Εισόδημα από ακίνητα είναι αυτό που προκύπτει κάθε χρόνο από την εκμετάλλευση ακινήτων είτε αυτά έχουν κτίσματα είτε όχι. Τα ακίνητα μπορεί να είναι κατοικίες, καταστήματα, γραφεία, αποθήκες, γήπεδα, αγροτεμάχια κ.λπ. Οι κυριότερες περιπτώσεις εισοδημάτων από ακίνητα είναι αυτές που αφορούν:

-Την ενοικίαση ακινήτων

- Την υπενοικίαση ακινήτων

-Την ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση ακινήτων.

Οι φορολογούμενοι που εισπράττουν εισόδημα από ακίνητα θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1.Μαζί με το βασικό έντυπο της φορολογικής δήλωσης συμπληρώνεται και υποβάλλεται το έντυπο Ε2 (μισθώματα ακινήτων).

2 Στο έντυπο Ε2δηλώνονται αναλυτικά τα στοιχεία των ακινήτων που εκμισθώνονται και τα μισθώματα.

3.Χωριστό έντυπο Ε2 υποβάλλουν οι σύζυγοι όταν και οι δύο αποκτούν εισοδήματα από εκμίσθωση ακινήτων.

4 Στο Ε2 πρέπει να δηλώσετε ξεχωριστά για κάθε ακίνητο την τοποθεσία που βρίσκεται, το εμβαδόν του, τα στοιχεία του ενοικιαστή και τα εισοδήματα που εισπράξατε το προηγούμενο έτος.

5.Δεν δηλώνεται στο Ε2 η ιδιοκατοικούμενη κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία (εξοχική ή μη εξοχική).

6 Δεν δηλώνεται το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης κατοικίας από τους γονείς στα παιδιά και αντιστρόφως, επιφάνειας μέχρι 200 τετραγωνικά μέτρα. Το εισόδημα αυτό απαλλάσσεται από το φόρο. Όμως στο έντυπο Ε2 θα περιληφθεί το συγκεκριμένο ακίνητο με την ένδειξη π.χ. «Δωρεάν παραχώρηση στην κόρη μου, Σοφία». Η κατοικία της οποίας γίνεται η δωρεάν παραχώρηση πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως κύρια και όχι ως δευτερεύουσα ή εξοχική. Αν η επιφάνειά της είναι πάνω από 200 τ.μ. υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα στην επιφάνεια που αντιστοιχεί στα πάνω από τα 200 τ.μ. και το εισόδημα αυτό δηλώνεται από τον ιδιοκτήτη της στη δήλωσή του. Αν το ακίνητο που παραχωρείται χρησιμοποιηθεί ως επαγγελματική στέγη υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα για ολόκληρη την επιφάνεια του ακινήτου. Σημειώστε ότι υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικιών προς άλλα πρόσωπα όσα τετραγωνικά και αν είναι αυτές, αναγράφεται το εισόδημα πάνω στη δήλωση και φορολογείται κανονικά.

7.Αν δηλώνετε στην εφορία ένα ακίνητο (διαμέρισμα, οικία κλπ) που είναι κενό δεν αρκεί μόνο να γράψετε στο έντυπο Ε2 στη στήλη των στοιχείων του ενοικιαστή τη λέξη «ΚΕΝΟ». Θα πρέπει αν το ακίνητο είναι «κενό» για χρονικό διάστημα πάνω από 6 μήνες να έχετε κρατήσει τους λογαριασμούς της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (άλλοι λογαριασμοί, κοινόχρηστα κλπ) από τα οποία να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό αυτό το διάστημα.

8. Γράψτε σωστά στο έντυπο τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου του ενοικιαστή του ακινήτου σας (διαμέρισμα, γραφείο, κατάστημα κλπ).

9. Το εισόδημα από ακίνητα που γράψατε στο Ε2 θα πρέπει να το μεταφέρετε στον «πίνακα Ε» που βρίσκεται στη δεύτερη σελίδα του βασικού εντύπου Ε1.

