Σε όλες τις αναλύσεις για την κρίση του 2008 υποδεικνύεται ως αφετηρία η αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ. Τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια και η διάθεσή τους στη δευτερογενή αγορά επέτρεψαν τη διοχέτευση των πλεοναζουσών αποταμιεύσεων, την αύξηση της μόχλευσης και την πτώση των επιτοκίων, ενώ αποτέλεσαν μια απόπειρα διαχείρισης της διακινδύνευσης στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Μια απόπειρα ατελέσφορη, όπως τελικά αποδείχθηκε.

Η επέκταση του δανεισμού σε μειονοτικούς πληθυσμούς, σε μονογονεϊκές οικογένειες, σε κοινωνικές ομάδες με χαμηλό εισόδημα, σε συνδυασμό με την εργασιακή επισφάλεια και την συρρίκνωση των προνοιακών πολιτικών οδήγησε σε μια περιδίνηση καθόδου με ταχύτητα μεγαλύτερη από εκείνη της ανόδου που προηγήθηκε. Η αγορά ακινήτων προϋποθέτει βέβαια την κατασκευή των ακινήτων, σε πολλές περιπτώσεις ολόκληρων συνοικιών ή και προαστίων, καθώς και την κατασκευή υποδομών πρόσβασης

.Η αστικοποίηση είναι το βασικό μέσο απορρόφησης του πλεονάζοντος κεφαλαίου και συνδέει τόσο την πρόσφατη όσο και προηγούμενες κρίσεις με την "ανάπτυξη" των πόλεων. Η "ανάπτυξη" αυτή μπαίνει σε εισαγωγικά επειδή αφορά την καπιταλιστική συσσώρευση από τη μία πλευρά, και από την άλλη, την επιδίωξη του κεφαλαίου για οργάνωση κοινωνικής συναίνεσης με άξονα τη στέγη. Μια σειρά παραδείγματα δείχνουν την τάξη μεγέθους της αστικοποίησης: Αναφέρεται στο Παρίσι που μετατρέπεται μετά το 1853 σε Πόλη του Φωτός από τον Georges Eugéne Haussmann με τις μεγάλες λεωφόρους και τη συνοικία Les Halles, στην μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης όπου λαμβάνει χώρα μια πρωτοφανής προαστικοποίηση μετά το 1945 υπό τον Robert Moses, και στην Κίνα όπου οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτιναχθεί, ενώ είναι σε εξέλιξη ένα σχέδιο οικοδόμησης 36 εκατομμυρίων σπιτιών από το 2010. Η αστικοποίηση στην Κίνα σήμερα θυμίζει την ανάπτυξη στις ΗΠΑ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μόνο που το εύρος αυτής της διαδικασίας είναι τώρα πολλαπλάσιο.

Πριν από συστημικές κρίσεις καταγράφεται μια ραγδαία άνοδος και πτώση του κατασκευαστικού τομέα, όπως το 1929 και το 1973. Η αστικοποίηση απλά μεταθέτει το πρόβλημα της υπερσυσσώρευσης που υποτίθεται ότι επιχειρεί να αντιμετωπίσει. Παρά την εμμονή που εμφανίζει τις κρίσεις ως εξαιρέσεις, και το παρελθόν και το παρόν δείχνουν ότι οι κρίσεις είναι δομικό και αναπόσπαστο στοιχείο της ίδιας της οικονομίας . Η στέγη μάλιστα είναι το στοιχείο και κοινωνικών κρίσεων. Η αρπαγή γης στη Βομβάη και το Ρίο από κατοίκους που δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας και μένουν σε παραγκουπόλεις είναι μερικά απο τα εκατοντάδες παραδείγματα. Η ανάδειξη , μάλιστα ,παγκόσμιων οικονομικών κέντρων στον Τρίτο Κόσμο συνεπάγεται τον εκτοπισμό εξαθλιωμένων πληθυσμών. Στην Κοτσαμπάμπα, όπου οι κάτοικοι διώχνουν τις εταιρείες Bechtel και Suez και ανακόπτουν την ιδιωτικοποίηση του νερού, και το Ελ Άλτο, όπου ιθαγενείς, αγρότες και βιομηχανικοί εργάτες οργανώνονται στις γειτονιές και προκαλούν προεδρική εναλλαγή και τον ερχομό του Μοράλες.

