Το Συμβούλιο της Επικρατείας απαγόρευσε την αύξηση του συντελεστή δόμησης στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, που επιχειρήθηκε με σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος. Το ΣτΕ, επικαλούμενο το άρθρο 24 του Συντάγματος που προστατεύει τους αρχαιολογικούς χώρους, αποφάνθηκε ότι ο συντελεστής δόμησης στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος δεν μπορεί να υπερβαίνει τον μέσο συντελεστή δόμησης που προβλέπει το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο στο 2,1 και πως το ύψος των κτιρίων δεν μπορεί να ξεπερνά το προβλεπόμενο μέγιστο ύψος των 15 μέτρων. Δεκάδες δράσεις στον αρχαιολογικό χώρο διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο η Επιτροπή Κατοίκων της Ακαδημίας Πλάτωνος, η οποία διεκδικεί τη συνολική ανάπλαση της γειτονιάς, με την ανάδειξη του ιστορικού χώρου αλλά και την ανέγερση του νέου Μουσείου της Πόλης των Αθηνών. Στο Ε’ Τμήμα του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου κατατέθηκε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που προβλέπει «την τροποποίηση του συντελεστή δόμησης των οικοπέδων και του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους των κτιρίων στην περιοχή γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος του ρυμοτομικού σχεδίου Αθηνών». Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν μη νόμιμη τη διάταξη που προβλέπει συντελεστή δόμησης 2,4 στον τομέα ΙΙΙ που έχει μέτωπο τον Κηφισό, όπως επίσης κρίθηκε παράνομο και το προβλεπόμενο ανώτατο ύψος των κτιρίων, το οποίο ήταν 18 μέτρα.

Η συγκεκριμένη διάταξη κρίθηκε παράνομη, καθώς από το άρθρο 24 του Συντάγματος απορρέει υποχρέωση προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το ΣτΕ τονίζει ότι το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα πρέπει να δημοσιευθεί άμεσα, ώστε «να αποτραπεί η περαιτέρω δημιουργία μη αναστρέψιμων καταστάσεων στην περιοχή του αρχαιολογικού άλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος». Το ΥΠΕΚΑ και ο Δήμος Αθηναίων έχουν επιβάλει αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών την τελευταία διετία (2010-2012). Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι από το άρθρο 24 του Συντάγματος σε συνδυασμό με τον Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας και την πολεοδομική νομοθεσία (Ν. 2508/1997 και 3028/2002) επιτρέπεται «η τροποποίηση των προβλεπόμενων από το ρυμοτομικό σχέδιο όρων και περιορισμών δόμησης ευρύτερης περιοχής που έχει χαρακτηρισθεί από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ως “περιοχή ανάπλασης”, στην οποία εντάσσεται ο αρχαιολογικός χώρος». Ωστόσο, τίθεται ως προϋπόθεση «οι προβλεπόμενοι όροι και περιορισμοί δόμησης να μην αναιρούν τη δυνατότητα ανάπλασης της περιοχής στο μέλλον σύμφωνα με τις ειδικές νομοθετικές διατάξεις, εφόσον, δηλαδή, οι όροι αυτοί στοιχούν προς τις προβλέψεις του ΓΠΣ και θεσπίζονται αιτιολογημένα, κατόπιν μελέτης που έχει εκπονηθεί με σκοπό την πολεοδομική αναμόρφωση της περιοχής».

Εξαλείφεται ο δασικός χαρακτήρας τόσο των περιοχών όσο και των ιδιοκτησιών που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως, με δυνατότητα οικιστικής αξιοποίησης και δόμησης, με το νέο νομοσχέδιο για το Εθνικό Κτηματολόγιο, που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Περιβάλλοντος και κατέθεσε για ψήφιση στη Βουλή. Παράλληλα ανοίγει «παράθυρο» αποχαρακτηρισμού ιδιωτικών δασικών εκτάσεων εκτός σχεδίου, εφόσον διαπιστωθεί ότι εντός αυτοτελούς ιδιοκτησίας γεωτεμαχίου περιλαμβάνονται τμήματα δασικού χαρακτήρα μικρότερα των 100 τετραγωνικών μέτρων. Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο κυοφορήθηκε επί πολλούς μήνες στο υπουργείο Περιβάλλοντος, προωθείται προκειμένου να απλουστευτούν οι διαδικασίες και να επισπευστούν τα προγράμματα του Κτηματολογίου, τα οποία καρκινοβατούν, αφού επί δύο δεκαετίες έχει δαπανηθεί συνολικά περί το 1 δισ. ευρώ και έχει υλοποιηθεί μόλις το 17,7% του συνολικού έργου, ενώ τα τέσσερα τελευταία χρόνια δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε ένα νέο πρόγραμμα κτηματογράφησης.

