Με το χρονοδιάγραμμα της ολικής επανεκκίνησης των έργων στους οδικούς άξονες να έχει, πλέον, μετατεθεί για το τέλος Φθινοπώρου και το χρηματοοικονομικό κόστος, όπως και τη φορολογία να αυξάνονται, τα επιτελεία των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων βρίσκονται, τουλάχιστον κατά τις τρεις τελευταίες χρήσεις, σε κατάσταση μόνιμης διαχείρισης κρίσης. Ως αποτέλεσμα, οι όμιλοι Ελλάκτωρ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ παρουσίασαν το πρώτο εξάμηνο ζημιές έναντι κερδών-λόγω και έκτακτων γεγονότων- τους ιδιαίτερα δύσκολους περσινούς έξι μήνες των διπλών εθνικών εκλογών. Αντίθετα, η J&P επέστρεψε στα κέρδη παρά την έκθεση σε τράπεζες της Κύπρου, όπου διατηρούσε καταθέσεις άνω των 9 εκατ. ευρώ.

Που οφείλονται οι ζημιές

Για τον όμιλο Ελλάκτωρ, η καθυστέρηση της έναρξης των μεγάλων οδικών έργων, η έκτακτη εισφορά στα εν λειτουργία έργα ΑΠΕ και η αλλαγή των φορολογικών συντελεστών από 20% σε 26% οδήγησε σε ζημιές μετά από φόρους 16,2 εκατ. ευρώ. Η υποχρεωτική αναπροσαρμογή (στο 26% ) της αναβαλλόμενης φορολογίας επιβάρυνε τα κέρδη µετά από φόρους κατά 24,9 εκατ. ευρώ. Και τα κέρδη µετά τους φόρους θα ξεπερνούσαν τα 8,5 εκατ. ευρώ, εάν δεν είχε επιβληθεί η συγκεκριμένη έκτακτη επιβάρυνση. Η αναστολή των έργων στους οδικούς άξονες μείωσε κατά περίπου 16 εκατ. και 14 εκατ. ευρώ τα έσοδα από την κατασκευή και τις παραχωρήσεις. Αυξήθηκε όμως, ο τζίρος από αιολικά (+26,4%) λόγω αυξημένης εγκατεστημένης δυναμικότητας. Όπως προκύπτει από τα δημοσιοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα, ο καθαρός δανεισμός της εισηγμένης μειώθηκε το εξάμηνο στα 676 εκατ. ευρώ, με το συγκεκριμένο μέγεθος να διαμορφώνεται στα 447 εκατ. ευρώ, εάν αφαιρεθεί ο δανεισμός των έργων παραχώρησης. Ωστόσο, ο συνολικός δανεισµός του οµίλου ανήλθε σε 1,7 δισ. ευρώ, παραµένοντας στα ίδια επίπεδα µε το 2012, με την εισηγμένη να προβλέπει ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την αναχρηματοδότηση των δανείων της Άκτωρ Παραχωρήσεις, της Ελλάκτωρ (περίπου 400 εκατ. ευρώ) και της Reds.

Η διοίκηση του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που παρουσίασε ζημιές μετά φόρων ύψους 32,1 εκατ. ευρώ, δεν παραλείπει να ασκήσει κριτική, αναφέροντας στην οικονομική έκθεση ότι: «η συνεισφορά των κρατών δανειστών του ελληνικού Δημοσίου ήταν και μόνο προς τον σκοπό της αποφυγής της πτώχευσης της Ελλάδας και των τραπεζών χωρίς να είναι εφικτή η αναπτυξιακή επανεκκίνηση της οικονομίας. [...]οι εξαγγελίες του κράτους για την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων βρίσκονται ακόμη στο επίπεδο των δεσμεύσεων και δεν μπορούν να μεταβάλλουν το αρνητικό κλίμα σε κάποιο βαθμό, εάν δεν υπάρξει η υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών». Ο φόρος, εξάλλου, του 26% έπληξε την εισηγμένη, καθώς η επιβάρυνση με φόρο εισοδήματος μείωσε περίπου κατά 7 εκατ. ευρώ τα μεγέθη της. Το μη restart σε Ε-65, Νέα Οδό και Ολυμπία Οδό μείωσε (-71%) τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων από κατασκευές, οδηγώντας σε πτώση και τα ebitda του ομίλου. Επίσης, τα έσοδα από κατασκευές ήταν μειωμένα κατά 3,2%, συγκριτικά με το εξάμηνο του 2012, ενώ οι προβλέψεις για επισφάλειες (από τον κλάδο των κατασκευών) «έριξαν» σε ποσοστό 142,5% τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων και τόκων (ebit). Από την άλλη πλευρά, οι πωλήσεις από παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ αυξήθηκαν (+34,47%) στα 51,4 εκατ. ευρώ από 38,2 εκατ. ευρώ το 2012. Ενισχυμένος υπήρξε και ο τζίρος από πωλήσεις από θερμικές πηγές ενέργειας, ο οποίος ανήλθε στα 66,8 εκατ. από 50,7 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα δημοσιοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα, η εισηγμένη παρουσιάζει συνολικές υποχρεώσεις 1,9 δισ. ευρώ, με τα βραχυπρόθεσμα δάνεια να διαμορφώθηκαν στο εξάμηνο στα 363,5 εκατ. ευρώ (από 455,9 εκατ.).

