Από το Σάββατο, 1 Οκτωβρίου 2011, ξεκινάει επίσημα η διαδικασία ηλεκτρονικής υποδοχής αιτήσεων για τη ρύθμιση αυθαιρέτων κατασκευών του Νόμου 4014/2011. Οι αιτήσεις θα γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και μέσω μηχανικού.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχει προβεί στην ολοκλήρωση των προβλεπόμενων Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων και στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διαδικασία ρύθμισης των αυθαίρετων κατασκευών από τους πολίτες που θα ανταποκριθούν, παρέχοντας επίσης όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία που θα καθοδηγήσουν και θα διευκολύνουν τους εμπλεκόμενους στις διαδικασίες.

Το ΥΠΕΚΑ ανέπτυξε πληροφοριακό σύστημα για την υποβολή και διαχείριση των αιτημάτων ρύθμισης αυθαίρετων κατασκευών με τη συμβολή του ΤΕΕ. Η καταβολή τόσο του τέλους υπαγωγής όσο και του προστίμου θα γίνεται αποκλειστικά στις Τράπεζες. Σύμφωνα με τη διαδικασία:

1. Ο πολίτης απευθύνεται σε μηχανικό για τον έλεγχο κατ’ αρχάς της κατασκευής του, καθώς με βάση τις προβλέψεις του νόμου 4014/2011 τα ακίνητα μπορούν να μεταβιβαστούν μόνο με την βεβαίωση μηχανικού ότι δεν περιλαμβάνει κατασκευή με πολεοδομική παράβαση ή ότι έχει υπαχθεί στη ρύθμιση. Εφόσον ο πολίτης αποφασίσει την ένταξη του ακινήτου του στη ρύθμιση ο μηχανικός αναλαμβάνει την διεκπεραίωση της αίτησης καθώς ο αριθμός μητρώου μηχανικού του ΤΕΕ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόσβαση στο ηλεκτρονικό σύστημα. Ο μηχανικός κάνει αυτοψία, αναλαμβάνει τη συλλογή των στοιχείων που απαιτούνται για την συμπλήρωση της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση και υπολογίζει το «προσωρινό πρόστιμο».

2. Συμπληρώνει και υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτηση και το σύστημα εκδίδει έναν «μοναδικό αριθμό» για το αυθαίρετο, εντολή για πληρωμή του κατάλληλου «τέλους υπαγωγής» στη ρύθμιση (παραβόλου), καθώς και το ύψος των πληρωμών σε σχέση με τον αριθμό των δόσεων που θα επιλεγεί.

3. Το τέλος καταβάλλεται από τον πολίτη (και ηλεκτρονικά μέσω web banking) σε Τραπεζικό ίδρυμα της επιλογής. Η πληρωμή πιστοποιείται αυτόματα στο σύστημα εντός 24 ωρών και ενεργοποιείται η διαδικασία ένταξης. Ακολουθούν οι πληρωμές των δόσεων για τις οποίες ενημερώνεται αυτόματα το σύστημα, με την πρώτη από αυτές να καταβάλλεται εντός του έτους. Στον πολίτη δίνεται κωδικός που θα του επιτρέπει την ενημέρωσή του για την καταχώρηση των δόσεων και το οφειλόμενο υπόλοιπο μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

4. Συγκεντρώνονται ή συντάσσονται τα απαιτούμενα σχέδια και άλλα στοιχεία (εντός τετραμήνου από την καταχώριση της αίτησης) και βάσει αυτών γίνεται ο υπολογισμός του «τελικού προστίμου» και ο επαναπροσδιορισμός του ποσού των δόσεων από το σύστημα.

