Την τρέχουσα περίοδο εκτιμάται ότι από το σύνολο των 6.571.843 οικιστικών ακινήτων της χώρας το 2011, τα 180.000 διατίθενται άμεσα προς πώληση. Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να παρατηρείται κάθετη πτώση του αριθμού των αγοραπωλησιών διαμερισμάτων (9μηνο 12: -48,7%, μετά την πτώση τους κατά -38,8% στο 9μηνο΄11), πτώση που είναι πολύ μεγαλύτερη της μείωσης του αριθμού των αδειών της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας κατά -27,6% στο 10μηνο΄12, μετά την πτώση της κατά -30,5% και στο 10μηνο΄11. Ο αυξανόμενος αριθμός κατοικιών προς πώληση και η πτώση της ζήτησης σε πολύ χαμηλά επίπεδα έχουν επιφέρει σημαντική πτώση των τιμών των κατοικιών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία , οι τιμές των διαμερισμάτων (παλαιά και νέα) μειώθηκαν κατά -10,4% στο 9μηνο΄12 στο σύνολο της χώρας, έναντι -5,1% στο 9μηνο΄11. Μεγαλύτερη ήταν η πτώση των τιμών των διαμερισμάτων που παρατηρήθηκε στη Θεσσαλονίκη (9μηνο΄12:-11,4%, 9μηνο΄11:-6,0%) και ακολούθησε η Αθήνα (9μηνο΄12:-11,1%, 9μηνο΄11:-5,9%) και έπειτα οι εξοχικές περιοχές (9μηνο΄12:-9,6%, 9μηνο΄11:-4,3%) και οι άλλες μεγάλες πόλεις (9μηνο΄12:-9,3%, 9μηνο΄11:-3,8%).

Η αποκλιμάκωση των τιμών στα οικιστικά ακίνητα δημιουργεί πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανάκαμψη της ζήτησης και στην αγορά αυτή, αφού ο δυνητικός αγοραστής μπορεί να διακρίνει τις επενδυτικές ευκαιρίες και να τις αξιοποιήσει αγοράζοντας φθηνά, όταν η αγορά κατοικιών υποχωρεί και πουλώντας ακριβότερα στην ανάκαμψη της αγοράς Από μια άλλη πλευρά, η ελληνική αγορά κατοικιών αρχίζει να εμφανίζει χαρακτηριστικά λογικής σχέσης τιμής/απόδοσης με προοπτική την σταδιακή εμφάνιση ευκαιριών αγοράς, αφού η απόδοση της σχετικής επένδυσης αυξάνεται. Συγκεκριμένα, ο λόγος του δείκτη τιμών των διαμερισμάτων προς τον δείκτη των ενοικίων έχει υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία πέντε έτη. Ο λόγος αυτός υποχώρησε στις 71,4 μονάδες στο 3ο 3μηνο΄12 από 100,0 το 2007. Ειδικότερα, ο γενικός δείκτης τιμών των οικιστικών ακινήτων (διαμερίσματα και οικείες) μειώθηκε κατά -1,5% σε ετήσια βάση (1ο 3μηνο΄12: -0,8%, 4ο 3μηνο΄11: -0,3%), έναντι αύξησης κατά +1,3% στο 2ο 3μηνο΄11.

Τεράστιες επιβαρύνσεις στους ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να προκαλέσει ο σχεδιαζόμενος νέος ενιαίος φόρος στα ακίνητα, γεγονός το οποίο προκαλεί τις αντιδράσεις φορέων της αγοράς, αλλά και κυβερνητικών στελεχών και παραγόντων.Στο κυβερνητικό στρατόπεδο , η φορολόγηση των ακινήτων έχει προκαλέσει τριβές με τον κ.Στουρνάρα να δέχεται πυρά ακόμα και απο βουλευτές της ΝΔ οι οποίοιμιλούν για "δήμευση της ακίνητης περιουσίας" λόγω φορολόγησης. Πάντως στο επίκεντρο βρίσκεται ο νέος ενιαίος φόρος επί των ακινήτων ο οποίος θα επιβαρύνει όλους ανεξαιρέτως τους ιδιοκτήτες για κάθε ακίνητο ή αγροτεμάχιο που κατέχουν, εντός και εκτός σχεδίου καθώς θα πληρώσουν σε ετήσια βάση περί τα 3 δισ. ευρώ. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο «λογαριασμός» για τους ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι και φέτος πολύ βαρύς, αφού, εκτός από το ΦΠΑ του 2010, θα πρέπει να πληρώσουν:

