Πριν ένα περίπου χρόνο , από αυτή εδώ την ιστοσελίδα είχαμε επισημάνει ότι η Ευρώπη αλλάζει με τους ισχυρούς να μετατρέπονται σε αφέντες τους και τους αδύναμους να μπαίνουν σε περιβάλλον οιονεί υποτέλειας. Είχαμε επισημάνει για την αποδυνάμωση του ευρωπαϊκού νότου ο οποίος σταδιακά θα μετατραπεί σε καταναλωτή των προϊόντων του ευρωπαϊκού βορρά και –το κυριότερο-σε υποδοχέα και διασκεδαστή του. Είχαμε επισημάνει μάλιστα ότι το ελληνικό πρόβλημα ήταν η θρυαλλίδα που θα απελευθέρωνε τις δυνάμεις εκείνες της πολιτικής υποδούλωσης των ευρωπαίων αδυνάτων στην εφαρμογή ενός σχεδίου που οι ρίζες του θα πρέπει να αναζητηθούν στον Βίσμαρκ.

Όλα αυτά επιβεβαιώθηκαν στην συνάντηση κορυφής της προηγούμενης Πέμπτης στην οποία παρά τους πανηγυρισμούς των ΜΜΕ επισημοποιήθηκε ο οικονομικός έλεγχος από τον γαλλογερμανικό άξονα και έπεται ο πολιτικός της . Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία πορεία που ξεκινά απο το Μόναχο 74 χρόνια και για να υλοποιηθεί απο την πλευρά της Γερμανίας χρειάστηκε η αλλαγή του βασικού δόγματος της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας για να στηθεί ο γελλαογερμανικός άξονας.

Σε αυτό το αποτέλεσμα οδηγεί η δημιουργία αμυντικών μηχανισμών έναντι μιας νέας οικονομικής κρίσης και τη δυνατότητα να προβλέπεται από το Σύμφωνο η ελεγχόμενη πτώχευση συμφώνησαν αργά τη νύχτα της Πέμπτης οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο αμυντικός μηχανισμός θα εμπλέκει στη χρηματοδότησή του και τον ιδιωτικό τομέα ενώ την "τεχνική" αναμόρφωση του Συμφώνου θα επεξεργαστεί και θα προτείνει τον Δεκέμβριο ο κ. Ρόμποϊ. Ο νέος Μηχανισμός δηλαδή θα εμπλέκει στη χρηματοδότησή του και τον ιδιωτικό τομέα και όχι μόνο τα κράτη-μέλη όπως ισχύει για το Ταμείο των 750 δισ. ευρώ του οποίου η ισχύς λήγει στα μέσα του 2013. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες και οι θεσμικοί που θα δανείζουν τις χώρες - μέλη της ευρωζώνης,μετά τα μέσα του 2013 και τη λήξη της ισχύος του Ταμείου των 750 δισ. ευρώ (και του δανείου των 110 δισ. ευρώ), θα αναλαμβάνουν μέρος του κινδύνου χρεοστασίου της εν λόγω χώρας και τα ομόλογα θα εμπεριέχουν εξ αρχής τον κίνδυνο του "hair cut".

Ομως το κόστος δανεισμού για τις υπερχρεωμένες χώρες χωρίς την εν μέρη κάλυψη από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης - δεν μπορεί να προβλεφθεί ούτε που μπορεί να φτάσει ούτε αν θα είναι εφικτό. Ειδικότερα, συμφώνησαν να υποστηρίξουν τις θέσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας για περιορισμένες αλλαγές στη βασική συνθήκη που διέπει τη λειτουργία της ένωσης και ότι χρειάζονται αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο σύστημα διαχείρισης προβλημάτων με τα χρέη των κρατών-μελών. Ενέκριναν αυστηρότερους κανόνες για τους προϋπολογισμούς, που περιλαμβάνουν κυρώσεις σε βάρος των κρατών που δεν ελέγχουν τα ελλείμματα και το χρέος τους. Πιο συγκεκριμένα, εάν ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα χρέη του, τότε θα μπορεί σε συνεννόηση με τους πιστωτές (χώρες, ιδιώτες, τράπεζες, επενδυτικές εταιρείες) να προχωρεί σε επαναδιαπραγμάτευση του χρέους του σε πρώτη φάση μέσω της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής και σε δεύτερη μέσω διαγραφής μέρους αυτού. Στην περίπτωση αυτή η χώρα θα τίθεται υπό οικονομική κηδεμονία με παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διαχειριστή που θα είναι μια οντότητα με αποκλειστικό αντικείμενο τη διαχείριση αυτών των καταστάσεων. Αρχικώς η Γαλλία και η Γερμανία αντιμετωπίσθηκαν με επιφυλακτικότητα από τις υπόλοιπες χώρες, όταν έθεσαν ζήτημα αλλαγής της συνθήκης.

