Διευκολύνσεις σε πολίτες τρίτων χωρών και σε μέλη των οικογενειών τους που έχουν επενδύσει στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα προβλέπει διάταξη νέου νομοσχεδίου. Ετσι, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, θα χορηγείται άδεια παραμονής πέντε ετών σε υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν λάβει την ειδική θεώρηση εισόδου στη χώρα (βίζα) και διαθέτουν κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία, με δικαίωμα ανανέωσης ισόχρονης διάρκειας εφόσον η αξία των ακινήτων είναι κατ' ελάχιστον 300.000 ευρώ. Με απόφασή τους οι υπουργοί Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Οικονομικών θα μπορούν να αναπροσαρμόζουν το κατώτατο όριο της αξίας της ακίνητης περιουσίας με βάση τις αλλαγές των αντικειμενικών αξιών. Σύμφωνα με τη διάταξη, ο χρόνος παραμονής στην Ελλάδα δεν θα συνυπολογίζεται για τη χορήγηση ιθαγένειας, ενώ η άδεια αυτή δεν θα επιτρέπει την άσκηση οποιασδήποτε εργασίας στην Ελλάδα. Επίσης θα προβλέπεται η χορήγηση ατομικής άδειας παραμονής στην Ελλάδα για μέλη της οικογένειας του ενδιαφερομένου, εφόσον ζητηθεί. Παράλληλα, διευκολύνσεις με την παραχώρηση αδειών διαμονής προβλέπονται και για τους νόμιμους εκπροσώπους φορέων στρατηγικών επενδύσεων αλλά και για στελέχη του κάθε φορέα (έως 10 άτομα) καθώς και για μέλη των οικογενειών τους και βοηθητικό προσωπικό. Η διάρκεια της άδειας παραμονής θα μπορεί να έχει διάρκεια έως και 10 χρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει για άλλη μια φορά την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, επειδή η χώρα μας δεν έχει εφαρμόσει προηγούμενη απόφαση για τους παράνομους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμάτων. Υπενθυμιζεται ότι το 2005, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα δεν είχε λάβει επαρκή μέτρα για την παύση λειτουργίας και την αποκαταστη των ΧΥΤΑ. Τώρα, η Επιτροπή επανέρχεται για άλλη φορά για το ίδιο θέμα, και ζητά την επιβολή χρηματικού προστίμου 71.193 ευρω για κάθε ημέρα - από τη δεύτερη απόφαση- μέχρι να συμμορφωθεί η Ελλάδα με τα προβλεπόμενα. Αλλά και ένα εφάπαξ ποσό γύρω στα 23 εκατ. ευρω (7.786 ευρω ανά ημέρα για το διάστημα από την πρώτη απόφαση μέχρι την ημέρα συμμόρφωσης ή την ημέρα έκδοσης της δεύτερης απόφασης του Δικαστηρίου). Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την ημέρα απόφασης του δικαστηρίου το 2005 η Ελλάδα σημείωσε προοροδο με την παύση λειτουργίας και αποκατάστασης πολλών παράνομων χωματερών. Η ΕΕ έχει συγχρηματοδοτήσει τα περισσότερα από τα έργα αυτά. Μέχρι το 2008 έπρεπε να είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας και να είχαν αποκατασταθεί όλοι οι παράνομοι χώροι υγειονομικής ταφής. Τον Απρίλιο του 2009 εστάλη στην Ελλάδα επίσημη προειδοποιητική επιστολή. Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξακολουθούν να λειτουργούν 78 παράνομοι ΧΥΤΑ κατά παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας. Άλλοι 318 βρίσκονται βρίσκονται ακόμη σε διαδικασία αποκατάστασης, ενώ η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο λόγω του επικείμενου κορεσμού του ΧΥΤΑ Φυλής στον οποίο καταλήγει το 90% των απόβλητων της Αθήνας και, η χωρητικοτητα του οποίου θα έχει εξαντληθεί στο τέλος του 2014.

