Με κοινή υπουργική απόφαση αναστέλλεται από 21 Ιουλίου 2015 έως 31 Ιουλίου 2015 η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης, ιδίως η διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών (εξώσεων) και προσωπικών κρατήσεων.

Απο 1/1 οι νέες ρυθμίσεις

«Προστασία της πρώτης κατοικίας των δανειοληπτών με βάση το προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο θα συνεχίσουν να παρέχουν έως τέλος του έτους οι τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Ενωση Τραπεζών (ΕΕΤ).Την εν λόγω ανακοίνωση επικαλούνται, ταυτόχρονα, και κυβερνητικοί κύκλοι, οι οποίοι σε ενημέρωση τους, σημειώνουν ότι έως 1/1/2016, όταν και θα τεθεί σε ισχύ ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, θα έχει ψηφιστεί από την Βουλή διάταξη για την αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, που θα ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο για την ρύθμιση των κόκκινων δανείων.Όπως τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι, η εκκαθάριση των επιχειρήσεων που έχουν ήδη πτωχεύσει, θα γίνει με τον ισχύοντα νόμο, ενώ μέχρι την έναρξη ισχύος του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ή κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα περιθώρια διαπραγμάτευσης για βελτιώσεις και τροποποιήσεις.

Ευρωπαϊκές τράπεζες και asset managers ψάχνουν αγοραστές για στεγαστικά δάνεια και κατασχεμένα ακίνητα ύψους 74 δισ. ευρώ στην προσπάθειά τους να «ξεκαθαρίσουν» τα χαρτοφυλάκια των κόκκινων δανείων τους. Σύμφωνα με το Bloomberg, πρόκειται για το υψηλότερο ποσό στην ιστορία. Όπως αναφέρει το πρακτορείο, σύμφωνα με έκθεση της μεσιτικής εταιρείας Cushman & Wakefield, οι vendors πούλησαν δάνεια ακινήτων ύψους 23,5 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο, ποσό μειωμένο κατά 42% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. «Παρασκηνιακά γίνονται προετοιμασίες καθώς βασικοί πωλητές μπαίνουν στη σειρά για «mega deals» για το β' εξάμηνο του έτους» αναφέρεται στην έκθεση. «Οι επενδυτές θα βρουν πολλές ευκαιρίες πριν το τέλος του έτους».

Των πωλήσεων «κόκκινων» δανείων θα ηγούνται βρετανικές τράπεζες και η Ιρλανδική NAMA, όπως αναφέρει η έκθεση, ενώ η Ιταλία, η Ρουμανία και η Πολωνία πιθανότατα θα δημιουργήσουν bad banks για να μπορέσουν και αυτές να πουλήσουν «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια, καθώς παρόμοιες κινήσεις στην Ευρώπη έχουν αποδειχτεί επιτυχημένες και η επενδυτική ζήτηση παραμένει υψηλή. Εταιρείες asset management όπως η NAMA και η ισπανική Sareb έχουν στην κατοχή τους εμπορικά στεγαστικα δάνεια, οικιστικά στεγαστικά δάνεια και κατασχεμένα ακίνητα ονομαστικής αξίας περίπου 233 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση. Τα περιουσιακά στοιχεία αυτά αξίζουν πλέον 144 δισ. ευρώ, μετά τις προβλέψεις, όπως εκτιμά η Cuschman & Wakefield. Η UK Asset Resolution Ltd, που προέκυψε μετά την κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων Bradford & Bingley Plc και Northern Rock Plc, σκοπεύει να πουλήσει στεγαστικά δάνεια ύψους 13 δισ. στερλινών φέτος. Η ΝΑΜΑ προσφέρει το Project Arrow, ένα χαρτοφυλάκιο δανείων ύψους 7,2 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία και τη Βρετανία, αναφέρει η έκθεση. Εν τω μεταξύ, η εταιρεία private equity Cerberus Capital Management αγόρασε το α' εξάμηνο assets ύψους 5,7 δισ. ευρώ –περισσότερο απ' οποιονδήποτε άλλον επενδυτή. Δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής ήταν μια κοινοπραξία των Deutsche Bank και Apollo Global Management, αποκτώντας δάνεια και real estate ύψους 3,2 δισ. ευρώ.

Εκτεταμένες μεταβολές επέρχονται στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε σήμερα Τρίτη στη Βουλή και το οποίο τροποποιεί το Προεδρικό Διάταγμα 503/1985. Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση η κυβέρνηση ο συγκεκριμένος κώδικας Πολιτικής Δικονομίας είναι ο μόνος που είχε λάβει την σύμφωνη γνώμη των θεσμών.

Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που συνοδεύει το νομοσχέδιο, οι βασικές από δημοσιονομικής άποψης μεταβολές εστιάζονται στα εξής σημεία:

Ως τιμή πρώτης προσφοράς για τον πλειστηριασμό ακινήτου ορίζεται πλέον η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο κατάσχεσης. Μέχρι σήμερα ως τιμή πρώτης προσφοράς ίσχυε η αξία που προέκυπτε από τις αντικειμενικές τιμές.

Αυξάνονται οι χρηματικές ποινές που επιβάλλονται από το αρμόδιο δικαστήριο κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 204,205,232 και 607 του Κώδικα, οι οποίες αποτελούν εφεξής δημόσιο έσοδο και παύουν να είναι έσοδο του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων.

Επανακαθορίζεται η σειρά κατάταξης των δανειστών στον πίνακα των γενικών προνομίων (άρθρο 975) και ορίζεται ότι κατατάσσονται στην τρίτη σειρά οι απαιτήσεις του Δημοσίου από ΦΠΑ και τους λοιπούς παρακρατούμενους φόρους, όταν μέχρι σήμερα το Δημόσιο ήταν δεύτερο στη σειρά.

Η κυβέρνηση δεσμεύεται να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή πριν την ισχύ του κώδικα το σύνολο των ρυθμίσεων για τα καθυστερούμενα δάνεια (προστασία πρώτης ή μοναδικής κατοικίας από πλειστηριασμούς για οφειλές στις τράπεζες) ενώ διαβεβαιώνει ότι σε συνεργασία με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών θα παράσχει de facto προστασία στους πολίτες που υπάγονται στις διατάξεις αυτές.

ΥΓ: Αξίζει κανείς να δεί τις τοποθετήσεις των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση όταν η τότε Κυβέρνηση έθεσε θέμα αλλαγών στο υφιστάμενο πλαίσιο.

Το σίγουρο είναι ότι η δημιουργία και το «σπάσιμο» της φούσκας των ακινήτων δεν μπορεί να ερμηνευτεί, χωρίς να ληφθεί υπόψη η εμπλοκή του τραπεζικού συστήματος μέσω της χορήγησης των στεγαστικών δανείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τέλος του 2000 τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων που είχαν χορηγήσει οι τράπεζες, ήταν περί τα 11,2 δις. ευρώ. Στα μέσα της δεκαετίας το υπόλοιπο είχε εκτιναχθεί στα 45,2 δις. ευρώ και στο τέλος του 2010 στα 81,1 δις. ευρώ. Στην πραγματικότητα όλη τη δεκαετία, οι τράπεζες είχαν αποδυθεί σε ένα ξέφρενο κυνήγι προς «άγραν πελατών», διεκδικώντας η κάθε μία για τον εαυτό της μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς από την «πίτα». Και το μείζον ερώτημα είναι, αν στο κυνήγι αυτό της κερδοφορίας και των μεριδίων της αγοράς, έκαναν εκπτώσεις στους κανόνες χορήγησης που είχαν τεθεί από την κεντρική τράπεζα και αφορούσαν : Πρώτον: το ποσοστό του εισοδήματος του δανειολήπτη που θα αφορά στην πληρωμή των δόσεων από το συνολικό του χρέος. Δεύτερον: τις καλύψεις που είχαν οι ίδιες οι τράπεζες μέσω των ακινήτων που χρηματοδοτούσαν και στα οποία ενέγγραφαν είτε προσημείωση είτε υποθήκη. Και φυσικά κανείς δεν θα περίμενε οι τράπεζες να παραδεχθούν τις «εκπτώσεις» στους κανόνες, αλλά μία αναφορά του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σχεδόν δύο χρόνια πριν ξεσπάσει η κρίση των τοξικών δανείων στην παγκόσμια αγορά ,δίνει απάντηση στο ερώτημα και ταυτόχρονα γεννά πολλά ερωτηματικά, τόσο για το ρόλο των πιστωτικών ιδρυμάτων όσο και για τις ευθύνες του ελεγκτικού τους φορέα. "...έχει διαπιστωθεί ότι υπο την πίεση του ανταγωνισμού κατά τη χορήγηση των δανείων, η σχέση του ύψους του δανεισμού προς την αγοραία αξία των υπέγγυων δανείων και η σχέση του ύψους του δανεισμού προς την αγοραία αξία των υπέγγυων ακινήτων, συχνά υπερβαίνει σημαντικά το εύλογο ποσοστό 75%. Γι’ αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος αποφάσισε ότι στο εξής ..." και σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι

