Η απροθυμία των τραπεζών να χορηγήσουν στεγαστικά δάνεια έχει οδηγήσει πολλούς αγοραστές σε πρακτικές του παρελθόντος. Σύμφωνα με τις απόψεις μεσιτών αλλά και δικηγόρων έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των υποψήφιων αγοραστών οι οποίοι προκειμένου να πραγματοποιήσουν μία αγορά προσφεύγουν στο στενό τους περιβάλλον για να δανειστούν χρήματα ή ρευστοποιούν κάποιο άλλο περιουσιακό τους στοιχείο προκειμένου να εξασφαλίσουν το απαιτούμενο κεφάλαιο για την αγορά. Παράλληλα δεν είναι λίγοι οι πωλητές (κατασκευαστές και ιδιώτες) που αποδέχονται προτάσεις για σταδιακή αποπληρωμή του τιμήματος άνω της δεκαετίας με τις ανάλογες εγγυήσεις από την πλευρά του αγοραστή. «Στην πραγματικότητα , λόγω του ΤΕΙΡΕΣΙΑ , ένας μεγάλος αριθμός υποψήφιων αγοραστών είναι αποκλεισμένος από τις τράπεζες. Αν στο αριθμό αυτό προστεθεί και εκείνος αυτών που δεν πληρούν τα κριτήρια που έχουν τεθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να χορηγήσουν την έγκριση για την χορήγηση του στεγαστικού δανείου , τότε τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την τραπεζική χρηματοδότηση για την αγορά κατοικίας είναι σε ιστορικά επίπεδα ρεκόρ. Με δεδομένο , ότι τα στεγαστικά δάνεια έχουν μπεί στην οικονομική ζωή των περισσότερων ελλήνων μία περίπου δεκαετία , η προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες δεν ήταν τόσο δύσκολη όσο θα ήταν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Δυτικής Ευρώπης.» επισήμανε χαρακτηριστικά μεσίτης που ασχολείται με την αγορά κατοικίας στο κέντρο της Αθήνας. Αλλά και τα στοιχεία των τραπεζών επιβεβαιώνουν τις προαναφερόμενες εκτιμήσεις αφού ο αριθμός των εκτιμήσεων για την χορήγηση δανείων είναι μειωμένος σε ποσοστά που ξεπερνούν το 30% (σε ορισμένες περιπτώσεις προσεγγίζουν και το 40%). Αν συνυπολογιστεί μάλιστα ότι ένας αριθμός των δανείων δεν χρησιμοποιείται για αγορά κατοικίας τότε το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι αγορές που χρηματοδοτούνται με τραπεζικό δανεισμό είναι σημαντικά λιγότερες. Αντίθετα ο ρυθμός πτώσης των συναλλαγών, είναι αισθητά μικρότερος (σύμφωνα με δειγματοληπτικές έρευνες κινείται στα επίπεδα του 20% περίπου) και η αναντιστοιχία αυτή επιβεβαιώνει την στροφή των ελλήνων σε άλλες μορφές χρηματοδότησης.

Σε σχέση με την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ), μετά την δημοσιοποίηση των διευκρινιστικών εγκυκλίων 2279/22.12.2011 και 2366/5.1.2011 του ΥΠΕΚΑ για την ορθή εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ, η ΠΟΜΙΔΑ ενημερώνει τα μέλη της και όλους τους ενδιαφερόμενους ότι η υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ ισχύει από 9-1-11 για αγοραπωλησίες, και για τις νέες μισθώσεις ολόκληρων κτιρίων.

Για τις μισθώσεις τμημάτων κτιρίων (δηλαδή μεμονωμένων ιδιοκτησιών διαμερισμάτων, καταστημάτων, γραφείων κλπ.) η υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ αναβάλλεται για ένα εξάμηνο και θα ισχύσει από 9-7-11.

