Προβλήματα κυρίως στους τομείς της πολεοδομίας και της διαχείρισης απορριμμάτων, διαπιστώνει η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής στην ετήσια έκθεση της, αν και εκτιμά ότι η κατάσταση του περιβάλλοντος στη χώρα μας είναι σε γενικές γραμμές καλή. Αναφερόμενος στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ο πρόεδρος της Επιτροπής βουλευτής Μαγνησίας ΠΑΣΟΚ, Κώστας Καρτάλης, προειδοποιεί ότι σύντομα η κατάσταση θα είναι σε ορισμένα σημεία μη αναστρέψιμη, καθώς αποσυντίθεται ο κοινωνικός του ιστός. «Το πρόβλημα δεν λύνεται με αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και πιλοτικές μελέτες, καθώς δεν υπάρχει πίστωση χρόνου και θα ήταν λάθος να περιμένουμε άλλα δύο-τρία χρόνια για να έχουμε τα αποτελέσματα μελετών τέτοιου χαρακτήρα», σημειώνει ο Κ. Καρτάλης. Το θέμα της ποιότητας του αέρα στους εσωτερικούς χώρους πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα για τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Υγείας, καθώς απουσιάζει ένα επαρκές θεσμικό πλαίσιο, λέει ο Κ. Καρτάλης. Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, ο πρόεδρος της Επιτροπής θεωρεί ότι πρέπει να εξεταστούν χωρίς προκαταλήψεις νέες τεχνολογίες οι οποίες μπορούν να ενσωματωθούν σε ένα μοντέλο διαχείρισης που θα δίνει έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Χαρακτηρίζει εξάλλου θετική την ενεργοποίηση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για τη χωροθέτηση χώρων ταφής επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων και τονίζει ότι στη διαχείρισή τους πρέπει να έχει μεγαλύτερη συμβολή ο ιδιωτικός τομέας μιας και έχει τη μεγαλύτερη συμβολή στην παραγωγή τους. Για το ζήτημα των υδατικών πόρων, η Επιτροπή καλεί τα συναρμόδια υπουργεία να ολοκληρώσουν κατ΄απόλυτη προτεραιότητα τα διαχειριστικά σχέδια σε επίπεδο υδατικής λεκάνης και να τροποποιήσουν την κείμενη νομοθεσία (που ανάγεται σε Υπουργική Απόφαση του 1965) για την προστασία των ποταμών και λιμνών της χώρας. Η Επιτροπή σημειώνει στην έκθεσή της ότι η κατάρτιση των Σχεδίων Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΑΠ) δεν αποτελεί εχέγγυο για την προστασία των προστατευόμενων περιοχών που εντάσσονται στο δίκτυο NATURA 2000 και οι οποίες δέχονται - όλο και εντονότερα - τις τοπικές «αναπτυξιακές» πιέσεις. Υπογραμμίζει, επίσης, ότι παραμένει ζήτημα πρώτης προτεραιότητας η κατάρτιση των δασικών χαρτών και του δασολογίου. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εκτιμά ότι στην ουσιαστική ενίσχυση των περιβαλλοντικών ελέγχων θα συμβάλει η θεσμική θωράκιση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (δυνατότητα προανακριτικού έργου, ενσωμάτωση αντιεισαγγελέα Περιβάλλοντος, απευθείας καταλογισμός προστίμων). Μεταξύ άλλων, προτείνει την καθιέρωση της «περιβαλλοντικής ενημερότητας» για τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (άδεια λειτουργίας, εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι, πληρωμή καταλογισθέντων περιβαλλοντικών προστίμων, κ.α.), κατ΄ αντιστοιχία και σε συνάρτηση με τη φορολογική ενημερότητα. Στον τομέα χωροταξίας, η Επιτροπή επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη δρομολόγησης από το ΥΠΕΚΑ των ενεργειών για την ουσιαστική σύντμηση των χρόνων προετοιμασίας μιας πολεοδομικής μελέτης και της προκύπτουσας πράξης εφαρμογής. Τέλος, διαπιστώνει πρόοδο στην ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και θεωρεί ότι «μία ενδιαφέρουσα σκέψη για το νέο αναπτυξιακό νόμο θα ήταν να επιδοτεί επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ των οποίων μέρος στηρίζεται σε εγχώρια παραγωγή». Η ετήσια έκθεση της Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος για θέματα περιβάλλοντος θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ελληνικό Κοινοβουλίου ( www.hellenicparliament.gr ) από 21.7.2010.

Απάντηση στις καταγγελίες κατά της Πολεοδομίας του Δήμου Πειραιά για το ναϊσκο που κατασκευάσθηκε μπροστά από τον περίβολο του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, δίνει με σημερινή ανακοίνωση ο Δήμος. Όπως αναφέρει:
«Σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο 509/1977, οι κατασκευές Ναών και των παραρτημάτων αυτών αδειοδοτούνται από την Υπηρεσία Ναοδομίας του Ο.Δ.Ε.Π., ύστερα από έγκριση α) των όρων δόμησης από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία και β) της, κατά τόπον, Ε.Π.Α.Ε., ως προς την αισθητική των κατασκευών.
