Αυτή εδώ η στήλη παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στην σύγκρουση Κυβέρνησης και ιδιοκτητών φορτηγών . Απέφυγε επιμελώς να δικαιώσει την μία ή την άλλη πλευρά καθώς θεωρεί ότι τα επιχειρήματα και των δύο είναι εξίσου ισχυρά-του καθενός για την προάσπιση των συμφερόντων του. Επίσης πιστεύει ότι το άλλοθι που δίνει το «κοινωνικό συμφέρον» είναι σαν την πλαστελίνη αφού ο καθείς μπορεί να του δώσει το σχήμα που αυτός επιθυμεί. Παρόλα αυτά από τη σύγκρουση προκύπτουν ορισμένα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα όχι για το σήμερα αλλά για το αύριο.

Όταν ξεκίνησε αυτή η ιστορία είχαμε επισημάνει ότι το ενδιαφέρον δεν εντοπίζεται στην απόφαση για επίταξη αυτή καθαυτή αλλά στο μήνυμα που προσπαθεί να στείλει η Κυβέρνηση προς όλες τις κοινωνικές ομάδες ενόψει ενός πολύ καυτού φθινοπώρου. Υπό το πρίσμα αυτό η καλοκαιρινή σύγκρουση στην πραγματικότητα είναι μία πρόβα τζενεράλε ή για να το πούμε καλύτερα μία επίδειξη δύναμης του κράτους απέναντι σε οποιαδήποτε κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα αμφισβητεί τις αποφάσεις της . Στην δημοκρατία άλλωστε δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το σωστό ή το λάθος όσο η διαδικασία που χρησιμοποιεί ο φορέας της εξουσίας για να το υιοθετήσει καταρχήν και να το εφαρμόσει στην συνέχεια.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχουν τόσο σημασία τα αιτήματα των φορτηγατζήδων όσο η στάση της Κυβέρνησης που χρησιμοποιώντας το πιο σκληρό όπλο που διαθέτει στο οπλοστάσιο της έκανε επίδειξη πυγμής και αδιαλλαξίας με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί. Πως;

Αν επιμείνουν μέχρι τέλους οι φορτηγατζήδες η παρέμβαση του εισαγγελέα θα οδηγήσει κάποιους στο εδώλιο του κατηγορουμένου και τότε θα γίνει αυτό που κάθε ευφυής πολιτικός απεύχεται : κάποιοι να αναδειχθούν σε ήρωες και κάποια επαγγελματική τάξη θα γίνει πόλος συσπείρωσης όλων εκείνων πουν θίγονται από την κυβερνητική πολιτική και σίγουρα αυτοί είναι η συντριπτική πλειοψηφία.

Αν η Κυβέρνηση  υποχωρήσει από τις διατυπωμένες δημόσιες δεσμεύσεις και δηλώσεις της στην πραγματικότητα εκπέμπει μήνυμα προς όλους εκείνους θα σταθούν απέναντι της το φθινόπωρο.

Κοντολογίς άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου με τόση βιασύνη και ορμή που κάθε λογικός άνθρωπος νομιμοποιείται να μιλά για πολιτική αφροσύνη. Και τι θα κάνεό το φθινόπωρο ; Θα προχωρεί σε πολιτική επιστράτευση και θα στέλνει στον εισαγγελέα όσους δεν συμμορφώνονται προς τις υποδείξεις ή θα ανοίγει μέτωπα και μετά θα υποχωρεί. Και ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο από όλα ; Η προσωπική εμπλοκή του κ. Παπανδρέου ο οποίος προτίμησε το μανδύα της αδιαλλαξίας από την τήβεννο του ειρηνοποιού.

