Αντιμέτωπη με το φαινόμενο να μην υποβάλλουν οι πολίτες τη φορολογική τους δήλωση και να αρνούνται να πληρώσουν τους φόρους που προκύπτουν κατά την εκκαθάριση όχι γιατί δεν θέλουν αλλά γιατί δεν έχουν τα χρήματα βρίσκεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Μέχρι σήμερα σε σύνολο 5,7 εκατ. φορολογικών δηλώσεων έχουν υποβληθεί μόλις 2,2 εκατομμύρια. Από τις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί 1.750.000 είναι ηλεκτρονικές, 450.000 χειρόγραφες, ενώ 300.000 είναι αποθηκευμένες και περιμένουν το πάτημα του κουμπιού για να γίνει οριστική υποβολή και να εκδοθεί το εκκαθαριστικό.Την ίδια ώρα το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει να δώσει παράταση στην προθεσμία ηλεκτρονικής υποβολής των φορολογικών δηλώσεων έως τα τέλη Ιουλίου αντί για 16 Ιουλίου που ισχύει.

Για πρώτη φορά τα τελευταία 15 χρόνια οι φορολογούμενοι διαπιστώνουν σχεδόν στο σύνολό τους υπέρμετρες φορολογικές επιβαρύνσεις σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, γεγονός που τους δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους απέναντι στο κράτος. Στο υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται σχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι δόσεις για την εξόφληση των φόρων από 3 διμηνιαίες που είναι σήμερα κατ' ανώτατο όριο να επεκταθούν και να μπορεί κανείς να πληρώσει πέραν αυτών που ισχύουν σε 6 ή ακόμη και σε 9 μηνιαίες δόσεις ώστε να μη βρεθούν οι πολίτες με ληξιπρόθεσμα χρέη. Δύο είναι τα βασικά σενάρια που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών. Το 1ο να πληρώνεται ο φόρος σε 6 διμηνιαίες δόσεις αντί για 3 σήμερα και το 2ο και πιο επικρατέστερο να πληρωθεί έως το τέλος του έτους ο φόρος σε 3 διμηνιαίες δόσεις αν γίνει η εκκαθάριση έως τα τέλη Ιουλίου και στη συνέχεια όποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα να εξοφλήσει το υπόλοιπο σε 6 μηνιαίες δόσεις. Αν το μέτρο αυτό κριθεί αποτελεσματικό μπορεί να εφαρμοστεί και τα επόμενα χρόνια. Αξίζει να τονιστεί ότι όποιο σχέδιο αποφασιστεί θα πρέπει να λάβει και την έγκριση της τρόικας ώστε να διατηρηθούν οι διμηνιαίες δόσεις (τρεις εάν ο φόρος βεβαιωθεί μέχρι και τον Ιούλιο, δυο αν ο φόρος βεβαιωθεί Αύγουστο και Σεπτέμβριο και μια δόση αν η βεβαίωση γίνει από τον Οκτώβριο και μετά) και μετά να υπάρχει η δυνατότητα για 6 μηνιαίες δόσεις.

Σενάρια για το χρονικό επιμερισμό των φορολογικών υποχρεώσεων των φορολογούμενων κάνει η Κυβέρνηση. Συγκεκριμένα , στο τραπέζι του υπουργείου βρίσκονται οι εξής εναλλακτικές:

-- καθυστέρηση της αποστολής των ειδοποιητηρίων του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για το 2010 και 2011. Η αποστολή από τη ΓΓΠΣ μελετάται να ξεκινήσει μετά το καλοκαίρι και αφού προηγουμένως γίνουν ορισμένες τεχνικές τροποποιήσεις για τον υπολογισμό του φόρου. Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι τα ειδοποιητήρια του ΦΑΠ να μη συμπέσουν με τα ειδοποιητήρια του φόρου εισοδήματος.

-- εξόφληση του χαρατσιού στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος σε έξι διμηνιαίες δόσεις. Η νομοθεσία προβλέπει πέντε δόσεις, ωστόσο, μελετάται να αυξηθεί σε έξι δόσεις προκειμένου να γίνει χρονική «διασπορά» του βάρους.

-- θέσπιση νέας ρύθμισης για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων χρεών των φορολογούμενων. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι, με βάση τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, έως το τέλος Ιουνίου θα έπρεπε να είχε εισρεύσει στα δημόσια ταμεία ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ, αλλά και έως το τέλος του έτους συνολικά 2 δισ. ευρώ.

