Στη «φάκα» των ελεγκτικών μηχανισμών απειλούνται, πλέον, να πιαστούν όσοι δεν έχουν δηλώσει στο Ε9 της εφορίας τα ακίνητά τους ή τα εμφανίζουν με μικρότερο εμβαδόν.

Η «παγίδα» αφορά όσους πέρασαν τα ακίνητά τους στο Εθνικό Κτηματολόγιο, το οποίο, ωστόσο, στο άμεσο διάστημα θα διασυνδεθεί πλήρως με το Taxisnet.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Εθνος», με τη διασύνδεση των δυο βάσεων δεδομένων οι ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής ∆ηµοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) θα αποκτήσουν πρόσβαση στο Κτηματολόγιο και θα μπορούν να κάνουν ταχύτατα τις σχετικές διασταυρώσεις.

Παρότι αφορά μικρότερο αριθμό περιπτώσεων, οι υπεύθυνοι του Εθνικού Κτηματολόγιου εκτιμούν ότι υπάρχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα που ενώ έχουν δηλώσει τα ακίνητα στην εφορία, τα έχουν «εξαφανίσει» από το Κτηματολόγιο.

Η διασταύρωση των στοιχείων, μέσω της διασύνδεσης των Taxisnet και Κτηματολογίου, εκτιμάται ότι θα αποκαλύψει με αυτόν τον τρόπο περιπτώσεις καταπατήσεων δημοσίων εκτάσεων.

Οπως αναφέρει το δημοσίευμα του «Εθνους», στο επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑ∆Ε γίνεται ξεκάθαρη αναφορά στην «ανάπτυξη διαλειτουργικών εφαρµογών µε την Κτηµατολόγιο ΑΕ» (και πλέον Ελληνικό Κτηµατολόγιο), µε προοπτική µάλιστα να έχει ολοκληρωθεί έως τις 30/6/2019.

Αναφερόµενος χθες στις δηλώσεις Ε9, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος ∆ηµαράς, κατά τη διάρκεια ενηµέρωσης ύστερα από την περιήγησή του στο Κεντρικό Γραφείο Κτηµατογράφησης στο Γαλάτσι, σηµείωσε πως το Ε9 θα πρέπει να προσκοµίζεται (µαζί µε άλλα έγγραφα) σε περίπτωση χρησικτησίας, ενώ «υπάρχει συνεργασία µε το υπουργείο Οικονοµικών ώστε να δίνεται η δυνατότητα ψηφιακής υπενθύµισης και ενηµέρωσης των πολιτών µέσω της Γενικής Γραµµατείας Πληροφοριακών Συστηµάτων» στην περίπτωση που εντοπιστούν ιδιοκτήτες που… ξέχασαν να εγγράψουν στο Κτηµατολόγιο ακίνητα που έχουν δηλώσει στο Ε9.

Κατά το ίδιο δημοσίευμα, τέτοιες διασταυρώσεις γίνονται ήδη στους δήµους Φιλοθέης και Μεσσήνης.

Να σηµειωθεί ότι µε την ολοκλήρωση των οριστικών εγγραφών στο Κτηµατολόγιο θα υπάρχει ένα και µοναδικό αναγνωριστικό για όλα τα ακίνητα, ο ΚΑΕΚ (Κωδικός Αριθµός Εθνικού Κτηµατολογίου). Αυτό που επισηµαίνεται σε όλους τους τόνους είναι ότι εάν κάποιο ακίνητο δεν δηλωθεί στο Κτηµατολόγιο, δεν θα µπορεί ούτε να µεταβιβαστεί ούτε να πουληθεί.

Η ενίσχυση της προσέλευσης του κοινού αποτελεί και τη βασική αιτία των συνεχών παρατάσεων που δίνονται στις αρχικές προθεσµίες υποβολής δηλώσεων από τη διοίκηση του φορέα.

Οπως µάλιστα επεσήµανε ο πρόεδρός του, Βύρων Νάκος, εκτός από τις παρατάσεις τριών µηνών στους κατοίκους εσωτερικού που επεκτείνουν τη συνολική προθεσµία στο 6µηνο, αναµένεται να δοθούν τρίµηνες παρατάσεις και στην προθεσµία για τους κατοίκους εξωτερικού, ώστε η διάρκειά της να φτάσει στους εννέα µήνες.

