Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την υπ΄ αριθμ. 1858/2015 απόφασή της έκρινε ότι είναι συνταγματικά ανεκτές και νόμιμες οι ρυθμίσεις του νέου νόμου 4178/2013 για την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και απέρριψε ως απαράδεκτες τις προσφύγες κατοίκων του Αμαρουσίου. Ουσιαστικά λύνεται ο γόρδιος δεσμός για περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων που προχώρησαν σε τακτοποιήσεις. Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του ΣτΕ , έκρινε ότι δεν προσκρούει σε καμία συνταγματική διάταξη ο νόμος 4178/2013 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμηση, που προβλέπει την διατήρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα των αυθαιρέτων, την εξαίρεση τους από την κατεδάφιση, κ.λπ. Στη δικαστική απόφαση επισημαίνεται ότι από τη δέσμη μέτρων που θεσμοθετούνται προς αποτροπή συνέχισης της άνομης οικοδομικής δραστηριότητας για το μέλλον, κρίνεται ότι οι σχετικές ρυθμίσεις του νόμου 4178/2013 που αναφέρονται στα αυθαίρετα του παρελθόντος είναι συνταγματικά ανεκτές. Όμως, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι είναι αντίθετες στις Συνταγματικές διατάξεις: 1) για τη διάκριση των εξουσιών (άρθρο 26 του Συντάγματος), 2) το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας (άρθρο 20 του Συντάγματος) και 3) την υποχρέωση συμμόρφωση της Πολιτείας προς τις δικαστικές αποφάσεις (άρθρο 95 του Συντάγματος), η ευνοϊκή εκείνη διάταξη του άρθρου 23 του νόμου 4178/2013, που προβλέπει ότι μπορούν να τακτοποιηθούν (νομιμοποιηθούν) τα ακίνητα που έχουν κριθεί αυθαίρετα και κατεδαφιστέα με τελεσίδική δικαστική απόφαση. Να επισημανθεί ότι, εν τω μεταξύ, η διάταξη του άρθρου 23 του νόμου 4178/2013, αντικαστάθηκε με νέα, η οποία προβλέπει ότι παραμένουν κατεδαφιστέα τα ακίνητα που κρίθηκαν αυθαίρετα με δικαστική απόφαση. Επίσης, οι σύμβουλοι Επικρατείας δεν δέχθηκαν απέρριψαν ως απαράδεκτο τον ισχυρισμό ότι ο επίμαχος νόμος για την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, προσκρούει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Υπενθυμίζεται ότι στο ΣτΕ είχαν προσφύγει τρεις κάτοικοι του Αμαρουσίου που ζητούσαν να ακυρωθούν ως αντισυνταγματικές και παράνομες οι υπουργικές αποφάσεις για την έναρξη λειτουργίας του πληροφορικού συστήματος διεκπεραίωσης των δηλώσεων υπαγωγής στον νόμο 4178/2013 που αφορά την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων.

Στις αρχές Νοεμβρίου θα ξεκινήσει να «τρέχει» το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ», το νέο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης και αυτονόμησης κατοικιών, που αποτελεί το διάδοχο σχήμα των προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον», με ενισχυμένο προϋπολογισμό –που ανέρχεται στα 850 εκατ. ευρώ-, αυξημένα ποσοστά επιδοτήσεων και διευρυμένη γκάμα επιλέξιμων παρεμβάσεων, με γνώμονα την μεγιστοποίηση του οφέλους ως προς την ενεργειακή εξοικονόμηση.

ΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ»

Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.

Η επιχορήγηση του Προγράμματος θα δοθεί με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια του φορολογικού έτους 2019 (εκκαθαρισμένες δηλώσεις φορολογίας).

Η επιλεξιμότητα των δαπανών του Προγράμματος λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Επιλέξιμες κατοικίες είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα. Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

-Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του προσώπου που τη χρησιμοποιεί.

-Υφίσταται νόμιμα.

-Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) που έχει εκδοθεί μετά την 26.11.2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

-Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

Καθορίζονται , εισοδηματικές κατηγορίες στις οποίες οι αιτούντες (ωφελούμενοι του Προγράμματος) κατατάσσονται και λαμβάνουν επιχορήγηση .

COVID-19 premium 2020 – 2021

Ενεργειακό premium αναβάθμισης κτιρίων Ζ/Η σε Β (τουλάχιστον)

COVID-19 premium. Λόγω των οικονομικών δυσχερειών που έχουν προκύψει εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού προστίθεται επιπλέον +10% για τις αιτήσεις που θα υποβληθούν τα έτη 2020-2021

Ενεργειακό premium Για τα μεμονωμένα διαμερίσματα και μονοκατοικίες ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ προστίθεται επιπλέον 10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης, εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β ενεργειακή κατηγορία.

Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας).

