Μέχρι τον Δεκέμβριο θα πρέπει να καταβάλουν την πρώτη δόση - επιπλέον του παράβολου - όσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων ενταχθούν στην ρύθμιση, σύμφωνα με τροποποίηση που αναμένεται να καταθέσει ο υπουργός ΠΕΚΑ στη συγκεκριμένη διάταξη του νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα. Σύμφωνα με αυτή, μετατίθεται στους τρεις μήνες από την ψήφιση του νόμου - αντί των οκτώ μηνών - η καταβολή της πρώτης δόσης για την «τακτοποίηση» του αυθαίρετου. Επίσης, με βάση άλλη τροποποίηση αυξάνουν οι μήνες αποπληρωμής του προστίμου από 24 σε 30. Εξάλλου, καταργείται η διάταξη που προβλέπει τον αριθμό των δόσεων και παραπέμπει τον καθορισμό τους σε υπουργική απόφαση. Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, θα μειωθούν περαιτέρω τα πρόστιμα για την «νομιμοποίηση» αυθαιρέτων που κτίστηκαν πριν του 1983 με τον συντελεστή να διαμορφώνεται από 0.2 σε 0.15.

Με την ψήφισή του και επί των άρθρων ολοκληρώνεται σήμερα στη Βουλή η συζήτηση του νομοσχεδίου του ΥΠΕΚΑ για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων και την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων. Στο νομοσχέδιο ενσωματώνεται η τροπολογία για την ανέγερση τεμένους στην περιοχή του Ελαιώνα, την οποία υπερψηφίζουν όλα τα κόμματα εκτός από τον ΛΑΟΣ, ο οποίος μάλιστα αναμένεται να καταθέσει αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας. Το νομοθέτημα υπερψηφίστηκε επί της αρχής του με ευρεία πλειοψηφία ΠΑΣΟΚ ΝΔ και ΛΑΟΣ) μετά τις αλλαγές που επέφερε ο αρμόδιος υπουργός, Γ. Παπακωνσταντίνου, ως προς τα πρόστιμα, τους χρόνους υπαγωγής στη ρύθμιση, τους συντελεστές υπολογισμού των προστίμων κ.ά. Κατά την έναρξη της συνεδρίασης ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Σηφουνάκης κατέθεσε σειρά αλλαγών, κυρίως νομοτεχνικών, εκ των οποίων η σημαντικότερη αφορά στη σύντμηση του χρόνου ολοκλήρωσης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού- από 20 χρόνια -σε 10 χρόνια από την έναρξη του νόμου.

Όπως παρατήρησε ο κ. Σηφουνάκης, η βαθύτερη και ουσιαστικότερη απάντηση στην αναγκαιότητα του νόμου για τα αυθαίρετα είναι ότι «η Πολιτεία αναγνωρίζει τη συμμετοχή της στην «αυθαιρεσία» και αναλαμβάνει τις ευθύνες της χωρίς να κρύβεται πίσω από ιδεολογικά προσχήματα». Αναγνώρισε επίσης ότι δικαίως διατυπώθηκαν ανησυχίες μήπως δεν αποτραπεί μια νέα γενιά αυθαιρέτων. Επισήμανε ωστόσο ότι «αν και τώρα δεν πετύχουμε, δεν θα πετύχουμε ποτέ», καθώς όπως είπε, από την έναρξη ισχύος του νόμου, απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο χωρίς την υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και τη δήλωση μηχανικού που θα βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια. Ο αναπληρωτής υπουργός προανήγγειλε την κατάθεση στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα του νομοσχεδίου για τον Νέο Τρόπο Έκδοσης Αδειών Δόμησης, βάσει του οποίου μεταξύ των άλλων και σε συνδυασμό με την υπηρεσία κατεδαφίσεων, δημιουργείται Σώμα Ελεγκτών Δόμησης, με το οποίο ισχυροποιούνται οι διατάξεις του νομοθετήματος για τα αυθαίρετα. Οσον αφορά στην κατασκευή ισλαμικού τεμένους στην περιοχή του Ελαιώνα, ενημέρωσε το Σώμα ότι η κυβέρνηση εισηγείται τη δημιουργία μιας επιπλέον χρήσης στο πλαίσιο των χρήσεων που ήδη επιτρέπονται στους κοινόχρηστους χώρους του Ελαιώνα (όπως πολιτιστικά κτίρια, υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις, κτίρια κοινωνικής πρόνοιας, εστιατόρια κ.λπ.) και η οποία αφορά στη δυνατότητα λειτουργίας θρησκευτικών χώρων. Ο χώρος κατασκευής βρίσκεται σε υπάρχον κτίριο, το οποίο θα ανακαινιστεί και θα μετασκευαστεί κατάλληλα σε Τέμενος. Ο κ. Σηφουνάκης δήλωσε ότι κατανοεί τις ενστάσεις που διατυπώθηκαν από βουλευτές σχετικά με την κατασκευή ισλαμικού τεμένους, ωστόσο υπογράμμισε ότι η χώρα μας οφείλει να εναρμονιστεί με τις σχετικές διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του Διεθνούς Συμφώνου Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κατοχυρώνουν το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας, προαπαιτούμενο της οποίας είναι η ύπαρξη χώρων λατρείας.

