Με αφορμή την περιπέτεια της Κύπρου κάποιοι έκαναν λόγο για "κούρεμα" καταθεσεων χαρακτηρίζοντας μία τέτοια απόφαση ως εγκληματική! Στην πραγματικότητα , όμως όλες αυτές οι κραυγές δεν ήταν τίποτε άλλο παρά "στακτη στα μάτια" προκειμένου να αποσιωπηθεί η αλήθεια: το σχέδιο για το "κούρεμα" της περιουσίας είναι ήδη σε εξέλιξη με κύριο όπλο την φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας των ελλήνων. Αλήθεια τι είναι όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας τις τελευταίες εβδομάδες; Μήπως ο νέος φόρος δεν σημαίνει απαξίωση της περιουσίας των ελλήνων; Μήπως , οι μαζικοί πλειστηριασμοί δεν θα οδηγήσουν σε νέες απώλειες των τιμών των ακινήτων που ήδη έχουν χάσει το 30% της αξίας τους σε 3 μόλιες χρόνια; Αν όλα αυτά δεν είναι "κούρεμα" τότε τι είναι; Και για την ιστορία να επισημάνουμε ότι τα ακίνητα αντιπροσωπεύουν το 70% και πλέον του πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες της Εθνικής και άλλων. Ας πάμε όμως τα πράγματα απο την αρχή.

Αν ένα νοικοκυριό είχε όλες τις αποταμιεύσεις του συνολικού ύψους 300.000 ευρώ σε τραπεζικές καταθέσεις θα μπορούσε να εισπράττει 12.000 ευρώ τον χρόνο σε τόκους με επιτόκιο 4%. Με φορολογικό συντελεστή 15%, το νοικοκυριό θα πλήρωνε 1800 ευρώ σε φόρους και θα του έμεναν καθαρά στη τσέπη 10.200 ευρώ συν το αρχικό κεφάλαιο των 300.000 ευρώ. Όμως, το ίδιο νοικοκυριό θα μπορούσε να έχει βάλει, θεωρητικά, όλα αυτά τα λεφτά σ' ένα ακίνητο 150 τ.μ. αντικειμενική αξίας 300.000 ευρώ που χρησιμοποιούσε για ιδιοκατοίκηση. Στην δεύτερη περίπτωση, το νοικοκυριό θα πλήρωνε ΤΑΠ στο λογαριασμό της ΔΕΗ υπερ του δήμου, το χαράτσι της ΔΕΗ και φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Συνολικά, θα πλήρωνε πάνω από 1800 ευρώ. Είναι προφανές ότι το κράτος φορολογεί το ίδιο ποσό των 300.000 ευρώ με πιο απεχθή τρόπο για το νοικοκυριό που προτίμησε το ακίνητο ως μορφή αποταμίευσης σε σχέση με εκείνο που επέλεξε την τραπεζική κατάθεση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η φορολόγηση του ακινήτου ισοδυναμεί με φορολόγηση του κεφαλαίου της αποταμίευσης και οδηγεί σε απομείωσή του, παραπέμποντας μεσομακροπρόθεσμα σε δήμευση περιουσίας. Μερικοί ίσως αμφισβητήσουν κατά πόσο η τοποθέτηση των χρημάτων ενός νοικοκυριού σε ακίνητο ή ακίνητα αντιπροσωπεύει μια μορφή αποταμίευσης. Όμως, η ιστορία διδάσκει ότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται.

Άλλοι, παλαιότερα, έβαλαν τα λεφτά τους σε ακίνητα, φοβούμενοι τον πληθωρισμό ενώ άλλοι προτίμησαν να αγοράσουν μια ή περισσότερες γκαρσονιέρες και δυαράκια για επένδυση, προσβλέποντας στο ενοίκιο για να συμπληρώσουν τον μισθό ή την σύνταξη τους. Σήμερα, αρκετά από τα τελευταία είναι ξενοίκιαστα ή ενοικιασμένα αλλά οι νοικάρηδες αδυνατούν να καταβάλλουν το νοίκι ενώ κάποια έχουν αγοραστεί με δάνειο αντί με το εφάπαξ ή/και χρήματα από καταθέσεις. Η ικανότητα του ιδιοκτήτη να πληρώνει ή μη φόρο ακίνητης περιουσίας με εισοδηματικά κριτήρια δεν υφίσταται ουσιαστικά σαν κριτήριο στη φορολόγηση ακινήτων. Όμως, η κυβέρνηση δεν έχει κανένα ενδοιασμό να μην φορολογήσει τους κατ' επάγγελμα αγρότες για τις εκτάσεις που καλλιεργούν, διευρύνοντας την φορολογική βάση για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους. Ακόμη κι εκείνων που μοιράζονται δισ. ευρώ ετησίως από τις επιχορηγήσεις των κοινοτικών ταμείων. Είναι λοιπόν επόμενο η αγορά ακινήτων να έχει βουλιάξει και μαζί της η οικοδομή, στερώντας μεγάλα ποσά εσόδων ετησίως από το κράτος. Οι κυβερνώντες πιστεύουν προφανώς ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα καθώς προσπαθούν απεγνωσμένα να επιτύχουν πρωτογενές πλεόνασμα από φέτος για να είναι συνεπείς με τον μνημονιακό στόχο. Ταυτόχρονα, όμως εξαντλούν ή παίζουν με τις αντοχές ενός ολοένα και μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής κοινωνίας, δημιουργώντας νέες γενιές ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο.