Σε αδιέξοδο θα βρεθούν εκατομύρια ιδιοκτήτες λόγω αδυναμίας πληρωμής φόρων μέσα στους επόμενους 10 μήνες, καθώς στο πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε προβλέπεται όλοι οι φόροι και τα χαράτσια να έχουν καταβληθεί έως και το τέλος Φεβρουαρίου του 2014. Τα πράγματα, μάλιστα, θα είναι πιο δύσκολα από τον Ιούλιο, όταν και θα αποσταλούν μαζικά οι πρώτες δόσεις για το «νέο» χαράτσι στα ακίνητα μέσω της ΔΕΗ, οι ΦΑΠ των 2011-2012-2013, ενώ μέσα στο καλοκαίρι θα ξεκινήσει και η εξόφληση των δόσεων για το φόρο εισοδήματος. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Οικονομικών, έως και το τέλος Φεβρουαρίου 2014 οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν πέντε διαφορετικούς φόρους για κάθε ακίνητο που έχουν στην κατοχή τους.

** Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Ακινήτων 2012 Μέχρι τον Ιούνιο θα έχει ολοκληρωθεί η πληρωμή του τέλους ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών για το 2012, καθώς εκκρεμεί για τα περισσότερα νοικοκυριά η τελευταία δόση.

** Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων 2013 Από τον Ιούνιο 5 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν μέσω της ΔΕΗ το νέο χαράτσι για τα ακίνητα. Ο υπολογισμός του θα γίνει όπως και τα προηγούμενα χρόνια, μειωμένο όμως κατά 15%. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πολλαπλασιάσουν τα τετραγωνικά μέτρα του σπιτιού τους με το νέο μειωμένο συντελεστή του ειδικού τέλους και το συντελεστή προσαύξησης. Το νέο χαράτσι θα είναι αυξημένο για τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός συστήματος αντικειμενικών τιμών, καθώς θα υπολογιστεί με το μέσο όρο της τιμής ζώνης του δήμου όπου ανήκει και όχι με το σταθερό συντελεστή 3 ευρώ, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Επίσης, γερή «καμπάνα» θα πέσει και στις νεοανεγειρόμενες οικοδομές, που μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν το τέλος και από φέτος θα το καταβάλλουν κανονικά.

** Φόρος Ακίνητης Περιουσίας 2011-2012 Οι δύο ΦΑΠ θα έρθουν με ένα εκκαθαριστικό σε 500.000 ιδιοκτήτες, με ακίνητα και οικόπεδα εντός και εκτός σχεδίου συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Οι συντελεστές που θα υπολογιστεί ο ΦΑΠ του 2011 είναι κλιμακούμενοι από 0,2% έως και 2% επί της αξίας των ακινήτων. Οπως αναφέρει το πολυνομοσχέδιο, η πληρωμή του φόρου θα γίνει σε 7 δόσεις, το αργότερο έως και τον Φεβρουάριο του 2014.

** Φόρος Ακίνητης Περιουσίας 2013 Σε τέσσερις μηνιαίες δόσεις θα πρέπει να πληρωθεί και ο ΦΑΠ του 2013. Ο φόρος υπολογίζεται με αφορολόγητο 200.000 ευρώ και κλιμακούμενους συντελεστές 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων.

Τακτοποίηση αυθαιρέτων

Παρά την εμπλοκή με το νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, η κυβέρνηση θεωρεί δεδομένη την ψήφιση του νέου νόμου, που θα ανανεώσει την τακτοποίηση αλλά και τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων. Από τις μέχρι τώρα ρυθμίσεις για αυθαίρετα και υπαίθριους, το Δημόσιο υπολογίζει να εισπράξει περί τα 2,7 δισ. ευρώ, ενώ με το νέο νόμο αναμένονται ακόμα 5 δισ. ευρώ. Το Δημόσιο υπολογίζει να συγκεντρώσει από τη φορολογία ακινήτων φέτος άνω των 3,2 δισ. ευρώ, προκαλώντας «ασφυξία» στους ιδιοκτήτες.

