Παράταση ως τις 10 Μαΐου παίρνει η προθεσμία υπαγωγής αυθαιρέτων στο πληροφοριακό σύστημα. Η πρώτη καταληκτική ημερομηνία ήταν ως τις 8 Απριλίου, ωστόσο με τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος που εντάχθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που ψηφίζεται αύριο Τρίτη 23 Απριλίου, παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία υποβολής στο σύστημα αυθαιρέτων για τη μείωση του σχετικού προστίμου κατά 10%.για Επίσης, με την ίδια ρύθμιση παρέχεται η μείωση του προστίμου κατά 20% για τις περιπτώσεις αυθαιρέτων σε παραδοσιακούς οικισμούς και προστατευόμενες περιοχές, με καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής τις 8.11.2019.

Ηλεκτρονική πλατφόρμα θα επιτρέπει στους φορείς του δημοσίου, τους μηχανικούς ή άλλους ενδιαφερόμενους ιδιώτες, να πληροφορούνται με «ένα κλικ» τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης για κάθε ακίνητο και γενικότερα τα δημόσια γεωχωρικά δεδομένα της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας, που προσδιορίζουν το καθεστώς ιδιοκτησίας, δόμησης, εκμετάλλευσης ή και προστασίας της ακίνητης περιουσίας.

Επιπλέον, τίθεται σε λειτουργία το ηλεκτρονικό σύστημα «e-Πολεοδομία ΙΙΙ», το οποίο σκοπό έχει να προσφέρει άμεση, σφαιρική και απολύτως έγκυρη ενημέρωση για τα πολεοδομικά δεδομένα κάθε σημείου της επικράτειας, σε δημόσια διοίκηση, πολίτες και επιχειρήσεις.

Πώς  λειτουργεί το σύστημα «e-Άδειες»;

Το σύστημα θα δέχεται αιτήσεις και όλα τα απαιτούμενα συνοδευτικά δικαιολογητικά και μελέτες.Η αίτηση θα εισάγεται για έλεγχο στην αρμόδια υπηρεσία δόμησης.Όλη η διαδικασία ελέγχου, το ιστορικό των μεταβολών και ο φάκελος θα τηρούνται ηλεκτρονικά και θα είναι διαθέσιμα στον μηχανικό, στον ιδιοκτήτη, στην αρμόδια υπηρεσία δόμησης και στο Υπουργείο Περιβάλλοντoς.

Σε ορισμένες περιπτώσεις θα γίνεται διαβίβαση στοιχείων σε απάντηση αιτημάτων από άλλες υπηρεσίες, εκτός της πολεοδομίας, για την παράλληλη αναζήτηση πρόσθετων εγκρίσεων.

Ηλεκτρονικά θα προσδιορίζεται και ο ελεγκτής δόμησης, προκειμένου να κάνει τις προβλεπόμενες αυτοψίες κατά τη διάρκεια ανέγερσης μιας οικοδομής.

Ποιες άδειες θα γίνονται ηλεκτρονικά;

α) «Οικοδομική άδεια», που αφορά την ανέγερση νέας οικοδομής ή προσθήκης, εργασίες κατασκευής περιτοιχίσεων ή περιφράξεων, βόθρων, υπογείων δεξαμενών νερού, εκσκαφών και επιχώσεων. Επίσης η άδεια κατεδάφισης, αλλαγής χρήσης, διαμορφώσεων, επισκευής, διασκευής, ενισχύσεων.

β) «Έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας» που αφορά: εξωτερικούς χρωματισμούς, αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων, επισκευή επιχρισμάτων ή όψεων με χρήση ικριωμάτων, επένδυση όψεων και αντικατάσταση υαλοπετασμάτων με χρήση ικριωμάτων, κατασκευή πέργκολας επιφάνειας άνω των πενήντα (50) τ.μ., τοποθέτηση ασκεπούς δεξαμενής νερού ή πισίνας, μέγιστης επιφάνειας πενήντα (50) τ.μ.,, εσωτερικές διαρρυθμίσεις, τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης, συντήρηση και επισκευή στεγών με χρήση ικριωμάτων, απλή περιτοίχιση από λιθοδομή, περίφραξη με συρματόπλεγμα, κατασκευή ο λιθόκτιστης αποθήκης, κατασκευή τζακιών, ανακατασκευή στέγης κ.ά.

