5 είναι οι εναπομείναντες Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) στην Κρήτη που πρέπει να κλείσουν άμεσα, προκειμένου να αποφευχθούν τα «τσουχτερά» πρόστιμα με τα οποία απειλεί η ΕΕ, σύμφωνα με όσα τονίστηκαν σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Νομαρχία Χανίων, παρουσία και του ΓΓ της Περιφέρειας Κρήτης. Όπως χαρακτηριστικά επισημάνθηκε στην Κρήτη υπήρχαν 125 τέτοιοι χώροι από τους οποίους έχουν αποκατασταθεί οι 120. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2010 να έχουν κλείσει όλες οι ανεξέλεγκτες χωματερές γιατί πλέον τα πρόστιμα είναι αυστηρά. Επίσης, ανακοινώθηκε ότι για το χώρο ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων στη Γαύδο δρομολογήθηκε λύση.

Με βάση την αξιολόγηση της κατάστασης των λιμνών στην Ελλάδα, η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής κατέθεσε τις προτάσεις της προς τους αρμόδιους φορείς. Όπως αναφέρει ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κώστας Καρτάλης «για τις περισσότερες λίμνες της χώρας δεν υπάρχουν στοιχεία ως προς την κατάστασή τους. Για όσες υπάρχουν στοιχεία, προκύπτει ότι η κατάστασή τους είναι μέτρια. Το βασικό είναι να οριοθετηθούν οι λίμνες και να οριστεί μια απόσταση από τις όχθες ως απόλυτης προστασίας. Ποιότητα λιμνών στην Ελλάδα

1. Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Οδηγίας 2000/60, έχουν οριστεί 50 λίμνες σημαντικού μεγέθους στην Ελλάδα (σημειώνεται ότι η Οδηγία θέτει ένα κατώτερο όριο μεγέθους κάτω από το οποίο δεν είναι υποχρεωμένη καμία χώρα να ορίσει υδάτινα σώματα).

2. Από τις 50 λίμνες, οι 24 είναι φυσικές και οι 26 τεχνητές. Στο δίκτυο NATURA 2000, έχουν ενταχθεί 26 λίμνες.

3. Σε ότι αφορά στην ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης των λιμνών (με βάση το βιολογικό ποιοτικό στοιχείο του φυτοπλαγκτόν), προκύπτει ότι για 32 λίμνες η κατάσταση είναι άγνωστη, ενώ από τις υπόλοιπες 18 λίμνες, οι 16 ευρίσκονται σε μέτρια, ελλιπή ή κακή κατάσταση.

4. Λίμνες με ευαισθησία ως προς τον ευτροφισμό είναι οι: Βεγορίτιδα, Βιστωνίδα, Βόλβη, Δοϊράνη, Ζάζαρη, Καστοριάς, Λαγκαδά, Λυσιμαχία, Κερκίνη, Παμβώτιδα, Παραλίμνη, Πετρών, Υλίκη και Χειμαδίτιδα.

5 Ως γενική διαπίστωση ισχύει ότι οι ορεινές τεχνητές λίμνες της ΔΕΗ και οι λίμνες που χρησιμοποιούνται για πόσιμο νερό, είναι γενικότερα σε καλύτερη κατάσταση από ότι οι πεδινές φυσικές λίμνες οι οποίες δέχονται μεγάλες πιέσεις.

6. Οι πιέσεις στις λίμνες προέρχονται από τη γεωργία (υπεράντληση, αλόγιστη χρήση λιπασμάτων), από τις αλλαγές χρήσης γης στη λεκάνη απορροής των υγροτόπων και των λιμνών, από τη διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων κ.α.

7. Καταγράφεται συχνά ανοχή στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για παραβατικές συμπεριφορές ιδιωτών ή και τοπικών φορέων, με αποτέλεσμα να παγιώνονται πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον.

Προτάσεις

1. Για την προστασία των λιμνών προτείνεται η οριοθέτησή τους κατά απόλυτη προτεραιότητα και σε 2η φάση ο καθορισμός ζώνης άμεσης προστασίας, η οποία δεν πρέπει να είναι μικρότερη από τα 100m πλάτος.

