Την αγορα κατοικίας του ευρωπαϊκού Νότου εποφθαλμιά το Βερολίνο. Μόνο τυχαίες και συμπτωματικές δεν θα πρέπει να θεωρηθούν οι όλο και συχνότερες αναφορές Γερμανών αξιωματούχων πως το ποσοστό ιδιοκατοίκησης είναι πολύ υψηλό στις χώρες της περιφέρειας και ότι στην Ισπανία φτάνει το 83% ή το 70% στην Ιταλία. Οταν το Βερολίνο βάζει ένα στόχο, αργά αλλά μεθοδικά, ενίοτε «εκβιαστικά» μέσω των δεσμών χρέους/εξάρτησης που έχει δημιουργήσει με τις ασθενέστερες οικονομικά χώρες, τον πετυχαίνει. Το «πρόβλημα» με τη χώρα μας είναι πως διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη, καθώς υπολογίζεται στο 92% - ποσοστό εξωφρενικό για την αυστηρή ψυχοσύνθεση των Γερμανών. Από αυτή την άποψη, όσοι θεωρούν άσχετες τις πιέσεις των δανειστών για την υλοποίηση της μνημονιακής δέσμευσης της κατάσχεσης ακόμη και της πρώτης κατηγορίας (...βρε αθεόφοβοι) πλανώνται πλάνην οικτράν. Ή εξυπηρετούν ίδια ή αλλότρια συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο πως οι δανειστές (δηλαδή οι Γερμανοί), που επέβαλαν στην Ελλάδα για πρώτη φορά (στην ιστορία της... αλληλέγγυας Ε.Ε.) το «κούρεμα» κρατικών ομολόγων (μιας από τις πλέον ασφαλείς επενδύσεις μέχρι τότε), διεύρυναν τη στόχευσή τους μέσω του κυπριακού bail-in στις ιδιωτικές καταθέσεις και προετοιμάζουν πλέον τη γερμανική κοινή γνώμη για την «επίθεσή» τους στην ακίνητη περιουσία των χωρών του Νότου. Ηδη οι ισπανικές τράπεζες εκποιούν όχι μόνο ιδιωτικές κατοικίες, αλλά και πολυτελέστατα τουριστικά συγκροτήματα στην καταλανική Costa del Sol.

Προειδοποιητικά άρθρα και αναλύσεις για την Ιταλία βλέπουν όλο και συχνότερα το φως της δημοσιότητας, ενώ για την ελληνική αγορά θεωρείται τελειωμένη υπόθεση η ενεργοποίηση της διαδικασίας κατασχέσεων από τις αρχές του 2014. Ειδικότερα, στην ελληνική αγορά η μεθόδευση είναι πλέον εξόφθαλμη. Εχοντας επιβαρύνει ήδη -και θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο- το ακίνητο, ακόμη και την πρώτη κατοικία, με φόρους δυσανάλογα υψηλούς, καθιστούν πολύ δύσκολη την κατοχή ακίνητης περιουσίας. Παράλληλα, ο ευτελισμός της αξίας της σε συνδυασμό με τα δυσβάσταχτα χαράτσια υποχρεώνουν τους ιδιοκτήτες να εκποιήσουν την περιουσία τους σε όλο και χαμηλότερες τιμές. Αμφιβάλλει κανείς πως σε εύθετο χρόνο, μέσω του απόλυτου ελέγχου του τραπεζικού συστήματος και της αγοράς των «μη εξυπηρετούμενων δανείων» από κεφαλαιουχικά σχήματα (των Γερμανών, Ολλανδών κ.ά.), θα αποκτήσουν χαρτοφυλάκια ακινήτων;

Το επόμενο στάδιο αυτής της εξέλιξης θα είναι οι πρώτες «επιθετικές» κατασχέσεις. Οι Γερμανοί (τα think tanks τους, οι πολιτικοί τους, τα λαϊκίστικα ΜΜΕ τους) θεωρούν πως οι υπόλοιποι λαοί έχουν απαράδεκτα υψηλά επίπεδα διαβίωσης. Γι' αυτό, όποιος γνωρίζει τη γερμανική νοοτροπία ανησυχεί ήδη.

Τους τελευταίους μήνες , οι υπεύθυνοι του οικονομικού επιτελείου προσπαθούν να πείσουν τον ελληνικό λαό ότι οι "επενδυτές" θα τον λυτρώσουν από τα βάσανα του. Ειδικότερα , στην αγορά ακινήτων προσπάθησαν συστηματικά να διαμορφώσουν ένα κλίμα προσδοκιών σύμφωνα με το οποίο στα σύνορα της χώρας συνωστίζονται Κινέζοι, Ρώσοι, Ευρωπαίοι και όλες οι φυλές του Ισραήλ για να αγοράσουν εξοχικά.