Η αδυναμία, πάντως, των φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα και τα ληξιπρόθεσμα χρέη να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και, φυσικά, το Δημόσιο να μην εισπράττει, οδηγεί τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών στην εκπόνηση σχεδίου, που προβλέπει το «μοίρασμα» των επώδυνων εκκαθαριστικών, στους επόμενους μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αποστολή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων για το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας 2010 και 2011 «κλείδωσε» να αρχίσει από τον Σεπτέμβριο ή και τον Οκτώβριο, ενώ και το χαράτσι στα ακίνητα μελετάται να πληρωθεί σε έξι διμηνιαίες δόσεις.

Τα στελέχη, εξάλλου, του υπουργείου επεξεργάζονται ειδικό σχέδιο που προβλέπει τη θέσπιση και νέας γενικότερης - μόνιμης ρύθμισης για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, η οποία θα προωθηθεί ταυτόχρονα με τη ρύθμιση των υποχρεώσεων που έχουν φέτος οι φορολογούμενοι προς τις ΔΥΟ, λόγω των «φουσκωμένων» εκκαθαριστικών και των πολλαπλών σημειωμάτων που αναμένονται για τα ακίνητα (ΕΤΚΑ 2009, ΦΑΠ 2010, 2011 κ.λπ.), ώστε να μην ξεπερνούν το 25% του εισοδήματός τους και τα υπόλοιπα σε δύο ετήσιες δόσεις. Βασικός στόχος της εν λόγω ρύθμισης είναι να μην εξοντωθούν εισοδηματικά τα νοικοκυριά, τα οποία έχουν ήδη συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμες οφειλές λόγω της αύξησης της φορολογίας, λόγος για τον οποίο θα τους δοθεί φέτος η δυνατότητα να εξοφλήσουν το 25% των οφειλών τους και το υπόλοιπο 75% να το εξοφλήσουν σε δυο ετήσιες δόσεις, το 2013 και 2014.

Οι παράγοντες του υπουργείου, εξάλλου, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο, λόγω της βαθιάς ύφεσης και της αδυναμίας που αντιμετωπίζουν πολλοί φορολογούμενοι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, όπως υπαχθούν στη νέα ρύθμιση και όσες οφειλές καταστούν ληξιπρόθεσμες τους επόμενους μήνες. Από την άλλη πλευρά, στα σχέδια υπάρχει και νέα, μόνιμη ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα, που σχεδιάζεται, σύμφωνα με τα στελέχη του υπουργείου, να κινηθεί στο ίδιο πλαίσιο που ήδη ισχύει, προκειμένου να είναι χρηστική και αποτελεσματική. Ως εκ τούτου μελετούν εξόφληση των χρεών σε εξήντα χαμηλές μηνιαίες δόσεις, χωρίς μάλιστα πλαφόν στο ύψος των χρεών. Μία ακόμη ευκαιρία στους οφειλέτες του Δημοσίου για να ρυθμίσουν τα χρέη τους δίνει το υπουργείο Οικονομικών, καθώς παρατείνεται έως και τις 16 Ιουλίου η προθεσμία, που έληξε την Παρασκευή, για υπαγωγή στη σχετική ρύθμιση. Την εν λόγω απόφαση (ΠΟΛ. 1153) έλαβε ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνης, ύστερα από πληθώρα αιτημάτων, τα οποία είχαν υποβληθεί στο υπουργείο και με στόχο να διευκολυνθούν οι υπόχρεοι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ειδικά την περίοδο αυτή, που οι «λογαριασμοί» της εφορίας είναι ιδιαίτερα «φουσκωμένοι».

Υπενθυμίζεται ότι στην εν λόγω ρύθμιση υπάγονται υποχρεωτικά όλες οι οφειλές ή δόσεις οφειλών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, με βάση τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου 2012, εφόσον δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ (βασική οφειλή), όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, και τις 75.000 χιλιάδες ευρώ (βασική οφειλή), όταν πρόκειται για νομικά πρόσωπα. Οι υπόχρεοι, που θα υπαχθούν, έχουν δυνατότητα καταβολής των οφειλών τους εφάπαξ ή σε μηνιαίες δόσεις, από δύο έως είκοσι τέσσερις και υπό προϋποθέσεις έως εξήντα, καθώς και απαλλαγή από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής κατά ποσοστό ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων της ρύθμισης, εκ των οποίων καθεμία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 100 ευρώ. Επισημαίνεται ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών προσεγγίζει πλέον τα 45 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 35 δισ. ευρώ τα οφείλουν περίπου 6.000 επιχειρήσεις και 5.000 φυσικά πρόσωπα. Δεν αποκλείεται, στο πλαίσιο των γενικότερων διευκολύνσεων που σχεδιάζονται, να δοθεί η δυνατότητα στους φορολογούμενους να εξοφλούν και τον πρόσθετο φόρο εισοδήματος σε περισσότερες από τρεις δόσεις, χωρίς να αποκλείεται ο αριθμός τους να φτάσει και τις έξι.