Ενα απρόσμενο «εμπόδιο» συναντούν οι ξένοι αγοραστές ακινήτων, που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν άδεια παραμονής στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του σχετικού προγράμματος, που αποσκοπεί στο να προσελκύσει επενδυτές από χώρες εκτός Ε.Ε. Σύμφωνα με εκπροσώπους δικηγορικών γραφείων που έχουν ασχοληθεί εκτενώς με το ζήτημα, εφόσον οι ξένοι επενδυτές παραμείνουν στην Ελλάδα πάνω από 180 ημέρες ετησίως (δηλαδή έξι μήνες τον χρόνο), η εφορία μπορεί να τους καλέσει να πληρώσουν φόρο με βάση το σύνολο των εισοδημάτων τους στο εξωτερικό. Ειδικότερα, όπως αναφέρουν σχετικές απαντήσεις των αρμοδίων φορολογικών αρχών και συγκεκριμένα της ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, όποιος πολίτης διατηρεί μόνιμη ή κύρια κατοικία στην Ελλάδα και διαμένει σε αυτήν για περίοδο ίση με τουλάχιστον 183 ημέρες (συμπεριλαμβανομένων και τυχόν σύντομων ταξιδιών στο εξωτερικό) θεωρείται αυτομάτως και φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Την ίδια στιγμή, όμως, ο νόμος για τις «χρυσές βίζες» δεν επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους επενδυτές να λάβουν άδεια εργασίας! Οπως ευλόγως αντιλαμβάνεται κανείς, το πρόβλημα αυτό ήδη λειτουργεί αποτρεπτικά για πληθώρα ενδιαφερομένων, ιδίως όμως για εκείνους τους επενδυτές που προέρχονται από χώρες όπως ο Λίβανος, η Αίγυπτος και γενικότερα χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι άνθρωποι αυτοί επιθυμούν να αποκτήσουν κάποιο ακίνητο στην Ελλάδα και να μεταφέρουν εδώ τις οικογένειές τους, για λόγους ασφαλείας, ενώ, ταυτόχρονα, πιθανώς οι ίδιοι να συνεχίσουν να εργάζονται μόνιμα ή εκ περιτροπής στη χώρα καταγωγής τους. Επίσης, υπάρχουν και περιπτώσεις επενδυτών που δεν εργάζονται πια, π.χ. ηλικιωμένοι επιχειρηματίες, οι οποίοι διατηρούσαν μια οικογενειακή επιχείρηση στη χώρα τους, από την οποία ναι μεν έχουν αποχωρήσει, πλην όμως εισπράττουν εισοδήματα από αυτήν, δεδομένου ότι παραμένουν ως μέτοχοι. Με βάση το ισχύον καθεστώς, όποιος αποκτά ακίνητο στην Ελλάδα κάνοντας χρήση του σχετικού προγράμματος χορήγησης άδειας παραμονής πενταετούς διάρκειας καλείται σε ετήσια βάση να δηλώνει στην αρμόδια εφορία το εν λόγω ακίνητο που κατέχει. Στο πλαίσιο αυτό, εφόσον υπάρξει καταγγελία ή η διοίκηση της εφορίας έχει βάσιμες ενδείξεις για το αντίθετο (π.χ. το ρολόι της ΔΕΗ λειτουργεί συνεχώς), μπορεί να ζητηθεί από τον ιδιοκτήτη να τεκμηριώσει ότι είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού. Εναπόκειται λοιπόν στον ίδιο τον ιδιοκτήτη να αποδείξει το αντίθετο, ότι δηλαδή χρησιμοποιεί το ακίνητο αυτό εκ περιτροπής και εργάζεται μόνιμα στο εξωτερικό. Αρα αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ζήτημα αυτό δημιουργεί πολύ μεγάλη ανασφάλεια και λειτουργεί αποθαρρυντικά για τους ενδιαφερομένους, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα να έχει πενιχρά αποτελέσματα, καθώς στα παραπάνω προστίθενται και άλλα ζητήματα, όπως η έλλειψη επαρκούς αριθμού ακινήτων (τουλάχιστον με τη μορφή και τις προϋποθέσεις που θέτουν οι ξένοι ενδιαφερόμενοι, π.χ. να είναι οργανωμένα συγκροτήματα άνω των 40 διαμερισμάτων-κατοικιών). Αξίζει πάντως να σημειωθούν και οι βελτιώσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στο θεσμικό πλαίσιο, όπως π.χ. το ότι έχει ψηφιστεί ρύθμιση με την οποία επιτρέπεται πιο εύκολα η ενοικίαση των ακινήτων από τους ξένους ιδιοκτήτες, ενώ αυξήθηκε από 18 σε 21 χρόνια η ηλικία των παιδιών που μπορούν να αποκτήσουν άδεια.

