Το στρατηγικό σχέδιο για την αποτελεσματικότερη και περισσότερο διαφανή αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, με βάση τους όρους και τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές, παρουσιάστηκε χθες από το υπουργείο Οικονομικών και την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), το αποκαλούμενο υπερταμείο.

Το σχέδιο που εκπονήθηκε από την ΕΕΣΥΠ, βάσει των κατευθύνσεων που έδωσε η ελληνική κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών, προβλέπεται από τον ιδρυτικό νόμο της ΕΕΣΥΠ και αποτελεί το δεύτερο βήμα στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Πρόκειται να ακολουθήσουν το τρίτο βήμα, που είναι η παρουσίαση των επιμέρους επιχειρηματικών σχεδίων από την κάθε επιχείρηση, και, τέλος, η δημιουργία του μηχανισμού υλοποίησης των κοινών στόχων, μεταξύ ΕΕΣΥΠ, επιχείρησης και κυβέρνησης (μηχανισμός συντονισμού).

Το στρατηγικό σχέδιο περιλαμβάνει μια αρχική αποτύπωση των περιουσιακών στοιχείων, τις προκλήσεις/ευκαιρίες που παρουσιάζουν και κάποια μέτρα και στοχεύσεις που θα βελτιώσουν άμεσα τη λειτουργία, την αποτελεσματικότητα και την αξία τους. Επίσης, προτείνεται η εξέταση μέτρων που θα εφαρμοστούν σε πιο μακροπρόθεσμη βάση και τα οποία θα μεγιστοποιήσουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων.

Το σχέδιο δεν αφορά όλα τα περιουσιακά στοιχεία του υπερταμείου, π.χ. ΤΧΣ και ΤΑΙΠΕΔ.

Κυρίως, όμως, αφορά την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και τις συμμετοχές στις ΔΕΚΟ που παραχώρησε το ελληνικό Δημόσιο πριν από λίγους μήνες στην ΕΕΣΥΠ. Συγκεκριμένα, το βάρος δίδεται κυρίως στην ΕΤΑΔ, τον ΟΑΣΑ, τα ΕΛΤΑ, τη ΔΕΘ - Helexpo και άλλες μικρότερες ΔΕΚΟ, όπως είναι η Ελληνικές Αλυκές, ο ΟΚΑΑ, η ΚΑΘ κ.ά. Επιπλέον, στο σχέδιο δεν συγκαταλέγονται οι εταιρικές συμμετοχές που ελέγχονται μειοψηφικά από την ΕΕΣΥΠ (π.χ. ΔΑΑ). Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί ότι περιλαμβάνει κυρίως ποιοτικούς στόχους και όχι ποσοτικούς. Αυτοί αναμένεται να αποτυπωθούν στα επιμέρους επιχειρησιακά σχέδια.

Βασικό άξονα έργου  αποτελούν η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και η ανάδειξη και αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Προτεραιότητα, , είναι η συστηματική καταγραφή, εξυγίανση και ωρίμανση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού ακινήτων, προκειμένου μέσω της κατάλληλης αξιοποίησης να αυξηθούν τα έσοδα και η αξία της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου.

Το χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ περιλαμβάνει περίπου 72.000 ακίνητα σε τρεις βασικές κατηγορίες ακινήτων: α) Τουριστικά ακίνητα. β) Ολυμπιακά ακίνητα. γ) Και διάφορες κατηγορίες ακινήτων που προέρχονται κυρίως από την πρώην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ). Οι βασικοί στρατηγικοί πυλώνες που η ΕΕΣΥΠ θέτει για την ΕΤΑΔ είναι:

1. Η καθιέρωση του θεσμικού ρόλου της ΕΤΑΔ στην αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και η διαμόρφωση ενός «καθαρού» και «αξιοποιήσιμου»χαρτοφυλακίου ακινήτων. Επίσης, επιδίωξη είναι η μεταφορά νέων ακινήτων στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ από άλλους φορείς/υπουργεία, το ξεκαθάρισμα με τα καταπατημένα και κατεχόμενα ακίνητα. Οσα ακίνητα δεν θεωρούνται αξιοποιήσιμα ή ζημιογόνα προτείνεται να επιστραφούν στο ελληνικό Δημόσιο.

2. Επιτάχυνση της εξυγίανσης, ωρίμανσης και αξιοποίησης των ακινήτων. Επιδίωξη εδώ είναι η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης του συνόλου της ακίνητης περιουσίας, μέσω της επικαιροποίησης και του εμπλουτισμού του GIS/MIS ακινήτων.

3. Αύξηση των εσόδων και της κερδοφορίας, μέσω ελέγχου και επικαιροποίησης των υφιστάμενων συμβάσεων μίσθωσης και παραχώρησης, εξορθολογισμού των λειτουργικών δαπανών, σύναψης επιχειρηματικών και στρατηγικών συνεργασιών, ενίσχυσης των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (e-auctions) κ.ά.

