός δείκτης για τον υπολογισμό του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ) εμφανίζουν αύξηση των τιμών των ενοικίων που υπερβαίνει το 200%. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι την περίοδο 1986-1990 ο ρυθμός αύξησης των τιμών των ενοικίων σαφώς υπολείπονταν του ρυθμού μεταβολής των τιμών των κατοικιών . Αν και οποιαδήποτε ερμηνεία της συγκεκριμένης συμπεριφοράς είναι παρακινδυνευμένη εντούτοις μπορεί να υποστηριχθεί η άποψη ότι , η έκρηξη της αγοράς κατοικίας την περίοδο 1986-1990 δεν μπορεί να ερμηνευτεί με αμιγώς οικονομικούς όρους . Αντίθετα πρόκειται για μία συμπεριφορά που συνδέεται με την αναβάθμιση των συνθηκών στέγασης των νοικοκυριών . Η ανάγκη αυτή , είναι απόλυτα συνεπής από την πορεία μεγεθών που καταγράφουν την εξέλιξη της αξίας των περιουσιακών στοιχείων αλλά και του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Η αύξηση του πλούτου σε συνδυασμό με στοχευμένες πολιτικές που επικεντρώνονταν σε ομάδες πληθυσμού κυρίως της μεσαίας τάξης επέτρεψαν την χρηματοδότηση της αγοράς κατοικίας κυρίως με ίδια κεφάλαια και δευτερευόντως με τραπεζικό δανεισμό. Η υπόθεση αυτή επιβεβαιώνεται και από την μελέτη των στοιχείων που αφορούν τις σχετικές τιμές ανά περιοχή. Συγκεκριμένα η μεταβολή του εύρους της απόκλισης της μέσης τιμής πώλησης της κατοικίας ανά περιοχή από την μέση τιμή του συνόλου της Αττικής αποτελεί ένα ασφαλές εργαλείο προσέγγισης όχι μόνο των συνθηκών ζήτησης για κατοικίες στην κάθε αγορά αλλά και για τυχόν εσωτερικές ανακατατάξεις που σημειώνονται στο σύνολο της αγοράς (κινητικότητα αγοράς). Η συγκεκριμένη μέθοδος προσέγγισης κρίνεται ιδιαίτερα ασφαλής για την ελληνική πραγματικότητα αφού η μελέτη του προβλήματος με βάση την εξέλιξη των δημογραφικών μεγεθών παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα λόγω των ελληνικών ιδιαιτεροτήτων . Για τον σκοπό αυτό η αγορά κατοικίας της Αττικής εντάχθηκε σε τέσσερεις κατηγορίες. Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν :

-Το επίπεδο των τιμών .

-Η εισοδηματική σύνθεση του πληθυσμού.

-Η χιλιομετρικές αποστάσεις από περιοχές με έντονη βιομηχανική και βιοτεχνική δραστηριότητα.

-Τα ιστορικά χαρακτηριστικά της περιοχής και συγκεκριμένα το χρονικό διάστημα που η περιοχή έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά αγοράς αστικής κατοικίας.

Με βάση τα κριτήρια αυτά προέκυψαν τέσσερεις κατηγορίες περιοχών και συγκεκριμένα: -Προάστια με τιμές κατοικίας να είναι υψηλότερες 10-20% από την μέση τιμή κατοικίας της Αττικής. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τις περιοχές:Γλυφάδα, Αγία Παρασκευή , Χαλάνδρι και Παλαιό Φάληρο. -Προάστια με τιμές κατοικίας να είναι υψηλότερες 30-60% από την μέση τιμή κατοικίας της Αττικής. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τις περιοχές Κηφισιά, Παλαιό Ψυχικό και Βουλιαγμένη. -Συνοικίες του κέντρου της Αθήνας με χαρακτηριστικά περιοχής κύριας κατοικίας. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τις περιοχές : Κυψέλη , Αμπελόκηποι , Παγκράτι, Πατήσια και γειτονιές περί την Αχαρνών (Αγ. Μελετίου, Πλ. Αττικής κα). -Προάστια που βρίσκονται πλησίον βιομηχανικών και βιοτεχνικών ζωνών. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τις περιοχές : Αιγάλεω, Περιστέρι, Νίκαια και Λιόσια. ΠΗΓΗ : Αποσπασμα απο μελέτη της PROPERTY LTD , "Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 1980-2010". Για το πλήρες κείμενο επικοινωνήστε με το www.reaestatenews.gr