5. Ο μηχανικός υποβάλλει στο σύστημα το σύνολο των απαιτούμενων στοιχείων και σχεδίων. Με τη διαπίστωση της πληρότητας αυτών, εκδίδεται αυτόματα «ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΥ». Πρόκειται για τυποποιημένο έντυπο στο οποίο θα αναφέρονται όλα τα στοιχεία του ενταγμένου στη ρύθμιση αυθαιρέτου. Η βεβαίωση είναι απαραίτητη για τη μεταβίβαση του αυθαιρέτου.

Αν ο πολίτης θελήσει την άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας και έκδοση της βεβαίωσης,για λόγους μεταβίβασης, κλπ, τότε στο ενδιάμεσο διάστημα μέχρις ότου το σύστημα ετοιμαστεί για την ηλεκτρονική υποβολή μελετών και λοιπών στοιχείων, η πληρότητα θα βεβαιώνεται με ηλεκτρονική δήλωση του μηχανικού «…ότι έχει στη διάθεση του όλες τις μελέτες και λοιπά στοιχεία, με υποχρέωση να τα υποβάλλει ηλεκτρονικά μέχρις τις 31 Μαρτίου 2012 μετά την ειδοποίησή του ότι το σύστημα δέχεται πλέον ηλεκτρονικά αρχεία δικαιολογητικών και μελετών…»

Υποχρεωτικά θα ακολουθήσουν δειγματοληπτικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες πολεοδομίες με επιλογή που θα προκύψει από ηλεκτρονική κλήρωση και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο. Το ΥΠΕΚΑ έχει μεριμνήσει ώστε με την έναρξη της ρύθμισης να υπάρχει πλήρης πληροφόρηση για το ηλεκτρονικό σύστημα στις Κεντρικές Σελίδες του ΥΠΕΚΑ και του ΤΕΕ, καθώς και σύνδεση με τη σελίδα της εφαρμογής. Επιπλέον θα υπάρχουν αναρτημένα στις ιστοσελίδες: τηλέφωνα εξυπηρέτησης, ο Νόμος 4014/2011, παραδείγματα υπολογισμού του προστίμου, εγχειρίδιο οδηγιών, video καθοδήγησης με όλα τα στάδια, τυποποιημένες Υπ. Δηλώσεις- Βεβαιώσεις για όλα τα θέματα και βασικές «ερωτήσεις και απαντήσεις». Τέλος, για καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των μηχανικών δημιουργείται και θα λειτουργεί από την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου και για το επόμενο δίμηνο Κέντρο Εξυπηρέτησης στο ΥΠΕΚΑ με τηλεφωνικό κέντρο, το οποίο θα δέχεται ερωτήματα και επισκέψεις από τις 8:00 π.μ. – 8:00 μ.μ. Αντίστοιχα το ΤΕΕ διοργανώνει μετά από ανάθεση του Υπουργείου ειδικό “Help Desk”. Μπορείτε να βρείτε όλο το διαθέσιμο υλικό στη σελίδα: www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=762&language=el-GR

Οι 35.000 σελίδες της πολεοδομικής νομοθεσίας , η υποστελέχωση των πολεοδομιών και τα περιθώρια διαφορετικών ερμηνειών των ίδιων διατάξεων από διαφορετικές πολεοδομίες αποτελούν σήμερα μία πραγματικότητα η οποία πολύ δύσκολα μπορεί να ανατραπεί ώστε η ζωή του πολίτη να γίνει ευκολότερη. Η σημερινή πολεοδομική πραγματικότητα ξεπερνά κάθε φαντασία:

*Στην Αθήνα με τα 6.500 οικοδομικά τετράγωνα ισχύουν 510 διαφορετικοί νόμοι και διατάξεις, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (ΓΟΚ).

*Στα 550 οικοδομικά τετράγωνα του κέντρου της Πάτρας εφαρμόζονται 20 διατάγματα, ενώ λίγο καλύτερα είναι τα πράγματα στα υπόλοιπα 1.500 τετράγωνα της πρωτεύουσας της Αχαΐας.

*Στη Λάρισα μόνον 171 οικοδομικά τετράγωνα έχουν το ίδιο καθεστώς δόμησης.