Αυτή καθαυτή η σύγκρουση έχει και ορισμένες άλλες διαστάσεις. Αν το καλοσκεφτεί κανείς πρόκειται για αντιπαράθεση μίας συντεχνίας με την επίσημη Κυβέρνηση. Μία συντεχνίας που όπως αποδεικνύεται στην πράξη,  θέτει πάνω από όλα τα στενά της συμφέροντα βάζοντας στην άκρη κομματικές προτιμήσεις και συμπάθειες. Αν θελήσει κάποιος να επιχειρήσει μία σύγκριση αυτής της αντιπαράθεσης με την στάση που υιοθέτησε η ΓΣΕΕ , στο ασφαλιστικό και στις εργασιακές σχέσεις οι διαφορές είναι ευδιάκριτες. Στην μία περίπτωση η συντεχνία θέτει υπεράνω όλων τα συμφέροντα της και δρα πέραν από τις υποδείξεις των κομματικών οργανισμών ενώ στην άλλη περίπτωση μιλούμε για μία ελεγχόμενη κομματικά και προσχηματική διαμαρτυρία που κινήθηκε στην λογική της εκτόνωσης. Δηλαδή σήμερα μιλάμε για μία μη ελεγχόμενη σύγκρουση που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα πραγματικά ανησυχητικό προηγούμενο. Αν διαβάσει κάποιος την ιστορία της Λατινικής Αμερικής στην δεκαετία του ΄70 μπορεί να βγάλει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα

. Επομένως, το ρίσκο που αναλαμβάνει η Κυβέρνηση είναι τόσο μεγάλο που δεν επιτρέπει ούτε τις επιπολαιότητες ούτε τις βιασύνες οι οποίες έχουν χαρακτηρίσει την πολιτική πολλών από τα μέλη της στο παρελθόν (δημόσια συγγνώμη στους Γερμανούς , Ίμια, Οτσαλαν κλπ) και που καλύφθηκαν όλες με τον μανδύα του «κοινωνικού συμφέροντος» προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατακραυγή.

Οταν μία δημοκρατία αδυνατεί να πείσει τους πολίτες δύο τινά συμβαίνουν: είτε οι πολίτες δεν έχουν την αίσθηση της κοινωνικής τους ευθύνης είτε η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει με διάλογο. Η απόφαση του κ. Παπανδρέου να επιβάλλει το μέτρο της επίταξης μετά απο τρείς μέρες διαλόγου -η απεργία ξεκίνησε την Κυριακή- θα πρέπει να προβληματίσει αρκετούς για το πως θα μπορούσε να ερμηνευτεί. Ως ομολογία αποτυχίας ή μήπως ως επίδειξη ισχύος και μήνυμα σε άλλες επαγγελματικές ομάδες για το τρόπο που θα αντιδράσει το φθινόπωρο σε τυχόν κινητοποιήσεις; Η πρώτη ερμηνεία δεν φαίνεται ότι μπορεί να σταθεί σε σοβαρή κριτική αφού η Κυβέρνηση με όλους τους τρόπους περηφανεύεται για τα επιτεύγματα της. Η δεύτερη επομένως είναι η πλέον πιθανή αλλά και η πλέον ανησυχητική αφού υποδηλώνει ότι αυτοί που κυβερνούν την χώρα είναι αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουν όλα τα όπλα που έχουν στην φαρέτρα τους προκειμένου να επιβάλλουν την άποψη τους. Αν ισχύει αυτό τότε δεν μιλάμε για μία αντιπαράθεση μεταξύ ιδιοκτητών φορτηγών και Κυβέρνησης αλλά για ένα πρωτόγνωρο πολιτικό πολιτισμό ο οποίος αντιμάχεται βασικές παραδοχές της δημοκρατίας όπως η ανεκτικότητα και ο διάλογος . Στην θέση των φορτηγατζήδων θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική ομάδα που κατά την Κυβέρνηση περνούσε τα όρια που είχε ή ίδια επιτρεψει για τη διαμαρτυρία. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο εξισου σημαντικό. Ψάξαμε τις δηλώσεις που έκανε ο κ. Παπανδρέου όταν η προηγούμενη Κυβέρνηση σκεπτόνταν να χρησιμοποιήσει την επίταξη ως μέσο επίλυσης των διαφορών της με κάποιες επαγγελματικές ομάδες. Λάβρος , οργίλος με πλέονασμα δημοκρατικής ευαισθησίας κατακεραύνωνε τους πάντες και τα πάντα σηκώνοντας ως σημαία το συνταγματικό δικαίωμα της διαμαρτυρίας. Και πριν αλέκτωρ λαλήσει ... Η απόφαση της επίταξης απο την άλλη πλευρά αποστέρησε απο την Κυβέρνηση απο το μοναδικό δημοκρατικό όπλο που είχε απέναντι στους φορτηγατζήδες. Το όπλο της πειθούς όχι των ίδιων αλλά της κοινής γνώμης με αποτέλεσμα σήμερα κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος να νομιμοποιείται να τοποθετήσει τον εαυτό του στην θέση των φορτηγατζηδων...

