Με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι ρυθμίσεις δανείων από τις τράπεζες, καθώς η ένταση της ύφεσης οδηγεί ολοένα και περισσότερους οφειλέτες σε αδυναμία αποπληρωμής των δόσεών τους. Εκτιμάται ότι περισσότερα απο 300.000 ακίνητα βρίσκονται αυτή την στιγμή στον "αέρα" εξαιτίας της αδυναμίας των δανειοληπτών να εξοφλήσουν το στεγαστικό ή κάποιο άλλο δάνειο για το οποίο έχουν βάλει εγγύηση τα ακίνητα αυτά.

Ουσιαστικά πρόκειται για μία ωρολογιακή βόμβα για την αγορά ακινήτων καθώς  ο τεράστιος αυτός αριθμός μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή της αγορά ακινήτων και να παρασύρει όχι μόνο τους δανειολήπτες αλλά και τις τράπεζες. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι «κόκκινες» χορηγήσεις έφτασαν στο τέλος του γ' τριμήνου του 2012 λίγο πάνω από το 20% έναντι 15% στο τέλος του 2011 και 10% στο τέλος του 2010. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι πλέον το ποσοστό των στεγαστικών δανείων για τα οποία καταβάλλονται μόνον οι τόκοι προσεγγίζει το 50%. Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, ο συνολικός αριθμός ρυθμισμένων δανείων (στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών) υπερβαίνει τις 800.000, εκ των οποίων τα μισά αφορούν καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Από επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι ως τον Ιούνιο του 2012 είχαν ρυθμιστεί περί τα 665 χιλιάδες δάνεια λιανικής, συνολικού ύψους άνω των 18 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% επί του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων προς ιδιώτες.

Στα στεγαστικά δάνεια σε περιπτώσεις σοβαρών δυσκολιών στην αποπληρωμή των δόσεων, οι τράπεζες παρέχουν μια περίοδο χάριτος που μπορεί να φθάσει ως και τα δύο-τρία χρόνια, κατά τη διάρκεια της οποίας ο πελάτης καταβάλλει μόνο τους τόκους. Εφόσον, ούτε αυτή η λύση προσφέρει διέξοδο στον δανειολήπτη, υπό προϋποθέσεις, είναι δυνατή η πληρωμή μέρους των τόκων. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση το συνολικό κόστος εξυπηρέτησης του δανείου αυξάνεται, καθώς οι τόκοι που δεν εξοφλούνται κεφαλαιοποιούνται. Εναλλακτικά, εφόσον το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη, οι τράπεζες επιμηκύνουν την εναπομένουσα διάρκεια εξόφλησης του δανείου, ώστε να μειωθεί η μηνιαία δόση.

Νομιμοποίηση πολεοδομικών υπερβάσεων σε κτήρια που έχουν ανεγερθεί με οικοδομική άδεια και τακτοποίηση αυθαιρέτων με εξαίρεση από την κατεδάφιση για 30 ή 40 χρόνια, και στις δύο περιπτώσεις με την καταβολή εφάπαξ προστίμου σε έως 48 δόσεις, θα προβλέπει το νέο πολεοδομικό νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος. Οσοι έχουν ήδη τακτοποιήσει κάποια αυθαιρεσία για να τη νομιμοποιήσουν για πάντα, αρκεί να τη δηλώσουν στην «ταυτότητα του κτηρίου» χωρίς άλλο παράβολο ή πρόστιμο Παράλληλα, θα καθιερωθεί στην πράξη το «φακέλωμα» παλαιών και νέων ακινήτων με την υποχρεωτική εφαρμογή της ηλεκτρονικής «ταυτότητας του κτηρίου».

Οι ειδικοί του υπουργείου Περιβάλλοντος, που έχουν αναλάβει με εντολή του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, , να ολοκληρώσουν με ταχύτατους ρυθμούς, εντός του Μαρτίου, το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα αυθαίρετα, αξιοποιούν ως κεντρικό μηχανισμό εφαρμογής της νέας πολεοδομικής πολιτικής την «ταυτότητα του κτηρίου». Το μέτρο αυτό προβλέφθηκε από το Ν. 3843/10 για τις τακτοποιήσεις των ημιυπαίθριων χώρων και εκκρεμεί η έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος για την εφαρμογή του. Η ταυτότητα του κτηρίου, της οποίας το κόστος δημιουργίας δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, αλλά θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες, θα ισχύει για δέκα χρόνια και ακολούθως θα ανανεώνεται.

