Στην Κυβέρνηση είναι ένα βήμα πριν προχωρήσουν σε ρύθμιση «περαίωσης» των υφιστάμενων αυθαιρέτων και κυρίως αυτών που έχουν πιαστεί παλιότερα στην τσιμπίδα της πολεοδομίας άλλα τα πρόστιμα δεν έχουν εισπραχθεί (περίπου 500 εκατ. ευρώ). Tο σχέδιο προβλέπει να κληθούν οι πολίτες να πληρώσουν ένα φτηνό πρόστιμο ανέγερσης που σήμερα ισούται με το 30% επί της αντικειμενικής αξίας με επιπλέον μπόνους τη μείωση του ετησίου προστίμου διατήρησης (το οποίο σήμερα είναι ίσο με το 5% επί της αντικειμενικής αξίας). H σκέψη είναι να μειωθούν τα πρόστιμα κατά 50%. Bέβαια η T. Mπιρμπίλη τάχθηκε στη Bουλή κατά μιας τέτοιας ρύθμισης, άλλα στο λόγο της ήταν σαφής, αφού είπε όχι σε «νομιμοποίηση» που ούτως ή άλλως θα ήταν αντισυνταγματική. H ρύθμιση του υπουργείου Oικονομικών δεν προβλέπει νομιμοποίηση, αφού θα εξακολουθεί να ισχύει η υποχρέωση για καταβολή του ετησίου προστίμου διατήρησης αυθαιρέτου. Άρα, ουσιαστικά δεν υπάρχει και κανένα δέλεαρ για τους «παραβάτες». Στο υπουργείο Oικονομικών, πάντως, εκτιμούν ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες τέτοιων ακινήτων θα σπεύσουν να πληρώσουν για να απαλλαγούν από το άγχος των συνεχών ελέγχων και των υψηλών προστίμων. Aπό τη ρύθμιση θα εξαιρούνται κτίσματα που βρίσκονται σε δάση, αιγιαλό και αρχαιολογικούς χώρους, και ενδεχομένως εκτός σχεδίου κτίσματα πρώτης κατοικίας.

Mέχρι στιγμής και πέντε ολόκληρους μήνες από την έναρξη της διαδικασίας δεν έχουν γίνει παρά μόνο περίπου 100.000 αιτήσεις στις πολεοδομίες. Kι από αυτές οι περισσότερες, σύμφωνα με το TEE, είναι όχι από ιδιώτες άλλα από κατασκευαστές. Yπολογίζεται ότι οι ημιυπαίθριοι μόνο σε όλη τη χώρα είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο. H κυβέρνηση σκοπεύει να «εκφοβίσει» τους πολίτες απειλώντας ότι θα βγάλει στο δρόμο, πιθανόν, από τον επόμενο μήνα σώμα ορκωτών μηχανικών που θα προχωρήσουν σε ελέγχους. Ωστόσο, οι πολεοδομικές υπηρεσίες αδυνατούν αυτή τη στιγμή να παραλάβουν τις λιγοστές αιτήσεις για ημιυπαίθριους, πόσω δε μάλλον να στείλουν κλιμάκια μηχανικών στον δρόμο για να κάνουν ελέγχους. Ένα όπλο που σκέφτονται, πάντως, να χρησιμοποιήσουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος είναι οι ενεργειακοί επιθεωρητές, που προβλέπεται ότι πρέπει να συσταθούν σε σώμα από τη νέα χρονιά και να κάνουν ελέγχους σε μεταβιβάσεις και αγορές ακινήτων, «ψάχνοντας» και για επιπλέον παραβάσεις. Επίσης φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει ότι θα δοθεί τουλάχιστον μία παράταση μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου 2011 για τους ημιυπαίθριους., ασχέτως εάν επισήμως το υπουργείο Περιβάλλοντος το διαψεύδει. Στις σκέψεις του υπουργείου είναι να αυξηθούν και οι δόσεις αποπληρωμής του προστίμου που σύμφωνα με τα αρχικώς προβλεπόμενα είναι έξι.

Εικόνες χάους στις σχέσεις πολιτών με την πολεοδομία. Σύμφωνα με επίσημο εγγραφο το πέντε δεινά τον πολεοδομιών είναι:

1 Η στελέχωση και η μηχανοργάνωση των αρμόδιων πολεοδομικών υπηρεσιών είναι ελλιπείς, αλλά υπάρχει και ανεπάρκεια των διατιθέμενων σε αυτές τεχνικών και υλικών μέσων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν συστηματικά στις ελεγκτικές και κυρωτικές τους αρμοδιότητες.

