Οι νέες τιμές εφορίας των ακινήτων θα επηρεάσουν περίπου 20 φόρους και τέλη, μεταξύ των οποίων είναι και ο ΕΝΦΙΑ. Οι συγκεκριμένοι θα αυξομειωθούν ανάλογα με τις μεταβολές των αξιών, αλλά και ανάλογα με τις αλλαγές που θα επέλθουν στις κλίμακες φόρων και τελών. Οι περιοχές Σύμφωνα με στοιχεία , ενώ το 2007 οι πραγματικές τιμές ήταν κατά μέσον όρο 32% υψηλότερες από τις αντικειμενικές, σήμερα οι διαφορές έχουν περιοριστεί σημαντικά. Ομως παραμένουν σημαντικές αποκλίσεις είτε προς τα πάνω είτε προς κάτω σε πολλές περιοχές. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για 20 περιοχές που έχει καταγράψει η Eurobank property services και η σύγκριση με τις τιμές της Εφορίας. Για παράδειγμα, στην Καλλιθέα ακίνητα ηλικίας έως 10 ετών πωλούνται, σύμφωνα με τις συναλλαγές που έχει καταγράψει η Eurobank Property Services, από 1.250 έως 1.850 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Σήμερα οι τιμές ζώνης της Εφορίας ανέρχονται από 1.000 έως 1.800 ευρώ. Αρα οι διαφορές εντοπίζονται στις ζώνες με χαμηλή αξία από ό,τι στις λεγόμενες ακριβές περιοχές του συγκεκριμένου δήμου. Ομως, αν κάποιος αναζητήσει ακίνητα ηλικίας άνω των 10 ετών, τότε θα διαπιστώσει ότι οι πραγματικές τιμές σημειώνουν σημαντική μείωση. Στην περιοχή του Ζωγράφου, ακίνητα ηλικίας έως 10 ετών πωλούνται από 1.700 έως 2.300 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, τη στιγμή που οι τιμές της Εφορίας διαμορφώνονται πολύ χαμηλότερα (από 1.200 έως 1.450 ευρώ). Αντίθετα, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου οι τιμές πώλησης ακινήτων έως 10 ετών διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα (από 3.000 έως 3.600 ευρώ ανά τετραγωνικό), οι τιμές της Εφορίας είναι υψηλότερες, ειδικά αν πρόκειται για την 1η ζώνη (4.600 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο)

Στην έκδοση της ταυτότητας κτιρίου θα πρέπει να προχωρούν εφεξής όσοι πωλούν το ακίνητό τους, σε μία ακόμα κίνηση της κυβέρνησης για την επιβολή περισσότερης γραφειοκρατίας στις μεταβιβάσεις. Η ταυτότητα κτιρίου εισάγεται με το νομοσχέδιο για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, που ξεκίνησε να ισχύει μετά και τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η ταυτότητα αυτή περιλαμβάνει όλα τα πιστοποιητικά και τα έγγραφα που καλούνται και σήμερα να διαθέτουν οι πωλητές ακινήτων, όπως π.χ. το ενεργειακό πιστοποιητικό, προκειμένου να ολοκληρωθεί μια μεταβίβαση, αλλά σε αυτά προσθέτει και ορισμένα ακόμα, όπως, για παράδειγμα, την οικοδομική άδεια και τα σχέδια αυτής, με θεώρηση από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία και το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής (εφόσον υπάρχει). Επίσης, εφόσον το ακίνητο έχει τακτοποιηθεί πολεοδομικά, ζητούνται οι δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής κυρώσεων, τα σχέδια κατόψεων, το