* Μέχρι το Μάιο, το ειδικό τέλος που επιβάλλεται στα ακίνητα και καταβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ για το 2012. Από το δεύτερο εξάμηνο, το εν λόγω τέλος θα καταργηθεί, αφού θα θεσπιστεί ο ενιαίος φόρος επί των ακινήτων, ο οποίος θα περιλαμβάνει και το «χαράτσι» και το ΦΑΠ.

* Από το Μάρτιο, θα αρχίσουν να εξοφλούν το ΦΑΠ του 2011, σε τρεις δόσεις, Μάρτιο - Απρίλιο - Μάιο, υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι το 2011 είχαν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ

* Από τον Ιούνιο μέχρι και τον Αύγουστο, θα πρέπει να εξοφλήσουν το ΦΑΠ του 2012, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κάθε υπόχρεου, μετά την αφαίρεση του αφορολόγητου ποσού των 200.000 ευρώ.

* Από το Σεπτέμβριο θα αρχίσει να πληρώνεται και ο νέος ενιαίος φόρος επί των ακινήτων.

Την ίδια ώρα, πιέσεις στην κυβέρνηση να μην προχωρήσει σε αύξηση της φορολογίας στην ακίνητη περιουσία άσκησαν, χθες, βουλευτές της ΝΔ, προειδοποιώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα επιφέρει αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, Μάκης Βορίδης, μιλώντας, χθες, στην Ολομέλεια της Βουλής, επισήμανε χαρακτηριστικά ότι δεν είναι δυνατόν να αναμένει η κυβέρνηση ότι θα επιτύχει δημοσιονομική εξυγίανση χάρη στους φόρους στα ακίνητα. «Είναι κακή και λάθος πολιτική. Δεν θα φέρει έσοδα», ξεκαθάρισε. Νωρίτερα, ο βουλευτής του κόμματος, Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτήρισε παράλογο να συσσωρεύονται σε μια χρονιά, ήτοι στο 2013, πέντε φόροι παλαιότερων ετών (φόρος ακίνητης περιουσίας του 2010, 2011 και 2012, το ειδικό τέλος ακινήτων και ο νέος σχεδιαζόμενος φόρος). «Αν προσθέσετε σε όλους αυτούς τους φόρους και τα δημοτικά τέλη και το φόρο των ενοικίων, τότε θα διαπιστώσουμε γιατί πολλοί πολίτες έχουν πραγματική αδυναμία πληρωμής των φορολογικών υποχρεώσεών τους», είπε ο κ. Μητσοτάκης και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας ότι το 2013 μπορεί να μείνει στην ιστορία ως το «έτος δήμευσης της ακίνητης περιουσίας» των πολιτών. Επισημαίνεται ότι ο νέος φόρος δεν έχει έκτακτο, αλλά μόνιμο χαρακτήρα, ενώ ανοιχτό παραμένει ακόμη το θέμα θέσπισης ή μη αφορολογήτου ορίου, αφού τα σενάρια που εξετάζονται, είναι τα εξής:

* το αφορολόγητο όριο να οριστεί στις 50.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας ή