γ) «Προέγκριση οικοδομικής άδειας» με την οποία πιστοποιεί η πολεοδομία αν ένα οικόπεδο κτίζεται και ποια είναι η επιτρεπόμενη δόμηση, κάλυψη και το ύψος του κτιρίου. Η προέγκριση κατοχυρώνει τον ιδιοκτήτη για ένα χρόνο, προκειμένου να ετοιμάσει τον πλήρη φάκελλο προκειμένου να εκδοθεί η άδεια. δ) «Γνωστοποίηση εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών», με την οποία ενημερώνει ο ιδιοκτήτης την πολεοδομία ότι προτίθεται να προβεί σε πρόσθετες εργασίες, που επιτρέπονται από τις πολεοδομικές διατάξεις αλλά εκτελούνται με δική του ευθύνη καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας.

Για τις πρόσθετες αυτές εργασίες, ο ιδιοκτήτης αναλαμβάνει με δική του ευθύνη την υποχρέωση να υποβάλει αίτηση για έκδοση άδειας αναθεώρησης, εντός δύο (2) μηνών.

ε) «Έγκριση εκτέλεσης εργασιών», για: 1) κατεδάφιση επικίνδυνων κατασκευήν ή ετοιμόρροπα 2) εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας, σε κτίριο ή κατασκευές που έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνες, 3) κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έχουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες.

στ) «Έγκριση εργασιών αποπεράτωσης αυθαίρετης κατασκευής», που ταχτοποιήθηκαν με νόμο περί αυθαιρέτων. ζ) «Άδεια αναθεώρησης», όταν κατά τη διάρκεια του χρόνου ισχύος της οικοδομικής αδείας, έχουμε την τροποποίηση μελετών της, ή όταν αιτείται παράταση της ισχύος της. η) «Ενημέρωση του φακέλου της οικοδομικής άδειας» όταν γίνονται τροποποιήσεις μελετών, που δεν αλλάζουν όμως το διάγραμμα δόμησης.

Ποια θα είναι η νέα διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας;

Κατά την ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας, ο μηχανικός θα επιλέγει την αρμόδια Υπηρεσία για την έκδοση της Άδειας (πολεοδομία) και θα υποβάλει ηλεκτρονικά τα παρακάτω έγγραφα / μελέτες.

ΒΗΜΑ 1Ο:

Υποβολή δικαιολογητικών

α) αίτηση έκδοσης οικοδομικής άδειας

β) υπεύθυνη δήλωση του κυρίου του έργου, για την ανάθεση εκπόνησης των απαιτούμων μελετών και επιβλέψεων στους αρμόδιους μηχανικούς .

γ) τα στοιχεία του ακινήτου και τα γεωχωρικά δεδομένα για τον εντοπισμό του ακινήτου στο χάρτη του κτηματολογίου

δ) τα στοιχεία του κυρίου του έργου

ε) τα έγγραφα και τις μελέτες που ο νόμος ορίζει όπως: Εγκρίσεις υπηρεσιών, τίτλους ιδιοκτησίας, Οικ. Άδειες υφιστάμενων κτισμάτων, τοπογραφική, αρχιτεκτονική, στατική, Η.Μ. μελέτη, πυροπροστασία κ.α μελέτες καθώς και τα αποδεικτικά κατάθεσης των αμοιβών των μηχανικών και εισφορών του ιδιοκτήτη του έργου υπέρ του Δημοσίου, ΕΦΚΑ και Δήμου.