Η Πολεοδομία του Δήμου Πειραιά μετά από αυτοψία της, διαπίστωσε ότι ο ναϊσκος τοποθετήθηκε σε χώρο, ο οποίος είναι μεν κοινόχρηστος - κοινωφελής, αλλά βρίσκεται εντός της χερσαίας ζώνης του Ο.Λ.Π. όπως αυτό καθορίζεται με την υπ΄ αριθμό Γ. 347882/11-10-58 Απόφαση. Ως εκ τούτου της αδειοδότησης έπρεπε να είχε προηγηθεί και η έγκριση, της Γενικής Γραμματείας Λιμένα. Ακόμη να αναφέρουμε ότι η Πολεοδομική αρχή, που είναι αρμόδια για την χερσαία ζώνη του Ο.Λ.Π., είναι η Νομαρχιακή Πολεοδομία.
Επομένως, η Πολεοδομία του Δήμου Πειραιά ουδεμία θεσμική εμπλοκή έχει στο θέμα που ανέκυψε».

Αδυναμία εφαρμογής του νόμου για τους ημιυπαίθριους δηλώνει η Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων με επιστολή προς την Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κα Τίνα Μπιρμπίλη. Αναλυτικά, σε επιστολή προς την υπουργό ο πρόεδρος της ΕΝΑΕ Δημήτρης Δράκος αναφέρει τα εξής:
«Με την παρούσα μας επιστολή σας θέτουμε εκ νέου μία σειρά προβλημάτων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τα οποία φρονούμε, όπως αναλύουμε παρακάτω, ότι πρέπει να τύχουν άμεσης επίλυσης.
Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 5 (Υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης) του Ν. 3843/2010 «Ταυτότητα κτιρίων, υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης, μητροπολιτικές αναπλάσεις και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 62/Α’/28.4.2010), ορίζεται ότι επιτρέπεται, μετά την καταβολή ειδικού προστίμου η διατήρηση για σαράντα (40) χρόνια, ημιυπαίθριων χώρων, καθώς και χώρων που βρίσκονται στο υπόγειο, ισόγειο ή άλλη στάθμη του κτιρίου, οι οποίοι βρίσκονται μέσα στον εγκεκριμένο κτιριακό όγκο βάσει της οικοδομικής του άδειας, η οποία εκδόθηκε ή αναθεωρήθηκε έως 2.7.2009, και έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης καθ' υπέρβαση των όρων και περιορισμών δόμησης του ακινήτου.
Με την παρ. 3 του άρθρου 5, του παραπάνω νόμου, προβλέπεται υποβολή των δικαιολογητικών των αιτούντων προσώπων (κυρίου του ακινήτου ή ο νομίμως εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου αυτού) είτε απευθείας στην πολεοδομική υπηρεσία εντός αποκλειστικής προθεσμίας οκτώ (8) μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου είτε με συστημένη επιστολή εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από την ίδια ως άνω ημερομηνία.
Περαιτέρω ορίζονται –σύντομες- προθεσμίες εντός των οποίων γίνεται ο έλεγχος της πληρότητας του φακέλου και η έγγραφη ενημέρωση του αιτούντος για τις τυχόν ελλείψεις και ακόμη τήρηση ειδικών διαδικασιών (π.χ. ειδικό ηλεκτρονικό βιβλίο) για την καταχώρηση των σχετικών δηλώσεων.
Είναι πασιφανές, από την παράθεση των παραπάνω διατάξεων, ότι εντός ενός πολύ περιοριστικού χρονικού ορίου και με ασφυκτικές προθεσμίες επί των διαδικασιών, οι με ελλείψεις προσωπικού, πολεοδομικές υ πηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, θα κληθούν να παραλάβουν ένα τεράστιο αριθμό σχετικών αιτημάτων και να διεκπεραιώσουν αυτά παράλληλα με τον υπάρχοντα όγκο έργου τους που αφορά έκδοση οικοδομικών αδειών, εφαρμογή νομοθεσίας αυθαιρέτων κ.ά., με συνέπεια την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις τρέχουσες και πρόσθετες υποχρεώσεις τους.
Οι υποστελεχωμένες και με ανεπαρκή τεχνικά μέσα υπηρεσίες μας, καλούνται να εφαρμόσουν στην πράξη και εντός οκταμήνου ένα νομοθετικό πλαίσιο που προσπαθεί να επιλύσει ένα πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από πολεοδομικές ρυθμίσεις και πρακτικές που διανύουν τουλάχιστον τριακονταετία και μάλιστα με ανεπαρκή προεκτιμώμενα στοιχεία του όγκου του έργου.
Επιπροσθέτως αυτών:
Οι ρυθμίσεις του ν. 3843/2010 βρίσκονται σε πλήρη δυσαρμονία με ψηφισθέντες κατά το ίδιο χρονικό διάστημα νόμους. Συγκεκριμένα ο νομοθέτης του ν. 3843/2010 είναι πασιφανές ότι αγνοεί πλήρως:
(α) Τις διατάξεις του Νόμου 3833/2010 «Προστασία της εθνικής οικονομίας - Επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης» (ΦΕΚ Α 40/15.3.2010) και συγκεκριμένα τα άρθρα 6 (περί της μείωσης ορίων υπερωριακής απασχόλησης) και 9 (περί μείωσης των ανωτάτων ορίων των επιτρεπόμενων κατ' έτος και κατά μήνα ημερών εκτός έδρας).