Αναλυτικά, το καθεστώς έκδοσης ενεργειακών πιστοποιητικών (ΠΕΑ) διαμορφώνεται συνολικά ως εξής:

Α. ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ. Στην παρ. 3 του άρθρου 14 του ΚΕΝΑΚ προβλέπεται ότι «Κάθε συμβολαιογράφος για την κατάρτιση πράξεως αγοραπωλησίας ακινήτου υποχρεούται να μνημονεύσει στο συμβόλαιο τον αριθμό πρωτοκόλλου του ΠΕΑ και να επισυνάψει σε αυτό επίσημο αντίγραφο του ΠΕΑ.». Η υποχρέωση αυτή υφίσταται για όλες συμβολαιογραφικές μεταβιβάσεις (πωλήσεις) κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων (μεμονωμένων ιδιοκτησιών) συνολικού εμβαδού άνω των 50 τ.μ. οι οποίες καταρτίζονται από την 9η Ιανουαρίου 2011 και μετά, τόσο ολοκλήρων, όσο και μεμονωμένων ιδιοκτησιών, με εξαίρεση τις αποθήκες και τις θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ: Από την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού εξαιρούνται μονίμως οι εξής κατηγορίες συμβάσεων μεταβίβασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων:

1. Μεταβιβάσεις κτιρίων, στο σύνολό τους ή σε τμήματα αυτών, (τόσο για τα ήδη αποπερατωμένα, όσο και για τα υπό κατασκευή κτίρια), με συνολική επιφάνεια κάτω των 50 τ.μ.

2. Μεταβιβάσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.

3. Μεταβιβάσεις κατεδαφιστέων παλαιών κτισμάτων, για τα οποία υπάρχει απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης λόγω υποχρεωτικής κατεδάφισης εντός εξαμήνου από την υπογραφή του συμβολαίου

4. Μεταβιβάσεις διατηρητέων ή ιστορικών κτιρίων.

5. Διανομές συνιδιόκτητων ακινήτων και ανταλλαγές ακινήτων με κτίσματα.

6. Γονικές παροχές, δωρεές, αποδοχές κληρονομιάς ακινήτων με κτίσματα.

7. Συστάσεις οριζοντίου ιδιοκτησίας επί υφισταμένων ή μελλοντικών κτισμάτων.

8. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.

9. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, οι αποθήκες μουσείων, σταύλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κλπ.

10. Μεταβιβάσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.

Β. ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ. Στην παρ. 3 του άρθρου 14 του ΚΕΝΑΚ προβλέπεται επίσης ότι «…Σε κάθε μίσθωση ακινήτου, ο αριθμός πρωτοκόλλου του ΠΕΑ πρέπει να αναγράφεται στο ιδιωτικό ή συμβολαιογραφικό μισθωτήριο έγγραφο. Η φορολογική αρχή δε θεωρεί μισθωτήρια έγγραφα εάν δεν προσκομίζεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).». Ως «μίσθωση ακινήτου» νοείται κάθε μίσθωση ακινήτου με κτίσματα που καταρτίζεται για πρώτη φορά από την ημέρα ισχύος της διάταξης, προς νέο μισθωτή που εγκαθίσταται για πρώτη φορά στο μίσθιο. Η υποχρέωση αυτή υφίσταται από την 9η Ιανουαρίου 2011 και μετά, μόνον για μισθώσεις ολόκληρων κτιρίων συνολικού εμβαδού άνω των 50 τ.μ. Έξη μήνες αργότερα (από την 9.7.2011) η υποχρέωση αυτή θα επεκταθεί και στις μισθώσεις τμημάτων κτιρίων άνω των 50 τ.μ. (π.χ. μεμονωμένων διαμερισμάτων, καταστημάτων, γραφείων κλπ.), με εξαίρεση και πάλι όλων των αποθηκών και των θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ: Από την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού εξαιρούνται μονίμως οι εξής κατηγορίες μισθωτικών συμβάσεων οι οποίες αφορούν ακίνητα με η χωρίς κτίσματα και συγκεκριμένα:

1. Μισθώσεις κτιρίων, στο σύνολό τους ή σε τμήματα αυτών, (τόσο για τα ήδη αποπερατωμένα, όσο και για τα υπό κατασκευή κτίρια), με συνολική επιφάνεια κάτω των 50 τ.μ.

2. Μισθώσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.

3. Παρατάσεις – ανανεώσεις υφισταμένων μισθώσεων με τον αυτό υφιστάμενο μισθωτή.

4. Τροποποιήσεις όρων υφισταμένων μισθώσεων (π.χ. μειώσεις καταβαλλομένων μισθωμάτων).

5. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.

6. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, σταύλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κλπ.

7. Μισθώσεις κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.