Real Estate News NETWORKSOCIALOPINION.GR | INVESTNEWS.GR | PARATIRITIS.GR | PREMIUM.PARATIRITIS.GR

The News

Αναδουλειές και πτώση τιμών οι δύο όψεις της κρίσης

Σε κατάσταση νευρικής κρίσης βρίσκεται πλέον η αγορά ακινήτων καθώς είναι πλέον κοινή διαπίστωση ότι οι συναλλαγές έχουν περιορισθεί σημαντικά σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά . Το «πάγωμα» των συναλλαγών αφορά τόσο την αγορά κατοικίας όσο και τα επαγγελματικά ακίνητα. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές εκείνοι οι οποίοι προβλέπουν ότι σύντομα θα αρχίσουν να καταγράφονται μεγαλύτερες «απώλειες» στο επίπεδο των τιμών. Στην αγορά κατοικίας οι αλλαγές που έχουν καταγραφεί το τελευταίο οκτάμηνο μπορούν να χαρακτηριστούν ως πρωτόγνωρες για την ελληνική αγορά καθώς σημειώνεται: Πρώτον: Πτώση των τιμών σε πολλές περιοχές αστικών κέντρων . Από τις πρώτες εκτιμήσεις για την πορεία του δείκτη τιμών ακινήτων προκύπτει ότι σε πολλές περιοχές που το επίπεδο των τιμών είναι λίγο υψηλότερο από τον μέσο όρο καταγράφηκαν από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο μειώσεις τιμών που ξεπερνούν το 5%. Η μεγαλύτερη υποχώρηση καταγράφηκε στα καινούργια διαμερίσματα καθώς για αυτά η ζήτηση είναι σχετικά περιορισμένη . Επισημαίνεται μάλιστα , ότι στα καινούργια διαμερίσματα η υποχώρηση των τιμών μπορεί να είναι μεγαλύτερη από το 5%. Δεύτερον : Στροφή των υποψήφιων αγοραστών στα διαμερίσματα «μέσης» ηλικίας καθώς πωλούνται 20-30% φθηνότερα από τα αντίστοιχα καινουργή. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι , πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πτώση του επιπέδου τιμών θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν στα μεταχειρισμένα διαμερίσματα που βρίσκονται στην ίδια περιοχή δεν είχε καταγραφεί άνοδος των τιμών. Τρίτον: Υποχώρηση του επιπέδου τιμών της γης. Αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμοι στατιστικοί δείκτες για την πορεία της αγοράς γης εντούτοις οι συμφωνίες αντιπαροχής δίνουν μία αίσθηση για την πορεία της αγοράς γης. Εργολάβοι υποστήριζαν ότι στην διάρκεια του δωδεκαμήνου έχει καταγραφεί υποχώρηση των τιμών της αντιπαροχής που κινείται σε μέσα επίπεδα στο 5% περίπου. «Η υποχώρηση των τιμών θα ήταν πολύ μεγαλύτερη στην περίπτωση που οι κατασκευαστές ήταν εκτεθειμένοι σε δανεισμό. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η αγορά κινδυνεύει με φαινόμενα ντόμινο. Τα σημαντικά κέρδη που αποκόμισαν οι επιχειρήσεις του κλάδου τα προηγούμενα χρόνια επέτρεψαν στους επιχειρηματίες να αποφύγουν τον τραπεζικό δανεισμό και την έκθεση τους στον επιτοκιακό κίνδυνο» επισήμανε τραπεζίτης που ρωτήθηκε σχετικά με την στάση των κατασκευαστών και την επίπτωση που μπορεί να έχει στην αγορά ο περιορισμός του δανεισμού τους. Σε κάθε περίπτωση όμως η αγορά κατοικίας εμφανίζει χαρακτηριστικά που δεν είχαν καταγραφεί τουλάχιστον τα τελευταία 40 χρόνια. «Όταν κάναμε λόγο για κρίση στην αγορά πριν 20 χρόνια εννοούσαμε σταθερότητα των τιμών. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε φαινόμενα υποχώρησης των τιμών» επισήμανε χαρακτηριστικά βετεράνος μεσίτης ο οποίος δραστηριοποιείται στην αθηναϊκή αγορά από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70.