Μεγάλη αναστάτωση, για μία ακόμη φορά, προκαλείται στην αγορά ακινήτων μετά την απόφαση του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματικό τον νόμο για την περίφημη «τακτοποίηση» των αυθαιρέτων. Εναν νόμο που αφορά πάνω από 550.000 πολίτες, όπως έχει καταγραφεί, με βάση όσους έχουν υπαχθεί ή έχουν ξεκινήσει τη σχετική διαδικασία. Εναν νόμο που αν και σχεδιάστηκε με καθαρά εισπρακτική λογική - η οποία και απέδωσε τα μάλα! - επιχειρούσε και μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία δίνει μία διέξοδο στο τεράστιο αυτό και σύνθετο ζήτημα της αυθαίρετης δόμησης στη χώρα. Διότι η μόνιμη αυτή εκκρεμότητα την οποία η ελληνική πολιτεία ουδέποτε αντιμετώπισε ριζικά, όχι μόνο κρατά χιλιάδες πολίτες ομήρους, αλλά αποτελεί και τη βασική αιτία της αδυναμίας να υπάρξει επιτέλους ένας ξεκάθαρος στρατηγικός σχεδιασμός στα τεράστια πολεοδομικά και χωροταξικά ζητήματα της χώρας, ζητήματα άμεσα συνδεδεμένα με κάθε μορφής αναπτυξιακή πολιτική. Η ουσία του προβλήματος ξεπερνά την απόφαση του ΣτΕ αν και προκαλεί άμεσα μία μεγάλη ανατροπή και σε νομικό και σε πολιτικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Η απόφαση αυτή είναι μία ακόμη δυσμενής εξέλιξη στο εξαιρετικά κακό ιστορικό των αλληλοσυγκρουόμενων ρυθμίσεων, των συνεχών θεσμικών αλλαγών, των δικαστικών αποφάσεων και των κάθε είδους αποσπασματικών παρεμβάσεων στην ελληνική αγορά ακινήτων.

Ενα ιστορικό που έχει δημιουργήσει μία σοβαρότατη αβεβαιότητα, η οποία εξελίσσεται σε θεμελιώδη διαρθρωτική αδυναμία σε μία αγορά που για την ελληνική οικονομία είχε ανέκαθεν κεντρικό ρόλο, αποτελώντας σημαντικό μοχλό ανάπτυξης. Σήμερα, η κρίση έχει πλήξει βαρύτατα την αγορά αυτή που αποτελεί έναν από τους πιο ευαίσθητους δείκτες της βαθιάς ύφεσης αλλά και της προοπτικής ανάκαμψης όταν αυτή επανεμφανιστεί. Πέραν όμως της ύφεσης, η αγορά ακινήτων έχει υποστεί επιπλέον πλήγματα από την υπερφορολόγηση, από τις αποσπασματικές παρεμβάσεις που εξυπηρετούν επιμέρους πολιτικές ή οικονομικές σκοπιμότητες από τις αδυναμίες της διοίκησης και της πολιτείας να προλαμβάνουν δικαστικές ανατροπές, έχοντας προετοιμαστεί κατάλληλα σε συνεργασία με τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας. Κυρίως όμως η αγορά αυτή έχει πληγεί από την αβεβαιότητα, που προκαλείται ακριβώς από την έλλειψη της ασφάλειας δικαίου στην οποία τελικώς συνοψίζονται όλες οι παραπάνω κακοδαιμονίες και αστοχίες. Οσο κι αν το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας αλλάζει και πρέπει να αλλάξει, η αγορά ακινήτων θα παραμείνει κεντρικός πυλώνας ανάπτυξης. Εχει έλθει η ώρα για μία σοβαρή προσέγγιση όλων των ζητημάτων που θα άρει και τις στρεβλώσεις και τις εκκρεμότητες και τα αντικίνητρα και κυρίως την αβεβαιότητα που ναρκοθετεί κάθε προοπτική της

ΠΗΓΗ: ΚΕΡΔΟΣ

Εναν 9μηνο «Γολγοθά» καλούνται να διαβούν οι φορολογούμενοι, με τα βάρη να ξεκινούν από τον Ιούνιο και να ολοκληρώνονται τον Φεβρουάριο του 2014. Η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να εντάξει στο πολυνομοσχέδιο διάταξη που προβλέπει την αποπληρωμή του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) του 2011 και του 2012 σε επτά μηνιαίες δόσεις, έρχεται να προστεθεί στις ήδη πολλές φορολογικές υποχρεώσεις του έτους. Στο επίκεντρο βρίσκεται η φορολόγηση της περιουσίας, καθώς έχει αποδειχθεί ότι πρόκειται για την «ασφαλέστερη» μέθοδο συγκέντρωσης εσόδων.