2 Η πολυνομία, ο πληθωρισμός και η πολυπλοκότητα της πολεοδομικής νομοθεσίας, δηλαδή η κακή ποιότητα του κανονιστικού πλαισίου και η έλλειψη κωδικοποίησης της σχετικής νομοθεσίας, δημιουργούν σύγχυση, τόσο στους πολίτες όσο και στη διοίκηση, ως προς το εφαρμοστέο πολεοδομικό καθεστώς, και ενισχύουν τα περιθώρια αντιφατικών ερμηνειών και νομιμοφανούς αυθαιρεσίας.

3 Η καταγραφή και η οριοθέτηση των προστατευόμενων περιοχών της χώρας (δάση, δασικές εκτάσεις, αρχαιολογικοί χώροι, υδροβιότοποι, ρέματα, αιγιαλός κ.λπ.) είναι ελλιπείς, επιτείνουν την αβεβαιότητα ως προς το καθεστώς δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές και υπονομεύουν την ασφάλεια δικαίου των πολιτών και των συναλλασσομένων γενικότερα.

4 Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες η υπηρεσία βρίσκεται σε αδυναμία να εφαρμόσει τη νομοθεσία, επειδή προηγούμενα έγγραφα ή ενέργειές της (ή ενέργειες άλλων υπηρεσιών) έχουν δημιουργήσει τετελεσμένες καταστάσεις προς όφελος των ιδιωτών και εις βάρος του περιβάλλοντος.

5 Διαπιστώνεται παθογένεια των ίδιων των διατάξεων και παράλειψη ορθής παρέμβασης για τη θεραπεία τους.

Από τις 9 Ιανουαρίου του 2011 θα εφαρμοσθεί η υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης για κάθε κτίριο που θα πωλείται ή θα ενοικιάζεται, με κόστος που θα κυμαίνεται από 1 – 2 ευρώ ανά τετραγωνικό για τις κατοικίες και 1,5 έως 2,5 ευρώ για τις λοιπές χρήσεις. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την ενημέρωση που έκαναν σήμερα ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς και ο Ενεργειακός Σύμβουλος ΠΟΜΙΔΑ & UIPI κ. Σταμάτης Περδίος για τις τελευταίες εξελίξεις στα θέματα της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, στο πλαίσιο του 5ου Συνεδρίου RE+D Business Forum

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (ΠΕΑ) ΚΤΙΡΙΩΝ,

ΑΠΟ 9.1.2011 Σύμφωνα με το νόμο 3661/2008 με τον οποίο ενσωματώθηκε στην Ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2001/91/ΕΚΣ, επεκτάθηκε και στη χώρα μας η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας 2001/91/ΕΚ που προβλέπει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στα νέα κτίρια και έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ) κάθε κτιρίου που θα πωλείται ή ενοικιάζεται. Το ενεργειακό πιστοποιητικό θα εκδίδεται από ειδικό σώμα ενεργειακών επιθεωρητών με δαπάνες του ενδιαφερόμενου ιδιοκτήτη και με δεκαετή ισχύ. Στα κτίρια πολυκατοικιών και μεγάρων με κοινόχρηστο σύστημα θέρμανσης προβλέπεται ότι θα μπορεί να διενεργείται κοινή ενεργειακή πιστοποίηση ολοκλήρου του κτιρίου, η δε δαπάνη έκδοσής του θα βαρύνει όλους τους συνιδιοκτήτες. Επίσης με το νόμο καθιερώνεται και η υποχρεωτική περιοδική επιθεώρηση των εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού των κτιρίων.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

1. Στα κτίρια ανεξαρτήτως εμβαδού που υφίστανται ριζική ανακαίνιση, η ενεργειακή απόδοση τους αναβαθμίζεται, στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό, ώστε να πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, όπως καθορίζονται στον ΚΕΝΑΚ

2. Για κάθε νέο κτίριο, καθώς και για κάθε υφιστάμενο κτίριο που ανακαινίζεται ριζικά, εκπονείται μελέτη ενεργειακής απόδοσης.

3. Η ενεργειακή επιθεώρηση για την πιστοποίηση των κτιρίων και η έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) εφαρμόζεται από 9.1.2011 τόσο στις πωλήσεις όσο και στις μισθώσεις των ακινήτων. Το άρθρο 14 παρ. 3. του ΚΕΝΑΚ προβλέπει τα εξής: “Κάθε συμβολαιογράφος για την κατάρτιση πράξεως αγοραπωλησίας ακινήτου υποχρεούται να μνημονεύσει στο συμβόλαιο τον αριθμό πρωτοκόλλου του ΠΕΑ και να επισυνάψει σε αυτό επίσημο αντίγραφο του ΠΕΑ. Σε κάθε μίσθωση ακινήτου, ο αριθμός πρωτοκόλλου του ΠΕΑ πρέπει να αναγράφεται στο ιδιωτικό ή συμβολαιογραφικό μισθωτήριο έγγραφο. Η φορολογική αρχή δε θεωρεί μισθωτήρια έγγραφα εάν δεν προσκομίζεται ενώπιον της ισχύον ΠΕΑ.”