Οι περισσότεροι ηγέτες εξέφρασαν αντιρρήσεις για τις αλλαγές που πρότειναν Βερολίνο και Παρίσι, σε μία συνθήκη στην οποία κατέληξαν μετά από οκτώ χρόνια διαπραγματεύσεων και έγινε νόμος μόλις πριν από δέκα μήνες. Ωστόσο στη συνέχεια οι ηγέτες αποδέχτηκαν, κάποιες φορές με επιφυλάξεις, τις μικρές αλλαγές που χρειάζονται για να προστατευθεί το Ευρώ. Η Βρετανία πάντως έθεσε ως όρο να περιοριστούν οι δαπάνες της ΕΕ και η Πολωνία συνέδεσε την υποστήριξή της με μία συμφωνία για τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, όπως έγινε γνωστό από διπλωμάτες. Ωστόσο η Γερμανία δεν εξασφάλισε την υποστήριξη που επιδίωκε για την άρση του δικαιώματος ψήφου των κρατών-μελών που παραβιάζουν τους κανόνες. Οι ηγέτες ζήτησαν από τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου, Χέρμαν φαν Ρομπάι να επεξεργασθεί τις αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου και εκείνος δεσμεύθηκε ότι θα συνεργασθεί για το θέμα αυτό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η αγορά ακινήτων γίνεται εργαλείο για τις δημοτικές εκλογές. Ο κλάδος της οικονομίας που έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση και την υπερφορολόγηση, φαίνεται ότι "χρησιμοποιείται" πολιτικά προκειμένου να αμβλυνθεί το ήδη οξύ κλίμα που επικρατεί σε επαγγελματίες του κλάδου , εργαζόμενους στην οικοδομή και σε συναφείς δραστηριότητες αλλά και σε ιδιοκτήτες ακινήτων λόγω της συρρίκνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας και των συναλλαγών αλλά και της υπερφορολόγησης και να αποτραπεί -ή και να περιοριστεί- η έκφραση της δυσαρέσκειας αυτής στις κάλπες της 7ης Νοεμβρίου.

Η αρχή έγινε πριν από δύο εβδομάδες με διαρροή πληροφοριών , κυρίως σε κυριακάτικες εφημερίδες που αφορούσαν στην εξάμηνη αναστολή της αύξησης των αντικειμενικών αξιών αλλά και στις προθέσεις του υπουργείου Οικονομικών να προβεί σε διορθωτικά μέτρα όσο αφορά το πακέτο φορολόγησης των ακινήτων. Μία εβδομάδα αργότερα , η τακτική αυτή συνεχίστηκε με την διαρροή της πληροφορίας που αφορούσε την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από την εφαρμογή του "ποθεν έσχες" σε άλλη κυριακάτικη εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας.

Η επιλογή του χρόνου μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αφού το σχετικό ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε μία μόλις μέρα πριν από την διακαναλική συνέντευξη του κ. Παπανδρέου.

Το παράξενο είναι ότι την επομένη δηλαδή χθες την σκυτάλη πήρε το συνδικαλιστικό όργανο των μεσιτών το οποίο σε ανακοίνωση του έσπευσε να αναδείξει τις σχετικές "πληροφορίες" αφού σε μία απρόσμενη ανακοίνωση του αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι : "Με μεγάλη έκπληξη διαβάσαμε, μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τρεις σημαντικές προτάσεις από τους Γραμματείς του Υπουργείου Οικονομικών, που είναι η αναβολή της αύξησης των αντικειμενικών αξιών για το 2011, η μείωση του φόρου μεταβίβασης και η αύξηση των αφορολογήτων που αφορά έμμεσους φόρους στην φορολογία ακίνητων, όπως και σκέψη άρσης του ποθεν εσχες για όσο διαρκεί το μνημόνιο. Εάν παράλληλα με αυτά τα αναζωογονητικά μέτρα συμπεριληφθεί και η μείωση του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας, αλλά και κίνητρα σε όσους αποδεδειγμένα επενδύσουν σε αγορά ακινήτων, πιστεύουμε ότι θα αλλάξει η αρνητική ψυχολογία για όσους επιθυμούν να αγοράσουν ή κατέχουν ακίνητα. "

