Αρχιζει η αντίστροφη μέτρηση για το «ηλεκτρονικό φακέλωμα» όλων των ακινήτων της χώρας, κατ' αρχάς για πολεοδομικούς και εν συνεχεία για φορολογικούς και άλλους σκοπούς. Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες , η «ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου», που αναμένεται να ισχύσει από τα μέσα του καλοκαιριού ή τις αρχές του φθινοπώρου, θα είναι υποχρεωτική ως εξής:

1.Αμεσα, από την έναρξη εφαρμογής του θεσμού: α) Για όλα τα ακίνητα, παλαιά και νέα, προκειμένου να μεταβιβαστούν. Η πρόβλεψη που ισχύει σήμερα, ότι για τις μεταβιβάσεις ακινήτων είναι υποχρεωτική τεχνική έκθεση του μηχανικού και η έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης του ακινήτου, θα ενσωματωθεί σε μία πράξη, που μαζί με όλα τα άλλα στοιχεία θα περιλαμβάνεται στην ταυτότητα του ακινήτου. β) Για όλες τις νέες οικοδομές. Η υποχρέωση δημιουργίας της «ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου» θα αρχίζει με την ολοκλήρωση των εργασιών τοιχοποιίας και θα ολοκληρώνεται εντός είκοσι ημερών από τη σύνδεση του ακινήτου με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό, νερό, τηλέφωνο κ.λπ.). γ) Για τους χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που αναμένεται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου του ΥΠΕΚΑ, καθώς η «ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου» θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν πριν από το 1983.

2.Εντός 5ετίας για τους 1.250.000 ιδιοκτήτες που έχουν ήδη ενταχθεί στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης του υπουργείου Περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα: α) Οι 750.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 3843/2010 για την τακτοποίηση ημιυπαίθριων χώρων, υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης, και β) οι 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 4014/2011 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η έκδοση της «ηλεκτρονικής ταυτότητας» θα είναι προϋπόθεση για δικαιοπραξίες επί του ακινήτου. Επίσης όσα ακίνητα έχουν ανεγερθεί από το 1981 έως το 2011 και η τακτοποίησή τους αφορά πολεοδομικές παραβάσεις μέχρι 40% στην κάλυψη και μέχρι 20% στο ύψος -σε σχέση με όσα προβλέπονται από την οικοδομική άδεια-, η έκδοση της ταυτότητας θα είναι υποχρεωτική για την οριστική νομιμοποίηση κλεισμένων χώρων, ώστε να μην παραμείνουν στο καθεστώς της τακτοποίησης για 40 χρόνια. 3Εντός δεκαετίας, δηλαδή μέχρι το 2023, για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως έχει προαναγγείλει ο αναπληρωτής υπουργός Στ. Καλαφάτης, εντός των προσεχών ημερών θα δώσει σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την εφαρμογή της «ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου», δηλαδή ενός φακέλου σε ηλεκτρονική μορφή, με όλα τα στοιχεία, ακόμη και βίντεο του κάθε ακινήτου, που θα σχηματίζεται με ευθύνη μηχανικού και θα καταχωρίζεται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων του υπουργείου. Το κόστος της «ηλεκτρονικής ταυτότητας» θα το πληρώσουν οι ιδιοκτήτες. Αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΚΑ αναφέρουν ότι «αυτό θα είναι αποτέλεσμα της ελεύθερης διαπραγμάτευσης του ιδιοκτήτη με το μηχανικό» και ότι δεν θα προβλέπεται πληρωμή σχετικού παραβόλου υπέρ του Δημοσίου. Οι ίδιοι κύκλοι λένε ότι η ενοποίηση διαδικασιών έκδοσης τεχνικής βεβαίωσης και ενεργειακού πιστοποιητικού με την ταυτότητα του κτηρίου θα μειώσει το κόστος για τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι με μια εκτύπωση του κωδικού της ταυτότητας θα μπορούν (στο μέλλον) να μεταβιβάσουν ή να πωλήσουν το ακίνητό τους χωρίς να χρειάζεται αυτοψία από το μηχανικό. Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι η έκδοση της «ηλεκτρονικής ταυτότητας» στις παρούσες συνθήκες, που υπάρχει μεγάλη προσφορά εργασίας, λόγω της ανεργίας που μαστίζει τον τεχνικό κλάδο, θα κυμαίνεται από 200 έως 1.000 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία του ακινήτου.

