Μόλις τέσσερις μήνες απέμειναν προκειμένου οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να ενταχθούν στο νόμο 4178/13 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και να νομιμοποιήσουν το ακίνητό τους.Στις 8 Φεβρουαρίου 2015 λήγει η προθεσμία για υπαγωγή στο νόμο και σύμφωνα με παράγοντες του αρμόδιου υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δεν πρόκειται να δοθεί παράταση.

Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα πρέπει να σπεύσουν μέχρι την εν λόγω ημερομηνία, εάν θέλουν να αποφύγουν τυχόν «παρατράγουδα» με κυρώσεις, καθώς θα γίνεται διασταύρωση των στοιχείων από τέσσερις διαφορετικές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων στα υπουργεία Περιβάλλοντος και Οικονομικών, στην εταιρία του Κτηματολογίου και στη ΔΕΗ.

Σε περίπτωση που τα αυθαίρετα δεν έχουν ενταχθεί στο νόμο, κινδυνεύουν με πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, δυσθεώρητα σε σχέση με τα πρόστιμα που προβλέπονται στον 4178/13, και φυσικά κρίνονται κατεδαφιστέα.

Από την άλλη, δεν μπορεί να γίνει μεταβίβαση οποιουδήποτε ακινήτου, το οποίο είναι είτε αυθαίρετο είτε έχει αυθαιρεσίες.

Εφόσον οι ιδιοκτήτες υποβάλουν την αίτηση υπαγωγής μέχρι την προαναφερόμενη ημερομηνία θα έχουν τη δυνατότητα πληρωμής του προστίμου έως και σε 60 δόσεις, ενώ θα μπορούν να μειώσουν το ύψος των προστίμων έως και 50%, σε περίπτωση που πραγματοποιήσουν εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης ή στατικής επάρκειας του κτιρίου που εντάσσεται στη ρύθμιση.

Oι δόσεις αποπληρωμής των προστίμων είναι είτε εξαμηνιαίες είτε μηνιαίες, ανάλογα με τις δυνατότητες των ενδιαφερομένων.

Οι τομείς της οικοδομικής δραστηριότητας που φαίνεται να ωφελήθηκαν κυρίως από το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ΄ Οίκον» είναι ο κλάδος των αλουμινοκατασκευών, ο κλάδος της θερμομόνωσης κτιρίων, οι εταιρείες ενεργειακών συστημάτων θέρμανσης και εξοικονόμησης ενέργειας, ο κλάδος των ελαιοχρωματιστών, οι επιχειρήσεις τοποθέτησης συστημάτων σκίασης, οι τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες, ο κλάδος των μηχανικών και οι ενεργειακοί επιθεωρητές. Όπως αναφέρεται στο έγγραφο της γενικής γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων- ΕΣΠΑ, που διαβιβάστηκε έπειτα από ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Πάρι Μουτσινά για την επανεκκίνηση του κλάδου της οικοδομής, «η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και η ενίσχυση των νοικοκυριών σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, εντάσσεται στις προτεραιότητας της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 - 2020» και είναι βέβαιος «ο σχεδιασμός νέου αντίστοιχου Προγράμματος πολύ πιο φιλικού προς τον πολίτη στο άμεσο μέλλον, αξιοποιώντας την ήδη αποκτηθείσα εμπειρία».