*Αποκορύφωμα το Γαλάτσι, όπου εντοπίστηκε ένα οικοδομικό τετράγωνο όπου οι όροι δόμησης περιλαμβάνονται σε δύο διαφορετικά διατάγματα και υπάρχουν άλλα δύο με παρεκκλίσεις!

Μεγάλες είναι οι ελλείψεις σε προσωπικό. Παλιότερες καταγραφές του Τεχνικού Επιμελητηρίου είχαν δείξει ότι δεν έχει καλυφθεί το 58% των οργανικών θέσεων, ακόμα και σε μεγάλες πολεοδομίες όπως αυτές της Ανατολικής Αττικής. Μάλιστα, οι ελλείψεις είναι πολύ μεγαλύτερες σε μηχανικούς. Η υποστελέχωση πήρε διαστάσεις επιδημίας με τον «Καλλικράτη» και τις αθρόες μετατάξεις υπαλλήλων στις περιφέρειες αλλά και τις κεντρικές υπηρεσίες.

Από τις 3 Οκτωβρίου αρχίζουν να τρέχουν οι προθεσμίες για τους ιδιοκτήτες που θέλουν να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους. Η προθεσμία λήγει στις 30 Νοεμβρίου

Η διαδικασία τακτοποίησης θα προχωρήσει σε δύο φάσεις:

ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ 3 Οκτωβρίου-30 Νοεμβρίου.

Υποβάλλονται τα εξής:

* Αίτηση με την οποία ο ιδιοκτήτης αποδέχεται την υπαγωγή του ακινήτου του στα νέα μέτρα.

* Παράβολο με την καταβολή του οφειλόμενου ποσού υπέρ του Δημοσίου. Το ύψος του καθορίζεται ανάλογα με την επιφάνεια του παράνομου κτίσματος. Είναι 500 ευρώ για χώρο έως 50 ή 100 τετραγωνικά, εφόσον πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία του ιδιοκτήτη. Για 50-100 τετραγωνικά, που αποτελεί τη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, το παράβολο ανεβαίνει στα 1.000 ευρώ, ενώ για μεγαλύτερες παρανομίες κλιμακώνεται έως τα 6.000 ευρώ. Το ποσό συμψηφίζεται με το αναλογούν πρόστιμο, που θα καταβληθεί στη συνέχεια.

* Εντυπο με το οποίο θα υπολογίζεται το πρόστιμο για το αυθαίρετο κτίσμα. Θεωρητικά είναι το 15% της τιμής ζώνης της περιοχής, αλλά προβλέπονται μειωτικοί ή και αυξητικοί συντελεστές που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν τον υπερδιπλασιασμό της οφειλής, όπως π.χ. εκτός σχεδίου ακίνητο χωρίς οικοδομική άδεια.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ

Ως τις 30 Μαρτίου ο ιδιοκτήτης πρέπει να προχωρήσει με τη βοήθεια μηχανικού. Η αμοιβή του θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί. Ο νέος φάκελος θα πρέπει να περιέχει:

* Υπεύθυνη δήλωση εις διπλούν με όλα τα στοιχεία του ιδιοκτήτη, όπως ΑΦΜ, ΔΟΥ, αριθμός οικοδομικής άδειας και έτος έκδοσης, εφόσον υπάρχει. Θα αναφέρονται επίσης τα παράνομα τετραγωνικά, η χρήση του ακινήτου και η ολοκλήρωση της κατασκευής.

* Αντίγραφο του Ε-9 από το οποίο θα πιστοποιείται ο χρόνος κατασκευής. Θα τεκμηριώνεται επίσης ότι το αυθαίρετο αποτελεί κύρια και μοναδική κατοικία του ιδιοκτήτη, ώστε να έχει μείωση του αναλογούντος προστίμου κατά 50%.