Στασιμότητα παρατηρείται σε ό,τι αφορά την υποβολή δηλώσεων τακτοποίησης των αυθαιρέτων το τελευταίο διάστημα. Μέχρι τις 14 Μαΐου είχαν κατατεθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα 531.828 αιτήσεις, μόλις είκοσι χιλιάδες περισσότερες από τον περασμένο Μάρτιο. Από αυτές, οι 56.652 βρίσκονται στο στάδιο της αρχικής υποβολής, οι 144.724 στο στάδιο της προσωρινής υπαγωγής (πληρώνονται οι δόσεις), ενώ η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί για 132.564 περιπτώσεις. Από τις παραπάνω δηλώσεις αναμένονται έσοδα 1,44 δισ. ευρώ και μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί 836.521.186 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι αυθαιρεσίες καλύπτουν 46 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας. Το 73% των μέχρι σήμερα δηλώσεων αφορά ακίνητα με οικοδομική άδεια και το 27% ακίνητα χωρίς άδεια.

Ομηροι εκβιαστών θα είναι οι περίπου 500.000 ιδιοκτήτες, οι οποίοι πληρώνοντας πρόστιμα συνολικού ύψους 2,7 δισ. ευρώ τακτοποίησαν αυθαίρετα κτίσματα, μετά την καθαρογραφή σε περίπου δύο μήνες της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε το σχετικό νόμο 4014/2011 του υπουργείου Περιβάλλοντος αντισυνταγματικό. Πρακτικά οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά προκαλούν συνθήκες εμφυλίου σε ολόκληρες περιοχές οπου υπάρχουν αυθαίρετα.

Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχουν υπαχθεί , ανεξαρτήτως του εάν έχουν ολοκληρώσει ή όχι την υπαγωγή τους, διατρέχουν, μετά τη δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, τον κίνδυνο να ανακληθεί ή να ακυρωθεί η πολεοδομική «τακτοποίηση» των ακινήτων τους. Τουλάχιστον για όσους από αυτούς βρίσκονται σε δικαστική ή οποιουδήποτε άλλου είδους αντιδικία με κάποιο γείτονά τους. Αυτός μπορεί να ζητήσει από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης να ανακαλέσει την πράξη «τακτοποίησης» ως παρανόμως εκδοθείσα διοικητική πράξη, η οποία στηρίζεται σε νόμο που έχει κριθεί αντισυνταγματικός. Εάν η Υπηρεσία Δόμησης αρνηθεί, ρητά ή σιωπηρά, να το πράξει, τότε η άρνησή της αυτή μπορεί να προσβληθεί με σχετική αίτηση ακυρώσεως στα κατά τόπους αρμόδια Διοικητικά Εφετεία, τα οποία υποχρεούνται να ακολουθήσουν την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.

Οι προσφυγές που πιθανόν θα κατατεθούν από γείτονες, συλλόγους κ.λπ. θα στρέφονται τυπικά κατά της Υπηρεσίας Δόμησης, δηλαδή της Διοίκησης, η οποία αρνείται να ανακαλέσει την, παρανόμως εκδοθείσα, πράξη «τακτοποίησης». Στην ουσία, όμως, θα αφορούν αποκλειστικά και μόνον τον ιδιοκτήτη που προέβη στην τακτοποίηση, αφού αυτός και μόνον αυτός θα ζημιωθεί από τη βέβαιη δικαστική ακύρωση της προαναφερθείσας πράξης «τακτοποίησης» του αυθαιρέτου του. Μετά την ακύρωση της πράξης «τακτοποίησης» ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά από το ελληνικό Δημόσιο τα χρήματα που κατέβαλε, υποβάλλοντας τη σχετική αγωγή αποζημιώσεως.

Στην ηλεκτρονική καταγραφή όλων των κτιρίων προχωρά το ΥΠΕΚΑ, προκειμένου μέσα σε μία δεκαετία να δημιουργηθεί η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να δεχθούν την ηλεκτρονική καταγραφή, καθώς με τον νέο νόμο για τα αυθαίρετα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν πριν το 1983. Σύμφωνα με Τα Νέα, το ίδιο ισχύει και για τη νομιμοποίηση όλων των πολεοδομικών παραβάσεων μέχρι 40% στην κάλυψη και μέχρι 20% στο ύψος -σε σχέση με όσα προβλέπονται από την οικοδομική άδεια- στα αυθαίρετα που κατασκευάστηκαν από το 1983 έως το 2011. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και όλοι οι παράνομα κλεισμένοι ημιυπαίθριοι χώροι. Οι περίπου 750.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με παράνομα κλεισμένους ημιυπαίθριους -που έχουν ενταχθεί στους προηγούμενους νόμους για την τακτοποίησή τους- εάν δεν ενταχθούν στο μέτρο της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας δεν θα μπορούν να νομιμοποιήσουν τους κλεισμένους χώρους, αλλά θα παραμείνουν στο καθεστώς της τακτοποίησης για 40 χρόνια. Το Προεδρικό Διάταγμα για την Ηλεκτρονική Ταυτότητα των Κτιρίων θα δοθεί για διαβούλευση τις επόμενες ημέρες με στόχο το μέτρο να αρχίσει να εφαρμόζεται έπειτα από έξι μήνες.