δελτίο δομικής τρωτότητας και η μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται. Σύμφωνα με μηχανικούς, το κόστος για τη συμπλήρωση της ταυτότητας κτιρίου και έκδοσης του σχετικού πιστοποιητικού πληρότητας εκτιμάται ότι θα εκκινεί από περίπου 500 ευρώ και πιθανώς να πολλαπλασιάζεται ξεπερνώντας τα 1.000 ευρώ, εφόσον το ακίνητο φέρει κάποια πολεοδομική παράβαση που να χρήζει τακτοποίησης. Πέραν των μεταβιβάσεων, αλλαγές έχουν γίνει και στις ενοικιάσεις ακινήτων. Ειδικότερα, αν και τελικά δεν επιβλήθηκε η υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού για τη μη ύπαρξη αυθαιρεσιών στα προς εκμίσθωση ακίνητα, εισήχθη η πρόβλεψη ότι «δεν επιτρέπεται η μίσθωση και παραχώρηση ακινήτων στα οποία έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης». Επί της ουσίας, με τον τρόπο αυτόν, οι ιδιοκτήτες θα καθίστανται υπεύθυνοι για τυχόν αυθαιρεσίες που ανακύψουν. Με τη διάταξη αυτή, επιχειρείται να παρασχεθεί κίνητρο, προκειμένου να προβούν σε τακτοποίηση του ακινήτου τους πριν προχωρήσουν σε κάποια νέα μίσθωση. Παράλληλα, με τη διατύπωση που έχει γίνει ουσιαστικά γίνεται σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στα νέα μισθωτήρια συμβόλαια και στα υφιστάμενα ή στις ανανεώσεις αυτών.

Επιστολή στους αρμόδιους υπουργούς Σταύρο Κοντονή και Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον διοικητή της ΑΑΔΕ Γεώργιο Πιτσιλή στέλνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φοροτεχνικών Ελεύθερων Επαγγελματιών. Θέμα της επιστολής της ΠΟΦΕΕ είναι τα προβλήματα με το ανέκκλητο στις δηλώσεις Ε9. Οπως αναφέρει, η Π.Ο.Φ.Ε.Ε. στα επαναλαμβανόμενα αιτήματά της για μεταφορά των καταληκτικών ημερομηνιών του Ν.4446/2016 έχει θέσει και το θέμα του ανέκκλητου των δηλώσεων, όμως δεν είναι λίγα τα προβλήματα που φτάνουν στα γραφεία μας από όλη την Ελλάδα. Ένα από αυτά είναι το μείζον ζήτημα που έχει δημιουργηθεί με την υποβολή των τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 σύμφωνα με τον Ν.4446/2016, καθώς εάν από λάθος αναγραφούν (διορθωθούν) κάποια στοιχεία που αυξάνουν τη φορολογητέα αξία των ακινήτων, δεν είναι δυνατή καμία διόρθωση ή ανάκληση των δεδομένων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό έχουν προκύψει περιπτώσεις φορολογουμένων και επιχειρήσεων, που είναι αντιμέτωποι με ιδιαίτερα αυξημένο ΕΝΦΙΑ, καθώς είναι αδύνατη η διόρθωση λανθασμένων στοιχείων στις τροποποιητικές δηλώσεις Ε9, με αποτέλεσμα να χρειάζεται δεύτερη αναγραφή με τα σωστά στοιχεία για να γίνουν συμβόλαια (καθόσον δεν μπορεί να διαγραφεί το ακίνητο), καταλήγοντας σε καταβολή ΕΝΦΙΑ εις διπλούν. Είναι ανάγκη, έστω και μεταγενέστερα, να δοθεί λύση είτε νομοθετικά είτε με Υπουργική απόφαση, διότι αφορούν ανθρώπινα λάθη με πολύ άδικο αποτέλεσμα. Ενδεικτικά σας παραθέτουμε σχετική επιστολή λογιστή-φοροτεχνικού, η οποία απευθύνεται στο Υπουργείο