Προσπάθησαν επίσης να πείσουν τον ιδιοκτήτη ότι το ξεπούλημα της δημόσιας γης είναι ...ανάπτυξη! Σε όλη αυτή την προσπάθεια αρωγοί ήταν και οι εταιρίες ακινήτων που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας οι οποίες είναι οι μοναδικές οι οποίες επωφελούνται της κρίσης είτε ως σύμβουλοι, είτε ως εκτιμητές είτε ως εν δυνάμει ενδιάμεσοι. Δεν θα μπορούσε όμως να προχωρήσει το σχέδιο χωρίς την αρωγή των μέσων ενημέρωσης τα οποία άκριτα είτε υποστήριζαν και προωθούσαν τις απόψεις αυτές είτε έκαναν  στείρα κριτική η οποία ήταν -τις περισσότερες φορές - καθηγούμενη και ποδηγετούμενη  .

Στην όλη υπόθεση παραπλάνησης της κοινής γνώμης χρησιμοποιήθηκαν επιχειρήματα τα οποία ήταν απαραίτητα προκειμένου να περάσει το μήνυμα. Για παράδειγμα , η συντονισμένη φοροεπιδρομή κατά της ακίνητης περιουσίας εμφανίστηκε ως απαραίτητο εργαλείο προκειμένου να σωθεί η οικονομία και να διατηρηθεί ή αξία των ακινήτων (δηλώσεις Βενιζέλου όταν εξήγγειλε πριν δύο χρόνια την επιβολή του χαρατσιού) . Το ξεπούλημα της δημόσιας γης , ακόμα και με αποικιοκρατικούς όρους , πλασσαρίστηκε ως η μοναδική διέξοδος που θα προσέλκυε "επενδυτές" . Οι χαριστικοί όροι για την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου εμφανίζονταν ως ο μοναδικός δρόμος για να αντιμετωπιστούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Τα "χωροταξικά" δωράκια ως κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων.

Φυσικά , κανείς δεν έλεγε κουβέντα για το πως θα επηρέαζε την ελληνική κοινωνία η μαζική εκποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Κανείς δεν είπε λέξη και για το πως μπορεί να επηρεάσει τις μικρές κοινωνίες της περιφέρειας , η μαζική προσέλευση των "γερμανών οικοδόμων" που θα "κατέκλυζαν" τις εξοχικές κατοικίες που θα φύτρωναν σαν μανιτάρια . Κανείς δεν μίλησε για τον κίνδυνο πολιτιστικής αλλοίωσης. Κανείς δεν έκανε λόγο για το ότι για τα έργα αυτά θα χρησιμοποιούνταν "εισαγόμενα" συνεργεία και ότι όσοι ντόπιοι δούλευαν θα το έκαναν έναντι "πινακίου φακής". Κανείς δεν αναφέρθηκε ότι οι τοπικοί μεσίτες θα ήταν εκτός παιγνιδιού αφού το παιγνίδι θα ήταν για τις "μεγάλες μασέλες" των σημερινών συμβούλων αξιοποίησης. Τι και αν στην Κυβέρνηση βρίσκεται ένας βουλευτής Κυκλάδων που θα έπρεπε να γνωρίζει λόγω εντοπιότητας ότι ο τουρισμός είναι πολύ επικίνδυνη υπόθεση. Όλοι αυτοί οι κίνδυνοι παραμερίζονταν για χάρη των Κινέζων, των Ρώσων και των ευρωπαίων επενδυτών.

Σήμερα, που τα καλντερίμια των χωριών των Κυκλάδων είναι άδεια, στα βαπόρια που πηγαινοέρχονται ακούγεται μόνο η ελληνική γλώσσα , που τα ξενοδοχεία έχουν ρίξει τις τιμές τους -κάτω του κόστους- για να προσελκύσουν τουρίστες αποδεικνύεται περίτρανα η "γύμνια του βασιλιά" .

Σήμερα που παρά τα "δώρα" οι επενδυτές δεν έχουν φανεί -ή όσοι έχουν φανεί απαιτούν και άλλα.

Σήμερα , που οι υποθηκοφύλακες στα περισσότερα παραθεριστικά θέρετρα "κτυπούν" μύγες.