"...κρίνεται σκόπιμη η περαιτέρω προσαρμογή της πιστοδοτικής πολιτικής των τραπεζών , ιδίως ώστε η σχέση του ποσού που απαιτείται για την εξυπηρέτηση του συνολικού δανεισμού κάθε οφειλέτη προς το εισόδημα του, να διαμορφώνεται εντός των ορίων των σχετικών οδηγιών της Τράπεζας της Ελλάδος.Συγκεκριμένα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ζητήσει από τις τράπεζες κατά την αξιολόγηση αιτημάτων για δανεισμό, να μεριμνούν ώστε η σχέση αυτή να μην υπερβαίνει ένα εύλογο ποσοστό 30% έως 40%, αναλόγως του εισοδήματος...", επισημαίνει η κεντρική τράπεζα, αφήνοντας με τον τρόπο αυτό σαφείς αιχμές για την πολιτική που ακολουθούσαν οι τράπεζες .

Εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να παραμένει αναπάντητο το ερώτημα, αν η Τράπεζα της Ελλάδος είχε πραγματοποιήσει ελέγχους για να ελέγξει αν οι τράπεζες τηρούσαν τους κανόνες που είχε θέσει και αφορούσαν στα εισοδηματικά κριτήρια προκειμένου να χοργηθεί το δάνειο, καθώς και την ποιότητα των εκτιμήσεων βάσει των οποίων καθορίζονταν η εμπορική αξία των ακινήτων. Το ερώτημα –ακόμα και σήμερα-εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση είτε για ελέγχους που αφορούσαν τον εισοδηματικό έλεγχο είτε για την ποιότητα των εκτιμήσεων. Το γεγονός αυτό, παρέχει τη δυνατότητα να αναρωτηθεί κανείς αν έγιναν τέτοιου είδους έλεγχοι ή στην περίπτωση που πραγματοποιήθηκαν, γιατί δεν έχουν γίνει γνωστά τα αποτελέσματά τους. Το μόνο που έχει γίνει γνωστό είναι ότι στα πλαίσια του ελεγκτικού της έργου η Τράπεζα της Ελλάδος ανέθεσε σε μία ιδιωτική εταιρία τη διεξαγωγή έρευνας για το βαθμό χρέωσης των ελληνικων νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, κατά τη δεκαετία του 2000, για την αξιολόγηση του βαθμού χρέωσης των ελληνικών νοικοκυριών, η "Τράπεζα της Ελλάδος ανέθεσε στην εταιρία TNS-ICAP τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας, από την οποία προκύπτει ότι η χρηματοοικονομική πίεση που ασκείται στα νοικοκυριά...παραμένει για την πλειοψηφία των νοικοκυριών σε όρια που γενικά θεωρείται ότι δεν συνεπάγονται δυσκολία στην κανονική εξυπηρέτηση των δανείων τους" . Η συγκεκριμένη εταιρία , στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας κατά την επίμαχη περίοδο συμμετείχαν και δύο μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες, πραγματοποίησε δειγματοληπτικούς ελέγχους, από τους οποίους διαπιστώθηκε ότι όλα βαίνουν καλώς... Αν όμως διαβάσει κανείς με προσοχή τα συμπεράσματα, θα διαπιστώσει ότι ένα μικρό ποσοστό των δανειοληπτών έπρεπε να δαπανά το 100% του εισοδήματός του για την πληρωμή των τοκοχρεωλυτικών δόσεων. Ταυτόχρονα στα επίσημα κείμενα αναφέρεται, ότι η υγεία του χαρτοφυλακίου των στεγαστικών δανείων κρίνεται ως ικανοποιητική, καθώς η αύξηση των εισοδημάτων σε συνδυασμό με την αύξηση της αξίας των υπολοίπων περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών, προεξοφλούσαν την κανονική εξυπηρέτηση του δανεισμού τους και στο μέλλον. Τα γεγονότα που ακολούθησαν απέδειξαν πόσο απείχαν όλες αυτές οι εκτιμήσεις από την πραγματικότητα. Όταν μάλιστα ήλθε η ώρα του «λογαριασμού» , όλο το αυτό το ιδιωτικό χρέος μεταβλήθηκε σε δημόσιο χωρίς-σε αντίθεση με ό,τι έγινε απο τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ και πολλών ευρωπαϊκών αρχών- να αναζητήσει ευθύνες για τη χορήγηση αυτών των τοξικών δανείων. Η ανεμπόδιστη ροή της τραπεζικής χρηματοδότησης όμως, συνετέλεσε στο να προκληθεί ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο εξακολούθησε να επηρεάζει άμεσα την αγορά κατοικίας και να δυσκολεύει την ανάκαμψή της: την υπερπροσφορά κατοικιών.