«Κρατάνε» οι τιμές στο πρώτο τρίμηνο

Αντιστέκονται στην κρίση οι τιμές των οικιστικών ακινήτων καθώς, σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το α΄ τρίμηνο του 2010 μειώθηκαν κατά 2,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Για το σύνολο του 2009, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,6% (-3,3%, -2,5%, -4,9% και -3,8% το α΄, β΄, γ΄ και δ΄ τρίμηνο του 2009 αντίστοιχα), έναντι αύξησης κατά 1,7% το 2008.
Πιο αναλυτικά, η μείωση των τιμών το α΄ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2009 ήταν μεγαλύτερη για τα “παλαιά” διαμερίσματα (ηλικίας άνω των 5 ετών: -4,0%) από ό,τι για τα ”νέα” (ηλικίας έως 5 ετών: -0,3%). Η διαπίστωση αυτή ισχύει και για ολόκληρο το 2009, καθώς ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης των τιμών για τις δύο προηγούμενες κατηγορίες διαμερισμάτων ήταν 4,5% και 2,2% αντίστοιχα. Η μεγαλύτερη μείωση των τιμών για τα παλαιά διαμερίσματα έναντι των νέων φαίνεται να αντανακλά τη σχετικά μεγαλύτερη «ανθεκτικότητα» των τιμών των νεόδμητων διαμερισμάτων, τα οποία κατά κανόνα διατίθενται προς πώληση από τους κατασκευαστές.
Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή προκύπτει ότι η εξέλιξη των τιμών των κατοικιών στο α΄ τρίμηνο του 2010 ακολούθησε παρόμοια τάση σε όλες τις επιμέρους περιοχές. Ειδικότερα, οι τιμές των διαμερισμάτων το α΄ τρίμηνο του 2010 μειώθηκαν σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο του 2009 κατά 2,0% στην Αθήνα, 3,6% στη Θεσσαλονίκη, 3,0% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 3,1% στις λοιπές περιοχές της χώρας.
Δείκτες συναλλαγών οικιστικών ακινήτων
Οι συναλλαγές επί οικιστικών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει η Κεντρική Τράπεζα, έφθασαν το α΄ τρίμηνο του 2010 τις 22,1 χιλιάδες, έναντι 24,0 χιλιάδων το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Ωστόσο, σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2009, οι συναλλαγές ήταν το α΄ τρίμηνο του 2010 αυξημένες κατά 38,5%. Σε ολόκληρο το 2009 ο αριθμός των συναλλαγών αυτών έφθασε τις 74,3 χιλιάδες (αναθεωρημένα στοιχεία), δηλαδή μειώθηκε κατά 36,0% έναντι του 2008 (116,0 χιλιάδες).
Ο όγκος των συναλλαγών (με βάση το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων) ήταν το α΄ τρίμηνο του 2010 αυξημένος κατά 32,3% σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2009, ενώ για ολόκληρο το 2009 ο όγκος των συναλλαγών με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 39,3% (2008: -23,5%).
Τέλος, η αξία των συναλλαγών οικιστικών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν με τη διαμεσολάβηση των πιστωτικών ιδρυμάτων αυξήθηκε το α΄ τρίμηνο του 2010 με ετήσιο ρυθμό 25,3%, έναντι μέσης ετήσιας μείωσης κατά 40,4% το 2009. Το γεγονός ότι ο όγκος και η αξία των συναλλαγών την περίοδο της κρίσης μειώθηκαν ελαφρά περισσότερο από ό,τι ο αριθμός των συναλλαγών αντανακλά τη στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών προς διαμερίσματα μικρότερου εμβαδού και μικρότερης αξίας.

Αντιστέκεται η αγορά κατοικίας

Τελικά παρά την οικονομική κρίση οι τιμές πώλησης των ακινήτων παραμένούν ακλόνητες κυρίως στα νεόδμητα διαμερίσματα. Σύμφωνα με τις επίσημες απόψεις επισήμων φορέων η σχετική ανθεκτικότητα των τιμών στην ελληνική αγορά κατοικιών είναι πιθανόν να συνδέεται και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εν λόγω αγοράς, όπως είναι: -το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης που πλέον ξεπερνά το 80%, -η χαμηλή κινητικότητα ή συχνότητα μεταπώλησης των ακινήτων, -ο πολύ μικρός αριθμός των συναλλαγών σε σχέση με το διαθέσιμο απόθεμα, -το υψηλό κόστος συναλλαγών, -η σημαντική επίδραση των φορολογικών μέτρων, - ο σχετικά μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο (κυρίως στην κατασκευή κατοικιών). Επιπλέον, η αγορά ακινήτων χαρακτηρίζεται από ένα έντονα ετερογενές προϊόν (π.χ. κατοικία, επαγγελματικό ακίνητο) και το γεγονός αυτό δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα ιδίως στην εκτίμηση του ρυθμού μεταβολής των τιμών τους Ετσι , σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το α΄ τρίμηνο του 2010 μειώθηκαν κατά 2,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Για το σύνολο του 2009, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,6% (-3,3%, -2,5%, -4,9% και -3,8% το α΄, β΄, γ΄ και δ΄ τρίμηνο του 2009 αντίστοιχα), έναντι αύξησης κατά 1,7% το 2008. Πιο αναλυτικά, η μείωση των τιμών το α΄ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2009 ήταν μεγαλύτερη για τα “παλαιά” διαμερίσματα (ηλικίας άνω των 5 ετών: -4,0%) από ό,τι για τα ”νέα” (ηλικίας έως 5 ετών: -0,3%). Η διαπίστωση αυτή ισχύει και για ολόκληρο το 2009, καθώς ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης των τιμών για τις δύο προηγούμενες κατηγορίες διαμερισμάτων ήταν 4,5% και 2,2% αντίστοιχα. Η μεγαλύτερη μείωση των τιμών για τα παλαιά διαμερίσματα έναντι των νέων φαίνεται να αντανακλά τη σχετικά μεγαλύτερη «ανθεκτικότητα» των τιμών των νεόδμητων διαμερισμάτων, τα οποία κατά κανόνα διατίθενται προς πώληση από τους κατασκευαστές. Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή προκύπτει ότι η εξέλιξη των τιμών των κατοικιών στο α΄ τρίμηνο του 2010 ακολούθησε παρόμοια τάση σε όλες τις επιμέρους περιοχές. Ειδικότερα, οι τιμές των διαμερισμάτων το α΄ τρίμηνο του 2010 μειώθηκαν σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο του 2009 κατά 2,0% στην Αθήνα, 3,6% στη Θεσσαλονίκη, 3,0% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 3,1% στις λοιπές περιοχές της χώρας.