Σημειώνεται ότι λίγες μέρες πριν είχε δημοσιοποιηθεί η πρόθεση της επιτροπής ανταγωνισμού να ανατρέψει την θεσμοθετημένη στο χρόνο μεσιτική αμοιβή του 2% , κάνοντας μάλιστα λόγο για παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού. Το ακόμα πιο περίεργο μάλιστα είναι ότι το συνδικαλιστικό όργανο των μεσιτών για αυτό το μείζον θέμα δεν εξέδωσε καμία επίσημη ανακοίνωση και περιορίστηκε σε ανάρτηση των απόψεών της στην ιστοσελίδα της.

Σύμφωνα με έγκυρους πολιτικούς αναλυτές, όλο αυτό το σκηνικό που στήθηκε γύρω από τα ακίνητα , λίγες εβδομάδες πριν τις δημοτικές εκλογές έχει αρκετά κοινά στοιχεία με εκείνο των ρυθμίσεων των δανείων που είχε διαρρεύσει λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου σε άλλη κυριακάτικη εφημερίδα.

Διαβάζοντας τις εκτιμήσεις μεγάλων βιομηχανιών τσιμέντου και σκυροδέματος για τις προοπτικές που υπάρχουν σχετικά με την πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι ότι η ανάκαμψη της οικοδομής δεν πρόκειται να φανεί –στην καλύτερη περίπτωση-πριν το τέλος της επόμενης χρονιάς. Από την άλλη πλευρά η ανάγνωση των εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων των τραπεζών επιβεβαιώνει ότι οι περισσότερες από αυτές καταγράφουν αρνητικούς ρυθμούς στις χορηγήσεις των στεγαστικών δανείων καθώς και στην χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στον τομέα των κατασκευών. Η επίσημη ερμηνεία από την πλευρά των τραπεζών είναι ότι ο κλάδος γενικότερα βρίσκεται σε κρίση . Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κανείς και από τα σχόλια των επιχειρήσεων εκείνων που το προϊόν τους απευθύνεται στο εμπόριο. Το μήνυμα και από αυτούς είναι σαφές: «προτεραιότητα να διαφυλαχθεί και να διασωθεί ότι υπάρχει. Οι νέες επενδύσεις μπορούν να περιμένουν μέχρι να αλλάξει το κλίμα στην οικονομία και στην αγορά γενικότερα». Τι σημαίνουν όλα αυτά ; Η απάντηση είναι απλή: ο παραγωγικός κλάδος της αγοράς ακινήτων βρίσκεται ήδη βουλιαγμένος σε μία βαθειά ύφεση τα αποτελέσματα της οποίας ,μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν έχουν καταγραφεί στην πλήρη τους έκταση. Όσοι μάλιστα χαρακτηρίζουν τις διαπιστώσεις αυτές υπερβολικές δεν έχουν παρά να σκεφτούν ότι στην διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου τουλάχιστον πέντε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της κατασκευής και της ανάπτυξης βρέθηκαν στο χείλος του γκρεμού ενώ αυτοί που γνωρίζουν προειδοποιούν ότι όσα έχουμε δει μέχρι σήμερα είναι μόνο η αρχή αφού τα χειρότερα είναι πιθανόν μπροστά. Οι επιπτώσεις από την κατάσταση αυτή στην απασχόληση είναι αυτονόητες και πολλοί αναλυτές τις έχουν πολλές φορές επισημάνει. Αυτό όμως , που οι περισσότεροι φαίνεται ότι υποτιμούν είναι οι επιπτώσεις στην δομή και την οργάνωση της συγκεκριμένης αγοράς. Η επόμενη μέρα της κρίσης θα την βρει με υψηλότερους βαθμούς συγκέντρωσης από αυτούς που ισχύουν σήμερα τόσο στην αγορά των επαγγελματικών χώρων όσο και στων κατασκευών. Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει , με αρκετά ισχυρά επιχειρήματα ,ότι ανάλογες θα μπορούσαν να ήταν και οι προοπτικές στην αγορά κατοικίας αν οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτή δεν είχαν κεφαλαιακή επάρκεια λόγω των μεγάλων αυξήσεων των τιμών κατοικίας από το 2004 μέχρι το 2008. Όμως δεν λαμβάνουν υπόψη ότι ο δρόμος της ρευστότητας δεν είναι ο μοναδικός για την ανατροπή των δεδομένων μίας αγοράς. Υπάρχουν και άλλοι δρόμοι όπως για παράδειγμα εκείνος του θεσμικού πλαισίου ο οποίος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο ίδιο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα , μία προσεκτική ανάλυση του χωροταξικού για τον τουρισμό αποκαλύπτει πόσο εύκολη είναι η αποβολή των μικρών από την αγοράς παραθεριστικής κατοικίας σε περιοχές μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης. Όλα αυτά αποτελούν μία προοπτική η οποία για να μη γίνει πραγματικότητα χρειάζεται κυρίως πολιτική βούληση η οποία δυστυχώς δεν φαίνεται ότι υπάρχει…

