Η κρίση αλλάζει και το μοντέλο χρηματοδότησης της αγοράς κατοικίας . Τους τελευταίους μήνες έχει αυξηθεί ο αριθμός των υποψήφιων αγοραστών οι οποίοι για να πραγματοποιήσουν μία αγορά δανείζονται απο το στενό τους περιβάλλον ή ρευστοποιούν κάποιο άλλο περιουσιακό τους ενώ δεν είναι λίγοι οι πωλητές (κατασκευαστές και ιδιώτες) που αποδέχονται ακόμα και γραμμάτια για την αποπληρωμή του τιμήματος .Ένα ακόμα φαινόμενο είναι η εμφάνιση συγγενικών προσώπων ως εγγυητές σε δανεισμό με εγγύηση δικό τους περιουσιακό στοιχείο. Παράλληλα , έχει αυξηθεί και ο αριθμός εκείνων που αγοράζουν κυρίως πρώτη κατοικία που ζητούν κυρίως απο γονείς να εισφέρουν δικό τους περιουσιακό στοιχείο ως πρόσθετη ασφάλεια στη τράπεζα προκειμένου να χρηματοδοτήσουν ποσοστό άνω του 75% της εκτιμώμενης αξίας του ακινήτου που θέλουν να αγοράσουν. Στο σημείο αυτό τους τελευταίους μήνες παίζεται ένα παράξενο παιγνίδι απο τους εκτιμητές των τραπεζών οι οποίοι προκειμενου να ασφαλίσουν τη τράπεζα είναι κάνουν πολύ συντηρητικές εκτιμήσεις με αποτέλεσμα το ποσό που δίνει ως στεγαστικό η τράπεζα να καλύπτει το 60% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογα φαινόμενα έχουν καταγραφεί και στην βρεταννική αγορά , όπου πρόσφατα το BBC είχε πραγματοποιήσει έρευνα για την επιστροφή των παιδιών στους γονείς για δανεικά...

Αν έχετε βγεί ήδη στην αγορά για δάνειο πρόσφατα, έχετε παρατηρήσει χωρίς αμφιβολία πόσο δύσκολο είναι για να εγκριθεί . Δεν είστε ο μοναδικός που βιώσατε αυτή την εμπειρία . Αυτές τις μέρες , ο αριθμός των αιτήσεων ενυπόθηκων δανείων που παίρνουν έγκριση είναι ίσως τρεις από τις 10. Στην εποχή της ακμής , ήταν εννέα στους 10. Αιτία; οι τράπεζες θέτουν υψηλότερα κριτήρια για το εισόδημα , το υπόλοιπο χρέος και ζητούν μεγαλύτερη ίδια συμμετοχή. Ποιά είναι τα εμπόδια στη λήψη ενός δανείου σήμερα;

1. Υψηλότερες απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων

Οι τράπεζες έχουν έχουν ανεβάσει τον πήχη για τα πιστωτικά αποτελέσματα του υποψήφιου δανειολήπτη και εφαρμόζουν την οδηγία για το 40% του εισοδήματος που θα πρέπει να καταναλώνεται για δανεισμό..

2. Μεγαλύτεροςέλεγχο εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων

Στο παρελθόν , οι τράπεζες ήταν χαλαρές στην εξακρίβωση του εισοδήματος και των καταθέσεων . Τώρα κάνουν σχολαστικό έλεγχο.

3. Οι εκτιμήσεις του ακινήτου είναι χαμηλότερες σε σχέση με το παρελθόν

Η πτώση των τιμών των ακινήτων που καταγράφεται τους τελευταίους 24 μήνες έχει ως αποτέλεσμα οι εκτιμήσεις των τραπεζών να είναι συντηρητικές. Σε πολλές περιπτώσεις οι εκτιμητές προεξοφλούν και μία μελλοντική πτώση των τιμών με αποτέλεσμα το ποσό του δανείου που προκύπτει απο την εκτίμηση να είναι χαμηλότερο απο το προσδοκώμενο.

4. Χρηματοδότηση 75% της εμπορικής-εκτιμώμενης-αξίας.

Στις καλές μέρες οι τράπεζες χρηματοδοτούσαν έως και το 100% της εμπορικής αξίας, Τώρα ο κανόνας είναι ότι η χρηματοδότηση θα πρέπει να είναι στο 75%. Αν αυτό συνδυαστεί και με τις συντηρητικές εκτιμήσεις τότε αντιλαμβάνεστε το ύψος του δανείου και το ποσο της ίδιας συμμετοχής που θα κληθείτε να καταβάλλετε.

5. Δυσκολία χρηματοδότησης σε μικρούς επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες.

Η ύφεση και οι δυσμενείς επιπτώσεις της έχει ως αποτέλεσμα οι τράπεζες να εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην χρηματοδότηση των συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων που έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πρόσθετο πρόβλημα . Τη πιστοποίηση του εισοδήματος τους . Το πιο συνηθισμένο μετά το ΟΧΙ είναι να παρέχεται ένα σημαντικά μικρότερο ποσό δανείου.