Επιπλέον -αν και δεν συνιστάται- δεκτές γίνονται και εκπρόθεσµες δηλώσεις έως την ανάρτηση των κτηµατολογικών διαγραµµάτων, χωρίς επιπτώσεις για τους ιδιοκτήτες, δεδοµένου ότι δεν έχει ενεργοποιηθεί η πρόβλεψη είσπραξης προστίµων.

Η τέταρτη και τελευταία γενιά κτηµατογράφησης, σύμφωνα με το «Εθνος», αφορά σε περίπου 16,5 εκατοµµύρια δικαιώµατα, εκ των οποίων τα 2/3 είναι σε αγροτικές περιοχές.

Επί της ουσίας, αυτήν τη στιγµή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για το 60% των δικαιωµάτων της χώρας και µε την ολοκλήρωση της διαδικασίας, τον Ιούνιο του 2021, θα είναι καταγεγραµµένο και σε λειτουργία το 91% των δικαιωµάτων ιδιοκτησιών της χώρας.

Τα επόµενα στάδια κτηµατογράφησης θα αφορούν τα νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Ιθάκη), τη ∆υτική Αττική και τα νησιά Σπέτσες, Υδρα, Πόρο, Κύθηρα και Αντικύθηρα, αλλά και τη Λήµνο και τη Λέσβο.

Η μείωση 10% μεσοσταθμικά που θα ισχύσει στον φετινό ΕΝΦΙΑ δεν θα αγγίξει καθόλου όσους έχουν στην κατοχή τους μεσαία περιουσία. Ειδικά οι περίπου 450.000 φορολογούμενοι με ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ για άλλη μια χρονιά θα πληρώσουν πάνω από 1 δισ. ευρώ για τα ακίνητά τους ή το 40% του ΕΝΦΙΑ που βεβαιώνεται.

Όμως, ακόμα και για τους περισσότερους μικροϊδιοκτήτες η έκπτωση θα είναι της τάξης των 20, 30 και 50 ευρώ.

Το οικονομικό επιτελείο, , φαίνεται να έχει αποφασίσει ο φόρος ακινήτων να υπολογιστεί φέτος με βάση τις τιμές ζώνης που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2019.

Με τα νέα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, τα οποία πολύ πιθανόν να έρθουν στα τέλη Ιουλίου:

Όσοι έχουν ακίνητη περιουσία η συνολική αξία της οποίας δεν υπερβαίνει τα 60.000 ευρώ θα δουν τον φόρο να είναι μειωμένος κατά 30% σε σχέση με το ποσό του πλήρωσαν το 2018. Το ετήσιο όφελος θα είναι μόλις 55 ευρώ κατά μέσο όρο ή σχεδόν 5 ευρώ τον μήνα. Στην κατηγορία αυτή βρίσκονται περίπου 3,5 εκατ. άτομα από το σύνολο των 5,88 εκατ. που πληρώνουν όμως το 23,5% του συνολικού φόρου που βεβαιώνεται.

Για περίπου 1 εκατομμύριο φορολογουμένους που κατέχουν ακίνητη περιουσία μικρής αξίας, από 60.001 έως και 100.000 ευρώ, η μέση ετήσια κατά κεφαλήν ελάφρυνση ανέρχεται σε 80 ευρώ. Δηλαδή, καθένας από τους φορολογουμένους αυτούς θα έχει κατά μέσο όρο ελάφρυνση περίπου 7 ευρώ τον μήνα.

Οι 588.000 φορολογούμενοι με ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας από 100.000 έως 150.000 ευρώ θα δουν μια μέση φοροελάφρυνση 57 ευρώ τον χρόνο ή σχεδόν 5 ευρώ τον μήνα.

Για 280.000 φορολογουμένους που διαθέτουν ακίνητα αξίας από 150.000 έως 200.000 ευρώ η μέση φοροελάφρυνση θα ανέλθει μόλις σε 21,40 ευρώ τον χρόνο ή 1,78 ευρώ τον μήνα.

Τον ίδιο λογαριασμό για την ακίνητη περιουσία τους θα λάβουν οι φορολογούμενοι που διαθέτουν ακίνητη περιουσία που υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ. Ειδικά, για τους περίπου 450.000 ιδιοκτήτες που πληρώνουν και συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ, δηλαδή για αυτούς που κατέχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ, όχι μόνο δεν προβλέπεται καμία απολύτως ελάφρυνση, αλλά θα συνεχίσουν να πληρώνουν διπλό φόρο για τα ακίνητά τους (ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικό φόρο) που συνολικά υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.

Το σχέδιο της φορολογικής διοίκησης που θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται πριν από το καλοκαίρι προβλέπει ότι οι συμβολαιογράφοι θα αποκτήσουν έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στη μεταβίβαση των ακινήτων.