* το αφορολόγητο όριο να οριστεί στις 100.000 ευρώ

* Ανάλογα φυσικά με το ύψος του αφορολογήτου ορίου η νέα κλίμακα, για τα φυσικά πρόσωπα, θα έχει 7 - 9 φορολογικά κλιμάκια, ενώ οι συντελεστές θα ξεκινούν από 0,05% εφόσον το αφορολόγητο οριστεί στις 50.000 ευρώ, ή από 0,1%, εάν οριστεί στις 100.000 ευρώ, και θα φθάνουν πάντα σε συνάρτηση με το αφορολόγητο όριο μέχρι 1,5% ή 2%, για ακίνητη περιουσία όμως που η αντικειμενική της αξία υπερβαίνει τα 3.500.000 ή 4.000.000 ευρώ.

* Για τα νομικά πρόσωπα, εξετάζεται η φορολόγηση των ακινήτων με τέσσερις συντελεστές 0,1%, 0,2%, 0,3% και 0,4%, χωρίς τον υπολογισμό αφορολογήτου ορίου, ενώ οι χαμηλοί συντελεστές θα εφαρμόζονται για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και τα γήπεδα των ξενοδοχειακών μονάδων.

* Στο τραπέζι εξάλλου παραμένει, καθώς η είσπραξη των 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση δεν προκύπτει, από τους μέχρι σήμερα υπολογισμούς, η πρόταση να μη θεσπιστεί αφορολόγητο όριο και ο νέος φόρος να επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ αντικειμενικής αξίας ακινήτου. Αγνωστος εξάλλου παραμένει, ακόμη, ο τρόπος υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας των αγροτεμαχίων, όπου οι σημερινοί τέσσερις συντελεστές προσαύξησης επί των τιμών αναφοράς οδηγούν στις περισσότερες περιπτώσεις σε υπέρμετρες αντικειμενικές αξίες, ιδίως για καλλιεργήσιμες εκτάσεις εντός της Αττικής, οπότε αντίστοιχα οι επιβαρύνσεις θα είναι εξοντωτικές.

Ετσι, στο υπουργείο επεξεργάζονται προτάσεις συγκράτησης των αντικειμενικών τιμών των αγροτεμαχίων, επί των οποίων θα επιβάλλεται ο ενιαίος φόρος και μελετούν ήδη όπως η φορολογητέα αξία επί της οποίας θα επιβληθεί ο νέος φόρος υπολογίζεται στην τιμή βάσης με συντελεστές προσαύξησης που δεν θα ξεπερνούν το 20%, ούτως ώστε, σε κάθε περίπτωση, η φορολογητέα αξία να μην υπερβαίνει το διπλάσιο της τιμής βάσης του αγροτεμαχίου. Οσον αφορά στον ενιαίο φόρο επί των ακινήτων, όλα τα ανοιχτά θέματα αναμένεται να κλείσουν κατά τη σημερινή σύσκεψη των μελών της διακομματικής επιτροπής, στην οποία μετέχουν οι εκπρόσωποι των κομμάτων της συγκυβέρνησης και προεδρεύει ο υφυπουργός Οικονομικών.

Οι ιδιοκτήτες

Για ποινικοποίηση της φορολογίας των ακινήτων μιλά η ΠΟΜΙΔΑ. Σε επιστολή αναφέρει ότι :

