Είναι κοινή πλέον η αντίληψη ότι η πορεία των εργασιών κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου καρκινοβατεί. Παρότι είχε βαπτιστεί ως το μεγαλύτερο από τα μεγάλα έργα δεν έχει κατορθώσει να ολοκληρώσει ούτε ένα από τα 23 προγράμματα κτηματογράφησης που ξεκίνησε. Κι όπως φάνηκε από το σχετικό δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας ( 11/01/2012) δε θα αργήσει η Ε.Ε. να επιβάλλει κυρώσεις αν δεν υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις για την επιτάχυνση των εργασιών. Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι απέτυχε να περιφρουρήσει τη δημόσια περιουσία, αφού δεν την υπερασπίστηκε κατά τη διαδικασία σύνταξης του Κτηματολογίου. Είναι χαρακτηριστική η παραδοχή της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας (έγγραφο: Αρ. Πρωτ: Δ10Α1161521/5235 ΕΞ2012) ότι τα ακίνητα που φέρονται ως «ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ», δηλαδή καταπατημένα, ανέρχονται σε 28.300 και καλύπτουν συνολική επιφάνεια 403.000 στρέμματα αλλά και ότι τα «ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ», δηλαδή αυτά που θα αλωθούν από επίδοξους καταπατητές αποτελούν ένα πολύ μεγάλο αριθμό ακινήτων. Παρουσιάζοντας πρόσφατα τα σχέδιά του για την επίσπευση της ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου ο Υπουργός ΥΠΕΚΑ δικαιολόγησε την καθυστέρηση επικαλούμενος ως προβληματικό « το γεγονός ότι οι δασικοί χάρτες συντάσσονται με βάση τις αεροφωτογραφίες του 1945, καθώς και τη πολυπλοκότητα της διαδικασίας που απαιτείται για να κυρωθεί ένας δασικός χάρτης», ενώ ταυτόχρονα άνοιξε τη συζήτηση για τον ορισμό του δάσους λέγοντας ότι «μια γενναία αντιμετώπιση θα ήταν: ξεχνάμε τα πάντα και ορίζουμε σήμερα τι είναι δάσος».

Με τρεις προσκλήσεις ενδιαφέροντος η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου επιχειρεί να δρομολογήσει τις διαδικασίες ωρίμανσης προκειμένου να υλοποιηθεί μέσω ΕΣΠΑ μία σειρά έργων στην περιοχή του Ολυμπιακού Πόλου στο Φάληρο, μεταξύ των οποίων και η μετασκευή του γηπέδου του τάε κβον ντο σε συνεδριακό κέντρο. Οι δύο πρώτες προσκλήσεις αφορούν ειδικότερα την προώθηση διαδικασιών για να χρηματοδοτηθούν μέσω ΕΣΠΑ έργα υποδομών και ανάπλασης στον Φαληρικό Ορμο, από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας έως το γήπεδο του τάε κβον ντο. Τα έργα είναι ύψους 290 εκατ. ευρώ και θα χρηματοδοτηθούν από τα Περιφερειακά Προγράμματα της Περιφέρειας Αττικής. Ηδη για τα έργα ύψους 110 εκατ. ευρώ που αφορούν σε παρεμβάσεις ανάπλασης έχει εκδοθεί πρόσκληση με τελικό δικαιούχο την ΕΤΑΔ, ενώ αναμένεται νέα πρόσκληση από την Περιφέρεια Αττικής για τα έργα υποδομών που θα γίνουν στην περιοχή, ύψους 150 εκατ. ευρώ. Ο τρίτος κύκλος των παρεμβάσεων στην περιοχή που θα απορροφήσει το εναπομείναν ποσό των 30 εκατ. ευρώ αφορά σε λιμενικά έργα, των οποίων η προώθηση των διαδικασιών θα ξεκινήσει από το 2014.

Η πρώτη πρόσκληση ενδιαφέροντος από την ΕΤΑΔ αφορά στην ανάθεση του έργου για την προετοιμασία φακέλου κρατικής ενίσχυσης του έργου υποδομής της ανάπλασης του Φαληρικού Ορμου. Ουσιαστικά, η ΕΤΑΔ ζητεί τεχνική βοήθεια για να υποστηρίξει τη συμβατότητα της χρηματοδότησης των έργων με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, η οποία θα κριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η δεύτερη πρόσκληση αφορά στην επιλογή αναδόχου για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών συμβούλου υποστήριξης της ΕΤΑΔ για την καταγραφή, κωδικοποίηση και αξιολόγηση των παρεμβάσεων στις παράκτιες περιοχές του Φαληρικού Ορμου. Η ΕΤΑΔ θα επιχειρήσει να τεκμηριώσει έγκαιρα την πληρότητα των φακέλων των παρεμβάσεων κατά την κοινοποίησή τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση.