Πάνω απο 200.000 ακίνητα κινδυνεύουν να περάσουν στα χέρια των τραπεζών λόγω της αδυναμίας των δανειοληπτών να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους. Τον Ιούνιο του 2012 ο αριθμός των στεγαστικών δανείων ανέρχονταν σε 1,5 εκατομμύριο και τα καθυστερούμενα στεγαστικά ανέρχονταν σε ποσοστό 20% - ενήμερα, δηλαδή ήταν τα στεγαστικά σε ποσοστό 80% ενώ τα στεγαστικά ενυπόθηκα για τα οποία οι τράπεζες έχουν κάνει ρυθμίσεις ήταν ύψους 12,38 δισ. ευρώ και το ποσό αυτό αφορά ρυθμίσεις σε 222.384 στεγαστικά δάνεια. Μεγάλος είναι ο ρυθμός αύξησης των καθυστερήσεων στην εξυπηρέτηση των δανείων, καθώς ειδικά για τα στεγαστικά δάνεια ο μέσος όρος ήταν το 2009 στο 7,5% και ο μέσος όρος στο σύνολο ήταν στο 7,7%, αλλά σήμερα ο μέσος όρος είναι στο 24,5%. Τα καταναλωτικά δάνεια σε καθυστέρηση ήταν 7,4% το 2009 και έφτασαν στο 21% τον περασμένο Δεκέμβριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι επισφάλειες στον τομέα της στεγαστικής πίστης ανήλθαν στο τέλος του 2012 στο 20% στο σύνολο των 75 δισ. ευρώ που είναι το σύνολο των στεγαστικών δανείων, ανεβάζοντας το ύψος των «κόκκινων» δανείων στη συγκεκριμένη κατηγορία στα 15 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία της ΕΕΤ, που αναφέρονται ωστόσο στον Ιούλιο του 2012, κάνουν λόγο επίσης για 222.384 ρυθμίσεις, αξίας 12,3 δισ. ευρώ περίπου, σε σύνολο 1,5 εκατομμυρίου στεγαστικών δανείων, αριθμός που σήμερα αναμένεται να έχει αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με το περσινό καλοκαίρι.

Στα τέλη Ιουνίου ξεκινάει η έκδοση των λογαριασμών της ΔΕΗ που θα περιλαμβάνουν το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) για το 2013 μειωμένο κατά 15% σε σχέση με το 2012. Με τη λήξη επί τους ουσίας του ειδικού τέλους ακινήτων για το 2012, οι φορολογούμενοι καλούνται αμέσως να πληρώσουν το ειδικό τέλος για το 2013. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΔΕΗ, όσοι δεν πληρώσουν το ειδικό τέλος ακινήτων του 2012 μέχρι την ημερομηνία λήξης του λογαριασμού θα πρέπει να μεταβούν στις εφορίες για να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδείξουν όσοι ενδιαφέρονται να υπαχθούν στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, δεδομένου ότι εάν δεν πληρώσουν τον φόρο των ακινήτων δεν θα έχουν δικαίωμα υπαγωγής σε αυτήν. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η ΔΕΗ αναφέρεται ότι «είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε εκκαθάριση των ανεξόφλητων ποσών του 2012.