Με τη βούλα τεσσάρων πανεπιστημίων και τριών ερευνητικών κέντρων πιστοποιείται πλέον ότι βασική πηγή σε ποσοστό άνω του 80% του νέφους της αιθαλομίχλης στα αστικά κέντρα είναι, μετά τη βίαιη αλλαγή στον τρόπο θέρμανσης λόγω του ακριβού πετρελαίου, η εκτεταμένη καύση ξύλων σε τζάκια και ξυλόσομπες. Οι μετρήσεις και οι χημικές αναλύσεις που διεξήγαγαν το χρονικό διάστημα 10 Ιανουαρίου - 10 Φεβρουαρίου σε πέντε πόλεις Αθήνα (περιοχές Θησείου, Αγίας Παρασκευής, Πεντέλης), Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα και Ηράκλειο- έδειξαν εκπομπές αιωρουμένων σωματιδίων δεκαπενταπλάσιες του ορίου. Σε ποσοστό άνω του 90% το "περιεχόμενο" των ρύπων ήταν τα υπέρλεπτα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα (PM2.5), τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνα για την υγεία καθώς διεισδύουν στα πνευμόνια και επικάθονται στις κυψελίδες. Όπως είναι γνωστό, το ΥΠΕΚΑ μετρά και ανακοινώνει μόνον τις τιμές αιωρούμενων σωματιδίων διαμέτρου μεγαλύτερης των PΜ 10. Σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα που παρουσίασαν οι επιστήμονες στις εγκαταστάσεις του "Δημόκριτου":

* Οι μέγιστες ωριαίες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων με ετήσιο μέσο όρο τα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα στην Ε.Ε., στο Θησείο έφτασαν τα 300 μικρογραμμάρια και στο κέντρο της Πάτρας τα 200.

* Τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης καταγράφονται από τις επτά το βράδυ μέχρι τις τρεις το πρωί, ενώ εντοπίστηκαν συγκεντρώσεις αερίων τοξικών ενώσεων, όπως τολουόλια, ξυλόλια κ.λπ. με διπλάσιες ή και τριπλάσιες από τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις, κατά τις ώρες κυκλοφοριακής αιχμής. Αυτό μαρτυρά την καύση επεξεργασμένων ξύλων και άλλων ακατάλληλων υλικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι επετράπη η καύση βιομάζας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, χωρίς να θεσμοθετηθεί μηχανισμός πιστοποίησης και διαδικασίες ελέγχου.

* Τις κρύες νύχτες με θερμοκρασία κάτω των 5 βαθμών Κελσίου, με άπνοια, τα μικροσωματίδια και οι αέριοι ρύποι παγιδεύονται σε ένα στρώμα έως 400 μέτρων πάνω από το έδαφος.

* Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον φετινό χειμώνα (υψηλές θερμοκρασίες, ο φετινός Ιανουάριος ήταν περίπου κατά 3,5 βαθμούς θερμότερος του περσινού, δυνατός αέρας και βροχή) περιόρισαν πολύ τη συχνότητα των επεισοδίων ρύπανσης. Ενδεικτικά, στο Θησείο οι συγκεντρώσεις των PM2.5 ξεπέρασαν τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, έξι νύχτες, κατά τη διάρκεια των 30 ημερών των μετρήσεων. Σε τρεις από αυτές τις νύχτες ξεπέρασαν και τα 100 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.