4. Συμβολή στην ανάπτυξη της χώρας μέσω αξιοποίησης ακινήτων με αναπτυξιακή προοπτική (τουρισμός, logistics, κ.λπ.)

"Το 2018 βρίσκει την κτηματαγορά και την οικοδομή και πάλι να παραμένουν ο «μεγάλος ασθενής» της οικονομίας μας, για την τύχη του οποίου ουδείς φαίνεται να ενδιαφέρεται", επισημαίνει σε επιστολή προς τον πρωθυπουργό η ΠΟΜΙΔΑ. "Ολες οι σημερινές κυβερνητικές κινήσεις που αφορούν την ιδιωτική ακίνητη περιουσία και τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, έχουν αποκλειστικό τους στόχο την επιβολή νέων φόρων και αυξημένων υποχρεώσεων σε βάρος των ιδιοκτητών ακινήτων, και όχι την ανάκαμψη του ζωτικού αυτού κλάδου της οικονομίας!" αναφέρει και συνεχίζει με συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάκαμαμψη της αγοράς ακινήτων:

Όμως η κοινωνία μας θα μπορούσε να έβγαινε πολλαπλά κερδισμένη αν το κράτος ενδιαφερόταν ουσιαστικά να ανακόψει την συνεχή απαξίωση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας και να αναζωογονήσει τον οικοδομικό τομέα και την κτηματαγορά της χώρας μας, εκμεταλλευόμενη τις εξής συνθήκες που ευνοούν σήμερα την αναζωογόνηση της κτηματαγοράς και της οικοδομικής δραστηριότητας:

1. Η ζωή η ίδια επιβάλλει μετά από 10ετή οικοδομική απραξία, όχι τόσο την ανάγκη κατασκευής νέων οικοδομών, όσο κυρίως την ανακαίνιση των υφισταμένων οικοδομών σε όλη τη χώρα.

2. Η διάδοση των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών μέσα από τις γνωστές διαδικτυακές πλατφόρμες δημιουργεί την ανάγκη απόκτησης και εκσυγχρονισμού παλαιών κατοικιών σε σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος

3. H μετατροπή πολλών παλαιών κεντρικών κτιρίων άλλων χρήσεων σε κάθε είδους ξενοδοχειακά καταλύματα.

4. Η αγορά κατοικιών στη χώρα μας από υπηκόους τρίτων χωρών που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν την Golden Visa που τους εξασφαλίζει παραμονή και μετακίνησή τους στις ευρωπαικές χώρες της ζώνης Schenghen.

Οι οικονομικές προεκτάσεις από την αφύπνιση του τομέα αυτού θα είναι τεράστιες και καθοριστικές για το μέλλον της οικονομίας μας, όμως όλα αυτά δεν θα συμβούν μόνα τους. Η υλοποίησή τους απαιτεί ορισμένες μεταρρυθμίσεις, όπως είναι:

1.Η εκλογίκευση της φορολογίας κατοχής ακίνητης περιουσίας, με πρώτο προαπαιτούμενο την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος ευθύνεται για την επενδυτική απραξία εκείνων ακριβώς των φορολογουμένων που θα έπρεπε να είναι στην πρωτοπορία της προσπάθειας ανάπτυξης της χώρας.

2.Η ελάφρυνση του κόστους λειτουργικής και ενεργειακής αναβάθμισης των υφισταμένων κτιρίων, με ρηξικέλευθα φορολογικά μέτρα όπως είναι η επιστροφή του 50% της δαπάνης ανακαίνισης που αποδεικνύεται με νόμιμα παραστατικά, ένσημα ΕΦΚΑ και σωστές προδιαγραφές οικοδομικών υλικών, μέσω συμψηφισμού κάθε οφειλόμενου φόρου στο Δημόσιο. Εκεί βρίσκεται το πραγματικό όφελος για την οικονομία και την απασχόληση, και όχι τόσο στην κατασκευή νέων οικοδομών.

3.Η δραστική μείωση της απίστευτης πληθώρας δικαιολογητικών που συνεχώς αυξάνονται, για κάθε συμβολαιογραφική πράξη που αφορά μεταβίβαση ακινήτων, και τείνει να επεκταθεί και στις μισθώσεις τους.

4.Η εκλογίκευση των τεκμηρίων διαβίωσης (κατοικίας) σύμφωνα με τα σημερινά εισοδήματα και δεδομένα και η αναστολή πόθεν έσχες στην αγορά και ανοικοδόμηση ακινήτων τουλάχιστον για μια τριετία.

5.Η κατάργηση ή σημαντική μείωση του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές και τις ανακαινίσεις κτιρίων.