Σήμερα λοιπόν , αποδεικνύεται ότι οι "επενδυτές" -αν και όταν φανούν- το μόνο που θα προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες είναι δεινά και ότι η μοναδική διέξοδος είναι η ελληνική μεσαία τάξη η οποία όλα αυτά τα χρόνια ήταν εκείνη που έβαζε πλάτη για να ξεπεραστούν οι οικονομικές κρίσεις

Ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων είναι το Δημόσιο, ωστόσο, είναι και ο χειρότερος… παίκτης real estate στη χώρα, αφού η περιουσία αυτή μένει αναξιοποίητη. Χιλιάδες κτίρια, οικόπεδα, αγροτεμάχια, βιομηχανικοί ή αποθηκευτικοί χώροι, νησάκια και βραχονησίδες, βραχώδεις εκτάσεις, δάση, λιβάδια, παραθαλάσσιες εκτάσεις, αιγιαλοί και παράκτιες ζώνες, αρχαιολογικοί χώροι και αλυκές κ.λπ., βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ ΑΕ.) Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, στο κρατικό χαρτοφυλάκιο, με βάση το νομικό καθεστώς βρίσκονται συνολικά 71.244 ακίνητα. Η κατανομή τους γίνεται ως εξής: Από αυτά, μόνο τα 9.786 ή το 13,74% είναι ελεύθερα, επομένως, μόνον αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν άμεσα και χωρίς να υπάρξει εμπλοκή από κανέναν. Θα μπορούσαν να «ανέβουν» δηλαδή στο e-auction χωρίς κανένα πρόβλημα.

Τέσσερα στα δέκα ακίνητα έχει πλέον καταπατηθεί. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, 28.292 ακίνητα ή το 39,71% του συνόλου είναι κατεχόμενα. Πολλά από αυτά είναι καταπατημένα για δύο και τρεις γενιές και πολύ δύσκολα θα μπορέσει ο ιδιοκτήτης τους, δηλαδή το κράτος, να τα πάρει πίσω. Από την τεράστια αυτή «δεξαμενή» ακινήτων, περισσότερα από 2 στα 10 ακίνητα είναι… άγνωστα. Συγκεκριμένα, 16.230 ακίνητα ή το 22,78% θεωρούνται για την επίσημη πολιτεία άγνωστα, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα ελλιπή στοιχεία τόσο για την ακριβή θέση όσο και για το μέγεθος του ακινήτου. Ειδικής φύσεως (δηλαδή με πολλές δυσκολίες εκμετάλλευσης) είναι 3.476 ακίνητα ή το 4,88%, αμφίβολης ιδιοκτησίας είναι 1.697 ή το 2,38% και μερικώς ελεύθερα είναι 1.440 ή 2,02% ενώ μισθωμένα είναι μόλις 744 ή 1,04%. Η συνολική δημόσια περιουσία έχει έκταση 3.423.388.437 τ.μ. ή περίπου 3,5 εκατομμύρια στρέμματα. Το ελληνικό δημόσιο κατέχει 20.601 αγροτεμάχια με έκταση 594.103.086 τ.μ. Σ' αυτά θα πρέπει να προστεθούν κι άλλα 11.746 αγροτικά ακίνητα με επιφάνεια 176.341.828 τ.μ. Από αυτά, 1 στα 4 ή το 24,76% (περίπου 848 χιλ. τ.μ.) έχει ήδη παραχωρηθεί και μόλις το 19,32% της συνολικής έκτασης (δηλαδή 661 χιλ. τ.μ.) είναι ελεύθερο προς αξιοποίηση. Αγνωστες είναι επιφάνειες 611 χιλ. τ.μ. ή το 17,88% και μερικώς ελεύθερα περίπου 600 χιλ. τ.μ. Κατεχόμενα από ιδιώτες είναι 403 χιλ. τ.μ. ή το 11,78%, ενώ μισθωμένα είναι 153 χιλ. τ.μ. Σε ό,τι αφορά την κατανομή που έχει γίνει στα ακίνητα που διαχειρίζεται η πρώην ΚΕΔ (ΕΤΑΔ Α.Ε.) ανά επιφάνεια σε τετραγωνικά μέτρα παρατηρούνται τα εξής:

1. Τα περισσότερα ακίνητα, δηλαδή 35 χιλιάδες ή το 46,87% έχουν επιφάνεια από 1.000 έως 10.000 τ.μ. ακολουθεί η κατηγορία 100-1.000 τ.μ. όπου βρίσκονται 23.771 ακίνητα ή το 31,61%. Συνολικά δηλαδή το 78,48% ή 8 στα 10 ακίνητα του Δημοσίου έχουν επιφάνεια από 100 έως 10.000 τ.μ.

2. 1.543 ακίνητα έχουν επιφάνεια πάνω από 100.000 τ.μ. (100 στρέμματα) και σε πλήθος είναι μόλις το 2,05% του συνόλου. Όμως, αυτή η κατηγορία καλύπτει το 91% της συνολικής έκτασης.