Παρόμοια εικόνα επικρατεί και στις άλλες πόλεις. Π.χ. στην Πάτρα οι συγκεντρώσεις των PM2.5 ξεπέρασαν τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο δώδεκα νύχτες κατά τη διάρκεια του μήνα των μετρήσεων. Σε πέντε από αυτές τις νύχτες ξεπέρασαν και τα 100 μικρογραμμάρια. Στα Ιωάννινα ο αριθμός των υπερβάσεων των 50 μικρογραμμαρίων ήταν 19 νύχτες και σε πέντε από αυτές ξεπεράστηκαν και τα 100. Ο μικρότερος αριθμός υπερβάσεων, μία νύχτα πάνω από 50 μικρογραμμάρια, καταγράφηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες. Οι μετρήσεις έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΣΠΑ - Θαλής στο οποίο συμμετέχουν ερευνητικές ομάδες ατμοσφαιρικής χημείας και φυσικής των πανεπιστημίων: Αιγαίου , Πατρών , Κρήτης , Ιωαννίνων και των ερευνητικών κέντρων ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" , Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Georgia Institute of Technology .

Είναι ζήτημα αν μετρώνται στα δάκτυλα του ενός χεριού οι δασικοί χάρτες που έχουν κυρωθεί οριστικά (εκδικάστηκαν δηλαδή και οι αντιρρήσεις και ολοκληρώθηκε η διαδικασία με ΦΕΚ) ανά την επικράτεια, ενώ στις δύσκολες περιοχές της Αττικής έχει γίνει μόνον τμηματική κύρωση (Νέα Πεντέλη, Πεντέλη, Μαραθώνας). Κοντεύουν δύο χρόνια από τον Μάρτιο του 2011, οπότε ξεκίνησαν οι πρώτες αναρτήσεις, αφού προηγήθηκε με τον Ν. 3818/2010 η αποκατάσταση του συνταγματικού ορισμού τους δάσους και της δασικής έκτασης και η εικόνα παραμένει απογοητευτική ως προς τους ρυθμούς ανάρτησης και οριστικοποίησης των δασικών χαρτών. Πρόσφατα και η Ολομέλεια του ΣτΕ, με την απόφασή της 32/2013, έκρινε αντισυνταγματικό τον δασοκτόνο νόμο Δρυ 3147/2003 που τροποποιούσε τον ορισμό του δάσους και της δασικής έκτασης και είχε οδηγήσει στο πάγωμα κάθε διαδικασίας για τους δασικούς χάρτες, οι οποίοι είχαν εκπονηθεί από το 1995 και εντεύθεν, στο πλαίσιο κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κτηματολόγιο Α.Ε. (η επεξεργασία από την ανάρτηση έως και την κύρωση ανήκει στη αρμοδιότητα των διευθύνσεων δασών των αποκεντρωμένων περιφερειακών διευθύνσεων), έτσι όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα της, μέχρι τώρα έχουν κυρωθεί οριστικά οι δασικοί χάρτες στις περιοχές: Άνθεια στην Αλεξανρούπολη, Ξεριά - Χρυσούπολης στον νομό Καβάλας, Κεφαλάρι Δοξάτου Δράμας, Αβραμυλίας στον Δήμο Νέστου, πάλι στον νομό Καβάλας, Ανάληψη - Μόδιου Βόλβης, Λεχαινών στον νομό Ηλείας και Αλεξανδρούπολης. Στο στάδιο της ανάρτησης για υποβολή αντιρρήσεων βρίσκονται δασικοί χάρτες σε τοπικές κοινότητες του Δήμου Ζακυνθίων, Πολύκαστρου - Πευκοδάσους Παιονίας Κιλκίς, Πύργου Ηλείας, Αιγείρου Κομοτηνής, Λουτρό Αλεξανδρούπολης, Ολυμπιάδας - Πέρδικας Εορδαίας Κοζάνης και οι τρεις δασικοί χάρτες της τοπικής ενότητας Χορτιάτη και των τοπικών κοινοτήτων Ασβεστοχωρίου και Εξοχής του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη. Υπό επεξεργασία μετά την ανάρτηση είναι οι δηλώσεις αντίρρησης κατά του περιεχομένου των δασικών χαρτών στις εξής περιοχές: Δοξάτου Δράμας, Κηφισιάς Αττικής, Κεραμωτής Καβάλας, Νέστου, Δροσιά στην Αττική, Θερμαϊκού - Θέρμης - Καλαμαριάς - Λαγκαδά - Βόλβης στον νομό Θεσσαλονίκης, Νέστου Καβάλας, Φυλής Αττικής, Καλαμάτας και Μεσσήνης στον νομό Καλαμάτας.