Κάθε συμβολαιογραφείο θα μπορεί να διεκπεραιώνει ουσιαστικά (διότι τυπικά μπορεί και σήμερα) μεταβιβάσεις ακινήτων για ακίνητα που βρίσκονται σε οποιαδήποτε περιοχή της χώρας.

Οι διαδικασίες που γίνονται σήμερα χειρόγραφα και θα αντικατασταθούν από αντίστοιχες ηλεκτρονικές είναι οι εξής:

- Ο συμβολαιογράφος συντάσσει χειρόγραφα τα αναλυτικά φύλλα υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου. Πρόκειται για μακροσκελή έντυπα που περιλαμβάνουν μια σειρά από "κουτάκια" συντελεστών αυξομείωση της αξίας ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ακινήτου.

- Η επόμενη κίνηση, εφόσον ολοκληρωθεί ο υπολογισμός της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, είναι η χειρόγραφη συμπλήρωση της δήλωσης φόρου μεταβίβασης,  γονικής παροχής, δωρεάς ή κληρονομιάς.

- Στη συνέχεια ο συμβολαιογράφος εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί από αγοραστή ή ο ίδιος ο αγοραστής αν πρόκειται για μεταβίβαση ή ο κληρονόμος αν πρόκειται για κληρονομιά ή ο δωρητής αν πρόκειται για γονική παροχή ή δωρεά επισκέπτονται με τα προηγούμενα έγγραφα ανά χείρας το τμήμα Κεφαλαίου της Εφορίας στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται το ακίνητο. Ο αρμόδιος υπάλληλος του τμήματος Κεφαλαίου ελέγχει την ακρίβεια και την πληρότητα των παραπάνω δηλώσεων και δικαιολογητικών, υπολογίζει τον σχετικό φόρο (π.χ. μεταβίβασης , γονικής παροχής κ.λπ.) και υπογράφει τις δηλώσεις.

Ωστόσο, μια σειρά από γραφειοκρατικές διαδικασίες θα εξακολουθήσουν να ισχύουν ταλαιπωρώντας τους φορολογούμενους. Η επιτάχυνση του φορολογικού σκέλους των μεταβιβάσεων ακινήτων είναι μια κίνηση που έρχεται με καθυστέρηση πολλών ετών καθώς οι μεταβιβάσεις ακινήτων στην Ελλάδα θυμίζουν περισσότερο τρίτο κόσμο παρά ανεπτυγμένη χώρα της Ευρώπης.

Αρκεί για να γίνει κατανοητό το παραπάνω η συνοπτική παρουσίαση των βημάτων που περιλαμβάνει η διαδικασία μεταβίβασης σήμερα:

- Ο ενδιαφερόμενος πωλητής ή αγοραστής επιλέγει συμβολαιογράφο. Ο συμβολαιογράφος που επιλέγεται συνήθως εδρεύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητο προκειμένου να μπορεί να διεκπεραιώσει γρηγορότερα τις διάφορες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

- Ο συμβολαιογράφος μελετά τους τίτλους ιδιοκτησίας και στη συνέχεια εκδίδει μέσω taxisnet Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας του πωλητή.

- Εφόσον η περιοχή είναι κτηματογραφημένη απαιτούνται ειδικά πιστοποιητικά για τα μεταβιβαζόμενο ακίνητο από το Κτηματολόγιο (ΚΑΕΚ κ.λπ.). Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται και αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας

- Εκδίδεται μέσω taxisnet πιστοποιητικό καταβολής φόρων ακινήτων (ΕΝΦΙΑ, ΕΕΤΗΔΕ κ.λπ.) για την τελευταία 5ετία πριν από τη μεταβίβαση του ακινήτου. Εφόσον υπάρχουν λάθη στη δήλωση του ακινήτου στο Ε9, τότε γίνονται τροποποιητικές δηλώσεις ακινήτων, εκδίδονται νέα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, πληρώνεται ο φόρος εφόσον τα νέα εκκαθαριστικά είναι χρεωστικά και εκδίδεται το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. Σε ειδικές περιπτώσεις το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ εκδίδεται χειρόγραφα από το τμήμα Εισοδήματος της Εφορίας στην οποία υπάγεται ο πωλητής.

- Στη συνέχεια γίνονται τα τέσσερα βήματα που περιγράφηκαν αρχικά (σύνταξη δηλώσεων, επίσκεψη σε εφορίες κ.λπ.) και πρόκειται να περάσουν στο διαδίκτυο.