Οι αντικειμενικές θα είναι το επόμενο πεδίο μάχης στην οικονομία καθώς ο καθορισμός τους θα συμπαρασύρουν τουλάχιστον 20 φόρους και τέλη, από το χαράτσι της ΔΕΗ και τα τεκμήρια διαβίωσης έως τα δημοτικά τέλη και τους φόρους μεταβίβασης, γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών, ενώ θα παίξουν σημαντικό ρόλο και στον υπολογισμό του νέου ενιαίου φόρου στα ακίνητα. Οι ιδιοκτήτες αντιδούν σε αύξηση , η τρόικα ευελπιστεί σε αύξηση εσόδων από φόρους τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ και η αρμόδια επιτροπή διαβουλεύεται .

Οι ιδιοκτήτες

Άμεση γενική μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων κατά 40% ζητά το Δημοτικό Συμβούλιο Ιωαννίνων με ομόφωνη απόφαση που έλαβε την περασμένη εβδομάδα. Το Συμβούλιο επικαλείται μεταξύ άλλων την αδυναμία των δημοτών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις προς τον Δήμο που προσδιορίζονται με βάση την αντικειμενική αξία των ακινήτων, την δραματική επιδείνωση όλων των δεικτών για την αγορά ακινήτων, την πρωτοφανή πτώση του όγκου της οικοδομικής δραστηριότητας στην Ήπειρο, κατά 43% στην περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2012 αλλά και το υψηλό οικονομικό κόστος για το Δήμο σε περιπτώσεις αποζημίωσης κατόχων ακινήτων. Στην απόφαση επισημαίνεται ακόμη ότι η διατήρηση των αντικειμενικών αξιών στα σημερινά επίπεδα επιδεινώνει περαιτέρω κάθε δραστηριότητα και κάθε οικονομικό δείκτη που σχετίζεται με την αγορά ακινήτων και την οικοδομική δραστηριότητα, όπως οι τιμές ακινήτων, οι αγοραπωλησίες, το κόστος κατασκευής, η απασχόληση, κ.λπ. Στα αιτήματα, εκτός από τη γενική μείωση των τιμών ζώνης, περιλαμβάνονται ακόμη η κατάργηση του συντελεστή εμπορικότητας και η αύξηση των μειωτικών συντελεστών παλαιότητας . Σύμφωνα με πληροφορίες από τα περιφερειακά σωματεία της ΠΟΜΙΔΑ, πολλοί μεγάλοι Δήμοι της χώρας κινούνται και αυτοί προς την ίδια κατεύθυνση.

Το υπουργείο Οικονομικών και η τροϊκα

Απο την άλλη πλευρά, το υπουργείο Οικονομικών αναμένει ως το τέλος του μήνα το πόρισμα της αρμόδιας ομάδας εργασίας σχετικά με την αναθεώρηση της διαδικασίας προσδιορισμού των υφισταμένων τιμών ζώνης. Η τρόικα πιέζει την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην εξίσωση των αντικειμενικών τιμών με τις αγοραίες, καθώς όπως λένε αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών με τον τρόπο αυτόν θα υπάρξει ένα ενιαίο καθεστώς που θα διευκολύνει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες και θα απλοποιήσει τις φορολογικές διαδικασίες. Ωστόσο τα τρία τελευταία χρόνια οι τιμές στις οποίες πραγματοποιούνται αγοραπωλησίες εντός σχεδίου πόλεως ακινήτων βρίσκονται σε αρκετές περιπτώσεις κάτω από τις αντικειμενικές, γεγονός που υποδηλώνει ότι το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να προχωρήσει όχι σε αυξήσεις - όπως η τρόικα προσδοκά - αλλά σε μειώσεις. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στα εκτός σχεδίου ακίνητα, καθώς οι τιμές που είχαν διαμορφωθεί πριν από αρκετά χρόνια εξακολουθούν να βρίσκονται πάρα πολύ χαμηλά σε σύγκριση με τις πραγματικές. Αυτό είναι ακόμη πιο έντονο σε ακίνητα που βρίσκονται σε παραθαλάσσιες περιοχές και «κρύβουν» σημαντικές υπεραξίες. Οπως αναφέρει αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών , στις περιοχές όπου οι τιμές της αγοράς έχουν πέσει κάτω από τις αντικειμενικές θα γίνει διόρθωση, ενώ για πρώτη φορά θα επεκταθεί το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων σε ολόκληρη την επικράτεια, δηλαδή στο σύνολο των αγροτεμαχίων. Με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί ένα τέλος στα συγκριτικά στοιχεία των εφοριών που ορισμένες φορές αποτελούσαν και αιτία να υπάρξει συνδιαλλαγή με χρήματα «κάτω από το τραπέζι». Η τρόικα προσβλέπει σε μια μέση αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων κατά περίπου 20% στα εντός σχεδίου πόλεως ακίνητα, και υψηλότερα για τα εκτός σχεδίου ακίνητα και αγροτεμάχια. Αξίζει να τονιστεί ότι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων παραμένουν αμετάβλητες από τον Μάρτιο του 2007 και, ενώ εκείνα τα χρόνια φάνταζαν χαμηλές, σήμερα θα έλεγε κανείς ότι ταυτίζονται με τις τιμές της αγοράς ή σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και υψηλότερες.