Ειδικότερα, προβλέπεται για τις νέες οικοδομές αλλά και για όσα ακίνητα θα εντάσσονται πλέον στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης ή τακτοποίησης αυθαιρέτων η δημιουργία ενός ψηφιακού αρχείου στο οποίο θα περιλαμβάνονται όλα τα δεδομένα του κτηρίου (αρχιτεκτονικά σχέδια, τοπογραφικά διαγράμματα, φωτογραφίες, συμβόλαια κ.λπ.) από τη φάση της μελέτης μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής του. Το υλικό αυτό, σε καθιερωμένες φόρμες, με τη μορφή CD και ευθύνη του μηχανικού, θα υποβάλλεται και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, δημιουργώντας το ηλεκτρονικό αρχείο του κτηριακού αποθέματος της χώρας, το οποίο θα δίνει χρήσιμες πληροφορίες σε όλους τους φορείς. Πληροφορίες που η διασταύρωσή τους θα οδηγεί αμέσως στον εντοπισμό αυθαιρεσιών και πολεοδομικών υπερβάσεων. Παράλληλα, βεβαίως, δημιουργείται μια νέα βάση δεδομένων για την άσκηση φορολογίας επί των ακινήτων.

Οι βασικές ρυθμίσεις που θα περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, είναι:

* Κατηγοριοποίηση των πολεοδομικών αυθαιρεσιών και παραβάσεων, ώστε να διακρίνονται οι δυνατότητες τακτοποίησης ή νομιμοποίησης καθεμιάς από αυτές.

* Οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες και παραβάσεις χωρίζονται σε τρεις υποκατηγορίες, ανάλογα με τη βαρύτητά τους, οι οποίες είναι:

1 Για αυθαίρετα χωρίς οικοδομικές άδειες ή με μεγάλες υπερβάσεις στη δόμηση. Για τα ακίνητα αυτής της κατηγορίας θα προβλεφθεί στο νέο νόμο μια εφάπαξ και τελική ρύθμιση για ένα κλειστό χρονικό διάστημα, το οποίο δεν έχει ακόμη καθοριστεί, π.χ. τριμήνου, μέσα στο οποίο οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες θα μπορούν να κάνουν τακτοποίηση με την καταβολή προστίμου, όπως ακριβώς προβλέπεται στο Ν. 4014/11, και με αντάλλαγμα την τακτοποίηση για διάστημα 30 ή 40 ετών. Οσοι δεν μπουν στη ρύθμιση μετά το πέρας της προθεσμίας θα είναι εκτεθειμένοι σε υψηλά πρόστιμα και τα ακίνητά τους θα κρίνονται κατεδαφιστέα.

2 Για αυθαιρεσίες οι οποίες βρίσκονται εντός του περιγράμματος του κτηρίου που έχει ανεγερθεί με νόμιμη άδεια, δηλαδή μια ρύθμιση ανάλογη με εκείνη της τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων. 3 Για τις μικρές πολεοδομικές παραβάσεις (πέργκολες, περιφράξεις, δώματα κ.λπ.). Και για τις δύο τελευταίες κατηγορίες, ο μηχανισμός τακτοποίησης θα γίνει με το νέο νόμο μόνιμος και θα μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη νομιμοποίηση έναντι της τακτοποίησης που ισχύει σήμερα.

Η διαδικασία νομιμοποίησης θα έχει ως εξής: Για τις μεν πολύ μικρές πολεοδομικές παραβάσεις θα αρκούν η καταβολή του παραβόλου (το ίδιο που καταβάλλεται και σήμερα μέσω του Ν. 4014/11) και η δήλωση της «τακτοποιημένης» παρανομίας στην ταυτότητα του κτηρίου για να γίνεται η πλήρης νομιμοποίηση της πολεοδομικής υπέρβασης. Για τις «μεσαίες» παραβάσεις, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να καταβάλει πρώτα το προβλεπόμενο πρόστιμο και κατόπιν να δηλώσει το χώρο στην ταυτότητα του κτηρίου.

Οσοι έχουν ήδη τακτοποιήσει κάποια αυθαιρεσία μικρού ή μέσου μεγέθους μέσω του Ν. 4014/11 ή του 3843/10, για να τη νομιμοποιήσουν για πάντα, θα αρκεί να τη δηλώσουν στην ταυτότητα του κτηρίου χωρίς άλλο παράβολο ή πρόστιμο.

Κύκλοι του ΥΠΕΚΑ προσανατολίζονται σε ακόμη μεγαλύτερες διευκολύνσεις των ιδιοκτητών, ενώ αποκλείουν μείωση των προστίμων και των παραβόλων τακτοποίησης, καθώς κάτι τέτοιο θα άνοιγε κύκλο τριβών και διεκδικήσεων της διαφοράς από τους ιδιοκτήτες που ήδη εντάχθηκαν στη ρύθμιση. Αξιοσημείωτο είναι ότι και με το νέο νομοσχέδιο δεν θα δίνεται δυνατότητα τακτοποίησης ή νομιμοποίησης αυθαιρεσιών σε κτήρια των οποίων ο φέρων οργανισμός ολοκληρώθηκε μετά τις 28/7/11, όπως επίσης σε κτήρια που βρίσκονται σε δάση, αιγιαλό, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.