3. Πολύ μικρά ακίνητα, δηλαδή από 0 έως 100 τ.μ. το κράτος έχει 7.856 ή το 10,45%.

4. Συνολικά η δημόσια ακίνητη περιουσία έχει επιφάνεια 3,5 εκατ. στρέμματα. Τα 3,2 εκατ. στρέμματα είναι στην κατηγορία από 100 στρέμματα και πάνω. Στη δεύτερη θέση είναι η κατηγορία 10 έως 100 στρέμματα με τη συνολική επιφάνεια να ανέρχεται σε 179.766.056,05 τ.μ.

5. Τα αστικά εντός σχεδίου, που έχουν και τη μεγαλύτερη αξία, είναι 5.941 με έκταση 13.450.800 τ.μ. Υπάρχουν όμως και αστικά εκτός σχεδίου (2.131 ακίνητα), αστικά εντός σχεδίου - παράκτιες ζώνες (62) και αστικά (5.941 ακίνητα). Το Δημόσιο διαθέτει ακόμη 538 αρχαιολογικούς χώρους, 29 ιστορικά κέντρα πόλεων (παραδοσιακά) και 13 οικισμοί. Οι βοσκότοποι είναι 1.294, αλλά έχουν έκταση 558.507.596 τ.μ. και σίγουρα πολλοί από αυτούς χρησιμοποιούνται χωρίς να πληρώνεται ούτε ένα ευρώ. Επίσης, το Δημόσιο έχει και 623 δάση με έκταση 556.768.218 τ.μ. Υπάρχουν ακόμη 98 έλη-τέλματα, 151 λιβάδια, 302 παραθαλάσσιες εκτάσεις, 813 παλαιοί αιγιαλοί, 64 παράκτιες ζώνες, 7 παράκτιες ζώνες γεωργικής γης, 224 παρόχθια-παραλίμνια ακίνητα.

6. Το ελληνικό δημόσιο έχει επίσης στην κατοχή του 597 νησιά με συνολική επιφάνεια 233.088.958 τ.μ.

«Αν έρθουν οι κομμουνιστές, θα σας πάρουν τα σπίτια». Ηταν επί χρόνια το κυρίαρχο, υπεραπλουστευμένο ιδεολογικά επιχείρημα που δέσποζε και κυριαρχούσε στην εσωτερική οξεία αντιπαράθεση. Δεν υπήρχε ιδιοκτησία στα κομμουνιστικά κράτη. Ολα ανήκαν στο λαό, μόνο που ο λαός, ως μια γενική και αόριστη έννοια, δεν είχε εξειδικευμένα δικαιώματα, παρά μόνο στο πλαίσιο που όριζαν τα Σοβιέτ. Εμελλε όμως να έλθει η στιγμή της μεγάλης ανατροπής. Η ισορροπία του τρόμου έληξε και η κυρίαρχη ιδεολογία μετατρέπεται σε μια μονοπωλιακή ασυδοσία για κάθε αστό, συνειδητοποιημένο ή μη. Η απληστία του κέρδους εξελίσσεται πλέον σε κυρίαρχη ιδεολογία και καταπλακώνει κάθε έννοια κοινωνικού κράτους, με τη μορφή που τη γνωρίσαμε στη Δύση, στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, το οποίο λάμβανε υπόψη τις ανάγκες, ιδιαίτερα ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Γι' αυτό και αποτελούσε ένα υπόδειγμα κράτους που όχι μόνο άντεξε, αλλά παρήγαγε πολιτισμό, ιδεαλισμό, προγραμματισμό και ενέπνευσε σεβασμό στους θεσμούς. Διαμόρφωσε πολίτες με δημοκρατική συνείδηση, υπευθυνότητα, δημιουργικότητα. Από την άλλη, κατάφεραν να προχωρήσουν σε μια, κατά το ανθρωπίνως δυνατό, δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών, χωρίς να προκαλούν και εξεγείρουν συνειδήσεις. Πάντα με τη μορφή ανταπόδοσης στους φορολογουμένους, ούτως ώστε να ξέρουν σχεδόν επακριβώς πού διοχετεύθηκαν και πώς αξιοποιήθηκαν οι φόροι του. Ετσι κτίσθηκε η αμοιβαία εμπιστοσύνη, η τόσο απαραίτητη για την πρόοδο και εξέλιξη μιας κοινωνίας.

Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα, τη χώρα με το ιδιότυπο καθεστώς, που όμοιό του δεν συναντάται αλλού; Ο Ελληνας, από ανασφάλεια, προσπαθούσε και επένδυε σε ακίνητα τόσο για να στεγασθεί όσο και ως επένδυση ασφαλή, όπως ασφαλή επένδυση θεωρούσε ό,τι έχει σχέση με το Δημόσιο. Με το governo πάντοτε πανίσχυρο, να επιβάλλει τη δική του άποψη, τη δική του θέση, όσο κι αν αυτή ήταν πολλές φορές καταφανώς άδικη. Είχε όμως πάντα τον τρόπο να νομιμοποιεί την παρανομία του και να επικρατεί, αφού μεριμνούσε πάντα να έχει τους κατάλληλους ανθρώπους στις κατάλληλες θέσεις. Ακριβώς για να επιβεβαιώνουν ότι το κράτος έχει πάντα δίκιο, γι' αυτό «μην αποπειράσθε να εναντιωθείτε, θα χάσετε!». Εξακολουθούσε όμως να διαδραματίζει το ρόλο του «πατερούλη» στις δύσκολες στιγμές και έτσι, εκών-άκων, το εμπιστευόσουν. Μέχρι πρότινος αυτή η σχέση, αυτή η προστατευτικότητα, όχι μόνο ίσχυε, αλλά και ενδυναμωνόταν στον πάντοτε αφελή λαό, που έμαθε, όπως τον δίδαξαν, να ξεγελά κι αυτός το κράτος, ανταποδίδοντας τα ίσα όταν του δινόταν η ευκαιρία...

Κάπως έτσι επένδυσαν τις οικονομίες τους πολίτες της μεσαίας, κυρίως, τάξης. Μικροαστικές, βεβαίως, αντιλήψεις για τους διαθέτοντες το «μαύρο» χρήμα, που το ξέπλεναν νομίμως μέσω offshore, μέσω funds και άλλων τέτοιων κατασκευασμάτων, στα όρια του νόμιμου, για να μπορείς έτσι εύκολα να διαφύγεις από τυχόν έλεγχο και να εμφανίζεσαι ως καθωσπρέπει κύριος, με τα κότερα, τις βίλες και τα πούρα, ως δείγμα κοινωνικής ανέλιξης και ασφαλώς... καταξίωσης. Οσοι, λοιπόν, εμπιστεύθηκαν και επένδυσαν στο Δημόσιο και σε ακίνητα είναι οι μεγάλοι χαμένοι. Αντί το κράτος ή οι κυβερνήσεις του να ελέγχουν τη φοροδιαφυγή, που είναι και το απλούστερο, προτιμούν να «τσακίζουν» όλους όσοι με τις οικονομίες τους προχώρησαν σε συνετή διαχείριση του αποθεματικού τους. Ακόμη και η τρόικα υποδεικνύει, προτρέπει για το φορολογικό έλεγχο των πλουσίων, αλλά η κυβέρνηση προτιμά να μην τους ενοχλεί και να ξεσπά κατά των νοικοκυραίων.

Μετά την αναμενόμενη, λόγω ληστρικής συμπεριφοράς, διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων, θα επικαλεσθεί στο τέλος την ισότητα για την καταβολή, προς όλους, της ελάχιστης εγγυημένης σύνταξης και θα την παρουσιάσει ως επιτυχία και ως λειτουργία υπέρ των αδυνάτων... Το ίδιο πράττει και με την ακίνητη περιουσία, που, με τη βοήθεια των ΜΜΕ, την παρουσιάζει ως μεγάλη ιδιοκτησία, τους δε άτυχους ιδιοκτήτες παρουσιάζει ως προνομιούχους. Τόσο προνομιούχους που και οι ίδιοι, με όλα αυτά τα «χαράτσια», θα θέλουν να απεμπλακούν από τα ακίνητά τους με κάθε τρόπο, ακόμη και χαρίζοντάς τα...

Θα 'ρθει η ώρα που αυτό το ιδιότυπο κράτος, αφού θα τα έχει διαλύσει και ευνουχίσει όλα και με το δημόσιο χρέος να παραμένει στα ύψη, θα προσφερθεί να στεγάσει όλους τους αστέγους που έχει δημιουργήσει σε κρατικά κτήρια, τα οποία θα θυμίζουν -σχεδόν απολύτως- σοβιετικές μέρες. Ποιος θα το περίμενε... Τελικά τα σπίτια δεν θα τα πάρουν οι κομμουνιστές. Φρόντισαν άλλοι γι' αυτό, εμφανιζόμενοι με λεοντή φιλελευθέρου.

Αναδημοσιεύση απο την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ του άρθρου του Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΞΙΝΟΥ Πρώην πρόεδρου ΔΣΑ