Αρνητική πρωτιά στην ατμοσφαιρική ρύπανση για το λιμάνι του Πειραιά προκύπτει από έρευνα του Πολυτεχνείου που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα σε συνέντευξη τύπου της Νομαρχίας Πειραιά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2009, σε θέσεις αντιπροσωπευτικές της παραλιακής ζώνης του λιμένα του Πειραιά και σε δύο διαφορετικές χρονικά και κλιματολογικά περιόδους (την ψυχρή 22/1-29/4 και τη θερμή 4/8-31/10), η ατμόσφαιρα στο λιμάνι του Πειραιά είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη από πολύ υψηλές συγκεντρώσεις επιβλαβών για την υγεία αιωρούμενων μικροσωματιδίων, με τις υπερβάσεις των ορίων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι σχεδόν καθημερινές.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά τη μέτρηση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων PM10, με μέσο ετήσιο όριο από την Ε.Ε. τα 40 μg/m3, τα αποτελέσματα των μετρήσεων έδειξαν :
-Μέση ημερήσια συγκέντρωση την ψυχρή περίοδο : 81,3 μg/m3
-Μέση ημερήσια συγκέντρωση τη θερμή περίοδο : 89,9 μg/m3
Παρατηρείται δηλαδή υπέρβαση του ορίου πολύ μεγάλη, υπερδιπλάσια του ορίου της Ε.Ε.
Υπερβάσεις διαπιστώθηκαν και στο όριο που έχει θεσπίσει η Ε.Ε. για τη μέση 24ωρη οριακή τιμή που είναι 50 μg/m3 και για την οποία δεν θα πρέπει να καταγράφεται υπέρβαση περισσότερες από 35 φορές τον χρόνο, σε ένα ποσοστό δηλαδή 10 % των ημερών του χρόνου. Τα αποτελέσματα της έρευνας του Πολυτεχνείου έδειξαν :
-Την ψυχρή περίοδο ποσοστό υπέρβασης 76%
-Τη θερμή περίοδο ποσοστό υπέρβασης 78%
Ενώ δηλαδή η Ε.Ε. ζητά το όριο των 50 μg/m3 να υπερβαίνεται πάνω από μία στις δέκα ημέρες, στη μελέτη του ΕΜΠ καταγράφεται υπέρβαση του ορίου αυτού ακόμη και 8 στις 10 ημέρες.
Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στο λιμάνι του Πειραιά είναι η σύγκριση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων του ΕΜΠ, με τις μετρήσεις της Διεύθυνσης Ελέγχου της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Θορύβου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, όπως δημοσιεύθηκαν στην Έκθεση Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του έτους 2009, την ίδια δηλαδή χρονιά με την έρευνα Νομαρχίας Πειραιά και ΕΜΠ.
Όπως προκύπτει, το λιμάνι του Πειραιά αναδεικνύεται σε αρνητικό «πρωταθλητή» στην ατμοσφαιρική ρύπανση, αφού έχει με τεράστια διαφορά, τη μεγαλύτερη μέση ετήσια συγκέντρωση PM10, σε σύγκριση με οποιοδήποτε σταθμό μέτρησης τόσο στην Αττική (κέντρο της Αθήνας, Λυκόβρυση, Μαρούσι, Αγία Παρασκευή, Κορωπί, Θρακομακεδόνες), όσο και με άλλες πόλεις της Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Λάρισα, Ηράκλειο, Ιωάννινα). Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σε βάθος σχεδόν δεκαετίας δεν εντοπίζονται, τόσα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε σταθμό μέτρησης, σε καμία περιοχή της Ελληνικής επικράτειας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγκριση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων του ΕΜΠ με τον σταθμό μέτρησης του ΥΠΕΚΑ του Πειραιά που βρίσκεται, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία των μετρήσεων της ΔΕΑΡΘ, από το 2001 έως το 2009, στον Πειραιά, η μέση ετήσια συγκέντρωση PM10 δεν έχει ποτέ ξεπεράσει τα 62 μg/m3, πέρσι ανήλθε στα 35 μg/m3, απέχοντας κατά πολύ από τα αποτελέσματα των μετρήσεων στο λιμάνι που πραγματοποίησε το ΕΜΠ, που κυμαίνονται από 81,3 έως 89,9 μg/m3.
Η επιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου πραγματοποίησε μετρήσεις και σε άλλους δείκτες για τα οποία δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια από την Ε.Ε., θεωρούνται όμως ιδιαίτερα επιβλαβή για τη δημόσια υγεία, όπως είναι τα υπερλεπτόκοκκα σωματίδια (ultrafine particles - UFPs, δηλαδή τα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 0,1 μm) και ο στοιχειακός άνθρακας, για τα οποία κατέγραψαν εξίσου υψηλές συγκεντρώσεις σε σύγκριση με περιοχές του κέντρου της Αθήνας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων.
Μετρήσεις έγιναν μετρήσεις και στο εσωτερικό των κτιρίων της Νομαρχίας για να διαπιστωθεί ο βαθμός διείσδυσης της ρύπανσης στους εσωτερικούς χώρους και της επίδρασής της στα επίπεδα έκθεσης των εργαζομένων. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων έδειξαν αυξημένες συγκεντρώσεις ακόμη και με κλειστά παράθυρα και χωρίς εσωτερικές πηγές σωματιδίων.
Οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στη μελέτη προβλέπουν:
1. Λήψη μέτρων ελέγχου των εκπομπών από πλοία στο Εθνικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης
2. Ένταξη στο δίκτυο της ΔΕΑΡΘ νέου σταθμού μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λιμάνι του Πειραιά
3. Περιορισμό εκπομπών ρύπων από αυτοκίνητα με επίσπευση διαδικασιών για την υλοποίηση των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων υποδομής που ανακοινώθηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Σχεδίου για τον Πειραιά, όπως είναι η επέκταση των γραμμών του Μετρό και του Τραμ και η ολοκλήρωση της Λ. Ανδρέα Παπανδρέου.
4. Έλεγχο εκπομπών ρύπων από πλοία σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η εθνική και κοινοτική νομοθεσία - Δημιουργία κλιμακίων ελέγχου της ποιότητας καυσίμων με δειγματοληψίες που θα στέλνονται στο Χημείο του Κράτους
5. Χρήση καυσίμου diesel αντί για βαρύ πετρέλαιο στα πλοία των γραμμών του Αργοσαρωνικού κατά την είσοδο και κατά τον απόπλου τους από το λιμάνι και αυτό διότι οι εκπομπές σωματιδίων από βαρύ πετρέλαιο έχουν μάζα μέχρι και 3 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το diesel
6. Ηλεκτροδότηση ελλιμενισμένων πλοίων, σύμφωνα και με την πρόταση του ΟΛΠ στο πλαίσιο της στρατηγικής του για το «Πράσινο Λιμάνι».
7. Αύξηση πρασίνου στην ευρύτερη παραλιμένια περιοχή με την παράλληλη φιλο-περιβαλλοντική αξιοποίηση της Λιμενοβιομηχανικής Ζώνης Δραπετσώνας Κερατσινίου.