Σε λιγότερο απο 70 ημέρες η Κυβέρνηση κλείνει ένα χρόνο ζωής και της απομένουν τρία μέχρι την συνταγματικά καθορισμένη λήξη της θητείας της. Αν επιχειρήσει κανείς ένα απολογισμό αυτού του χρόνου το μόνο που μπορεί να κρατήσει είναι ένα στυφό αδιευκρίνιστο συναίσθημα που κινείται μεταξύ απογοήτευσης . έκπληξης και απορίας. Το περίφημο "λεφτα έχουμε" για να στηρίξουμε την αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας κατέληξε στο να υποστούν απώλειες άνω του 30% το ένα τρίτο των ελλήνων. Το πρόγραμμα των εκατό ημερών έχει παραταθεί μέχρι τον Ιούλιο και βλέπουμε.. καθώς καθημερινά όλοι οι έλληνες διαπιστώνουν την πραγματική έννοια του "απόψε αυτοσχεδιάζουμε". Οι κορώνες για το εθνικό φιλότιμο πέρυσι το καλοκαίρι, λησμονήθηκαν μπροστά στις επιταγές της τροϊκάς.

Απο που να αρχίσει και απο που να τελειωσει κανείς . Κάθε φορά που λέμε "δοξα τω Θεω" την επόμενη στιγμή αρχίζουμε το "βοήθα παναγιά μου για να μη έλθουν τα ακόμα χειρότερα". Μέσα στο Ιούλιο, λοιπόν άρχισαν οι διαροές περί νέου φθινοπωρινού πακέττου μέτρων . Και δεν έφτανε αυτό ήλθε και η απεργία των ιδιοκτητών φορτηγών και βυτιοφόρων για να θυμίσει ότι τελικά χάθηκε και αυτή η "παραδοσιακή αξία" η οποία στην πολιτική ορολογία είχε το κωδικό :"μπάνια του λαού". Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι αυτός ο λαός καλείται για δεύτερη φορά απο το 2004 να διαχειριστεί τον εμπαιγμό που υφιάσταται απο την ηγεσία του.

Έτσι απο τα "σεμνά και ταπεινα" και την "επανίδρυση του κράτους" βρέθηκε αντιμέτωπος με την πιό ανάλγητη διάψευση των προσδοκιών που είχαν καλλιεργήσει οι προεκλογικές εξαγγελίες του Οκτωμβρίου. Απο που να αρχίσει και απο που να τελειώσει κανείς: απο τα δάνεια που θα χαριστούν, απο τις πραγματικές αυξήσεις των μισθών, απο τις κατηγορηματικές διαψεύσεις για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης , απο την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων , απο...

Δυστυχώς αυτό που γίνεται φανερό πλέον δεν είναι μόνο η διγλωσία του κυβερνώντος κόμματος . Αυτή η διγλωσία ανάδειξε την αδυναμία όλων των κομμάτων να αρθώσουν ένα αξιόπιστο και ρεαλιστικό λόγο εξόδου απο την κρίση την οποία όλοι την χρησιμοποιούν ως άλλοθι νομιμοποίησης τουδικού τους πολιτικού ρόλου. Ίσως είναι η πρώτη φορά που αυτή η αδυναμία είναι τόσο φανερή και η ανάγκη ύπαρξης της τόσο αναγκαία . Αντ ΄αυτού οι μεν βρίσκουν άλλοθι στους λόγους των δε και έτσι στήνεται ένα γαϊτανάκι ενός κούφιου πολιτικού λόγου με μοναδικά θύματα την συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