10.Πάνω στο έντυπο Ε2 και εν συνεχεία πάνω στη δήλωση γράφεται ως εισόδημα το ποσό των ενοικίων για τα οποία έχει αποκτηθεί το δικαίωμα για την είσπραξη ανεξάρτητα αν εισπράχθηκαν ή όχι. Σε φόρο υποβάλλονται όλα τα δεδουλευμένα ενοίκια ακόμη και αν δεν εισπράχθηκαν μέσα στη χρήση που ανήκουν ή δεν πρόκειται να εισπραχθούν. Ενοίκια τα οποία αποδεδειγμένα δεν έχουν εισπραχθεί από το δικαιούχο είναι δυνατόν να μην περιληφθούν στη φορολογική δήλωση αν εκχωρηθούν στο δημόσιο χωρίς αντάλλαγμα.

Πως συμπληρώνεται ο πίνακας 4Ε

– Εισόδημα από ακίνητα Εισόδημα από ακίνητα είναι αυτό που προέρχεται: α) από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή επίταξη ή από ιδιοχρησιμοποίηση ή από παραχώρηση σε τρίτους δωρεάν της χρήσης μιας ή περισσότερων οικοδομών, β) από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση σε τρίτους μιας ή περισσότερων γαιών (δασών, βοσκοτόπων κτλ.). Το εισόδημα αυτό αποκτάται από κάθε πρόσωπο στο οποίο έχει νόμιμα μεταβιβασθεί, είτε με δικαστική απόφαση είτε με οριστικό συμβόλαιο ή λόγω χρησικτησίας, το εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή νομής ή επικαρπίας ή οίκησης,κατά περίπτωση.

Επίσης, εισόδημα από ακίνητα είναι και τα ποσά της άϋλης εμπορικής αξίας που καταβλήθηκαν από το μισθωτή πέρα από τα ενοίκια κατά τη μίσθωση ακινήτου. Πριν συμπληρώσετε τις ενδείξεις αυτού του πίνακα πρέπει να συμπληρώσετε την Αναλυτική Κατάσταση Μισθωμάτων από Ακίνητα (Ε2). Το έντυπο Ε2 δε θα συμπληρώνεται σε περίπτωση:

α) Ιδιοκατοίκησης κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας (εξοχικής ή μη εξοχικής).

β) Καταβολής ποσού πέρα από τα ενοίκια (άϋλης εμπορικής αξίας) από τον μισθωτή κατά τη μίσθωση ακινήτου.

Κωδικοί 103-110. Γράψτε το σύνολο των ενοικίων, που αποκτήσατε, κατά κατηγορίες ακινήτων, όπως αυτές εμφανίζονται στη δήλωση, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2 τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου, στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης. Επίσης, γράψτε και τα ποσά της άϋλης εμπορικής αξίας κατά κατηγορία ακινήτου, που καταβλήθηκαν από το μισθωτή πέρα από τα ενοίκια, κατά τη μίσθωση ακινήτου. Στους κωδικούς αυτούς γράφονται τα ενοίκια των ακινήτων, ανεξάρτητα αν είναι διατηρητέα ή όχι, που ανακατασκευάζονται.

Κωδικοί 101-102. Γράψτε το σύνολο των ενοικίων που αποκτήσατε από εκμίσθωση γαιών, μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επί μέρους ποσά αυτών, καθώς και ποσά πέρα από τα ενοίκια που τυχόν καταβάλλονται από το μισθωτή κατά τη μίσθωση του ακινήτου.

Κωδικοί 111-112. Γράψτε το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε από υπεκμίσθωση ακινήτων, μεταφέροντας, από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών κατά κατηγορία ακινήτου.

Κωδικοί 113-114. Γράψτε το ενοίκιο που καταβάλατε στον εκμισθωτή, εφόσον έχετε αποκτήσει εισόδημα από υπεκμίσθωση ακινήτων. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση υπεκμίσθωσης τμήματος του ακινήτου πρέπει να γράψετε το ενοίκιο που καταβάλατε για το τμήμα αυτό και όχι το ενοίκιο ολόκληρου του ακινήτου.

Κωδικοί 129-130. Γράψτε το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικιών, εκτός από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μίας κύριας κατοικίας από γονέα σε παιδί και αντίστροφα επιφάνειας μέχρι διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα, μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών,ανεξάρτητα αν είναι διατηρητέα ακίνητα ή όχι, που ανακατασκευάζονται.

Κωδικοί 143-148. Γράψτε το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση της χρήσης ακινήτου σύμφωνα με την ανάλυση του πίνακα, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης, ανεξάρτητα αν είναι διατηρητέα ακίνητα ή όχι, που ανακατασκευάζονται.