Οικονομικών και καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος, που μας κοινοποιήθηκε: «Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Σύμφωνα με το νόμο 4446/2016 και το άρθρο 61, “φόροι, τέλη, εισφορές και λοιπά ποσά που καταβάλλονται δυνάμει δηλώσεων που υποβάλλονται κατά τις διατάξεις των προηγούμενων άρθρων δεν επιστρέφονται και οι σχετικές δηλώσεις δεν ανακαλούνται”. Στη συνέχεια με την ΠΟΛ. 1115/26-07-2017, όπου δόθηκαν οδηγίες από την ΑΑΔΕ επί των άρθρων 57-61 του νόμου 4446/2016 επισημαίνεται ότι “στην περίπτωση υποβολής νέας δήλωσης μετά από υποβολή δήλωσης που έχει ήδη υπαχθεί στις διατάξεις των άρθρων 57 έως και 60 του ν. 4446/2016, ως προς τα δηλωθέντα με τη δήλωση αυτή, δεν επιτρέπεται στο μέλλον η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης με την οποία ανακαλείται η υποβληθείσα με τις ευεργετικές διατάξεις του ν. 4446/2016 δήλωση ή μειώνεται η φορολογητέα ύλη ή η αξία των δηλωθέντων”. Ως αποτέλεσμα, ανθρώπινα λάθη κατά την υποβολή των δηλώσεων από λογιστές ή συμβολαιογράφους (π.χ. λάθος όροφος, λάθος τετραγωνικά μέτρα κ.λπ.), να μην μπορούν να διορθωθούν, να καταλογίζονται φόροι που δεν αναλογούν στους φορολογούμενους και να μην αποτυπώνεται ορθά η περιουσιακή τους κατάσταση, δημιουργώντας πρόβλημα και ανακολουθίες και στα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ σε μελλοντικές μεταβιβάσεις. Επειδή πιστεύουμε ότι η πρόθεση του νομοθέτη δεν ήταν να τιμωρήσει το ανθρώπινο λάθος, αλλά να προστατέψει τον κρατικό προϋπολογισμό από υπαναχωρήσεις και αιτήματα επιστροφών φόρων, παρακαλούμε ενόψει της τροπολογίας που προτίθεστε να ψηφίσετε στη Βουλή, όπως δώσετε τη δυνατότητα να υποβληθούν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9, ακόμα και στην περίπτωση που μειώνεται η φορολογητέα ύλη ή η αξία των δηλωθέντων ακίνητων, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων. Σε περίπτωση δε, που η μείωση του ΕΝΦΙΑ υπερβαίνει τα 300€, η δήλωση θα οδηγείται, όπως προβλέπεται για έλεγχο στις Δ.Ο.Υ., όποτε και θα καλείται ο φορολογούμενος να αποδείξει ότι πρόκειται για λάθος. Η ανωτέρω πρόταση θεωρούμε ότι κινείται μέσα στο πνεύμα του νόμου, καθώς δεν ζητάμε να ανακαλέσουμε αλλά να τροποποιήσουμε τις ανωτέρω δηλώσεις, ούτε να επιστραφούν ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί, αλλά να μειωθούν τα βεβαιωθέντα, κρίνουμε δε απαραίτητο να διευκρινιστεί νομοθετικά, προκειμένου να μη χωρά περιθώριο παρερμηνείας». Κατόπιν τούτου σας ζητούμε να μεριμνήσετε για τη διευθέτηση του συγκεκριμένου προβλήματος που έχει προκύψει στις τροποποιητικές δηλώσεις Ε9. Θεωρούμε ότι το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο και δεν περιορίζεται μόνο στο Ε9 αλλά σε όλες τις περιπτώσεις δηλώσεων που αφορούν τον συγκεκριμένο νόμο και αναμένουμε τη δίκαιη λύση από την πλευρά σας», καταλήγει η επιστολή.

Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν βάλει τις μηχανές στο φουλ προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αλλαγής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων έως το τέλος του έτους, ώστε ο νέος ΕΝΦΙΑ του 2018 να υπολογιστεί με τις νέες τιμές, οι οποίες θα προσεγγίσουν τις αξίες της αγοράς. Ωστόσο, αρμόδια στελέχη εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν θα καταστεί εφικτή η αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών, έως τον Δεκέμβριο, λόγω του μεγάλου όγκου δουλειάς που απαιτείται αλλά και των δυσκολιών που έχει το εγχείρημα δεδομένου ότι σε πολλές περιοχές είναι αδύνατος ο προσδιορισμός των εμπορικών τιμών, αφού δεν υπάρχουν καθόλου αγοραπωλησίες ακινήτων. Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται, οι νέες τιμές να ισχύσουν από την άνοιξη. Επισήμως πάντως, ολόκληρος ο μηχανισμός του ΥΠΟΙΚ εργάζεται με την προοπτική οι νέες τιμές να είναι έτοιμες στα τέλη Δεκεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση και το 2018 ο εισπρακτικός στόχος από τον ΕΝΦΙΑ δεν πρόκειται να αλλάξει, αφού θα παραμείνει βάσει μνημονιακών επιταγών στα 2,65 δισ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι οι επικείμενες αλλαγές των αντικειμενικών αξιών θα φέρουν ανατροπές και στον τρόπο υπολογισμού του φόρου, αφού εξετάζεται όπως επιβάλλεται στην οικογενειακή περιουσία και όχι ατομικά, αλλά και να αλλάξουν οι συντελεστές υπολογισμού και να θεσπιστεί αφορολόγητο όριο. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους τα στελέχη του υπουργείου, αλλά και τις εκτιμήσεις παραγόντων της κτηματαγοράς, εκεί όπου σήμερα οι ελάχιστες τιμές δεν ξεπερνούν τα 600 και τα 700 ευρώ θα εκτοξευτούν στα 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό. Το έργο επομένως των 75 επιτροπών που θα συσταθούν και θα εισηγηθούν τις νέες τιμές σε κάθε περίπτωση είναι δύσκολο, καθώς θα πρέπει να κρατηθούν «ισορροπίες» στην αγορά ώστε να αποφευχθούν στρεβλώσεις κατά τον υπολογισμό του νέου ΕΝΦΙΑ.Το σύστημα αυτό τροφοδοτείται από τα δεδομένα των πράξεων στα συμβολαιογραφεία, από τα στοιχεία των τραπεζών που στηρίζονται σε φυσικές εκτιμήσεις των ακινήτων και από τα μισθωτήρια συμβόλαια. Από τις πρώτες εκτιμήσεις πάντως προκύπτει ότι στα αστικά κέντρα είναι δεδομένο ότι θα έχουμε μειώσεις της τάξης του 25%-30%, ενώ υπάρχουν περιοχές στην επαρχία όπου οι αντικειμενικές θα αναπροσαρμοστούν προς τα πάνω, αφού πλέον οι εμπορικές αξίες υπερβαίνουν τις αντικειμενικές, έστω και έπειτα από 8 χρόνια κρίσης. Αυτός άλλωστε θα είναι και ένας από τους λόγους ύπαρξης της ειδικής επιτροπής που θα έχει εποπτικό ρόλο, ώστε να μην παρουσιαστούν «λάθη» μικροπολιτικής φύσης. Συγκεκριμένα, η επιτροπή θα παρεμβαίνει όταν διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις στις τιμές που δίνουν οι τοπικές επιτροπές σε σχέση με αυτές που θα προκύπτουν από ειδικό αλγόριθμο, που θα λαμβάνεται επίσης υπ’ όψιν για τον προσδιορισμό των τιμών. Όσον αφορά τη συντονιστική επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών, ολοκληρώνει τις δοκιμές για την οριστικοποίηση του στατιστικού υποδείγματος για τον αλγόριθμο που θα μετατρέπει δεδομένα της αγοράς ακινήτων σε τιμές ζώνης.