Εκατοντάδες παράπονα και καταγγελίες που αφορούν κυρίως τις τράπεζες δέχονται καθημερινά οι καταναλωτικές οργανώσεις από καταναλωτές -μέλη τους οι οποίοι επιθυμούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Ωστόσο, από την πλευρά τους οι τράπεζες επισημαίνουν ότι οι πολίτες εξυπηρετούνται κανονικά, ενώ διευκρινίζουν ότι υπήρξαν κάποια προβλήματα κατά τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του νόμου καθώς δεν είχε ολοκληρωθεί η ενημέρωση όλου του προσωπικού που εργάζεται στις τράπεζες. Εξάλλου, την Τετάρτη 15/09 ο προϊστάμενος της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (ΓΓΚ) Δημ. Σπυράκος θα συναντηθεί με εκπροσώπους τραπεζών και καταναλωτικών οργανώσεων προκειμένου να συζητηθεί η σωστή εφαρμογή του νόμου και να πάψουν οι αντιδικίες μεταξύ των δανειοληπτών και των τραπεζών. Επίσης, η ΓΓΚ έθεσε την περασμένη εβδομάδα σε λειτουργία ειδική τηλεφωνική γραμμή για την παροχή πληροφοριών στους πολίτες σχετικά με την εφαρμογή του νόμου για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Η τηλεφωνική γραμμή έχει τον αριθμό 80111 97367 (σ.σ.: που προκύπτει, προσθέτοντας στο 80111 τους αριθμούς που αντιστοιχούν στα γράμματα ΧΡΕΟΣ). Η τηλεφωνική γραμμή λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 9.00 έως τις 22.00 και το Σάββατο από 9.00 έως 17.00. Η κλήση επιβαρύνεται μόνο με αστική χρέωση, από οπουδήποτε στην Ελλάδα κι αν καλεί ο καταναλωτής. Δεκάδες παράπονα καταναλωτών-δανειοληπτών οι οποίοι επιθυμούν να ενταχθούν, στο Νόμο 3869/2010, για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων που σχετίζονται με τις τράπεζες, δέχεται καθημερινά το ΚΕΠΚΑ-Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών Σύμφωνα με το ΚΕΠΚΑ, τράπεζα αρνήθηκε να παραλάβει την έτοιμη αίτηση του καταναλωτή, για την έκδοση της κατάστασης οφειλών του. Η αίτηση ήταν σύμφωνη, με το υπόδειγμα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, αλλά η τράπεζα επέμεινε ο καταναλωτής να υπογράψει το δικό της υπόδειγμα. Επίσης, τράπεζα πίεσε καταναλωτή να κάνει διαπραγμάτευση, απευθείας μαζί της και χωρίς να ζητάει την υπαγωγή του, στο νόμο, άλλη τράπεζα ισχυρίστηκε ότι έχει εγκύκλιο, από το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ότι για να γίνει ρύθμιση οφειλών, ο καταναλωτής πρέπει να αποπληρώσει όλη την οφειλή του, σε 4 χρόνια ενώ τράπεζα ζήτησε εκκαθαριστικό εφορίας, για να διασταυρώσει το ΑΦΜ του καταναλωτή κλπ. Επίσης και η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ λαμβάνει καθημερινά δεκάδες καταγγελίες από καταναλωτές-δανειολήπτες για την απαράδεκτη αντιμετώπιση που είχαν από τραπεζικούς υπαλλήλους, όταν τους κατέθεσαν τις αιτήσεις για αναλυτικές καταστάσεις οφειλών, όπως προβλέπει το α. 2 του Ν. 3896/2010. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, υπάρχουν υποκαταστήματα τραπεζών που ζήτησαν χρηματικό ποσό, κατά πλήρη παράβαση του νόμου, για την έκδοση και παράδοση της αναλυτικής κατάστασης οφειλών. Άλλες τράπεζες δε δέχονται τις αιτήσεις που τους υποβάλλουν οι οφειλέτες, τις οποίες ως επί το πλείστον έχουν προμηθευτεί από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, και τους υποβάλλουν στη διαδικασία να συμπληρώνουν άλλες αιτήσεις ή τους παραπέμπουν από το ένα υποκατάστημα στο άλλο. Επίσης ζητούν από τους καταναλωτές εκκαθαριστικό εφορίας ή το Ε9 για ακίνητη περιουσία. Καταναλώτρια κατήγγειλε ότι υπάλληλος από υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας αντί για αναλυτική κατάσταση των οφειλών της υπέδειξε να γράψει χειρόγραφα σε λογαριασμό του προϊόντος το ύψος της οφειλής.

Ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα σημείωσε περαιτέρω επιβράδυνση τον Ιούλιο του 2010 και διαμορφώθηκε σε 2,0%, από 2,4% τον Ιούνιο του 2010 και 4,2% το Δεκέμβριο του 2009. Ειδικότερα, επιβράδυνση παρουσίασε ο ρυθμός ανόδου της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και προς τους ιδιώτες ενώ σχεδόν αμετάβλητη παρέμεινε η πιστωτική επέκταση προς τους ελεύθερους επαγγελματίες. Επισημαίνεται ότι από τον Ιούνιο του 2010 οι ελεύθεροι επαγγελματίες, σύμφωνα και με τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA 95), δεν περιλαμβάνονται στις επιχειρήσεις αλλά ως ξεχωριστός υποτομέας. Η αλλαγή αυτή, που είναι καθαρά στατιστικής φύσης, δεν έχει επηρεάσει τους ρυθμούς της πιστωτικής επέκτασης. Η χρηματοδότηση προς τις εγχώριες επιχειρήσεις παρουσίασε τον Ιούλιο του 2010 θετική καθαρή ροή 161 εκατ. ευρώ (Ιούλιος 2009: 464 εκατ. ευρώ) και ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης παρουσίασε επιβράδυνση σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα (Ιούλιος 2010: 2,8%, Ιούνιος 2010: 3,1%, Δεκέμβριος 2009: 5,1%). Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας προκύπτει ότι τον επισκοπούμενο μήνα επιταχύνθηκε η πιστωτική επέκταση προς τον κλάδο των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (Ιούλιος 2010: 8,7%, Ιούνιος 2010: -3,6%, Δεκέμβριος 2009: 5,8%) ενώ παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο στους κλάδους του εμπορίου (Ιούλιος 2010: -1,8%, Ιούνιος 2010: -1,7%, Δεκέμβριος 2009: 4,2%) και των «λοιπών» κλάδων (Ιούλιος 2010: 5,0%, Ιούνιος 2010: 5,0%, Δεκέμβριος 2009: 10,4%). Αντίθετα, επιβράδυνση παρατηρήθηκε στο ρυθμό πιστωτικής επέκτασης προς τους κλάδους της γεωργίας (Ιούλιος 2010: 0,2%, Ιούνιος 2010: 1,0%, Δεκέμβριος 2009: 3,7%), της βιομηχανίας (Ιούλιος 2010: -2,2%, Ιούνιος 2010: -0,6%, Δεκέμβριος 2009: -3,5%), της ναυτιλίας (Ιούλιος 2010: 6,1%, Ιούνιος 2010: 6,8%, Δεκέμβριος 2009: 4,0%), των κατασκευών (Ιούλιος 2010: 1,0%, Ιούνιος 2010: 2,0%, Δεκέμβριος 2009: 2,7%), του τουρισμού (Ιούλιος 2010: 4,0%, Ιούνιος 2010: 4,2%, Δεκέμβριος 2009: 7,8%), του ηλεκτρισμού-φωταερίου-ύδρευσης (Ιούλιος 2010: 33,5%, Ιούνιος 2010: 36,4%, Δεκέμβριος 2009: 14,7%) αλλά και προς τον κλάδο των επικοινωνιών και μεταφορών πλην ναυτιλίας (Ιούλιος 2010: 16,5%, Ιούνιος 2010: 23,6%, Δεκέμβριος 2009: 25,5%). Η καθαρή ροή των δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν θετική 55 εκατ. ευρώ τον επισκοπούμενο μήνα και ο δωδεκάμηνος ρυθμός ανόδου των δανείων αυτών παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα (Ιούλιος 2010: 2,7%, Ιούνιος 2010: 2,6%). Αρνητική κατά 258 εκατ. ευρώ ήταν η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες και τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα τον Ιούλιο του 2010, έναντι θετικής καθαρής ροής τον Ιούλιο του 2009 (383 εκατ. ευρώ). Ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης προς τους ιδιώτες επιβραδύνθηκε περαιτέρω (Ιούλιος 2010: 1,1%, Ιούνιος 2010: 1,6%, Δεκέμβριος 2009: 3,1%). Αναλυτικότερα, η καθαρή ροή των στεγαστικών δανείων ήταν θετική 21 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2010 (Ιούλιος 2009: θετική καθαρή ροή 329 εκατ. ευρώ), ενώ o ετήσιος ρυθμός ανόδου τους επιβραδύνθηκε (Ιούλιος 2010: 1,9%, Ιούνιος 2010: 2,3%, Δεκέμβριος 2009: 3,7%). Στα καταναλωτικά δάνεια η καθαρή ροή ήταν αρνητική 279 εκατ. ευρώ (Ιούλιος 2009: θετική καθαρή ροή 116 εκατ. ευρώ), ενώ ο ετήσιος ρυθμός επέκτασης μειώθηκε σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα (Ιούλιος 2010: -0,7%, Ιούνιος 2010: 0,4%, Δεκέμβριος 2009: 2,0%). Η καθαρή ροή των «λοιπών» δανείων προς τους ιδιώτες και τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα ήταν μηδενική τον Ιούλιο του 2010 (Ιούλιος 2009: καθαρή αρνητική ροή 63 εκατ. ευρώ) και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής τους αυξήθηκε σε 2,2% από 0,1% τον Ιούνιο του 2010 (Δεκέμβριος 2009: -1,1%).