Κωδικοί 141-142. Γράψτε το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης γαιών, μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών.

Κωδικοί 123-124. Γράψτε το ακαθάριστο εισόδημα των οικοδομών που ανεγέρθηκαν με δαπάνες του μισθωτή, σε έδαφος κυριότητας του εκμισθωτή, αν μετά τη λήξη της μίσθωσης η οικοδομή παραμένει στην κυριότητα του εκμισθωτή, καθώς και το ακαθάριστο εισόδημα για τις βελτιώσεις ή επεκτάσεις, που γίνονται με δαπάνες του μισθωτή σε εκμισθούμενη οικοδομή, αν μετά τη λήξη της μίσθωσης οι βελτιώσεις ή επεκτάσεις παραμένουν στην κυριότητα του εκμισθωτή, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών. Για τον προσδιορισμό της αξίας της ανεγειρόμενης οικοδομής ή της αξίας των βελτιώσεων ή επεκτάσεων μισθωμένης οικοδομής που γίνονται με δαπάνες του μισθωτή, απαιτείται η προσκόμιση σχετικής βεβαίωσης του μισθωτή, από την οποία να προκύπτει το ύψος των δαπανών που διενεργήθηκαν και απορρέουν από τα επίσημα βιβλία του.

Κωδικοί 125-126. Γράψτε το ακαθάριστο εισόδημα των οικοδομών της προηγούμενης περίπτωσης, αν υπάρχει δωρεάν παραχώρηση της χρήσης του εδάφους ή της οικοδομής που βελτιώνεται ή επεκτείνεται, αντίστοιχα.

Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των πολιτών που προχωρούν σε δήλωση εκχώρησης μη εισπραχθέντων μισθωμάτων από ακίνητα, προκειμένου να μη φορολογηθούν γι' αυτά. Με την οικονομική κρίση να βρίσκεται στο ζενίθ, χιλιάδες ενοικιαστές κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων δεν πληρώνουν τα ενοίκια στους ιδιοκτήτες. Ωστόσο, σύμφωνα με το συμβόλαιο που έχει υπογραφεί, οι ιδιοκτήτες πρέπει να δηλώσουν στη φορολογική δήλωση κάθε έτους το σύνολο των μισθωμάτων, ακόμη κι αν δεν τα εισέπραξαν. Προκειμένου να μη φορολογηθούν, λοιπόν, για χρήματα που δεν πήραν ποτέ, προτιμούν να τα εκχωρήσουν στο Δημόσιο κι αυτό να «τρέξει» να εισπράξει από τους ενοικιαστές και να καρπωθεί τα έσοδα. Η δήλωση εκχώρησης μη εισπραχθέντων μισθωμάτων ακολουθεί διαφορετική διαδικασία υποβολής από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και δεν μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά, αλλά υποβάλλεται στο Τμήμα Φορολογίας Εισοδήματος με ειδική θεώρηση στο σώμα της οικείας δήλωσης ή με την καταχώρησή της στο γενικό πρωτόκολλο της αρμόδιας ΔΟΥ (σχετ. ΠΟΛ.1096/6.4.2001 διαταγή). Η δήλωση εκχώρησης μισθωμάτων στο Δημόσιο υποβάλλεται απαραίτητα προσωπικά ή από ειδικά εξουσιοδοτημένο πρόσωπο στην αρμόδια ΔΟΥ, μέσα στο χρόνο φορολογίας των εκχωρούμενων μισθωμάτων, πριν ή μετά την υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Αν προηγηθεί η υποβολή της δήλωσης εκχώρησης μισθωμάτων και ακολουθήσει η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στη ΔΟΥ ή ταχυδρομικά ή ηλεκτρονικά, υπάρχει δυνατότητα να μη συνυπολογισθούν τα εκχωρηθέντα μισθώματα στο συνολικό σας εισόδημα. Αντίθετα αν η υποβολή της δήλωσης εκχώρησης μισθωμάτων υποβληθεί μετά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, θα φορολογηθείτε και για τα εισοδήματά σας από τα ακίνητα, ο δε φόρος που προκύπτει από τα μισθώματα του ακινήτου που θα κάνετε την εκχώρηση, θα σας επιστραφεί μετά την υποβολή της δήλωσης εκχώρησης.