2. Η ποιοτική κατάσταση των υδατικών πόρων θα πρέπει να επαναξιολογηθεί στα πλαίσια της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, ώστε πέρα από τις κλασικές φυσικοχημικές παραμέτρους να διερευνηθεί η οικολογική κατάσταση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων ως προς βιολογικές παραμέτρους και τις ουσίες προτεραιότητας.

3.Η αξιολόγηση της ποιοτικής κατάστασης θα πρέπει να υποστηριχθεί από ένα ενιαίο και πυκνό δίκτυο παρακολούθησης που θα λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΚΑ. Στο δίκτυο αυτό θα συνδέονται επιμέρους δίκτυα που λειτουργούν σε τοπική κλίμακα ή δίκτυα/μετρητικοί σταθμοί που ενεργοποιούνται για περιορισμένο χρονικό διάστημα στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων. . Η ορθολογική λειτουργία ενός τέτοιου δικτύου επιβάλλει την τυποποίηση των μεθοδολογιών λήψης και επεξεργασίας των µετρήσεων, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (τηλεµετρία, τηλεπισκόπηση), τη διοικητική αναδιάρθρωση της στελέχωσης των υδρολογικών υπηρεσιών των διαφόρων φορέων και την εκπαίδευση του προσωπικού τους, ειδικότερα αυτού των χαµηλότερων βαθµίδων (παρατηρητές, υδροµετρητές).

4.Για τη διατήρηση αλλά και αναβάθµιση της ποιότητας των υδάτων είναι απαραίτητη η λήψη µέτρων για τον έλεγχο της ρύπανσης των νερών στην πηγή (αστικά και βιοµηχανικά απόβλητα). Προτείνεται:

α) η ενίσχυση των περιβαλλοντικών ελέγχων,

β) η διατήρηση μητρώου περιβαλλοντικών παραβάσεων με ανάρτηση τους στο διαδίκτυο,

γ) η μείωση του φορολογικού βάρους των φορέων της μεταποίησης που εκσυγχρονίζουν τις περιβαλλοντικές υποδομές τους (διαχείριση λυμάτων και απορριμμάτων) και περιορίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα,

δ) η υποχρεωτική συνάρτηση αναπτυξιακών επιδοτήσεων με την υιοθέτηση τεχνολογιών και τεχνικών για τη μείωση της ρύπανσης στην πηγή.

ε) η ασφάλιση των φορέων έναντι του κινδύνου περιβαλλοντικής ζημίας.

5. Για την εφαρμογή της Οδηγίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, είναι αναγκαία η κατάρτιση μελετών υποβάθρου για την κατάσταση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων για το σύνολο της επικράτειας. Οι μελέτες αυτές θα επιτρέψουν τη σύγκριση της κατάστασης κάθε υδατικού αποδέκτη πριν και μετά την ανθρωπογενή επέμβαση.

6. Προτείνονται επίσης η παύση υδροληψίας με απευθείας άντληση παρά μόνο από προκαθορισμένα και εγκεκριμένα σημεία άντλησης, η δημιουργία υποχρεωτικά στεγανών βόθρων ή δικτύου αποχέτευσης ή και μεταφοράς σε βιολογικούς καθαρισμούς των αστικών αποβλήτων χωριών ή και μικρών πόλεων, έτσι ώστε να καταργηθούν οι απορροφητικοί βόθροι τουλάχιστον στους οικισμούς που άπτονται του ποταμού/λίμνης ή βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη από τα 500m από αυτόν και την απαγόρευση διάτρησης γεωτρήσεων σε απόσταση τουλάχιστον 200m από τον ποταμό/λίμνη με παράλληλη πρόβλεψη για τη στεγάνωση των αδειοδοτημένων αρδευτικών γεωτρήσεων.