ΒΗΜΑ 2Ο:

Ελεγχος των στοιχείων της οικοδομικής άδειας από την ΥΔΟΜ ( Πολεοδομία)

Ο τρόπος ελέγχου και έκδοσης της οικοδομικής άδειας είναι διαφορετικός ανάλογα με την περιοχή, τη θέση, το μέγεθος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κτιρίου. Προβλέπονται τρεις κατηγορίες:

Κατηγορία 1: Αφορά κατοικίες άνω των 2.000 τ.μ., ειδικό κτίριο (λ.χ. σχολείο) εντός σχεδίου άνω των 1.000 τ.μ., κατοικία σε εκτός σχεδίου μη κτηματογραφούμενη περιοχή ή σε μη άρτιο κατά τον κανόνα γήπεδο, προσθήκη άνω του 50%, κατασκευές σε διατηρητέα ή μνημεία, κατασκευές σε επαφή με ρέματα, γραμμή αιγιαλού.

Κατηγορία 2: Αφορά κτίρια εντός οικισμού προ του 1923, νομιμοποίηση κτιρίων ή εργασίες σε οικόπεδα όπου προβλέπεται αυτοψία από την πολεοδομία.

Κατηγορία 3: Αφορά κατοικία έως 2.000 τ.μ. και ειδικά κτίρια έως 1.000 τ.μ., κατοικία σε εκτός σχεδίου κτηματογραφημένη περιοχή, προσθήκη σε νόμιμη κατοικία έως 50%, πισίνα, αλλαγή διαρρύθμισης, αλλαγή χρήσης, τοίχοι αντιστήριξης, περιτοιχίσεις και περιφράξεις, τοποθέτηση υπόγειων και προκατασκευασμένων δεξαμενών ύδατος, καθώς και δεξαμενών λυμάτων

Για την Κατηγορία 3, οι άδειες εκδίδονται αυτόματα μετά την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις μελέτες. Στις περιπτώσεις που η αίτηση αφορά έκδοση άδειας κατηγορίας 1 ή 2 οι αρμόδιοι υπάλληλοι της πολεοδομίας ελέγχουν το τοπογραφικό, το διάγραμμα κάλυψης και τις εισφορές – κρατήσεις του έργου.

ΒΗΜΑ 3Ο:

Έκδοση οικοδομικής άδειας από την ΥΔΟΜ ( Πολεοδομία)

Μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων ελέγχου από τους αρμόδιους υπαλλήλους, εκδίδεται η άδεια από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό της αρμόδιας υπηρεσίας λαμβάνοντας μοναδικό αριθμό από το πληροφοριακό σύστημα και αναρτάται στο Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

Στη συνέχεια αναρτάται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του εντύπου της οικοδομικής άδειας, καθώς και του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης αυτής.

Ως ημέρα «απελευθέρωσης» των πολιτών από την πολεοδομία παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό για την έναρξη του πληροφοριακού συστήματος e-Αδειες. Με το νέο σύστημα η υποβολή και η έκδοση οικοδομικής άδειας θα γίνονται ηλεκτρονικά. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που άργησε πολλά χρόνια, συντηρώντας τη γραφειοκρατία και τη δυνατότητα διαφθοράς. Πάντως, ήδη από χθες ξεκίνησε με επιτυχία η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων, καθώς μέσα στις πρώτες ώρες λειτουργίας (09.00-11.30) κατατέθηκαν 292 αιτήματα έκδοσης οικοδομικών αδειών, σε διάφορες κατηγορίες, όπως είπε ο κ. Στασινός. «Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική ήμερα, καθώς οι πολίτες δεν θα ξαναδούν την πολεοδομία τα επόμενα χρόνια», είπε ο κ. Σταθάκης, σημειώνοντας πως ο νόμος για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος (4495/2017) ψηφίστηκε από ευρεία πλειοψηφία και άρα «έχει διαμορφωθεί πολιτικά ένα πλαίσιο πολύ ισχυρό, προκειμένου να προχωρήσουμε με αποφασιστικά βήματα και σε πλήρη ρήξη με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν». Βασική τομή του νόμου είναι «ο διαχωρισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας από τη διαδικασία ελέγχου των αυθαιρεσιών, με τον έλεγχο να περνάει στα τοπικά και περιφερειακά παρατηρητήρια». Ο νόμος 4495/2017 χωρίζει τα κτίρια σε τρεις κατηγορίες. Οι κατοικίες αποτελούν την κατηγορία 3, όπου η χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας είναι υποχρεωτική και η έκδοση της άδειας θα γίνεται σχεδόν αυτόματα, αμέσως μετά την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου από τον μηχανικό. Για τις δύο άλλες κατηγορίες (βιομηχανικά, τουριστικά, διατηρητέα ή ειδικά κτίρια) υπάρχει δυνατότητα παράλληλης χρήσης του συστήματος μέχρι τέλη Νοεμβρίου, προκειμένου να προλάβουν οι πολεοδομίες να κλείσουν τους φακέλους που έχουν συσσωρευθεί. Από 1η Δεκεμβρίου θα είναι υποχρεωτική η ηλεκτρονική έκδοση για όλες τις άδειες. Ο κ. Σταθάκης ανακοίνωσε πως στις αρχές του 2019 θα ξεκινήσει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την αυθαίρετη δόμηση. «Οτιδήποτε σχετικό με ένα αυθαίρετο κτίσμα ή μια αυθαίρετη παράβαση, θα αποτυπώνεται ηλεκτρονικά καθ’ όλη τη διαδικασία και θα ακολουθεί την ίδια οδό διαφάνειας», είπε ο υπουργός, ο οποίος ευχαρίστησε το ΤΕΕ για την εξαίρετη συνεργασία. Από την πλευρά του, ο κ. Στασινός επισήμανε την ανάγκη να ολοκληρωθούν τα ψηφιακά συστήματα σε όλο το φάσμα των αδειοδοτήσεων, με την υλοποίηση της πρότασης του ΤΕΕ για τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη με όλα τα αναγκαία γεωχωρικά δεδομένα.