Οι παρεμβάσεις υποβάλλονται βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

Αντικατάσταση Κουφωμάτων

Υποχρεωτική ανακύκλωση ή απόρριψη των υφιστάμενων κουφωμάτων σε νομίμως λειτουργούντες χώρους απόρριψης υλικών (αντικαθιστώ – ανακυκλώνω)

Δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής

Τοποθέτηση/αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους

Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης – ψύξης

Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών

Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου

Καταργείται η επιλεξιμότητα για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση ΑΠΕ

Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα ΖΝΧ.

Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας

Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ

επιλέξιμα μόνο εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+.

Επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση Φ/Β σταθμού μόνο  για την κάλυψη της ζήτησης (net metering)

Συστήματα αποθήκευσης

Επιλέξιμη μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου  Φωτοβολταϊκού σταθμού

Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων

CE Πιστοποιημένες

επιλέξιμες μόνο οι συσκευές που είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ ΕΝ, και προορίζονται για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον

Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)

Ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλουν στην εξοικονόμησης ενέργειας

α) Έξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED)

β) Έξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες)

γ) Απομακρυσμένου Ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κλπ)

Λοιπές Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)

Αναβάθμιση ανελκυστήρα

Επιλέξιμες μόνο οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την πιστοποίηση ανελκυστήρων (ΚΥΑ 28425/2008) και

η υποχρεωτική εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους

Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού

Αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED)

Αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης, αναλόγως χρονικής στιγμής (ημέρα/νύχτα), φωτεινότητας, σημείο εισόδου/εξόδου κ.α.

Αντικατάσταση του κυκλώματος ενεργοποίησης με αυτοματισμό με αισθητήρες κίνησης

Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000 €, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.  ή τις 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου.

Ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης  ενέργειας είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη ΚWh

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός κοινόχρηστων παρεμβάσεων σε πολυκατοικίες φτάνει τις € 80.000.

Παρέχεται η κάλυψη της δαπάνης για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών, ενώ σε περίπτωση τραπεζικού δανεισμού μέσω του Προγράμματος, το δάνειο είναι άτοκο.

Οι βασικές αλλαγές σε σχέση με τον το «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ – Β’ Κύκλος» είναι :

Απλοποίηση των εισοδηματικών κατηγοριών με διεύρυνση των  εισοδηματικών ορίων

-Ελάχιστη ενεργειακή απαίτηση-στόχος του νέου προγράμματος: Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας κατά τουλάχιστον 3 ενεργειακές κατηγορίες

Αύξηση βασικού ποσοστού επιχορήγησης,

ενεργειακό premium για κατηγορίες Η και Ζ αναβάθμιση σε κατηγορία τουλάχιστον Β: +10%

COVID-19 premium για τα έτη 2020 – 2021: +10%

ειδική προσαύξηση +10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης

Αίρεται ο περιορισμός μιας αίτησης ανά ωφελούμενο

Επιλέξιμες κατοικίες ενεργειακής κατηγορίας Γ και κάτω

Ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ενεργειακών παρεμβάσεων  1,2 € ανά εξοικονομούμενη KWh

Ανώτατος συνολικά επιλέξιμος προϋπολογισμός (ενεργειακές παρεμβάσεις και παρεμβάσεις αυτονόμησης) 50.000 ευρώ ανά επιλέξιμη κατοικία ή 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου

Νέες επιλέξιμες παρεμβάσεις

Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας

Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)

Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)

Ελάχιστος ενεργειακός στόχος αναβάθμιση κατά 3 ενεργειακές κατηγορίες

Κίνητρα για πολυκατοικίες

διακριτός Π/Υ και διαφορετική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων

Δύο τύποι αίτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα.

Αίτηση Πολυκατοικίας τύπου Α: Κοινόχρηστες παρεμβάσεις και παρεμβάσεις στα επιμέρους διαμερίσματα

Αίτηση Πολυκατοικίας τύπου Β: Μόνο Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις

Δίνεται οριζόντια σε όλους τους ιδιοκτήτες βασικό ποσοστό επιχορήγησης 60% ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ εισοδήματος το οποίο προσαυξάνεται με 10% για τα έτη  2020 – 2021 COVID-19 premium ενώ

Προβλέπεται Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης, με ειδική προσαύξηση +10% στο βασικό ποσοστό επιχ/σης για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης.

Επιπλέον δίνεται ενεργειακό premium στις αιτήσεις πολυκατοικίας τύπου Α 10% οι παρεμβάσεις οδηγούν σε σημαντική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης (αναβάθμιση κτιρίου από Ζ/Η ενεργειακή κατηγορία σε τουλάχιστον Β)

Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας του προγράμματος.

Η έναρξη υποβολής των αιτήσεων για τις επιλέξιμες κατοικίες αναμένεται να ξεκινήσει το Νοέμβριο, σε διακριτές χρονικά ημερομηνίες ανά Περιφέρεια. Τέλος, για τις πολυκατοικίες προβλέπεται διακριτός προϋπολογισμός και η σχετική έναρξη υποβολής αιτήσεων αναμένεται το Δεκέμβριο.