Σε πάγωμα ή μειώσεις ενοικίων καταστημάτων σε πολλούς εμπορικούς δρόμους προβαίνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων κάτω από την πίεση των μαγαζιών που κλείνουν και τη βάσιμη ανησυχία μήπως μείνουν ξενοίκιαστοι για πολύ καιρό χώροι, για τους οποίους άλλοτε οι ιδιοκτήτες ζητούσαν υπέρογκα ποσά μόνον για «αέρα». Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου Βασίλης Κορκίδης δήλωσε χθες σε πρωινή εκπομπή του MEGA πως πια κανείς δεν ζητεί ούτε πληρώνει «άερα» για την ενοικίαση ενός καταστήματος σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της πρωτεύουσας, ενώ αρκετοί έμποροι επαναδιαπραγματεύονται ή ανανεώνουν τα μισθώματα σε τιμές ως και 20%-25% κάτω από αυτές που «έτρεχαν» μέχρι πρόσφατα. Τα περισσότερα από τα καταστήματα που ξενοικιάζονται δεν βρίσκουν νέους μισθωτές και στην καλύτερη των περιπτώσεων αναγκάζονται να περιμένουν πολλούς μήνες για νέο ενοικιαστή με μίσθωμα που καμία σχέση δεν έχει με αυτή του προηγούμενου συμβολαίου. Από τα στοιχεία της ΕΣΕΕ προκύπτει ότι στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας έχουν κλείσει 215 καταστήματα σε σύνολο 1.252 εμπορικών επιχειρήσεων και συνολικά σε Αττική - Πειραιά, συμπεριλαμβανομένου του κέντρου της Αθήνας, το Κολωνάκι, το Μαρούσι, τη Νέα Ιωνία, την Κηφισιά, το Χαλάνδρι, την Καλλιθέα και τον Πειραιά έχουν κλείσει 505 καταστήματα σε σύνολο 3.421 καταστημάτων. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ένας μεγάλος αριθμός από τα μαγαζιά που βάζουν λουκέτο ανήκουν είτε σε αλυσίδες που μειώνουν τον αριθμό των καταστημάτων τους χωρίς να κλείνουν όμως την κεντρική επιχείρηση, είτε σε ανεξάρτητους εμπόρους, οι οποίοι επισπεύδουν τη συνταξιοδότησή τους, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαδοχή.

Η ανασφάλεια για τυχον αλλαγές στην εκτός σχεδίου δόμηση και η επιφυλακτικότητα -αρνηση- των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τις αγορές έχουν αναδείξει πραγματκές ευκαιρίες στην αγορά αγροτεμαχίων. Σίγουρα , τα αγροτεμάχια είναι μία ιδαίτερα ενδιαφέρουσα επένδυση αφού εξασφαλίζουν την μοναδικότητα της ύπαρξης ελέυθερης γης σε μία ιδιαίτερα προσιτή τιμή σε σχέση με την γη ενώ απο την άλλη πλευρά μία μελλοντική ένταξη στο σχέδιο αποτελεί ένα σημαντικό δέλεαρ για υψηλά κέρδη. Απο την άλλη πλευρά , φυσικά το ενδεχόμενο να πληρώσει κανείς για να αποκτήσει ένα άχρηστο αγροτεμάχιο είναι ένα σημαντικό αντικίνητρο που δεν μπορεί κανείς να αντικρούσει όταν μάλιστα καλείται να πληρώσει ένα σημαντικό ποσό. Υπάρχει λύδη; Μάλλον ναι και αυτή βασίζεται στην μεταφορά της ευθύνης της έκδοσης της οικοδομικής άδειας στο αρχικό ιδιοκτήτη. Δηλαδή μπορεί να προχωρήσει κάποιος στην αγορά με την σύνταξη ενός προσυμφώνου στο οποίο σαφώς θα αναφέρεται ότι η όλη συναλλαγή βρίσκεται υπο την αίρεση της υποχρέωσης του πολιτή να εκδόσει στο όνομα του στην οικοδομική άδεια εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος. Φυσικά το κόστος έκδοσης βαρύνει την αγοραστή ο οποίος έχει καταβάλλει ένα ποσό ως προκαταβολή το οποίο αφαιρείται απο το τελικό τίμημα. Όταν εκδοθεί η άδεια συντάσσονται τα τελικά συμβόλαια και εξοφλείται το τίμημα ενώ στην περίπτωση που δεν είναι εφικτή η έκδοση της τότε η συναλλαγή δεν ισχύει και επιστρέφεται η προκαταβολή. Με τον τρόπο αυτό , αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της ανασφάλειας όσο αφορά σε τυχόν αλλαγές στο ισχύον νομικό πλαίσιο ενώ την ίδια ώρα διευκολύνεται ακόμα και η χρηματοδότηση αφού οι τράπεζες είναι πολύ πιο ελαστικές στην χρηματοδότηση κτισμάτων.

