Δεκάδες χιλιάδες ακίνητα θα βγουν στο σφυρί αν η κυβέρνηση προχωρήσει στην άρση της αναστολής πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Οι γνωρίζοντες το δεινό τραπεζικό προφίλ της πλειονότητας των ελληνικών νοικυριών θεωρούν δεδομένο ότι θα ακολουθήσει τεράστιο κύμα πλειστηριασμών, το οποίο είναι ικανό να πυροδοτήσει σφοδρή κοινωνική έκρηξη. Σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες φαίνεται ότι είναι με το όπλο παρά πόδα, περιμένοντας... οδηγίες. Εκδίδουν σωρηδόν προσωρινές διαταγές πληρωμής, ακόμη και για μικρά ποσά καταναλωτικών δανείων, και προχωρούν σε καταγγελίες στεγαστικών δανείων Ουσιαστικά δηλαδή, έχοντας προβεί στις προαναφερθείσες κινήσεις, οι τράπεζες βρίσκονται ένα βήμα πριν από τον πλειστηριασμό. Η επόμενη ενέργεια είναι να εκδώσουν το πρόγραμμα των πλειστηριασμών». Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα προστατεύονται από πλειστηριασμούς όλα τα ακίνητα, εφόσον οι οφειλές των δανειοληπτών προς πιστωτικά ιδρύματα είναι κάτω των 200 χιλ. ευρώ. Και φυσικά, η κύρια ή μοναδική κατοικία, ανεξάρτητα από το ποσόν οφειλής, αρκεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%. Το δίχτυ προστασίας, λοιπόν, των Ελλήνων δανειοληπτών που παρέχει το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι ήδη διάτρητο: Από τον Σεπτέμβριο του 2010 μέχρι και τον περασμένο Μάιο, κατατέθηκαν από επτά καταναλωτικές οργανώσεις, 64.772 αιτήσεις στις τράπεζες για εξωδικαστικό συμβιβασμό. Εξ αυτών, θετική έκβαση είχε μόνο... μία! Οι οργανώσεις εξηγούν ότι τράπεζες μποϊκοτάρουν συστηματικά με κάθε τρόπο το νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αρνούμενες να ανταποκριθούν σε χιλιάδες αιτήματα για εξωδικαστικό συμβιβασμό Ο περίφημος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δεν κολλάει μόνο στο γεγονός ότι καλύπτει ελάχιστους από τη μικρομεσαία θάλασσα των δανειοληπτών, αλλά και γιατί, επιπροσθέτως, εμφανίζει δυσκολίες στην εφαρμογή του, κυρίως λόγω των μακρινών δικασίμων. Τα ειρηνοδικεία της χώρας έχουν κυριολεκτικά φρακάρει από τις χιλιάδες αιτήσεις των ενδιαφερομένων αλλά και την εκδίκαση των υποθέσεων, που προχωρεί με ρυθμούς χελώνας. Η ΕΚΠΟΙΖΩ αναφέρει ότι έχουν κατατεθεί στα Ειρηνοδικεία της χώρας περισσότερες από 64.000 αιτήσεις. Συζητήθηκαν 21.500 και εκδόθηκαν αποφάσεις για λιγότερες από τις μισές, ενώ το ποσοστό απόρριψης για τυπικούς ή ουσιαστικούς λόγους αγγίζει το 50%.

Στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ, εκτινάχθηκε η ανεργία τον Μάιο, καθώς ανήλθε στο 27,6%, από 23,8% τον αντίστοιχο περσινό μήνα και αυξημένη από το 27% που είχε καταγραφεί τον Απρίλιο. Ειδικά στους νέους η ανεργία «άγγιξε» το 65%, παρουσιάζοντας άνοδο περίπου 10 ποσοστιαίων μονάδων σε ένα έτος. Ο συνολικός αριθμός των ανέργων, διαμορφώθηκε στο 1,38 εκατομμύριο άτομα και ήταν αυξημένος κατά 16,3% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2012, κατά 127% ή περίπου 770.000 άτομα σε σχέση με τον Μάιο του 2010 που η χώρα εντάχθηκε στον Μηχανισμό Στήριξης και κατά 287% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2008, όταν η Ελλάδα εισήλθε σε ύφεση. Στην πενταετία 2008 - 2012, κατά τη διάρκεια της οποίας η οικονομία συρρικνώθηκε κατά περίπου 25%, με μαζικά λουκέτα στις επιχειρήσεις και «πάγωμα» της ρευστότητας στην αγορά, στις τάξεις των ανέργων προστέθηκαν περίπου 1 εκατομμύριο άτομα, οδηγώντας τον δείκτη σε υπερδιπλάσια επίπεδα σε σχέση με εκείνα της Ευρωζώνης. Τα επίπεδα της ανεργίας στην Ελλάδα, που κινείται πλέον μια ανάσα πριν από το 30%, αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες του Νότου, προκαλούν έντονο προβληματισμό και πληθαίνουν οι φωνές όσων κάνουν λόγο για καταστροφική πολιτική.

Πιο πρόσφατη ήταν η τοποθέτηση του επικεφαλής του γερμανικού ινστιτούτου Ifo που έθεσε το ερώτημα του πόσο θα αντέξουν χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία με τέτοια επίπεδα ανεργίας, η οποία σύμφωνα με τις προβλέψεις αναμένεται να ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται, ουσιαστικά, από το 2015 και μετά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, παρά το ότι ο Μάιος είναι μήνας στον οποίο παραδοσιακά εντείνονται οι προσλήψεις ενόψει της θερινής τουριστικής περιόδου, η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε αύξηση της ανεργίας, όχι μόνο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, αλλά και σε σχέση με τον Απρίλιο. Ειδικότερα, τον Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 30.558 άτομα, ενώ σε σύγκριση με τον Μάιο του 2012 καταγράφηκε αύξηση κατά 193.668 άτομα. Το σύνολο των απασχολούμενων τον Μάιο, ήταν 3,6 εκατομμύρια άτομα και ήταν μειωμένο κατά 4,5% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2012 και κατά 0,6% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2013.