Με επτά παρεμβάσεις θα αλλάξει όψη ο Πειραιάς. Οι παρεμβάσεις αυτές συζητήθηκαν σε σύσκεψη με θέμα τα αυξημένα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λιμάνι του Πειραιά . Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος με τη συμμετοχή της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνας Μπιρμπίλη, του Νομάρχη Πειραιά Γιάννη Μίχα, του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του ΟΛΠ Γιώργου Ανωμερίτη και αντιπροσωπείας ακτοπλόων, εκπροσωπούμενων από τον Γενικό Διευθυντή της Ένωσης Επιχειρήσεων Ναυτιλίας κ. Νικόλαο Καβαλλιέρο. Ο Νομάρχης Πειραιά επεσήμανε ότι το πρόβλημα με την ατμοσφαιρική ρύπανση στο λιμάνι του Πειραιά ζητά επιτακτικά λύση, καθώς τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης επιβεβαιώθηκαν με τα πλέον αδιαμφισβήτητα στοιχεία. Για την επίλυση του ανέπτυξε τις προτάσεις στις οποίες έχει καταλήξει η μελέτη, που περιελάμβαναν:

1.Την επεξεργασία μέτρων ελέγχου των εκπομπών από πλοία στο Εθνικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης

2.Τη δημιουργία σταθμού μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λιμάνι του Πειραιά

3.Την επίσπευση των συγκοινωνιακών έργων υποδομής (π.χ. Μέσα Σταθερής Τροχιάς) και των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων για τον περιορισμό των αέριων ρύπων από τον κυκλοφοριακό φόρτο

4.Την αύξηση του πρασίνου στο λιμάνι του Πειραιά με την παράλληλη αξιοποίηση της Λιμενοβιομηχανικής Ζώνης Δραπετσώνας Κερατσινίου.

5.Τη δημιουργία μικτών κλιμακίων ελέγχου ποιότητας καυσίμων τα οποία θα πραγματοποιούν σύμφωνα με τον νόμο, δειγματοληψίες καυσίμων στα πλοία και θα τις στέλνουν για εργαστηριακές αναλύσεις στο Γενικό Χημείο του Κράτους.

6.Τη λήψη ειδικών μέτρων για τα ελλιμενισμένα κάτω των δύο ωρών πλοία που δεν υπόκεινται στον περιορισμό χρήσης καυσίμου με περιεκτικότητα σε θείο έως 0,1 %. Η πρόταση περιλαμβάνει τη διερεύνηση της δυνατότητας χρήσης καυσίμου ντήζελ, αντί για βαρύ πετρέλαιο, στα πλοία των γραμμών Αργοσαρωνικού (ferry boat) κατά την είσοδο και τον απόπλου τους από το λιμάνι και αυτό διότι οι εκπομπές σωματιδίων από βαρύ πετρέλαιο έχουν μάζα μέχρι και 3 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το diesel. Η ρύθμιση αυτή που μπορεί να λυθεί νομοθετικά πρέπει να επεκταθεί και στα λιμάνια των νησιών του Αργοσαρωνικού ώστε να βελτιώσουν την περιβαλλοντική τους εικόνα και την ελκυστικότητά τους, ιδιαίτερα κατά την θερινή περίοδο.

7.Την ηλεκτροδότηση ελλιμενισμένων πλοίων από την ξηρά. Το μέτρο αυτό, θα επιφέρει ριζική βελτίωση της ποιότητα αέρα σε όλους τους ρύπους, πέρα από τα αιωρούμενα σωματίδια (οξείδια αζώτου, πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες, κ.ά.).