Μία είδηση που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στην Ελλάδα δεν μπορεί παρά να είναι σινιάλο για το μέλλον της πλέον πλουραλιστικής αγοράς της χώρας, η οποία από τότε που ξεκίνησε η κρίση περνά τον δικό της Γολγοθά. Η είδηση αφορά την απόφαση ενός αμερικάνικου fund - γνωστού και στην Ελλάδα- να προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις ύψος περί τα 6 δισ. για αγορά ξενοδοχείων στις ΗΠΑ. Πρόκειται για την Blackstone, που χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος επενδυτής ακίνητων περιουσιών παγκοσμίως, με περιουσιακά στοιχεία η αξία των οποίων υπερβαίνει τα 92 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν διαβάσει κανείς πίσω από τις γραμμές, θα κατανοήσει ότι ενώ στην Ελλάδα η αγορά ακινήτων μαραζώνει, τα διάφορα fund τον τελευταίο καιρό έχουν στήσει χορό δισεκατομμυρίων, πραγματοποιώντας αγορές σε όλον τον κόσμο. Οι διαχειριστές προφανώς προσδοκούν ότι θα αγοράσουν φθηνά και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα καταφέρουν να αποκομίσουν σημαντικά κέρδη από την επένδυση σε ακίνητα. Το ισπανικό παράδειγμα άλλωστε, όπου το 12% των ακινήτων που πωλήθηκαν φέτος αγοράστηκαν από ξένους, μπορεί να θεωρηθεί προφητικό. Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που πλέον είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, η συνεχής απαξίωση της αγοράς ακινήτων έχει δημιουργήσει μυριάδες «ευκαιρίες» για φτηνές αγορές με πολλαπλούς τρόπους: πωλήσεις δανείων με ενέχυρο ακίνητα, πωλήσεις στεγαστικών δανείων, εκποιήσεις ακινήτων που έχουν περάσει στα χέρια των τραπεζών μετά την αδυναμία των οφειλετών τους να είναι συνεπείς στην υποχρεώσεις τους, κατασχέσεις ακινήτων για οφειλές από φόρους ή ασφαλιστικές εισφορές, προγράμματα εκποιήσεων ακινήτων που ανήκουν στο Δημόσιο, αναγκαστικές πωλήσεις στις οποίες προχωρούν οι ιδιώτες προκειμένου να ανταποκριθούν στις υψηλές φορολογικές -και όχι μόνο- υποχρεώσεις τους, έχουν βάλει σε ολόκληρη την Ελλάδα πωλητήριο. Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά. Σήμερα χιλιάδες ακίνητα που είναι υποθηκευμένα στις τράπεζες έχουν εμπορική αξία κατά πολύ χαμηλότερη από εκείνη της υποθήκης, ενώ η υποβάθμιση ολόκληρων αστικών περιοχών έχει κατασκευάσει ένα εν δυνάμει τεράστιο απόθεμα ακινήτων υπό πώληση, σε τιμή ευκαιρίας. Κοντολογίς, σήμερα η Ελλάδα προσφέρεται για να στηθεί ένα απίστευτο πάρτι κερδοσκόπων, που όμοιό του δεν έχει ξαναδεί η Δύση. Και φυσικά, όσοι μπερδεύουν τους κερδοσκόπους με τους επενδυτές κάνουν οικτρό λάθος. Το πιο πιθανό είναι οι κερδοσκόποι και τα κοράκια να αποκτήσουν με διάφορες μεθοδεύσεις τεράστια χαρτοφυλάκια ακινήτων και να περιμένουν το πρώτο γύρισμα της αγοράς για να βγάλουν δισεκατομμύρια. Μάλιστα είναι πολύ πιθανόν τα κέρδη να προκύψουν από τους ίδιους τους Έλληνες, στους οποίους με διάφορες τεχνικές θα προσπαθήσουν να τα φορτώσουν. Για παράδειγμα, μέσω δημόσιων εγγραφών στο Χρηματιστήριο όταν αυτό θα αρχίσει να ανακάμπτει ή με έκδοση ομολόγων ή ακόμα και με ιδιωτικές τοποθετήσεις. Γνωστά και φθηνά κόλπα, τα οποία έχουν εφαρμοστεί πολύ συχνά στις αγορές του εξωτερικού -κυρίως στις ΗΠΑ- και τα οποία αποφέρουν γρήγορα και εύκολα κέρδη για όσους τα στήνουν. Η μοναδική άμυνα απέναντι σε αυτήν τη λαίλαπα είναι, έστω και τώρα, την ύστατη στιγμή, να κατανοήσει η Πολιτεία ότι ο κατήφορος χρειάζεται εδώ και τώρα να σταματήσει, ώστε τουλάχιστον οι τιμές να σταθεροποιηθούν. Η ίδια η τιμή είναι η πιο αποτελεσματική άμυνα απέναντι στους κερδοσκόπους, καθώς τους περιορίζει τα κέρδη και αποτρέπει τα κερδοσκοπικά παιγνίδια. Αν αφήσουμε τα πράγματα στην τύχη τους, τότε το κακό που έρχεται θα είναι ανεπανόρθωτο για όλους...