Κατοικία: Πτώση ενοικίων 25%

Σε τεντωμένο σχοινί φαίνεται ότι βαδίζει η αγορά των ενοικιαζόμενων σπιτιών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μεσιτών , ήδη στα μεγάλα αστικά κέντρα η προσφορά ενοικιαζόμενων σπιτιών έχει «παγώσει» με αποτέλεσμα να εντείνεται η ανησυχία ότι σύντομα και η αγορά αυτή θα βρεθεί να κινείται σε συνθήκες υπερβάλλουσας προσφοράς. Το μεγαλύτερο πλήγμα έχουν δεχτεί τα μεγάλα ενοικιαζόμενα σπίτια με εμβαδόν άνω των 200 τετραγωνικών μέτρων όπου οι τιμές έχουν υποχωρήσει σε ποσοστό που ξεπερνά το 25% τους τελευταίους μήνες.Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες προκειμένου να το νοικιάσουν δέχονται εξόφληση του τιμήματος ακόμα και με συναλλαγματικές. Ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι ενοικιαστές ζητούν να περιλαμβάνεται στο μισθωτήριο ειδικος όρος στον οποίο να προβλέπεται η λύση του χωρίς αποζημίωση μετά την παρέλευση ενός χρόνου (αντί δύο που είναι σήμερα) . Παράλληλα , και σε ήδη υφιστάμενες μισθώσεις και μετά απο συζήτήσεις μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών συφωνείται μείωση του τιμήματος που αγγίζει ακόμα και το 20%. Αιτία σύμφωνα με τις απόψεις μεσιτών δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση αλλά και η προοπτική να χρησιμοποιηθεί το καταβαλλόμενο ενοίκιο ως τεκμήριο διαβίωσης για τους ενοικιαστές γεγονός που καθιστά προβληματική οποιαδήποτε νέα μίσθωση. Το ενδεχόμενο αυτό έχει επηρεάσει σημαντικά και τις μισθώσεις κατοικιών που το εμβαδόν τους είναι μεγαλύτερο των 120 τετραγωνικών μέτρων. κ«Η έκρηξη της έκδοσης οικοδομικών αδειών που καταγράφηκε το 2006 είχε ως συνέπεια έως το τέλος του 2008 που ολοκληρώθηκε η κατασκευή και των τελευταίων οικοδομών ένας αριθμός οικοπεδούχων που διάθεσαν τη γή τους με το σύστημα της αντιπαροχής να βρεθεί με κατοικίες για τις οποίες δεν υπήρχε λόγω συνθηκών αγοραστικό ενδιαφέρον και έτσι οδηγήθηκαν στην απόφαση να τις προσφέρουν για ενοικίαση. Την ίδια επιλογή έκαναν και κάποιοι κατασκευαστές με αποτέλεσμα σε αρκετές περιοχές να δημιουργηθούν συνθήκες υπερβάλλουσας προσφοράς» έλεγε χαρακτηριστικά έμπειρος κατασκευαστής των βορείων προαστείων.

Οι πέντε κανόνες της αγοράς

Το νέο περιβάλλον έχει διαμορφώσει ένα κώδικα επικοινωνίας στην αγορά , εντελώς διαφορετικό από εκείνο που ίσχυε πριν από τρία χρόνια. Στα πλαίσια αυτά έγινε μία προσπάθεια κωδικοποίησης τόσο των προβλημάτων όσο και των μεθόδων αντιμετώπισης τους με σκοπό την διευκόλυνση των αγοραστών αλλά και των πωλητών.