Οι 20.000 ιδιοκτήτες διατηρητέων έπαθαν αποπληξία με τον «ουρανοκατέβατο» ΕΝΦΙΑ, τον οποίο χαρακτήρισαν «παράνομο» στην έκτακτη συνάντηση των μελών του Συλλόγου τους την περασμένη Τετάρτη, εν όψει της ψήφισης της σχετικής τροπολογίας. Για τον λόγι αυτο ο Σύλλογος τους ετοιμάζεται να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Δεν είναι ένα το νομικό έρεισμα της προσφυγής του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιδιοκτητών κατά του ελληνικού Δημοσίου; «Κατ' αρχάς, το κράτος δεν εκπληρώνει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις του απέναντί μας, όπως προκύπτουν από το άρθρο 24 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται αποζημίωση για τις δεσμεύσεις που υφίστανται (. Συγχρόνως, η σύμβαση για την προστασία της ευρωπαϊκής κληρονομιάς έχει επικυρωθεί και από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με το Νόμο 2039 του 1992. Ομως συνεχίζουν να αγνοούν τη Σύμβαση της Γρανάδας για την οικονομική ενίσχυση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 28, επικυρωθείσα διεθνής σύμβαση έχει αυξημένη ισχύ σε σχέση με την εγχώρια νομοθεσία. Κι αντί να δούμε φορολογικά κίνητρα 12 χρόνια μετά την ψήφιση του νέου αρχαιολογικού Νόμου (ο οποίος με το άρθρο 48 προβλέπει Προεδρικό Διάταγμα απ' τα υπουργεία Οικονομικών, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος που θα καθορίζει τα ποσοστά συμμετοχής του Δημοσίου σε κάθε αναστήλωση ή αποκατάσταση), φορτώνουν και τον ΕΝΦΙΑ!». Το ζήτημα του ΕΝΦΙΑ στα διατηρητέα μνημεία φέρεται να έφθασε στην τρόικα, η οποία όμως ήταν κάθετα αντίθετη σε κάθε ελάφρυνση. Οπως διευκρινίζεται σε επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών, η οποία κοινοποιήθηκε και στα λοιπά αρμόδια υπουργεία, ζητώντας την αναγκαία νομοθετική διόρθωση του ΕΝΦΙΑ, «ο χαρακτηρισμός ενός κτηρίου ως διατηρητέου σπανίως είναι κάτι που ζητά ο ιδιοκτήτης. Και ουδέποτε γίνεται αυτός ο χαρακτηρισμός υπέρ του. Γίνεται για να ωφεληθεί το δημόσιο συμφέρον. Πώς λοιπόν νομικά μια πράξη με σκοπό το δημόσιο συμφέρον καταλήγει να επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη; Στην Αγγλία όλα αυτά από αιώνων έχουν γίνει αποδεκτά, με αποτέλεσμα το εσωτερικό του κτίσματος να ανήκει στον ιδιοκτήτη και το εξωτερικό στον δήμο, που το πληρώνει».

Στη νέα ρύθμιση για τον συμψηφισμό του προστίμου σε ποσοστό έως 50%, για ενεργειακές και στατικές βελτιώσεις στα αυθαίρετα.προβλέπεται ότι: «Τα καταβληθέντα ποσά για εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης ή στατικής ενίσχυσης αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός. Σε περίπτωση που μετά τον ως άνω υπολογισμό προκύπτει ότι τα ήδη καταβληθέντα ποσά υπερβαίνουν το ποσό του προστίμου που υπολείπεται, με βάση τις διατάξεις του παρόντος, δεν επιστρέφονται ούτε αναζητούνται». Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες, που εντάσσονται στο «νόμο Καλαφάτη» (ν. 4178/2013), πληρώνοντας ολόκληρο το ποσό του προστίμου με έκπτωση 20%, τόσο όσοι το έκαναν ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο που άρχισε η εφαρμογή του νόμου, όσο και οι μελλοντικοί «καλοπληρωτές», χάνουν το στατικό και ενεργειακό «μπόνους», καθώς αποκλείονται συλλήβδην από τη νέα ρύθμιση. Συμψηφισμός του «μπόνους» προβλέπεται μόνον με οφειλόμενες δόσεις του προστίμου. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουν όλοι οι ιδιοκτήτες ισότιμη πρόσβαση στο μέτρο. Ειδικότερα όσοι από τους ιδιοκτήτες που δηλώνουν πρώτη φορά αργήσουν να μπουν στο «νόμο Καλαφάτη», η εφαρμογή του οποίου λήγει τον Φεβρουάριο του 2015, χάνουν μέρος του «μπόνους». Το ίδιο θα συμβεί και για ιδιοκτήτες που κάνουν μεταφορά της διαδικασίας νομιμοποίησης από το «νόμο Παπακωνσταντίνου» στο «νόμο Καλαφάτη», έχοντας καλύψει μεγαλύτερο ποσό του προστίμου από αυτό που αναλογεί στο «μπόνους» που δικαιούνται.