Η συντονισμένη παρέμβαση των ευρωπαίων ηγετών μπορεί να απομάκρυνε την πιστωτική και χρηματιστηριακή κρίση αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αντιμετώπισε τις πραγματικές αιτίες που την προκάλεσε. Η δέσμη παρεμβάσεων που είτε έγιναν είτε πρόκειται να γίνουν στόχευαν στην διάσωση των τραπεζών και δεν αντιμετωπίζουν την γενεσιουργό αιτία η οποία εντοπίζεται στην αγορά ακινήτων και ειδικότερα της κατοικίας. Όπως είναι γνωστό όλα ξεκίνησαν με την πτώση των τιμών των κατοικιών αρχικά στις ΗΠΑ και στην συνέχεια σε Μεγάλη Βρετανία , Ισπανία κ.α. και την αδυναμία εκατομμυρίων δανειοληπτών στεγαστικών δανείων να φανούν συνεπείς στην εκπλήρωση των δανειακών τους υποχρεώσεων. Έτσι ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι σχεδόν αυτοτροφοδοτούμενο : μείωση της ζήτησης , πτώση των τιμών, αύξηση του αριθμού των ανήμπορων δανειοληπτών, αύξηση των κατασχέσεων, περαιτέρω μείωση της ζήτησης. Το χειρότερο απο όλα είναι ότι με τις παρεμβάσεις και τα προγράμματα στήριξης των τραπεζών κατά κύριο λόγο δημιουργήθηκαν τεραστια δημοσιονομικά ελλείμματα με αποτέλεσμα οι ασθενέστεροι κρίκοι της αλλυσίδας να μη αντέξουν πχ Ελλάδα , οι λιγότερο ευάλλωτοι πχ Ισπανία και Πορογαλία να κινούνται στην κόψη του ξυραφιού και οι λεγόμενοι ισχυροί να επιβάλλουν προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης πχ Γαλλία, Μ. Βρετανία , Ιταλία με τα οποία καλούνται οι πολίτες να πληρώσουν το κόστος των προγραμμάτων διάσωσης των τραπεζών . Το ωραιότερο απ όλα είναι ότι οι υπαίτιοι δηλαδή τράπεζες και οίκοι αξιολόγησης βρίσκονται στο απυρόβλητο και οι ισχυροί περιορίζονται σε κάποιες δηλώσεις για τα αυτιά των ψηφοφόρων τους. Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι οι ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΙ ηγέτες με τις παρεμβάσεις τους θα στόχευαν ταυτόχρονα στην στήριξη του παγκόσμιου πιστωτικού συστήματος και στην αντιμετώπιση της ύφεσης στην αγορά και ειδικότερα στην αγορά κατοικίας. Εις μάτην όμως. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τις κατασχέσεις και για εκείνους που είτε χάνουν τα σπίτια τους είτε «παγώνουν» αγορές φοβούμενοι προφανώς ότι θα κινδυνεύσουν μελλοντικά να τα χάσουν . Με απλά λόγια αντί να απασφαλίσουν την νάρκη προτίμησαν να ρίξουν περισσότερο χώμα πάνω της ώστε να μη ενεργοποιείται. Η πολιτική αυτή , προκαλεί εύλογα ερωτήματα. Για παράδειγμα σε μία αγορά σε ύφεση η απασχόληση μειώνεται αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο κατάλογο των ανήμπορων δανειοληπτών θα προστεθούν και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες. Αυτό με την σειρά του οδηγεί στο να σκάσουν και άλλες εκδόσεις ομολόγων . Φυσικά οι εθνικές κυβερνήσεις θα απορροφούν τις ζημιές των τραπεζών από τα ομόλογα και θα αδιαφορούν για την αιτία που τις προκάλεσε αφού έκριναν ότι δεν θα πρέπει να θεραπεύσουν την ασθένεια αλλά να αμβλύνουν τις επώδυνες επιπτώσεις των συμπτωμάτων. Το χειρότερο από όλα είναι, ότι μέσω των κρατικοποιήσεων διαχέεται στους πληθυσμούς των συγκεκριμένων χωρών όχι μόνο το κόστος από τη φούσκα των ομολόγων αλλά και από την ύφεση της αγοράς κατοικίας. Όσο αφορά στην ελληνική αγορά, αυτή έχει αρχίσει να μετρά τις πληγές του παραλογισμού της τελευταίας πενταετίας. Η υπερβάλλουσα προσφορά, το ράλυ του δανεισμού των νοικοκυριών ακόμα και η καλλιέργεια προσδοκιών για παρατεταμένα κέρδη από υπεραξίες είναι από τις πιο σημαντικές αιτίες της κρίσης στην οικοδομή. Το θετικό είναι ότι οι τιμές στην χειρότερη περίπτωση θα σημειώσουν μικρές απώλειες αφού τα τείχη της εσωστρέφειας εξακολουθούν να «αποκρούουν» του κινδύνους της παγκοσμιοποίησης . Ίσως σε αυτό έχει συμβάλλει και το γεγονός ότι η ελληνική τραπεζική αγορά έχει περιορισμένη προϊοστορία λειτουργίας σε απελευθερωμένο περιβάλλον .