Η τρίτη πρόσκληση ενδιαφέροντος αφορά στην επιλογή αναδόχου υλοποίησης του έργου παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών συμβούλου υποστήριξης της ΕΤΑΔ για τεκμηρίωση του αιτήματος της Εταιρείας προς τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού για τη χρηματοδότηση της μετασκευής του τάε κβον ντο σε συνεδριακό κέντρο και των κατασκευών της ζώνης ανάπλασης ΙΙΙ Φαλήρου. Στην εν λόγω ζώνη περιλαμβάνονται η πλατεία Νερού με τα κτίρια εξυπηρέτησής της, το γήπεδο του τάε κβον ντο με τον περιβάλλοντα χώρο του, τμήμα της Εσπλανάδας στη κατάληξη της λεωφόρου Ποσειδώνος και τμήμα της παραλιακής ζώνης που παραμένει αδιαμόρφωτη. Να σημειωθεί ότι για το κλειστό γυμναστήριο του τάε κβον ντο βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για τη μετασκευή και λειτουργία του σε συνεδριακό κέντρο.

Η παραπάνω διαδικασία εκτιμάται ότι μπορεί να αυξήσει τη χρηματοδότηση του έργου μέσω ΕΣΠΑ που αρχικώς υπολογιζόταν σε 20 εκατ. ευρώ. Η ΕΤΑΔ, στο πλαίσιο του πρόσκλησης, ζητεί μεταξύ άλλων το ποσοστό της δημόσιας χρηματοδότησης του έργου. Η προθεσμία υποβολής των φακέλων προσφοράς από τον κατάλογο των δυνητικών προμηθευτών της ΕΤΑΔ λήγει στις 14 Ιανουαρίου.

Τους βασικούς άξονες του νέου Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, παρουσίασαν η υπουργός Τουρισμού και ο υπουργός Αναπληρωτής Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής . Στόχος είναι η διεύρυνση του χώρου για να υπάρξει μεγαλύτερο φάσμα προορισμών και να ενισχυθούν περιοχές που είναι λιγότερο αναπτυγμένες τουριστικά ενώ έχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, να φτιάξουν το δικό τους ξεχωριστό τουριστικό προϊόν μέσα από την αξιοποίηση ειδικών εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ακόμη πως περιορίζεται η διάσπαρτη δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων, με τη θεσμοθέτηση ζωνών και οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων. Προωθείται επίσης η δημιουργία ενιαίων δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα συνδέονται με τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα, αλλά και την τοπική οικονομική δραστηριότητα. Επίσης πως διευρύνεται το πεδίο των προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Ακόμη, χωροθετούνται σε συγκεκριμένες περιοχές (ιδίως σε περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού, σε Μητροπολιτικές περιοχές, σε νησιά με επιφάνεια μεγαλύτερη των 70 τ.χλμ, σε Ορεινές περιοχές κ.λπ.) Οργανωμένοι Υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Βασική κατεύθυνση είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής.

Βιάζεται η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ να διαλύσει τον χωρικά ολοκληρωμένο σχεδιασμό για τη σημειακή και κατά περίπτωση χωροθέτηση των επενδύσεων, πάντα αγνώστου ταυτότητας και περιεχομένου. Ήδη ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ , με επιστολή του από τις 21 Νοεμβρίου, ζητάει από τους φορείς να γνωμοδοτήσουν, εντός 20 ημερών, επί του προτεινόμενου "νέου, ταχύτερου και ευέλικτου πλαισίου".