Την ώρα που οι έμμεσοι φόροι υποχωρούν, λόγω της πτώσης της κατανάλωσης εξαιτίας της μεγάλης ύφεσης, τα στοιχεία του προϋπολογισμού δείχνουν σταθερά μία υπεραπόδοση των φόρων στην περιουσία. Στο πλαίσιο αυτό, η δημοσιονομική προσαρμογή στο σκέλος των εσόδων θα βασιστεί στη φορολόγηση των ακινήτων. Ομως, μέσα στους επόμενους εννέα μήνες, η πλειοψηφία των φορολογουμένων θα πρέπει να ανταποκριθεί και σε άλλες υποχρεώσεις. Από τον Ιούνιο, το υπουργείο Οικονομικών θα ξεκινήσει να αποστέλλει τα σημειώματα για την καταβολή του ΦΑΠ του 2011, ενώ μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2014 θα πληρώνεται το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ). Ειδικότερα:

1. ΕΕΤΑ. Πρόκειται για το μεταβατικό στάδιο μεταξύ του γνωστού ΕΕΤΗΔΕ και του νέου Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΦΑ) που θα εφαρμοστεί το 2014. Για το 2013 το ΕΕΤΑ θα υπολογιστεί όπως ακριβώς το ΕΕΤΗΔΕ και θα καταβληθεί μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ σε 5 διμηνιαίες δόσεις, με τελευταία τον Φεβρουάριο του 2014. Η διαφορά, βέβαια, με το ΕΕΤΗΔΕ είναι ότι το ΕΕΤΑ θα είναι μειωμένο κατά 15%. Ωστόσο, περίπου 5 εκατομμύρια νοικοκυριά θα κληθούν από τον Ιούλιο μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014 να καταβάλλουν συνολικά 1,9 δισ. ευρώ.

2. ΦΑΠ του 2011 και του 2012. Αφορά περισσότερους από 500.000 φορολογούμενους και η αποστολή των σημειωμάτων θα ξεκινήσει από Ιούνιο και Ιούλιο. Ο ΦΑΠ επιβάλλεται σε όσους έχουν κτίσματα και οικόπεδα εντός σχεδίων πόλεων συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Η πληρωμή των ΦΑΠ 2011 και 2012 θα γίνει σε 7 μηνιαίες δόσεις και ο συντελεστής φορολόγησης είναι κλιμακωτός (από 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κάθε υπόχρεου). Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου η ελάχιστη δυνατή δόση είναι 50 ευρώ.

3. ΦΑΠ του 2013. Ο συγκεκριμένος φόρος θα καταβληθεί σε 4 μηνιαίες δόσεις και το υπουργείο Οικονομικών θα ξεκινήσει την αποστολή των σχετικών σημειωμάτων από το φθινόπωρο (πιθανότατα Σεπτέμβριο). 4. Φόρος εισοδήματος. Μετά την ολοκλήρωση της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων θα ξεκινήσει η αποστολή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων που για τους περισσότερους θα προβλέπουν την καταβολή φόρων. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, το ποσό θα μπορεί να αποπληρωθεί σε τρεις διμηνιαίες δόσεις και τα πρώτα εκκαθαριστικά θα σταλούν τον Ιούλιο. 5. Τέλη κυκλοφορίας. Στο τελευταίο δίμηνο του 2013 οι κάτοχοι αυτοκινήτων θα κληθούν να πληρώσουν και τα τέλη κυκλοφορίας.

6. Ληξιπρόθεσμες οφειλές. Η νέα ρύθμιση προβλέπει 48 ή και απεριόριστες μηνιαίες δόσεις για όσους ενταχθούν και αποδεικνύουν ότι έχουν πραγματική αδυναμία. Η ρύθμιση αποτελεί μεν θέλγητρο για όσους έχουν οφειλές, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι από τη στιγμή που θα υπαχθούν θα έχουν να πληρώνουν κάθε μήνα το ποσό που θα συμφωνηθεί.