Ο όμιλος J&P Άβαξ -ο μοναδικός από τους τρεις «μεγάλους»- εμφάνισε κέρδη 272 χιλιάδων ευρώ από ζημιές 8,9 εκατ. ευρώ. Η ανάληψη έργων σε Ελλάδα (εγκαταστάσεις LNG Ρεβυθούσας, σιδηροδρομικά έργα) και εξωτερικό (Λίβανος, Περσικός Κόλπος)φέρεται να απορρόφησε μέρος των «κλυδωνισμών» λόγω της καθίζησης των κατασκευών. Ωστόσο, ο όμιλος δεν κατάφερε να «αποφύγει» τις επιπτώσεις από την αύξηση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος που θα αυξήσει τη αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωσή του κατά 3,4 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός καθαρός δανεισμός διαμορφώθηκε στα 524 εκατ. ευρώ το εξάμηνο από τα επίπεδα των 480 - 490 εκατ. ευρώ. Η βασική αιτία της ενίσχυσης, σύμφωνα με την εισηγμένη, είναι η μείωση των ταμειακών διαθέσιμων που σχετίζονται με τα εκτελούμενα έργα παραχώρησης και η σημαντική καθυστέρηση στην είσπραξη των απαιτήσεων του Ομίλου από το Δημόσιο για έργα που έχουν εκτελεσθεί.

Εκτάσεις που έχουν ανοικοδομηθεί και βρίσκονται εντός σχεδίου, στην «καρδιά» των μεγάλων αστικών κέντρων ήταν χαρακτηρισμένες στο μακρινό παρελθόν ως δασικές και δημόσιες. Οι εκτάσεις αυτές αποχαρακτηρίστηκαν ως δασικές, αλλά παρέμειναν χαρακτηρισμένες ως δημόσιες. Κατά τη φάση δήλωσης των δικαιωμάτων τους οι πολίτες κατέθεσαν τα αντίστοιχα συμβόλαια και τίτλους αγοράς ακινήτων τους στα αρμόδια κτηματολογικά γραφεία. Με τον τρόπο αυτό αποτυπώθηκαν τα δικαιώματα των πολιτών και ο τρόπος που τα απέκτησαν σε βάθος χρόνου. Πολλά όμως από αυτά τα δικαιώματα αποκτήθηκαν το 1920 και εντεύθεν με παραχωρητήρια του ελληνικού δημοσίου και του υπουργείου Γεωργίας και άλλα από αυτά ήταν πρώην δασικές εκτάσεις που αποχαρακτηρίστηκαν. Ορισμένα από αυτά τα αγροτεμάχια τότε αποχαρακτηρίστηκαν από δασικά, ενώ δεν αποχαρακτηρίστηκαν από δημόσια. Ως αποτέλεσμα, το ελληνικό Δημόσιο αν και τα παραχώρησε σε ιδιώτες και επέτρεψε την μεταβίβασή τους σε τρίτους, «στα χαρτιά» ο δημόσιος χαρακτήρας τους διατηρήθηκε. Ως αποτέλεσμα, παρατηρήθηκε το εξής φαινόμενο. Από την μία στο πλαίσιο των δηλώσεων στο κτηματολόγιο οι τωρινοί ιδιοκτήτες να δηλώνουν τα δικαιώματά τους επί των ακινήτων και από την άλλη να εμφανίζεται το Δημόσιο να υποβάλλει δικαιώματα κυριότητας στα ίδια ακίνητα. Και αυτό παρότι από την έρευνα των τίτλων ιδιοκτησίαςδεν προέκυψε ότι το Δημόσιο διατηρεί δικαιώματα επί των συγκεκριμένων ιδιοκτησιών, επειδή η πολιτεία στα δικά της βιβλία διατηρεί καταχωρημένα ως δημόσιες τις συγκεκριμένες ιδιοκτησίες. Κατά την αρχική διαδικασία κτηματογράφησης πρυτάνευσε η λογική και στο πλαίσιο αυτό τα δικαιώματα του Δημοσίου απορρίφθηκαν. Έτσι, δικαιώθηκαν οι ιδιώτες ιδιοκτήτες που όλα αυτά τα χρόνια αγόραζαν και πουλούσαν ύστερα με την «άδεια» του ελληνικού Δημοσίου που τους έχει παραχωρήσει προς ιδιοκτησία, χρήση και εκμετάλλευση τα συγκεκριμένα ακίνητα. Το ελληνικό Δημόσιο αφού απώλεσε, σε πρώτη φάση, τα δικαιώματα που προέβαλε προς το Κτηματολόγιο, υπέβαλε ενστάσεις, όπως προβλέπεται. Την ορθότητα των ενστάσεων αυτών αξιολογεί η αρμόδια επιτροπή που συστήνει το κτηματολόγιο. Η επιτροπή αυτή, δηλαδή, συνεδριάζει, εξετάζει το περιεχόμενο της ένστασης και εκδίδει αμετάκλητη απόφαση σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ιδιοκτησιών (που αφορά η ένσταση). Εν συνεχεία, αναρτώνται οι πίνακες των εγγεγραμμένων δικαιωμάτων των πολιτών επί ακινήτων, η οποία, σε αυτή τη φάση, μπορεί να αμφισβητηθεί παρά μόνο δικαστικά. Με άλλα λόγια, οι ιδιοκτήτες παραλαμβάνουν τα ειδοποιητήρια όταν το Δημόσιο υποβάλει προς το κτηματολόγιο τις ενστάσεις. Για να υπερασπίσουν τη θέση τους θα πρέπει να προσλάβουν δικηγόρο ο οποίος θα παραστεί στην επιτροπή ενστάσεων. Ωστόσο, για να μάθουν πότε θα συνεδριάσει η επιτροπή ενστάσεων, θα πρέπει να επισκέπτονται καθημερινά τα οικεία κτηματολογικά γραφεία για να ενημερωθούν πότε εκδικάζεται η ένσταση του Δημοσίου σε βάρος του ακινήτου τους. Ειδάλλως, η υπόθεση θα εκδικαστεί ερήμην τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ιδιοκτησία εάν η ένσταση γίνει δεκτή.