Η ελληνική αγορά ακινήτων έχει μία παγκόσμια πρωτοτυπία. Την στιγμή που η οικονομία βρίσκεται σε βαθειά ύφεση με τις επενδύσεις στην οικοδομή να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών και οι συναλλαγές έχουν σημειώσει πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα κάμψη οι τιμές ανθίστανται καθώς η πτώση τους κινείται με μονοψήφιους ρυθμούς. Σε σύγκριση με την αγορά κατοικίας των ΗΠΑ όπου η ύφεση συνοδεύτηκε από πτώση των τιμών που ξεπερνούσε το 26% η ελληνική αγορά παρουσιάζει μία απίστευτη αντοχή . Όλα δείχνουν μάλιστα ότι η τάση αυτή πολύ δύσκολα θα αντιστραφεί και το β΄ εξάμηνο και αυτό παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ τουλάχιστον κατά 3,5%. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών η εξέλιξη αυτή συνδέεται τόσο με τα υψηλά ποσοστά απόκτησης κατοικίας με αυτοχρηματοδότηση όσο και στην ελαστική πολιτική των τραπεζών στο θέμα των πλειστηριασμών. «Στις ΗΠΑ κατά την περίοδο της κρίσης προσφέρθηκαν σε πλειστηριασμό τουλάχιστον 5.000.000 κατοικίες προκαλώντας μία τεράστια πίεση στο επίπεδο των τιμών τόσο στα καινούργια όσο και στα μεταχειρισμένα. Αντίθετα στην Ελλάδα οι τράπεζες λόγω και του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου ακολουθούν μία πιο μετριοπαθή πολιτική και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι πιέσεις από αυτή την αιτία να είναι περιορισμένες. Παράλληλα το γεγονός ότι έχει καθοριστεί ως ελάχιστη τιμή η αντικειμενική αξία έχει ως αποτέλεσμα να έχει θεσπισθεί ένα φράγμα προστασίας σε αντίθεση με την αγορά των ΗΠΑ όπου δεν υπάρχουν τιμές άγκυρες» , επισήμανε χαρακτηριστικά και συμπλήρωνε ότι « ένα ποσοστό τουλάχιστον 85% του αποθέματος των κατοικιών δεν έχει βάρη. Από την άλλη πλευρά από το σύνολο των στεγαστικών δανείων το 8% δεν εξυπηρετείται κανονικά και από αυτό ένα πολύ μικρότερο που εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά το 1% βρίσκεται σε φάση πλειστηριασμού. Όλα αυτά δημιουργούν βάσιμες προσδοκίες ότι παρά την ύφεση δεν θα υπάρξουν στην ελληνική αγορά φαινόμενα κατάρρευσης.»

Σε πρωτόγνωρη κατάσταση κρίσης θα βρεθεί η αγορά εμπορικών χώρων στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα κλείσουν πάνω απο 100.000 εμπορικές επιχειρήσεις σε όλη την χώρα. Τις εκτιμήσεις αυτές διατύπωσε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος κ. Γ. Κασιμάτης. «Δυστυχώς όλα τα στοιχεία συντείνουν στο ότι η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο από τον Σεπτέμβριο. Ο αριθμός των λουκέτων θα ξεπεράσει κάθε απαισιόδοξη πρόβλεψη που κάναμε αρχικά και θα φτάσουν ακόμη και τις 100.000 πανελλαδικά. Ομως και ο δείκτης της ανεργίας στο εμπόριο θα αυξηθεί ανησυχητικά. Πλέον μπορούμε να μιλάμε για 100.000" ,δήλωσε. Μία τέτοια προοπτική θα αποτελεί πλήγμα στην αγορά εμπορικών χώρων και γραφείων καθώς η άνοδος της προσφοράς κυρίως σε περιφερειακές αγορές αλλά και σε παράπλευρους δρόμους θα συμπιέσει ακόμα περισσότερο τα ενοίκια ενώ θα αποδυναμώσει και την διαπραγματευτική ισχύ των ιδιοκτητών επιτρέποντας στους εμπόρους να συ,πιέσουν ακόμα περισσότερο τα ενοίκια που πληρώνουν. Πάντως η πρόβλεψη αυτή κρίνεται ως ιδιαίτερα ακραία αφού ο αριθμός αυτός προσεγγίζει το 10% του συνολικού αριθμού των επιχειρήσεων. Παράγοντες της αγοράς τόνιζαν ότι δεν αποκλείεται ότι το μπαραζ των δηλώσεων και των "ερευνών" σχετικά με τα κενά καταστήματα και τις εμπορικές επιχειρήσεις που κλείνουν να είναι μία κίνηση πίεσης προς την πλευρά όχι μόνο των ιδιοκτητών αλλά και της κυβέρνησης προκειμένου να προωθηθούν πιο αποτελεσματικά πάγια αιτήματα των εμπόρων όπως για παράδειγμα το ενοικιοστάσιο.