Πρόσφατα καθορίστηκαν τιμές για την φορολόγηση ακινήτων απο το υπουργείο Οικονομικών σε κάποιες περιοχές της Αττικής. Και εκεί αρχίζει το παράλογο. Για παράδειγμα στην 4η πολεοδομική ενότητα της Νέας Μάκρης στο Δήμο Μαραθώνα ορίστηκαν τιμές για το φόρο ακίνητης περιουσίας τρεις φορές μεγαλύτερες από ότι ισχύει για τις υπόλοιπες περιοχές του Δήμου! Για τις περιοχές εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας της Νέας Μάκρης, δηλαδή η 4η πολεοδομική ενότητα, καθορίστηκαν στα 620 € ανά τετραγωνικό για την δημοτική κοινότητα Νέας Μάκρης, και 280 € ανά τετραγωνικό για την δημοτική κοινότητα Μαραθώνα. Στην περίπτωση του Μαραθώνα οι αντικειμενικές αξίες των όμορων οικισμών από αυτόν που βρίσκεται εκτός συστήματος ανέρχονται στα 90 με 100 € ανά τετραγωνικό! Στις πολεοδομικές ενότητες 3 και 5 της Νέας Μάκρης που συνορεύουν με την 4η πολεοδομική ενότητα (της μόνης εκτός αντικειμενικού συστήματος) οι αντικειμενικές αξίες ανέρχονται στην μεν 3η κυμαίνεται από 160 μέχρι 180 € ανά τετραγωνικό, στην δε 5η από 180 μέχρι 220 € ανά τετραγωνικό!

Αρχισαν οι προσφυγές από ιδιοκτήτες ακινήτων που διαμαρτύρονται για υπέρμετρη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας τους και που επιδιώκουν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη σε διεθνείς συνθήκες η υπουργική απόφαση που καθόρισε τιμές (ανά τ.μ.) για την περίοδο 2011-2013 σε περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται σύστημα αντικειμενικών αξιών, προκειμένου να επιβληθεί ΦΑΠ (Φόρος Ακίνητης Περιουσίας). Την πρώτη σχετική αίτηση ακύρωσης υπέβαλαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας κάτοικοι της Ν. Μάκρης που θεωρούν ότι η υπουργική απόφαση οδηγεί σε εκμηδένιση των περιουσιακών τους στοιχείων και αδικαιολόγητα υψηλή φορολόγηση, αφού προσδιορίζει την τιμή ανά τ.μ. σε 620 ευρώ για την πολεοδομική τους ενότητα (η Εφορία εισηγήθηκε ποσό 250€) χωρίς να ληφθεί υπόψη η ραγδαία πτώση στην αγορά ακινήτων που προκάλεσε η μεγάλη οικονομική κρίση. Το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, κύμα σχετικών προσφυγών, που θα προσβάλουν τον προσδιορισμό αντικειμενικών αξιών που είναι αναντίστοιχες προς την καθίζηση που επήλθε στην κτηματαγορά στη μνημονιακή περίοδο. Στην αίτηση ακύρωσης υποστηρίζεται ότι παραβιάζονται θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος και του 1ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), καθώς η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση εκμηδενίζει την αξία των οικοπέδων, προσβάλλοντας τον πυρήνα των περιουσιακών δικαιωμάτων των ιδιοκτητών.

Προβάλλεται ως αντισυνταγματική η αναδρομική φορολόγηση (για το 2011-2012) που επιτρέπει η υπουργική απόφαση, ενώ επισημαίνεται παραβίαση της αρχής της ισότητας, αφού η επιβάρυνση αφορά μόνο τους πολίτες (φυσικά πρόσωπα) και όχι και τα νομικά πρόσωπα-ιδιοκτήτες. Στην αίτηση τονίζεται ότι η τιμή των 620€ ανά τ.μ. προσδιορίστηκε με βάση μία μόνο δήλωση ΦΜΑ του Ιουνίου 2010 χωρίς να εξειδικεύονται χαρακτηριστικά του ακινήτου, το αν αφορά φυσικά ή νομικά πρόσωπα, το είδος της συναλλαγής που είναι κρίσιμο αφού αν απαλλάσσεται από φόρο (π.χ. γονική παροχή) δεν ενδιαφέρει τον φορολογούμενο να αναζητήσει την πραγματική αγοραία αξία, με συνέπεια να υπάρχουν αποστάσεις από την πραγματικότητα. Ετσι, είναι εντελώς ανεπίκαιρο, ανεπαρκές και ακατάλληλο το κριτήριο τιμών μίας μόνο φορολόγησης μεταβίβασης στα μέσα του 2010, όταν η σφοδρότητα της οικονομικής κρίσης δεν είχε ακόμα αξιολογηθεί ορθά, καθώς μόλις είχε αποφασιστεί η προσφυγή στον Μηχανισμό Στήριξης. Τότε -υπογραμμίζεται- δεν ήταν ακόμα αισθητές οι επιπτώσεις στην κτηματαγορά, με συνέπεια η αύξηση της φορολογητέας αξίας να είναι αναντίστοιχη προς τη σταδιακή κατάρρευση των τιμών των ακινήτων και να αντίκειται προς το δίδαγμα της κοινής πείρας ότι η χώρα βρίσκεται σε ύφεση που έπληξε ιδίως την αγορά ακινήτων.