* Τεχνική έκθεση που συντάσσει ο μηχανικός, στην οποία θα περιγράφονται όλα τα στοιχεία του αυθαιρέτου.

* Τοπογραφικό διάγραμμα του οικοπέδου με γεωγραφικές συντεταγμένες που θα προσδιορίζουν επακριβώς τη θέση του. Ειδικά για εντός σχεδίου ακίνητα υποβάλλεται και απόσπασμα του ρυμοτομικού σχεδίου.

ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ

Μετά τον έλεγχο των παραπάνω στοιχείων, υπάρχει η τρίτη και πλέον «φαρμακερή» φάση, της πληρωμής του προστίμου. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέσα σε τρεις μήνες και το ποσό εξοφλείται σε δόσεις μέσα σε 30 μήνες, αν πρόκειται για κατοικία, και σε 36 για τις άλλες χρήσεις. Η διαδικασία καταβολής των δόσεων θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Αν καταβληθεί εφάπαξ, προβλέπεται έκπτωση 20%. Καθυστέρηση στην καταβολή των δόσεων επιβαρύνεται με προσαύξηση 1% το μήνα. Το πρόστιμο συμψηφίζεται με το παράβολο που έχει ήδη πληρώσει ο ιδιοκτήτης στην πρώτη φάση. Αν το οφειλόμενο ποσό είναι έως 400 ευρώ, τότε καταβάλλεται εφάπαξ και έως τις 30 Δεκεμβρίου 2011, χωρίς έκπτωση. Αυθαίρετα που δεν θα δηλωθούν κρίνονται κατεδαφιστέα και επιβαρύνονται με πρόστιμο ανέγερσης ίσο με το 30% της τιμής ζώνης. Θα πληρώσουν επίσης 5% του προστίμου για κάθε χρόνο που μεσολαβεί από την ανέγερση ώς την κατεδάφιση του κτίσματος. Την ίδια επιβάρυνση θα έχουν όσοι υποβάλουν δήλωση, αλλά δεν θα ολοκληρώσουν τη διαδικασία.

Μόνον με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και του μηχανικού θα γίνονται από σήμερα όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων (γονικές παροχές, δωρεές, αγοραπωλησίες, κλπ). Αυτό προβλέπει ο νέος νόμος για την τακτοποίηση αυθαιρέτων, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 209Α) και περιλαμβάνει την σχετική διάταξη στο άρθρο 23. Αυτό σημαίνει ότι: Αδόμητα οικόπεδα και ακίνητα χωρίς πολεοδομικές παραβάσεις μεταβιβάζονται από σήμερα μόνον με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη. Ανοικτό είναι το θέμα με τη δήλωση του μηχανικού, η οποία είναι απλή αλλά δεν έχει καθοριστεί ακόμη η αμοιβή του. Το υπουργείο Περιβάλλοντος λέει ότι καθορίζεται ελεύθερα και αναμένεται να ισχύσει η αμοιβή των 280-300 ευρώ που ισχύει γιά τους ημιϋπαίθριους. Πάντως δεν έχει αποσταλεί το έγγραφο που πρέπει αν επισυνάπτεται στα συμβόλαια. Επίσης, ακίνητα με αυθαιρεσίες για να μεταβιβαστούν πρέπει πρώτα να τακτοποιηθούν. Η υποβολή δηλώσεων θα γίνει σε δύο φάσεις. Η πρώτη ξεκινά την 1η Οκτωβρίου και λήγει στις 30 Νοεμβρίου. Οι ιδιοκτήτες οφείλουν μέσα σε 4 μήνες να υποβάλουν τεχνική έκθεση. Το υπουργείο διευκρινίζει, ανεπίσημα προς το παρόν, ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί να καταθέσει όλα τα χαρτιά σε μία φάση, πληρώνοντας εφάπαξ το οφειλόμενο πρόστιμο και στη συνέχεια να μεταβιβάσει το ακινητό του.