Να υιοθετηθεί από την Πολιτεία η πρόσφατη γνωμοδότηση του «Συνήγορου του Πολίτη» για την απαλλαγή των ιδιοκτητών κενών και μη ρευματοδοτούμενων ακινήτων από αναδρομικά δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού πολλών ετών, γιατί δεν γνώριζαν ότι έπρεπε να δηλώσουν και στον οικείο ΟΤΑ τη διακοπή του ρεύματος ζητά η ΠΟΜΙΔΑ με επιστολή προς τον υπουργό Εσωτερικών κ. Παναγιώτη Σκουρλέτη.

Η ΠΟΜΙΔΑ ζητά συνάντηση με τον υπουργό, ενόψει της κατάθεσης σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή, για τα τρέχοντα θέματα της ιδιοκτησίας που περιλαμβάνουν ακόμη:

-Την άρση της πολυετούς δέσμευσης ιδιωτικών ακινήτων, για έργα που εξαγγέλλονται αλλά δεν υλοποιούνται ποτέ.

-Την κατάργηση της αναδρομικής χρέωσης δημοτικών τελών για τους χώρους που τακτοποιούνται πολεοδομικά.

-Την παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων ρύθμισης οφειλών προς τους ΟΤΑ.

Η επιστολή έχει ως εξής:

ΘΕΜΑ: Ορισμός συνάντησης με Δ.Σ. ΠΟΜΙΔΑ για τα προβλήματα ιδιοκτητών ακινήτων με τους Ο.Τ.Α.

Αξιότιμε κε Υπουργέ,

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρότατα προβλήματα σε σχέση με τους Ο.Τ.Α., τα οποία χρειάζονται άμεση νομοθετική ρύθμιση, ενόψει μάλιστα κατάθεσης εκ μέρους σας στη Βουλή, σχετικού αυτοδιοικητικού νομοσχεδίου. Τα προβλήματα και οι λύσεις που προτείνουμε έχουν ως εξής:

1. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΕΝΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ. Αρκετοί ΟΤΑ της χώρας αξιώνουν παρανόμως, σύμφωνα και με την γνωστή πρόσφατη με αριθμό 23504/2017 σύμφωνη γνωμοδότηση του «Συνήγορου του Πολίτη», από ιδιοκτήτες κενών ακινήτων που δεν χρησιμοποιούνται ή δεν ρευματοδοτήθηκαν ποτέ, την καταβολή αναδρομικών δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού πολλών ετών, γιατί δεν γνώριζαν ότι έπρεπε να δηλώσουν και στον οικείο ΟΤΑ τη διακοπή του ρεύματος. Γι’ αυτό ζητούμε την άμεση θέσπιση ερμηνευτικής διάταξης του άρθ. 5 παρ.1 ν. 3345/2005 που θα διευκρινίζει πέραν πάσης παρερμηνείας ότι η απαλλαγή αυτή ισχύει οποτεδήποτε και αν δηλωθεί η μη χρησιμοποίηση στους οικείους ΟΤΑ.

2. ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ. Οι ιδιοκτήτες προσφάτως νομιμοποιημένων πρόσθετων χώρων ακινήτων, φοβούνται να προσέλθουν για να τους δηλώσουν οικειοθελώς στους ΟΤΑ για να αποφύγουν την αυτόματη επιβολή βαρύτατων αναδρομικών δημοτικών τελών πενταετίας (από 8.8.2013) ως και λοιπών επιβαρύνσεων και προστίμων (άρθρο 105 παρ. 4 του ν. 4495/2017). Για αυτό ζητούμε να τροποποιηθεί η παραπάνω ρύθμιση ώστε τα επιπλέον αναλογούντα δημοτικά τέλη να χρεωθούν αυτομάτως στους επόμενους λογαριασμούς ρεύματος χωρίς αναδρομικές χρεώσεις, και χωρίς αντιδράσεις και διαμαρτυρίες για το θέμα αυτό.

3. AΡΣΗ ΠΟΛΥΕΤΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΤΑ. Πολλοί ΟΤΑ σε όλη τη χώρα έχουν δεσμεύσει επί δεκαετίες πολλές χιλιάδες ακίνητα ιδιωτών για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων και εγκαταστάσεων, χωρίς πραγματική πρόθεση και δυνατότητα για την υλοποίησή τους, και χωρίς ποτέ πράγματι να αίρονται οι δεσμεύσεις αυτές σε κάποιο λογικό χρονικό διάστημα, ακόμη και μετά την έκδοση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων! Η πρακτική αυτή δημιουργεί στους μεν Δήμους υποχρέωση να εμφανίζουν στους προυπολογισμούς τους δεσμευμένα ποσά για δήθεν καταβολές αποζημιώσεων, με αποτέλεσμα τη στρέβλωση της δημοσιονομικής τους εικόνας, στους δε πολίτες ατέρμονες και κοστοβόρες δικαστικές εμπλοκές με τους ΟΤΑ, οι οποίες, λόγω των αλλεπάλληλων καταχρηστικών επαναδεσμεύσεων, διαρκούν ακόμη και περισσότερο από τη διάρκεια του ανθρώπινου βίου! Γι΄αυτό ζητούμε να νομοθετηθεί επιτέλους η αυτόματη πλήρης άρση των δεσμεύσεων αυτών, αν έχουν διαρκέσει πέραν της οκταετίας, και η απαγόρευση επιβολής οποιασδήποτε νέας δέσμευσης στα ίδια ακίνητα.