Tα στοιχεία για την πορεία της αγοράς ακινήτων αποκαλύπτουν την έκταση και την ένταση του προβλήματος που καλείται να αντιμετωπίσει η αγορά ακινήτων. Σημαντική μείωση των επενδύσεων σε ακίνητα υποχώρηση των τιμών κατοικίας σε πολλές περιοχές της χώρας, αύξηση του αριθμού των αδιάθετων κατοικιών, και τέλος αύξηση του αριθμού των κενών καταστημάτων είναι τα στοιχεία εκείνα που «φωτογραφίζουν» το σημερινό πρόσωπο της αγοράς ακινήτων. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι που θα σταματήσει αυτή η κατηφόρα , πότε θα σταματήσει και τι χρειάζεται για να σταματήσει. Απλά ερωτήματα με δύσκολες απαντήσεις θα σκεφτεί κάποιος. Και όμως οι δύσκολες απαντήσεις είναι εκείνες που συνδυάζονται με απλές λύσεις οι οποίες θα πρέπει να αναζητηθούν στην ίδια την αγορά. Για παράδειγμα , πριν μερικές μέρες βρέθηκα σε ένα υποκατάστημα στο κέντρο της Αθήνας μεγάλης εμπορικής τράπεζας. Εκεί διαπίστωσα το πραγματικό πρόβλημα της αγοράς. Στα περίπου 15 λεπτά που παρέμεινα έγινα μάρτυς σφραγίσματος 4 επιταγών, είδα 3 ανθρώπους να παρακαλούν τον υπάλληλο να δώσει πίστωση χρόνου ώστε το στεγαστικό τους δ΄λανειο να μη μπει σε οριστική καθυστέρηση , είδα επίσης να σφραγίζεται μία επιταγή που έληγε μετά από 20 μέρες με πρόφαση ότι ο εκδότης της δεν πήγαινε καλά οικονομικά (σ.σ. η καλή πίστη πήγε περίπατο) . Αυτή είναι η πραγματική εικόνα της αγοράς σήμερα , η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως ντόμινο αφού:

- οι επαγγελματίες με τις σφραγισμένες επιταγές θα νοικιάσουν τους επαγγελματικούς τους χώρους.

-τα τρία σπίτια θα βγουν στο σφυρί είτε από την τράπεζα είτε από τους δανειολήπτες οι οποίοι θα προσπαθήσουν να μη χάσουν το σπίτι τους για λίγα ευρώ.

- Οι «επιχειρηματίες» του χρήματος θα πνίγουν εκείνους οι οποίοι δεν θα μπορούν να πληρώσουν και για αυτό θα χρησιμοποιούν όλα τα όπλα ακόμα και άληκτες επιταγές που έχουν στα χέρια τους. Φυσικά οι «επιχειρηματίες έχουν ρευστότητα αλλά οι υπόλοιποι , οι πολλοί , που δίνουν τον σφυγμό της αγοράς θα χρειαστούν πολύ χρόνοι για να ορθοποδήσουν.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η αγορά δεν πρόκειται να ξεπεράσει την κρίση με ασκήσεις επί χάρτου αλλά με συγκεκριμένες κινήσεις που έχει ανάγκη . Και αυτές οι κινήσεις δεν πρόκειται να ανακαλυφθούν στα επίσημα γραφεία αλλά όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται θα πρέπει να τις αναζητήσει εκεί που κτυπά η καρδιά της αγοράς : στις τράπεζες , στις εφορίες , στα καταστήματα , στις βιομηχανίες κ.α.. Ολοι αυτοί γνωρίζουν από πρώτο χέρι όχι μόνο υο πρόβλημα αλλά και την αιτία που το προκαλεί και κυρίως το ….γιατρικό. Σε διαφορετική περίπτωση καθημερινά το αδιέξοδο θα μεγαλώνει. -