ΠΑΝΩ ΑΠΟ το 15% των δανείων που θα έχουν διατεθεί από τις τράπεζες δεν θα εξυπηρετείται το 2012. Ισως είναι το καλό σενάριο, καθώς προϋποθέτει ότι η ελληνική οικονομία θα έχει αρχίσει να ανακάμπτει μέχρι τότε. Αναλυτές και τραπεζίτες προχωρούν σε συνεχή μετάθεση προς τα πίσω της χρονικής στιγμής που τα δάνεια σε καθυστέρηση θα φτάσουν στο απόγειό τους, γεγονός που με βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς αντανακλά την αναθεώρηση προς το χειρότερο των προσδοκιών για ανάκαμψη της οικονομίας. Υπενθυμίζεται ότι οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις του 2009 ήθελαν η χρονιά της κορύφωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων να είναι το 2010 για να μετατεθεί κατόπιν πιο πίσω κατά ένα χρόνο, δηλαδή το 2011, και να φθάσει μέχρι και το 2012. Εκτιμάται ότι 10% και πλέον από τα 257 δισ. δανείων που έχουν δοθεί σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν εξυπηρετούνταν στα τέλη του 2010, από 7,7% στα τέλη του 2009. Ομως όλοι παραδέχονται ότι το πραγματικό ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο και απλώς καλύπτεται από τις μαζικές ρυθμίσεις δανείων, ιδίως επιχειρηματικών, στις οποίες προχώρησαν οι τράπεζες την προηγούμενη χρονιά και σε μικρότερο βαθμό το 2009. Το ποσοστό των δανείων που δεν ξεπληρώνονται είναι μικρότερο στις τέσσερις μεγάλες τράπεζες σε σχέση με τον μέσο όρο του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, που περιλαμβάνει όλες. Αναλυτές εκτιμούν ότι το ποσοστό θα κυμανθεί μεταξύ 15% και 18% όταν φθάσει στο υψηλότερο σημείο, που τοποθετείται πλέον χρονικά σε κάποιο σημείο μέσα στο α' εξάμηνο του 2012 και υπό την προϋπόθεση ότι οι εκτιμήσεις για ρυθμό ανάπτυξης μεγαλύτερου του 1% την επόμενη χρονιά δεν θα διαψευσθούν. Αν επιβεβαιωθούν δάνεια ύψους 38,5 δισ. με 46,2 δισ. ευρώ, σε κάποιο σημείο την επόμενη χρονιά δεν θα αποπληρώνονται κανονικά. Ομως αυτές δεν είναι οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις. Υπάρχει μια μικρή μειοψηφία που ισχυρίζεται ότι το ποσοστό των καθυστερήσεων για πάνω από 90 μέρες στο σύνολο των δανείων θα φτάσει το 20% στο απόγειό του. Οι τελευταίοι παραπέμπουν στην εμπειρία χωρών, κυρίως αναδυόμενων, που είδαν το ανωτέρω ποσοστό να φθάνει σε δυσθεώρατα ύψη έπειτα από κρίση του δημοσίου χρέους ή του τραπεζικού τους συστήματος. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ που επικαλείται η Citi σε πρόσφατη έκθεσή της, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ως προς το σύνολο των δανείων ανήλθε στο 34% κατά μέσον όρο από τη δεκαετία του 1980 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό έπιασε κορυφή στο 20% στην περίπτωση της Αργεντινής το 2001 και στο 28% περίπου στην Τουρκία το 2000. Από την άλλη πλευρά, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 13% περίπου στην περίπτωση της Φιλανδίας και της Σουηδίας το 1991, περιπτώσεις που ίσως είναι καλύτερο μέτρο σύγκρισης για την Ελλάδα. Εξυπακούεται ότι τα υψηλά ποσοστά δεν θεωρούνται καλός οιωνός για την κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών αφού πρέπει να λάβουν επιπρόσθετες προβλέψεις, πληγώνοντας τα κέρδη και τα ίδια κεφάλαιά τους. Σύμφωνα με αναλυτές, οι συσσωρευμένες προβλέψεις των τραπεζών αντιστοιχούσαν στο 43% περίπου των δανείων σε καθυστέρηση στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2010 και ήταν κοντά στο 49% για τις μεγάλες τράπεζες.

Πηγη : enet.gr

Νέο πλήγμα δέχθηκε η ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας στις ΗΠΑ μετά την χθεσινή ανακοίνωση της κυβέρνησης Ομπάμα να προχωρήσει την αναθεώρηση της αγοράς των ενυπόθηκων δανείων με τρόπο ώστε να περιοριστεί ο ρόλος του. Αυτό θα γίνει μεσω της συρρίκνωσης των παροχών εγγυήσεων που προσφέρουν για στεγαστικά δάνεια οι .Fannie Mae και Freddie Mac αλλά και με την αύξηση του ασφαλίστρου κινδύνου που επιβάλλει η Ομοσπονδιακή Στεγαστική Αρχή. Σημειώνεται ότι έχουν προσφέρει εγγυήσεις 150 δις. δολαρίων για την στήριξη της στεγαστικής αγοράς. Στις προθέσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι :

- να εγγυηθεί μόνο υποθήκες δανειοληπτών με χαμηλά εισοδήματα

-να παράσχει εγγυήσεις μόνο σε περιόδους κρίσης

-να παράσχει εγγυήσεις μόνο σε δάνεια ιδιωτικών κατασκευαστικών

Φυσικά , πρόκειται για προτάσεις που θα πρέπει να πάρουν την έγκριση του Κογκρέσου προκειμένου να προχωρήσει η εφαρμογή τους Σύμφωνα με αναλυτές : «η στεγαστική αγορά παραμένει ένας από τους πιο αδύναμους κρίκους της οικονομικής ανάκαμψης και η οποιαδήποτε απότομη αλλαγή θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση και αυτό σε μία περίοδο που εκατομμύρια αμερικανοί εξακολουθούν να ψάχνουν για δουλειά Οι προτάσεις περιλαμβάνουν επίσης την αύξηση των ασφαλίστρων ενυπόθηκων δανείων που χρεώνονται από την Ομοσπονδιακή Στεγαστική Αρχή γεγονός που αντανακλάται στο ύψος των επιτοκίων που προσφέρουν οι τράπεζες. Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι οι μεταβολές θα οδηγήσουν σε ακριβότερα στεγαστικά δάνεια, υψηλότερα επιτόκια, και μεγαλύτερες. Για παράδειγμα η αύξηση του ασφαλίστρου κινδύνου 0,25% για δάνειο 100.000 σημαίνει επιπλέον 250 δολάρια ετησίως. Για ένα 30ετές στεγαστικό 300.000 δολαρίων σημαίνει επιβάρυνση 12.000 κατά την διάρκεια του δανείου.

Σίγουρα βρισκόμαστε σε μία μοναδική περίοδο. Τα επιτόκια του ευρώ βρίσκονται για σχεδόν δύο χρόνια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, τα ελληνικά επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια είναι και αυτά σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα -αν και η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει οριακές αυξήσεις- ενώ την ίδια στιγμή οι τιμές την αγορά ακινήτων υποχωρούν τουλάχιστον τους 24 τελευταίους μήνες. Και το αγωνιώδες ερώτημα πολλών αναλυτών είναι τι θα γίνει όταν η ΕΚΤ ξεκινήσει να αυξάνει τα επιτόκια της; Θα καταρρεύσει η αγορά ; ή μήπως υπαρχει περίπτωση να σημειωθεί ανάκαμψη με υψηλά επιτόκια;

Η απάντηση είναι απλή : η άνοδος των επιτοκίων δεν θα σημάνει κατάρρευση της αγοράς με την προϋποθεση φυσικά ότι τα κρίσιμα μεγέθη της οικονομίας θα έχουν βελτιωθεί. Δηλαδή αν η ανεργία μειωθεί και η ανάπτυξη επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς τότε το πιθανότερο είναι ότι η αγορά κατοικίας θα "αδιαφορήσει" για το κόστος του χρήματος. Αν και αυτό ακούγεται κάπως παράδοξο η διεθνής εμπειρία έχει να προσφέρει αρκετά παραδείγματα. Για παράδειγμα την περίοδο 1979-1981 στις ΗΠΑ η Fed αύξησε το κόστος του χρήματος και τα επιτόκια εκτινάχθηκαν από 11% τον Ιούνιο του 1979 σε πάνω από 16% μέχρι τον Απρίλιο του 1980.

Η επίπτωση στις τιμές των κατοικιών; Ο όγκος των πωλήσεων αυξήθηκε περισσότερο από 15% από το 1979 έως το 1981. Το 1987, στα τέλη Απριλίου και στις αρχές Μαΐου πάλι στις ΗΠΑ το κόστος των στεγαστικών δανείων αυξήθηκε σχεδόν μιάμιση εκατοστιαία μονάδα σε 10,47% αλλά οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 9% το έτος αυτό. Πιο πρόσφατο παράδειγμα; το 2003 , όταν η αύξηση των επιτοκίων όχι μόνο δεν κάθησε την αγορά αλλά σημειώθηκε έκραηξη των τιμών καθώς το ΑΕΠ το ΗΠΑ επιταχυνθηκε από 1,8% το 2002 σε 3,6% το 2004. Αμέσως μετά την άνοδο των επιτοκίων καταγράφηκε έκρηξη των τιμών κατά 42% . Τι σημαίνουν όλα αυτά, η αύξηση των επιτοκίων δεν πάντα συνώνυμο της καταστροφής ούτε η πτώση τους συνώνυμο της ανάκαμψης. Αυτό που επηρεάζει περισσότερο την αγορά κατοικίας είναι η συνολικότερη πορεία η οποία σίγουρα εξαρτάται και απο τα επιτόκια. Η απασχόληση, τα εισοδήματα και η οικονομική ανάπτυξη "αποφασίζουν" για το μέλλον της αγοράς.

Το μέσο επιτόκιο των 30 ετών στεγαστικών σταθερού επιτοκίου εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 2010, έπειτα από θετικές οικονομικές εκθέσεις για τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων. Το επιτόκιο διαμορφώθηκε σε 5,05% για την εβδομάδα που έληξε στις 10 Φεβρουαρίου, από 4,81% την περασμένη εβδομάδα και 4,97% πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με έρευνα της Freddie Mac για τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων. Σύμφωνα με στοιχεία οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων και αυτό προκάλεσε ανοδική πίεση στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων αυτή την εβδομάδα