Η πρόταση της ομάδας εργασίας, σαλαμοποιεί τον σχεδιασμό σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, καθώς στο νέο σύστημα κυριαρχούν τα τομεακά ειδικά χωροταξικά, με το Εθνικό Χωροταξικό να μετατρέπεται σε έκθεση ιδεών, τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια με τους δεσμευτικούς κανόνες να καταργούνται και να αντικαθίστανται από κατευθυντήρια τοπικά πλαίσια χωρικής οργάνωσης σε επίπεδο Καλλικρατικού δήμου. Στη προς διαβούλευση συνοπτική πρόταση έχει επιχειρηθεί εξωραϊσμός χωρίς να αλλάξει η φιλοσοφία της, ενώ προβλέπει και την κατάργηση των Ρυθμιστικών Σχεδίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Το Ρυθμιστικό Αθήνας μετονομάζεται σε Μητροπολιτικό Πλαίσιο Χωρικής Οργάνωσης Αθήνας - Αττικής, το οποίο θα εγκρίνεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση αντί νόμου και υπεύθυνο εφαρμογής τον Οργανισμό Αθήνας. Για το περιεχόμενό του προστέθηκε η φράση "διατήρηση δυνατότητας τομεακής και χωρικής εξειδίκευσης με κανονιστικό χαρακτήρα". Το Ρυθμιστικό Σχέδιο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, η επικαιροποίση του οποίου έχει ολοκληρωθεί και αποτυπωθεί ήδη σε σχέδιο νόμου, συγχωνεύεται, ως ειδικό τμήμα, στο Περιφερειακό Πλαίσιο Κεντρικής Μακεδονίας. Το μέλλον του Οργανισμού Θεσσαλονίκης παραμένει άγνωστο, καθώς στο κείμενο υπάρχει ερωτηματικό. Παράλληλα, από το περιεχόμενο των ειδικών πλαισίων διεγράφη η προηγούμενη αναφορά, η οποία έλεγε ότι είναι "άμεσα εφαρμόσιμα για έργα και δράσεις εθνικής εμβέλειας". Προστέθηκε το μάλλον θολό "διερεύνηση τρόπου δεσμευτικότητας και επίλυσης συγκρούσεων". Αλλά και στα περιφερειακά προστέθηκε η δυνατότητα για "διερεύνηση τομεακής και χωρικής εξειδίκευσης με κανονιστικό χαρακτήρα".

Η πρόταση "για τη Μεταρρύθμιση του συστήματος Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού" διαβιβάστηκε μεταξύ άλλων σε ΣΕΠΟΧ (χωροτάκτες - πολεοδόμοι), ΣΑΔΑΣ (αρχιτέκτονες) ΣΕΒ, ΣΕΤΕ (τουριστικές επιχειρήσεις) και στην Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού όπου στο διαβιβαστικό το δεύτερο συνθετικό αναγράφεται "και Πολιτικής". Επίσης στα υπουργεία Ανάπτυξης, Τουρισμού και Ναυτιλίας, όχι όμως και στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Κατάπληξη προκαλεί το γεγονός ότι δεν κοινοποιείται στον υπουργό ΠΕΚΑ . Πόσο μάλλον όταν ο Οργανισμός Αθήνας και Θεσσαλονίκης ανήκουν στην αρμοδιότητά του! Στο πλαίσιο της δεκαμελούς ομάδας εργασίας με τουλάχιστον τέσσερις εξωτερικούς συνεργάτες, συμβούλους κ.λπ. που ουδεμία σχέση έχουν με το σώμα της διοίκησης του υπουργείου, εκφράστηκε ισχυρή διαφωνία έναντι της πλειοψηφούσας πρότασης, η οποία υπερασπίστηκε την... τιμή του σχεδιασμού και ουσιαστικά το αντικείμενο της χωροταξίας και του σχεδιασμού. Αυτή προέβλεπε τη διατήρηση του Εθνικού Χωροταξικού και ενσωμάτωση σε αυτό των ειδικών χωροταξικών πλαισίων όπως και την έγκρισή του από το Κοινοβούλιο. Βασική ένσταση κατά των ειδικών χωροταξικών πλαισίων ήταν ότι με την εκπόνηση εις το διηνεκές και άλλων ειδικών πλαισίων ανάλογα με την εκάστοτε προκύπτουσα ανάγκη ανά παραγωγικό τομέα το σύστημα γίνεται περίπλοκο. Επέμενε στη διατήρηση των Ρυθμιστικών Σχεδίων για τις μητροπολιτικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, που συγκεντρώνουν το 60% του πληθυσμού, όπως και στην ενσωμάτωση, στα υπό αναθεώρηση χωροταξικά των περιφερειών, των ειδικών χωροταξικών για τις κατηγορίες χώρου (νησιωτικού, παράκτιου κ.λπ.). Σε τοπικό επίπεδο προέβλεπε σχέδια μικτού χαρακτήρα. Συνδυασμό στρατηγικών κατευθύνσεων από τον υπερκείμενο σχεδιασμό (στοιχεία χωρικής οργάνωσης, δυνατότητα συντονισμού με άλλα προγράμματα π.χ. ΠΕΠ) και δεσμευτικούς κανόνες για τις χρήσεις Γης, όρους και περιορισμούς δόμησης. Επίσης, σε περιοχές που πολεοδομούνται ή σε περιοχές αναθεώρησης του υφιστάμενου ρυμοτομικού σχεδίου, συγχώνευση του ρυμοτομικού με την πράξη εφαρμογής.