" από το 2009 μέχρι σήμερα υιοθετήθηκε σειρά αλλεπάλληλων εξοντωτικών δημοσιονομικών και άλλων μέτρων κατά των ιδιοκτητών ακινήτων, με κυριότερα το δεκαπλασιασμό του ΕΤΑΚ μέσω της αντικατάστασής του από το ΦΑΠ, το δεκαπλασιασμό του φόρου γονικής παροχής-κληρονομιάς, τη δυνατότητα δεκαπλασιασμού και του ΤΑΠ, το βαρύτατο τεκμήριο διαβίωσης σε κατοικίες, την κατάργηση του αφορολογήτου των μισθωμάτων και της απαλλαγής για κάθε δαπάνη στα κτίρια, καθώς και τη θέσπιση σειράς εκτάκτων εισφορών αλληλεγγύης κλπ. και σωρείας επιθεωρήσεων, πιστοποιητικών κλπ. με αμοιβές σε βάρος των ιδιοκτητών αλλά και δυνατότητα μονομερούς λύσης των μισθωτικών συμβάσεων εκ μέρους των μισθωτών. Τα μέτρα αυτά οδήγησαν σε πλήρη απαξίωση τα ακίνητα και σε εξαθλίωση τους ιδιοκτήτες τους, που σταδιακά χάνουν κάθε πρόσοδο από αυτά λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν τους συνεχώς αυξανόμενους φόρους. Αυτά σε συνδυασμό με τις ισχύουσες βαρύτατες ποινές για όσους αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές από ΦΑΠ και λοιπούς ετήσιους φόρους ακινήτων οδηγούν σε πλήρη «ποινικοποίηση» της κατοχής ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας η οποία αποτελεί το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού λαού. Τέλος τα μέτρα αυτά «καταδικάζουν σε θάνατο» την οικοδομή και την κτηματαγορά, και όλους όσοι απασχολούνταν σ’ αυτές!..."

Συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας απέστειλε χθες προς τον υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, τον υφυπουργό Οικονομικών, Γιώργο Μαυραγάνη, καθώς και τον πρόεδρο και τα μέλη της Διακομματικής Επιτροπής Φορολογίας Ακινήτων, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).

Στη  επιστολή, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, αφού τονίζει ότι, στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η αστική ιδιοκτησία, αδυνατεί μόνη της να σηκώσει το βάρος του δημοσιονομικού στόχου της είσπραξης των 3,2 δισ. ευρώ ετησίως από φόρο ακίνητης περιουσίας, προτείνει τα ακόλουθα:

Οσον αφορά τη φορολογία ακίνητης περιουσίας θα πρέπει στη φορολογητέα ύλη να συμπεριληφθεί κάθε είδος περιουσίας γενικά και χωρίς εξαιρέσεις, εξορθολογώντας και προσαρμόζοντας στα σημερινά δεδομένα το σύστημα αντικειμενικών αξιών. Ακόμα, θα πρέπει να αυξηθεί το μη βεβαιούμενο ποσό φόρου ΦΑΠ από 27 ευρώ σε 50 ευρώ με αρχικό συντελεστή 1‰.

Επίσης, να καθιερωθεί φορολογική κλίμακα το πολύ όμοια με εκείνη του 2009 (ΕΤΑΚ + έκτακτη εισφορά) για μια τριετία. Για τις αντικειμενικές αξίες ακινήτων, η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει να μειωθούν με υπουργική απόφαση κατά 40% οι τιμές ζώνης, να μειωθούν κατά 50% όλοι οι συντελεστές εμπορικότητας και να αυξηθούν κατά 20% οι μειωτικοί συντελεστές παλαιότητας των απαξιωμένων παλαιών κτηρίων.

Ακόμα, ζητά να απαλλαγούν πλήρως, άλλως να μειωθεί κατά 50% η φορολογητέα αξία στα ξενοίκιαστα υπέρ διετίας ακίνητα (αυτόματη διασταύρωση με το Ε2), στα κάθε είδους δεσμευμένα ακίνητα, καθώς και στον μη πραγματοποιήσιμο συντελεστή δόμησης. Οσον αφορά τα εκτός σχεδίου ακίνητα, προτείνει στο Ε9 του ΦΑΠ 2013 να προστεθούν επιλογές «χέρσο/ακαλλιέργητο», «βραχώδες/επικλινές» και «ανεντόπιστο» με μειωτικούς συντελεστές για τα αντίστοιχα άνευ ουσιαστικής αξίας γεωτεμάχια. Οσον αφορά την είσπραξη φόρου ακίνητης περιουσίας, η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει να ισχύσει έκπτωση 10% για εφάπαξ εξόφληση.