Σκληρές προβλέψεις για όσους «λησμονήσουν» ή εσκεμμένα θελήσουν να παραπλανήσουν τις φορολογικές αρχές, υποκρύπτοντας τα περιουσιακά τους στοιχεία θα περιλαμβάνει το Περιουσιολόγιο. Από το 2016, ο έφορος και ο οικονομικές υπηρεσίες θα μπορούν με ένα κλικ να βλέπουν στο σύνολό της, την κινητή και ακίνητη περιουσία των Ελλήνων. Όπως προβλέπεται στο σχέδιο, στο «ηλεκτρονικό φάκελο» του κάθε φορολογούμενου θα πρέπει να δηλωθούν ακίνητα, μετοχές, τραπεζικοί λογαριασμοί, χρηματοπιστωτικά προϊόντα, συμμετοχές σε οποιαδήποτε οικονομική οντότητα, ασφαλιστικά - καταθετικά προγράμματα σε ασφαλιστικές εταιρείες, αυτοκίνητα, οικόπεδα-αγροί, σκάφη αναψυχής, ιδιωτικά αεροπλάνα, έργα τέχνης κ.λπ. Πρόβλεψη υπάρχει και για το… στρώμα-bank, καθώς -σύμφωνα με πληροφορίες- για τα μετρητά στο σπίτι θα ισχύσει ένα όριο κάτω από το οποίο εν θα είναι υποχρεωτική η δήλωσή τους, αλλά σε μια τέτοια περίπτωση ο φορολογούμενος δεν θα μπορεί να τα επικαλεστεί για να δικαιολογήσει τεκμήρια διαβίωσης και «πόθεν έσχες». Την ίδια ώρα, στο Περιουσιολόγιο θα περιλαμβάνονται και προβλέψεις-σοκ για όσους δεν δηλώσουν το σύνολο της περιουσία τους αλλά και για όσους δεν κάνουν διορθώσεις σε περίπτωση αύξησή της. Οσοι αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία και εντοπισθούν από το υπουργείο Οικονομιών θα κληθούν να πληρώσουν υψηλά πρόστιμα, τα οποία θα προσεγγίζουν την αξία του περιουσιακού στοιχείου που δεν δηλώθηκε!

Τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα που θα περιέλθουν στο Δημόσιο είναι πλέον ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό αν υπάρχει σχέδιο για την αξιοποίησή τους.Το παράδοξο είναι ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα πόσα από αυτά τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα ανήκουν ήδη στο Δημόσιο. Και αυτό διότι έως το καλοκαίρι του 2013 το Δημόσιο δεν ήταν υποχρεωμένο να δηλώνει στο Κτηματολόγιο την περιουσία του. Εκτός λοιπόν από τα ακίνητα του Δημοσίου, που δεν έχουν δηλωθεί, ακόμα πέντε είναι οι κατηγορίες των πολιτών που δεν έχουν δηλώσει την περιουσία τους και κινδυνεύουν να τη χάσουν. Πρόκειται για πολίτες που δεν το κάνουν υπό το φόβο της εφορίας, αμελείς που αγνόησαν την διαδικασία, ομογενείς τρίτης, τέταρτης και πέμπτης γενιάς, που δεν γνωρίζουν ή δεν μπορούν να προσδιορίσουν την περιουσία τους, οι συνιδιοκτήτες και όσοι δεν έχουν τίτλους για την περιουσία τους. Όπως προβλέπεται από τον νόμο, όσα ακίνητα δεν δηλωθούν εγκαίρως στο Κτηματολόγιο θα περιέρχονται στο Δημόσιο. Οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων μπορούν να προσφύγουν δικαστικώς, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο.Ήδη η διαδικασία έχει ξεκινήσει από την 1η Αυγούστου από το Πολύκαστρο Κιλκίς και σειρά μέσα στο Σεπτέμβριο παίρνουν Άστρος Κυνουρίας και Μαρτίνο Φθιώτιδας. Σύμφωνα με το στοιχεία, μέσα στο 2016, θα ακολουθήσουν 92 περιοχές σε όλη την Ελλάδα.