1o Συστηματική έρευνα αγοράς: Σε περιόδους κρίσης σε κάθε γωνία μπορεί να «κρύβεται» μία ευκαιρία αρκεί όμως να υπάρχει μπόλικο απόθεμα υπομονής. Από τον κανόνα αυτό δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση η αγορά ακινήτων και για τον λόγο αυτό επιβάλλεται συστηματική έρευνα αγοράς και ακόμα πιο σκληρό παζάρι. Ήδη οι περισσότεροι κατασκευαστές κάνουν εκπτώσεις έως και 10% προκειμένου να πουλήσουν τα αδιάθετα διαμερίσματα τους. Οι πλέον ασφαλείς δείκτες για τα περιθώρια διαπραγμάτευσης της τιμής είναι ο χρόνος που παραμένον αδιάθετα τα διαμερίσματα. Για παράδειγμα αν παραμένουν αδιάθετα για διάστημα μεγαλύτερο το τεσσάρων μηνών τα περισσότερα διαμερίσματα μίας οικοδομής τότε τα περιθώρια διαπραγματεύσεων του αγοραστή είναι μεγαλύτερα. Αντίθετα αν σε μία καινούργια οικοδμή έχει μείνει απούλητο ένα ή δύο διαμερίσματα τότε τα περιθώρια για μεγάλες εκπτώσεις στην τιμή είναι περιορισμένα.

2ο . Εκμετάλλευση της ρευστότητας: Σε περιόδους κρίσης το σπανιότερο αγαθό στην αγορά είναι το ρευστό. Οι κάτοχοι του βρίσκονται σε θέση ισχύος και αυτό μπορεί να το επωφεληθούν περιορίζοντας το κόστος της αγοράς. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σήμερα , λόγω της απροθυμίας των τραπεζών να χορηγούν στεγαστικά δάνεια οι πωλητές είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν ο αγοραστής δηλώνει ότι θα κάνει χρήση του στεγαστικού δανείου. Αντίθετα , σε περιπτώσεις που ο αγοραστής εμφανίζεται ότι θα πραγματοποιήσει μέρος ή το σύνολο της αγοράς με δικά του κεφάλαια τότε μπορεί να διαπραγματευτεί τόσο το τίμημα όσο και τις πρόσθετες παροχές και να εξασφαλίσει ιδιαίτερα σημαντικά οφέλη.

3ο . Διασφάλιση της συναλλαγής: Ένας από τους μεγάλους κινδύνους που αναλαμβάνει κάθε αγοραστής ημιτελούς ακινήτου είναι να βρεθεί μπροστά στο ενδεχόμενο ο πωλητής να μη μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει. Προκειμένου να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να υπάρχουν δεσμευτικές ρήτρες τόσο ως προς τον χρόνο όσο και ως προς την αποζημίωση στην περίπτωση που δεν εκπληρωθούν οι αμοιβαίες υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι δύο πλευρές.

4ο . Ακριβής γνώση των οικονομικών δυνατοτήτων: Οι εποχές που οι τράπεζες χρηματοδοτούσαν έως και το 120% της εμπορικής αξίας των ακινήτων έχουν περάσει. Σήμερα οι τράπεζες χρηματοδοτούν το 70-75% της εμπορικής αξίας και προκειμένου να δώσουν το ποσό που υπολείπεται ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις όπως για παράδειγμα εγγραφή προσημείωσης σε άλλο ακίνητο του αγοραστή. Για τον λόγο αυτό πριν προχωρήσει το κλείσιμο της συμφωνίας καλό είναι η πλήρης γνώση των όρων χρηματοδότησης.

5ο Χρόνος εκταμίευσης : Το νέο σκηνικό που χαρακτηρίζει τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων είναι οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εκταμίευση του αιτούμενου ποσού. Αυτό έχει ως συνέπεια να ακυρώνονται συμφωνίες ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που είτε η πλευρά του αγοραστή είτε η πλευρά του πωλητή ζητούν αποζημιώσεις προβάλλοντας ως αιτία την αθέτηση της συμφωνίας. Προκειμένου , να αποτραπούν δυσάρεστες εκπλήξεις , η σύνταξη ενός προσυμφώνου που θα ξεκαθαρίζει τους όρους της συμφωνίας , το χρονοδιάγραμμα εκπλήρωσης και τις προϋποθέσεις ακύρωσεις μπορεί να έχει κάποιο επιπλέον κόστος αλλά αποσοβεί πολλές και ενδεχόμενως κοστοβόρες και ψυχοφθόρες εκπλήξεις τόσο για τον αγοραστή όσο και για τον πωλητή.

  • Ακίνητα Τραπεζών

Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter του Realestatenews για να λαμβάνετε καθημερινή ενημέρωση.

Τα Ακίνητα στη Ζωή μας

pomidaani

nomisma_140x60
baner-pontiki