4. Η Ενεργειακή Επιθεώρηση λεβήτων, εγκαταστάσεων θέρμανσης/κλιματισμού αφορά στη συνολική ωφέλιμη εγκατεστημένη ονομαστική θερμική/ψυκτική ισχύ του κτιρίου.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ

από την υποχρέωση έκδοσης ενεργειακού πιστοποιητικού:

α) Κτίρια και μνημεία που προστατεύονται από το νόμο ως μέρος συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής αξίας τους, εφόσον η συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις του παρόντος νόμου θα αλλοίωνε, κατά τρόπο μη αποδεκτό, το χαρακτήρα ή την εμφάνιση τους.

β) Κτίρια που χρησιμοποιούνται ως χώροι λατρείας ή θρησκευτικών δραστηριοτήτων.

γ) Μη μόνιμα κτίρια που, με βάση το σχεδιασμό τους, η διάρκεια της χρήσης τους δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια, κτίρια αγροτικών χρήσεων - πλην κατοικιών - με χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις, και όμοια κτίρια τα οποία χρησιμοποιούνται από τομέα καλυπτόμενο από σχετική εθνική συμφωνία που αφορά την ενεργειακή απόδοση κτιρίων.

δ) Υφιστάμενα κτίρια κατοικιών τα οποία προορίζονται για χρήση που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες κάθε έτος. Η εξαίρεση αυτή αναμένεται να καταργηθεί σύντομα.

ε) Αυτοτελή κτίρια, με συνολική επιφάνεια κάτω των πενήντα (50) τ.μ.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΕΣ

Το σχετικό Π.Δ. προβλέπει την άμεση χορήγηση από τον Υπουργό ΠΕΚΑ προσωρινών αδειών ενεργειακών επιθεωρητών ισχύος 8-12 μηνών και μετέπειτα χορήγηση οριστικών αδειών μετά από προσκόμιση βεβαίωσης επαρκούς παρακολούθησης του οικείου εκπαιδευτικού προγράμματος και πιστοποιητικού επιτυχούς εξέτασης. Οι ενεργειακοί επιθεωρητές πρέπει να είναι Διπλωματούχοι μηχανικοί, μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος ή Πτυχιούχοι Μηχανικοί Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ή μηχανικοί που έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στη χώρα μας κατʼ εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, με τουλάχιστον τετραετή αποδεδειγμένη επαγγελματική ή/και επιστημονική εμπειρία σε θέματα μελέτης ή/και επίβλεψης ή/και κατασκευής κτιρίων ή/και συστημάτων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων κτιρίων ή/και ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων και ελέγχων ενεργειακών εγκαταστάσεων ή/και ενεργειακών επιθεωρήσεων. Οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις θα εγγράφονται στο Μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών και τους χορηγείται δεκαετής ανανεώσιμη άδεια ενεργειακού επιθεωρητή (Αʼ ή Βʼ τάξης). Οι άδειες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες που είναι: α) κτιρίου, β) λεβήτων-εγκαταστάσεων θέρμανσης και γ) εγκαταστάσεων κλιματισμού.

ΟΙ ΑΜΟΙΒΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ

1. Για κτίρια ή τμήματα κτιρίων όλων των χρήσεων εκτός κατοικίας: - Έως 1.000 τ.μ., η αμοιβή καθορίζεται σε 2,5 ευρώ ανά τ.μ. με ελάχιστη τα 300 ευρώ. - Άνω των 1.000 τ.μ., η αμοιβή καθορίζεται σε 2,5 ευρώ ανά τ.μ. επιφανείας του κτιρίου για τα πρώτα 1.000 τ.μ. και σε 1,5 ευρώ ανά τ.μ. για τα υπολειπόμενα τετρ. μέτρα.

2. Για κτίρια ή τμήματα κτιρίων (οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες) με χρήση κατοικίας οι αμοιβές καθορίζονται ως κάτωθι:

- Για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών, όταν η επιθεώρηση αφορά στο σύνολο του κτιρίου η αμοιβή καθορίζεται σε ένα 1 (ένα) ευρώ ανά τ.μ. επιφανείας με ελάχιστη τα 200 ευρώ.

- Για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών, όταν η επιθεώρηση αφορά σε τμήμα κτιρίου (ξεχωριστή ιδιοκτησία), αμοιβή 2 ευρώ ανά τ.μ. επιφανείας με ελάχιστη τα 150 ευρώ.

- Για μονοκατοικίες η αμοιβή καθορίζεται σε 1,5 ευρώ ανά τ.μ. με ελάχιστη τα 200 ευρώ. - Όλες οι παραπάνω αμοιβές επιβαρύνονται με τον εκάστοτε ισχύοντα ΦΠΑ (23%).