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΠ κ. Γιώργος Ανωμερίτης από τη μεριά του, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Πράσινο Λιμάνι που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από τον Σεπτέμβριο από τον ΟΛΠ με τη συνδρομή της Νομαρχίας Πειραιά, ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ανάπτυξη πρασίνου κατόπιν μελέτης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τη δημιουργία και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων για το επιβατικό και το εμπορικό λιμάνι, την ηλεκτροδότηση των ελλιμενισμών πλοίων, πρόγραμμα ανακύκλωσης σκουπιδιών, διαχείριση των slops και κλείσιμο των δύο μόνιμων δεξαμενών στην Ακτή Βασιλειάδη, που όπως αναφέρθηκε αποτελούν πηγή ρύπανσης. Οι ακτοπλόοι στην τοποθέτησή τους υπογράμμισαν ότι λαμβάνονται όλα τα προβλεπόμενα από τον νόμο μέτρα για την χρήση καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, ενώ εκφράστηκαν θετικά έναντι του μέτρου της ηλεκτροδότησης των ελλιμενισμένων πλοίων, προτείνοντας μάλιστα να επεκταθεί πέραν του λιμένος Πειραιώς και σε άλλα μεγάλα λιμάνια της Ελλάδας. Κλείνοντας τη σύσκεψη και υιοθετώντας τις προτάσεις της Νομαρχίας Πειραιά για την εγκατάσταση μόνιμου σταθμού ελέγχου ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λιμάνι του Πειραιά, η Υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη ανέφερε ότι στο σχέδιο για την αναβάθμιση των σταθμών μέτρησης θα δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα στα λιμάνια και στο λιμάνι του Πειραιά θα τοποθετηθεί σταθερός σταθμός μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Επίσης με στόχο την αύξηση του πρασίνου στο λιμάνι που λειτουργεί ως φυσικό φίλτρο συγκράτησης των σωματιδίων, η Υπουργός ενημέρωσε ότι έχει γίνει σχετική προεργασία για τον εντοπισμό κτιρίων γύρω από το λιμάνι που θα μπορούσε να υλοποιηθεί πρόγραμμα πράσινες ταράτσες, ενώ κλείνοντας η Υπουργός ζήτησε εγγράφως τις θέσεις των ακτοπλόων για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λιμάνι του Πειραιά.

Περίπου οκτώ εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων φτάνουν καθημερινά στις θάλασσες από προϊόντα που χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργώντας σοβαρή απειλή για το οικοσύστημα και την υγεία μας. Υπολογίζεται ότι σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο των ωκεανών επιπλέουν περίπου 28.750 κομμάτια πλαστικού. Θύματα των αποβλήτων πέφτουν πολλοί θαλάσσιοι οργανισμοί, ενώ ταυτόχρονα υφίστανται και τις επιπτώσεις της υποβάθμισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος, που προκαλούνται από τη δράση της ύπαρξης απορριμμάτων στον βυθό. Συγκεκριμένα, 700.000 με 1.000.000 θαλασσοπούλια πεθαίνουν κάθε χρόνο, επειδή παγιδεύονται σε πλαστικά απόβλητα ή καταπίνουν διάφορα απόβλητα που βρίσκονται στη θάλασσα. Παράλληλα, οι αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης των υδάτων είναι εξαιρετικά σημαντικές και για την παγκόσμια οικονομία. Σε πολλές περιπτώσεις έχειπαρατηρηθεί μείωση του τουρισμού λόγω της υποβάθμισης των ακτών και των θαλασσών, ενώ υψηλό είναι το κόστος για την αποκατάσταση της ρύπανσης στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον. Σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και WWF Ελλάς δίνουν στη δημοσιότητα μια λίστα των αποβλήτων που απορρίπτονται συχνότερα στη θάλασσα, τη διάρκεια ζωής τους, καθώς και τις επιπτώσεις αυτών στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ανάμεσα στα επικίνδυνα απόβλητα συγκαταλέγονται γυάλινοι λαμπτήρες και μπουκάλια, παντός είδους πλαστικά, μπουκάλια σπρέι και δοχεία απορρυπαντικών. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ένα από τα πιο συχνά απορρίμματα, που βρίσκουμε στις ελληνικές θάλασσες, η πλαστική σακούλα, χρειάζεται για να διασπαστεί έως και 20 χρόνια, ενώ προκαλεί το θάνατο σε θαλάσσια θηλαστικά και χελώνες που την καταπίνουν, καθώς το σχήμα της μοιάζει με αυτό της μέδουσας ή του καλαμαριού.