- Ο πωλητής θα πρέπει στη συνέχεια να μεταβεί στο τμήμα Εσόδων του Δήμου στον οποίο βρίσκεται το μεταβιβαζόμενο ακίνητο προκειμένου να εκδώσει πιστοποιητικό μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ). Το ΤΑΠ εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ αλλά για μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα θα πρέπει να καταβληθεί πριν τη μεταβίβασή τους. Σε πολλούς δήμους το τμήμα Εσόδων επεκτείνει τον έλεγχο και σε τυχόν οφειλές από δημοτικά τέλη τα οποία δεν έχουν καταβληθεί για την τελευταία 5ετία.

- Αφού εκδοθούν και τα πιστοποιητικά από τους δήμους καθώς και πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης από πιστοποιημένο επιθεωρητή, ο συμβολαιογράφος προχωρά στη σύνταξη του συμβολαίου το οποίο υπογράφεται από αγοραστή και πωλητή.

- Το συμβόλαιο στη συνέχεια μεταγράφεται στο υποθηκοφυλακείο-κτηματολογικό γραφείο και πλέον η μεταβίβαση έχει ολοκληρωθεί.

Η ηλεκτρονικοποίηση των φορολογικών διαδικασιών μεταβίβασης των ακινήτων προβλέπεται στο επιχειρησιακό σχέδιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το 2019.

Στοιχεία Ελλήνων με καταθέσεις στο εξωτερικό, μερίσματα, μετοχές και ακίνητη περιουσία των τελευταίων δύο ετών έχει στα χέρια της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, στο πλαίσιο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών. Τα στοιχεία αυτά επεξεργάζονται οι ελεγκτές της φορολογικής διοίκησης προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν δηλωθεί τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στο εξωτερικό, είτε πρόκειται για ακίνητα είτε για λογαριασμούς. Συγκεκριμένα, το πρώτο βήμα του ελέγχου προβλέπει την ταυτοποίηση των φορολογουμένων καθώς σε αρκετές περιπτώσεις η ΑΑΔΕ λαμβάνει μόνο όνομα, επίθετο και πατρώνυμο από τις ξένες αρχές.

Στην περίπτωση που από τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν έχουν δηλωθεί περιουσιακά στοιχεία που υπάρχουν στο εξωτερικό, οι φορολογούμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ελέγχους σε βάθος και με μεγάλα πρόστιμα. Ειδικότερα:

1. Στην περίπτωση που πρόκειται για χρηματικά ποσά που δεν έχουν δηλωθεί στις φορολογικές αρχές και τα οποία έφυγαν από την Ελλάδα με προορισμό κάποια χώρα του εξωτερικού, ο έλεγχος θα φθάσει στα τελευταία πέντε έτη, καθώς το Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα να διενεργήσει έλεγχο πέραν των πέντε ετών.

2. Στην περίπτωση που πρόκειται για χρηματικά ποσά που δεν έχουν δηλωθεί στην Ελλάδα και εμφανίζονται σε λογαριασμούς στο εξωτερικό χωρίς μάλιστα να έχουν περάσει από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ή γενικότερα χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, ο έλεγχος είναι αναμφισβήτητος και δεν περιορίζεται μόνο στα πέντε χρόνια αλλά στα δέκα. Συγκεκριμένα, ο έλεγχος επεκτείνεται μέχρι και το 2007, περίοδο που παρά πολλοί διέθεταν και έβγαζαν στο εξωτερικό με διάφορους τρόπους μεγάλα χρηματικά ποσά.

Επί της ουσίας υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τα στοιχεία του 2017 που ελήφθησαν από τις φορολογικές αρχές να οδηγήσουν σε έλεγχο δεκαετίας, στην περίπτωση βέβαια που κάποιοι δεν δήλωσαν τα ποσά που διαθέτουν στο εξωτερικό στη φορολογική τους δήλωση. Αντίθετα, όσοι διαθέτουν χρήματα στο εξωτερικό, τα οποία δικαιολογούνται από τα περιουσιακά τους στοιχεία και έχουν φορολογηθεί, δεν έχουν να ανησυχούν για το παραμικρό. Ωστόσο, χρήματα που δεν δικαιολογούνται, που αποτελούν προϊόν φοροδιαφυγής ή άλλων παράνομων δραστηριοτήτων, δεν κινδυνεύουν απλά με πρόστιμο, αλλά σχεδόν με αφανισμό.