Έως την Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018 παρατείνεται η πρώτη φάση υπαγωγής αυθαιρέτων στο πλαίσιο του νόμου 4495/2017, κατά την οποία τα πρόστιμα είναι μειωμένα κατά 20%. Η παράταση της προθεσμίας δίδεται λόγω τεχνικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και μετά από αιτήματα φορέων του κλάδου. Θα ακολουθήσει σχετική απόφαση, σε νομοθετική ρύθμιση.Τα δύο επόμενα εξάμηνα, ώς τον Απρίλιο του 2020, θα γίνονται δεκτές αιτήσεις, αλλά με προσαύξηση του προστίμου κατά 10% έως και 20%, ανάλογα με τον χρόνο υποβολής. Να σημειωθεί ότι για να ενταχθεί ένα αυθαίρετο στις ελκυστικές εκπτώσεις αρκεί ο ιδιοκτήτης του να πληρώσει το παράβολο των 250 ευρώ, που είναι μειωμένο κατά 50% σε σχέση με αυτό που ίσχυε με τους προηγούμενους νόμους. Το νέο θεσμικό πλαίσιο φαίνεται πως είναι πιο εύκολο, αφού σε σύνολο 244.735 αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για πάνω από 44 χιλιάδες και από αυτές έχουν κλείσει σχεδόν 15 χιλιάδες.Από τα στοιχεία που έδωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο προκύπτει ότι τα αυθαίρετα είναι χρυσοφόρα «φλέβα». Από το 2011 ώς το τέλος Σεπτεμβρίου ’18, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του έχουν δηλωθεί 1,073 εκατ. αυθαίρετα, πέρα από τις 800.000 παρανομιών σε ημιυπαίθριους και άλλους χώρους που έχουν κατασκευαστεί μέσα στο νόμιμο περίγραμμα μιας οικοδομής. Εχουν επίσης μπει στα δημόσια ταμεία από παράβολα και πρόστιμα πάνω από 2,16 δισ. ευρώ! Το ποσό πλησιάζει τα προβλεπόμενα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ για το 2019. Εχει όμως ενδιαφέρον και η «ακτινογραφία» των αυθαιρέτων, αφού από τα στοιχεία του ΤΕΕ αποκαλύπτεται ότι οι περισσότερες πολεοδομικές παρανομίες αφορούν ακίνητα που κατασκευάστηκαν με νόμιμη άδεια και σε εντός σχεδίου περιοχές