4. ΝΕΑ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΤΑ. Η δίμηνη προθεσμία που δόθηκε με την προηγούμενη ρύθμιση (άρθρο 52 ν.4483/2017) εντός του καλοκαιριού 2017 και σε συνδυασμό με την αδυναμία εμπρόθεσμης βεβαίωσης από τους περισσοτέρους Ο.Τ.Α., λόγω και της επαναφοράς του πιστοποιητικού μη οφειλής ΤΑΠ για τα μεταβιβαστικά συμβόλαια, παρήλθε άπρακτη για τους περισσότερους ενδιαφερόμενους, με απογοητευτικά αποτελέσματα και για τους ίδιους τους Ο.Τ.Α.   Γι΄αυτό ζητούμε τη θέσπιση νέας προθεσμίας ρύθμισης οφειλών προς ΟΤΑ τουλάχιστον έως 31.07.2018, ώστε να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για δήλωση και βεβαίωση των οφειλών αυτών.

Σχέδιο απόδοσης των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου στους καταπατητές επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό, σύστησε επιτροπή που θα εξετάσει τους όρους και τις προϋποθέσεις εξαγοράς των εκτάσεων από τους καταπατητές. Ωστόσο, δεν είναι πρώτη φορά που ξεκινάει κάποια συζήτηση για το θέμα. Και στο παρελθόν, και μάλιστα από το 1995 και μετά, όλες οι κυβερνήσεις είχαν συστήσει επιτροπές, είχαν καταρτίσει σχέδιο νόμου, αλλά τελικά κανένα δεν έφθασε στη Βουλή. Συνήθως, τα νομοσχέδια για τα καταπατημένα εμφανίζονταν λίγο πριν ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος, σε συνδυασμό με δηλώσεις για μείωση της φορολογίας.

Στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών αναφερόμενο στο θέμα υποστηρίζει ότι στόχος είναι να εισπραχθούν εντός της διετίας 2018-2019 σημαντικά έσοδα από την απόδοση των καταπατημένων. Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι «κάποια στιγμή πρέπει να μπει ένα τέλος στο θέμα των καταπατημένων, έτσι ώστε και το ελληνικό Δημόσιο να γνωρίζει ποια είναι η ακίνητη περιουσία που διαθέτει».

Στη σχετική απόφαση ορίζεται ότι έργο της επιτροπής είναι: «Ο προσδιορισμός των όρων και των προϋποθέσεων της δυνατότητας εξαγοράς από τους αυθαίρετους καταπατητές των αυθαιρέτως κατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η οριστική επίλυση του σχετικού προβλήματος και να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον».

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η κατάσταση που επικρατεί με τα καταπατημένα είναι τραγική και καταδεικνύεται ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να τακτοποιήσει τα του οίκου του. Είναι ενδεικτικό ότι περίπου 80% των δημόσιων ακινήτων στην Αττική είναι καταπατημένα, ενώ στη Θεσσαλία το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 70%.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία:

• Η πλειονότητα των δημοσίων ακινήτων στην Αττική είναι μερικώς ή εξ ολοκλήρου καταπατημένα, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 80%.

• Στη Θεσσαλία - Στερεά Ελλάδα ένα μεγάλο ποσοστό, ενδεχομένως και 70%, είναι καταπατημένα.

• Στην Περιφερειακή Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας κατέχονται αυθαίρετα 498 δημόσια κτήματα.

• Στο Αιγαίο τα ποσοστά της αυθαίρετης κατοχής της δημόσιας αστικής και αγροτικής γης είναι, αντιστοίχως, 47% και 64%.

• Στην Περιφερειακή Διέυθυνση Δημόσιας Περιουσίας Μακεδονίας - Θράκης τα καταπατημένα ανταλλάξιμα ακίνητα ανέρχονται περίπου σε 433, ενώ τα καταπατημένα δημόσια ακίνητα τα οποία έχουν περιέλθει σε γνώση της υπηρεσίας μέχρι σήμερα ανέχονται περίπου σε 1.281.

• Τα καταγεγραμμένα δημόσια ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου στον νομό Αχαϊας είναι 1.706 και το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι καταπατημένα.