Αυτό σημαίνει ότι θα επιστρέψει στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για είσπραξη όλα τα ανεξόφλητα ποσά του 2012, τα οποία έχουν ενσωματωθεί στους λογαριασμούς ρεύματος και δεν έχουν πληρωθεί μέχρι την ημερομηνία λήξης τους». Αν κάποιος φορολογούμενος εξοφλήσει εκπρόθεσμα (μετά την 22α Ιουνίου 2013) λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος που περιλαμβάνει το ειδικό τέλος του 2012, το ποσό που θα έχει καταβληθεί θα πιστωθεί και θα εμφανιστεί διακριτά στον πρώτο λογαριασμό ρεύματος που θα εκδοθεί μετά την 22α Ιουνίου 2013, καθώς η οφειλή του 2012 θα έχει μεταφερθεί στην εφορία. Ωστόσο, αν κάποιος επιθυμεί να του επιστραφούν τα χρήματα που θα έχει καταβάλει για το ειδικό τέλος του 2012 νωρίτερα από την έκδοση του επόμενου λογαριασμού του, με την προσκόμιση ενός πρόσφατου λογαριασμού και επίδειξη της ταυτότητάς του (ο ίδιος ή εξουσιοδοτημένο από αυτόν άτομο) μπορεί να μεταβεί σε οποιοδήποτε κατάστημα της ΔΕΗ και να παραλάβει το αντίστοιχο ποσό. Σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΗ, για το ειδικό τέλος ακινήτων του 2012 έχουν εισπραχθεί μέχρι στιγμής 1,9 δισ. ευρώ, ενώ το ανεξόφλητο ποσό ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ περίπου. Οσον αφορά στο ειδικό τέλος ακινήτων του 2013, οι ιδιοκτήτες ακινήτων είχαν διορία μέχρι τις 15 Μαΐου προκειμένου να διορθώσουν τα λάθη στις τιμές ζώνης, την επιφάνεια και την παλαιότητα.

Σημειώνεται ότι το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων θα είναι μειωμένο κατά 15% φέτος. Το τέλος θα καταβληθεί βάσει νόμου και στα ακίνητα που δεν έχουν αποπερατωθεί, όπως άλλωστε προβλεπόταν και μέχρι σήμερα με διοικητικές πράξεις. Oι συντελεστές παραμένουν ίδιοι με εκείνους που υπολογιζόταν το τέλος του 2012 και το ποσό που θα προκύπτει θα μειώνεται κατά 15%. Δηλαδή, κάποιος που πλήρωνε ειδικό τέλος 1.000 ευρώ τον χρόνο θα πληρώσει φέτος 850 ευρώ. Για τα ακίνητα εκτός αντικειμενικών τιμών οι τιμές ζώνης για τον υπολογισμό του τέλους θα αναπροσαρμοσθούν από 3 ευρώ το τ.μ., που ήταν το 2012, με τη μέση τιμή ζώνης του δήμου στον οποίον ανήκουν. Φόρο θα κληθούν να πληρώσουν και οι ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν τα ακίνητά τους σε υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου.

Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος, που έθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπει ότι τα κεντρικά υπολογιστικά συστήματα της ταυτότητας του κτηρίου, που θα λειτουργήσουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος, θα είναι άμεσα διασυνδεδεμένα και θα λειτουργούν ενιαία με τις αντίστοιχες βάσεις καταχώρισης και αποθήκευσης δεδομένων των ακινήτων της Κτηματολόγιο Α.Ε., της ΔΕΗ Α.Ε και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ). H υποχρέωση συμπλήρωσης της ταυτότητας του κτηρίου σε κάθε μεταβίβαση, ο περιοδικός έλεγχος και η ενημέρωση αυτής αποτελούν το μόνιμο και διαρκή τρόπο παρακολούθησης των κατασκευών. Το υπουργείο Περιβάλλοντος στέλνει παράλληλα μήνυμα στους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν αυθαίρετο κτίσμα ή πολεοδομικές υπερβάσεις σε ακίνητο με οικοδομική άδεια και δεν έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις τακτοποίησης είτε νομιμοποίησης με επιβολή προστίμου. Σχετικά σημειώνεται από το ΥΠΕΚΑ ότι «μετά την πλήρη εφαρμογή του νέου θεσμού και την ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των σχετικών βάσεων δεδομένων του Δημοσίου, θα αποδειχθεί αδύνατη η αυθαίρετη δόμηση και χρήση οποιουδήποτε ακινήτου δεν έχει καταγραφεί». Η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός του καλοκαιριού, ταυτοχρόνως με το νέο νόμο για τις νομιμοποίησεις αυθαιρέτων. Στον ηλεκτρονικό φάκελο της ταυτότητας του κτηρίου, που θα συμπληρώνεται από μηχανικό, θα καταχωρίζονται τα πλήρη στοιχεία του ακινήτου (συμβόλαια, οικοδομική άδεια, αρχιτεκτονικά, στατικά σχέδια κ.λπ.).