Χιλιάδες ιδιοκτήτες σπιτιών που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς, κινδυνεύουν με πρόστιμα ακόμα και με καταδάφιση μέρους του ακινήτου τους. Η εξαίρεση απο τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα των παραδοσιακών οικισμών έχει προκαλέσει πανικό σε τοπικές κοινωνίες καθώς η προοπτική των προστίμων και των κατεδαφίσεων μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου είναι πλέον ορατή.

Μάλιστα στο θέμα έχουν παρέμβει και δήμοι που ζητούν άμεση ρύθμιση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του δήμου Τήνου , το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με ο οποίο, ζητά να ενταχθούν στο άνω ευεργέτημα και οι παραδοσιακοί οικισμοί της Τήνου. Οπως μάλιστα επισημαίνεται:

"Αντίθετη εκδοχή θα οδηγούσε σε προφανώς ανεπιεική αποτελέσματα για την Τήνο, η συντριπτική πλειοψηφία των οικισμών της οποίας είναι παραδοσιακοί. Κατ’ επέκταση κάτι τέτοιο και εφόσον τελικώς ισχύσει, θα σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες των περισσότερων οικισμών της νήσου μας, θα στερηθούν τη δυνατότητα να υπαχθούν στις διατάξεις του ευεργετικού αυτού μέτρου, σε αντίθεση με άλλους, πολύ λιγότερους, οικισμούς του ίδιου νησιού, που θα το πράξουν. Επιπλέον, ίσως για την κλίμακα άλλων περιοχών της χώρας να έχει νόημα η εξαίρεση αυτή αλλά για την περίπτωση ενός νησιού όπως η Τήνος, που στο σύνολο σχεδόν των οικισμών του είναι παραδοσιακό και με παμπάλαιους οικισμούς, μια τέτοια εξαίρεση παρίσταται άδικη και κατά τη γνώμη μας ελέγχεται ως παραβιάζουσα την ισότητα μεταξύ των διοικουμένων."

Νομοθετική πρωτοβουλία η οποία θα προβλέπει την κατάργηση των πολεοδομιών, καθώς και τη ριζική αλλαγή του καθεστώτος έκδοσης αδειών, προαναγγέλλει ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Σηφουνάκης. Όπως εξηγεί ο κ. Σηφουνάκης σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», σε κάθε Δήμο θα συγκροτηθεί Υπηρεσία Δόμησης, η οποία θα εκδίδει εντός επτά ημερών την άδεια δόμησης. Τον έλεγχο στις οικοδομικές εργασίες θα πραγματοποιεί με αυτοψίες σε τρία στάδια το Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Δόμησης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.