(β) Τις διατάξεις του Ν. 3845/2010 «Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη - μέλη της Ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο» (ΦΕΚ Α 65/6.5.2010), που συμπληρώνουν τον προηγούμενο νόμο και
(γ) Τις διατάξεις του Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87/ 7.6.2010), με τις οποίες προβλέπονται εκούσιες και αναγκαστικές μετατάξεις των υπαλλήλων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων προς τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και τους Δήμους καθώς και μεταφορά των πολεοδομικών αρμοδιοτήτων και των σχετικών δομών των Ν.Α. προς τους Δήμους.
Η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων πολύ απλά σημαίνει:
-Δραματική απομείωση του υπάρχοντος προσωπικού των πολεοδομικών υπηρεσιών των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων μέσα από τις διαδικασίες των εκούσιων (η σχετική προθεσμία ήδη έληξε) καθώς και των αναγκαστικών μετατάξεων και συνακόλουθη αδυναμία διεκπεραίωσης του όγκου του έργου που προβλέπεται από το ν. 3843/2010.
-Αδυναμία μετακινήσεων προσωπικού των Ν.Α. για διενέργεια αυτοψιών επί των δηλουμένων ιδιοκτησιών.
-Αδυναμία καταβολής αμοιβών υπερωριακής απασχόλησης προσωπικού.
-Πολεοδομικές υπηρεσίες σε πλήρη αρρυθμία και δυσλειτουργία λόγω της μετάβασης στο νέο καθεστώς (υπαγωγή στους Δήμους).
Προς επίρρωση των ισχυρισμών μας περί άγνοιας της κατάστασης, σας υπενθυμίζουμε ότι μας έχει κοινοποιηθεί εγκύκλιο έγγραφό σας, με το οποίο καλούνται οι πολεοδομικές υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων να προβούν σε δειγματοληπτικό έλεγχο ποσοστού 10% των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το έτος 2009 (όσων ο λήγων αριθμός τους είναι «5»).
Συνοψίζοντας, φρονούμε ότι η εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3843/2010 από τις Πολεοδομικές Υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων της χώρας απαιτεί άμεσα:
1. Ενίσχυση αυτών με προσωπικό και μέσα.
2. Τροποποίηση της περιοριστικής νομοθεσίας περί της μείωσης ορίων υπερωριακής απασχόλησης και περί μείωσης των ανωτάτων ορίων των επιτρεπόμενων κατ' έτος και κατά μήνα ημερών εκτός έδρας.
3. Επιμήκυνση των ανατρεπτικών προθεσμιών του νόμου τουλάχιστον κατά εξάμηνο.
Αν δεν συμβούν όλα τα παραπάνω ο νόμος θα κινδυνεύσει να μείνει ανεφάρμοστος.
Προκειμένου να εκθέσουμε δια ζώσης τις απόψεις μας στα παραπάνω, αλλά και σε ζητήματα της γενικότερης συνεργασίας του Υπουργείου και των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων της χώρας, ζητάμε, το συντομότερο δυνατό μια συνάντηση μαζί σας, αίτημα το οποίο ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά θα ικανοποιήσετε.

Τα πρόστιμα είναι μπορεί να είναι δυσβάστακτα, αλλά η βιομηχανία παραγωγής αυθαιρέτων καλά κρατεί. Αυξάνονται και πληθύνονται με σχεδόν αμείωτο ρυθμό. Στοιχεία από τη μεγάλη νομαρχία αποκαλύπτουν ότι περίπου 1 στις 4 νέες οικοδομές σε περιοχές που βρίσκονται έξω από τον αστικό ιστό χτίζονται χωρίς οικοδομική άδεια ακόμα και τώρα . Πάνω από 500 αυθαίρετα βρέθηκαν στην απόχη των Πολεοδομικών υπηρεσιών της σε ένα μόλις χρόνο και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν είναι εξοντωτικά. Κι αυτά τα αυθαίρετα είναι μόνο όσα καταγγέλθηκαν από γείτονες ή κυκλώματα εκβιαστών ( και στα αυθαίρετα έχει επεκταθεί η δράση των τελευταίων. Πενταπλάσιος , όπως εκτιμάται, είναι ο αριθμός των παράνομων κατασκευών που δεν βρέθηκαν στις λίστες των πολεοδομιών. Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις με το σημερινό περιβάλλον –οικονομικό . φορολογικό κα- το πρόβλημα όχι μόνο δεν πρόκειται να περιοριστεί αλλά αντίθετα θα μεγεθυνθεί . Σύμφωνα με τις απόψεις ειδικών το θέμα των αυθαιρέτων έχει και κοινωνική διάσταση αφού εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε μία κατάσταση διαρκούς ομηρίας με πρόσφατο παράδειγμα αυτό της Κρήτης όπου οι αυθαίρετες κατασκευές ξεπερνούν τις 100.000.