Η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά 66,1% το Νοέμβριο και κατά 30,5% στο 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2012, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Με απλά λόγια η οικοδομική δραστηριότητα παρέμεινε «παγωμένη» και η εξέλιξη αυτή δεν είναι καθόλου άσχετη με την ελεύθερη πτώση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Η ανεργία καλπάζει και θα αργήσει πολύ να σταματήσει καθώς πάιρνει εφιαλτικές διαστάσεις . Τον Νοέμβριο του 2012 εκτοξεύτηκε στο 27% (από 20,8% έναν χρόνο πριν), καταγράφοντας άλλο ένα αρνητικό ρεκόρ.Ο αριθμός των ανέργων ξεπερνά πλέον το 1,35 εκατ. άτομα και, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, μέσα στην κρίση στις στρατιές των ανέργων προστέθηκαν 1 εκατ. άτομα. Επίσης, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι για δεύτερο στη σειρά μήνα η Αττική αναδεικνύεται πρωταθλήτρια στην ανεργία μεταξύ των περιφερειών της χώρας, με ποσοστό 29%. Σημειώνεται ότι η Αττική είναι περίπου το 1/4 της οικοδομικής δραστηριότητας. Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι προβλέψεις των ειδικών μιλούν για περαιτέρω αύξηση της ανεργίας εντός του τρέχοντος έτους. Μάλιστα το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών προβλέπει ότι μέσα στο 2013 το 1/3 του ελληνικού εργατικού δυναμικού θα είναι άνεργο, καθώς διατυπώνει την εκτίμηση ότι το ποσοστό ανεργίας θα φτάσει το 30,1% .

Ολα αυτά είναι προάγγελοι ακόμα μεγαλύτερων δεινών για την αγορα ακινήτων αφού καμμία απο τις αιτίες που οδήγησαν την αγορά ακινήτων στο κατήφορο δεν βελτιώνονται. Η πτώση της συνολικής ζήτησης στην ελληνική οικονομία, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η έλλειψη ρευστότητας, η πιστωτική ασφυξία, η αναβολή των επενδυτικών σχεδίων λόγω της νομισματικής αβεβαιότητας και της πολιτικής αστάθειας και βέβαια οι έκτακτες φορολογικές επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία φαίνεται να έχουν παγιωθεί στη χώρα.

Λαμβάνοντας ότι το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων πολιτών θα αργήσει πολύ να αγγίξει τα επίπεδα του 2009, αφού αυτά υποστηρίζονταν από τον φθηνό εξωτερικό δανεισμό, ο ισχυρότερος ανασταλτικός παράγοντας στην άσκηση της οικοδομικής δραστηριότητας παραμένει σήμερα η βαριά φορολογία. Επομένως , το οικονομικό επιτελείο πριν καταλήξει στην οριστικοποίηση του νέου φορολογικού πλαισίου για τα ακίνητα, οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη τις επιπτώσεις στον τομέα των κατασκευών, που αποτέλεσε για χρόνια «ατμομηχανή» ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.