Φαινόμενα κρίσης στην αγορά ακινήτων καταγράφονται το τελευταίο διάστημα στο σύνολο σχεδόν του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά και της Ιρλανδίας, . Οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 170,4%, ποσοστό που σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται με βάση τα θεμελιώδη στοιχεία, είτε της κτηματαγοράς είτε της ελληνικής οικονομίας και της αγοραστικής δύναμης των πολιτών. Αντίστοιχα, στην Ιρλανδία παρουσιάζεται η μεγαλύτερη έξαρση τιμών των κατοικιών. Οι ανώτερες τιμές καταγράφονται στο τέλος του 2006 και στις αρχές του 2007, έχοντας σημειώσει ένα άνευ προηγουμένου ράλι της τάξεως του 267% από το 1997. Αντίστοιχα εντυπωσιακό είναι και το μέγεθος της πτώσης, καθώς έως τις αρχές του 2012, η κάμψη αγγίζει το 49% και σήμερα έχει ξεπεράσει το 55%. Οσον αφορά την Ισπανία, η κορύφωση των τιμών γίνεται στο πρώτο τρίμηνο του 2008, με την αύξηση να αγγίζει το 190%, ενώ έκτοτε η πτώση είναι 23% έως τα μέσα του 2012. Αντίθετη εικόνα παρουσιάζουν οι τιμές των κατοικιών σε Ιταλία και Πορτογαλία, όπου η άνοδος ήταν πολύ μικρότερη, 74% και 50% αντίστοιχα, έως το τέταρτο τρίμηνο του 2008. Οι τιμές και στις δύο χώρες υποχώρησαν ελάχιστα τα επόμενα τρίμηνα και, αντίθετα με τις υπόλοιπες χώρες, ανέκαμψαν πολύ γρήγορα. Στο τέλος του 2011 βρίσκονταν σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα. Αξίζει να τονιστεί εδώ ότι η Πορτογαλία αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα πολύ πριν από την έναρξη της διεθνούς κρίσης, καθώς ήταν παγιδευμένη σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για σχεδόν μία δεκαετία, κάτι που φυσικά δεν ευνόησε και την αγορά ακινήτων.

H Fitch προβλέπει ότι οι τιμές των κατοικιών στην Πορτογαλία θα υποχωρήσουν κατά 15% ακόμα, ανεβάζοντας τη συνολική πτώση στη διάρκεια της κρίσης στο 28%. Όπως αναφέρει στην έκθεση του ο διεθνής οίκος αξιολόγησης, η πτώση των τιμών στη χώρα της Ιβηρικής δεν προκαλείται από την υπερβάλλουσα προσφορά, αλλά από τον περιορισμό της οικονομικής δυνατότητας των Πορτογάλων πολιτών. Το 2006 οι τιμές των κατοικιών στην Πορτογαλία έφτασαν στο υψηλότερο σημείο. Συγκεκριμένα ο λόγος των τιμών των κατοικιών προς το διαθέσιμο κατακεφαλήν εισόδημα έφτασε το 2006 στο 7, ενώ τώρα έχει υποχωρήσει στο 5.4. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Fitch, παραμένει ακόμα αρκετά υψηλότερα από το επίπεδο του 3,7 που βρισκόταν το 1995.

Η σημαντική απομείωση της αξίας του χαρτοφυλακίου ακινήτων της εταιρείας το πρώτο εξάμηνο του 2012 κατά 46,1 εκατ. ευρώ, έναντι 11,8 το αντίστοιχο περσινό διάστημα, οδήγησε την Eurobank Properties σε ζημίες ύψους 27,1 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 8,2 εκατ. ευρώ πέρυσι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε την Παρασκευή. Η μεγάλη αυτή μείωση στην αξία των ακινήτων οφείλεται στην επίπτωση των διαρκώς κλιμακούμενων μακροοικονομικών προβλημάτων στην αγορά γενικότερα και στην αγορά των ακινήτων ειδικότερα, πιέζοντας τόσο τις τιμές όσο και τα ενοίκια, σημειώνει η εταιρεία στην ανακοίνωσή της. Εάν αφαιρεθεί η επίπτωση αυτή, τα μετά από φόρους κέρδη διαμορφώνονται στα 19 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 20 εκατομμυρίων στο αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Ειδικότερα, η πορεία των βασικών μεγεθών της εταιρείας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012 και σε σχέση με πέρυσι ήταν η ακόλουθη:

1) Τα έσοδα από ενοίκια μετά από τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις παρουσίασαν μείωση κατά 9% σε 19,8 εκατ. ευρώ.

2) Τα έσοδα από τόκους αυξήθηκαν κατά 19% σε 4,4 εκατ. ευρώ, λόγω της αυξητικής πορείας των καταθετικών επιτοκίων και της επιτυχούς διαχείρισης των διαθεσίμων.

3) Οι λειτουργικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 11% από 1,8 εκατ. ευρώ.

4) Τα χρηματοοικονομικά έξοδα μειώθηκαν κατά 14% σε 1,8 εκατ. ευρώ, λόγω των μειωμένων δανειακών κεφαλαίων και της μείωσης των επιτοκίων Euribor.

5) Τα έξοδα από φόρους αυξήθηκαν κατά 13% σε 1,7 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της επιβολής του ειδικού τέλους ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών.

Η Εσωτερική Αξία της Εταιρείας (NAV) παρουσίασε μείωση στα 630 εκατ. ευρώ ή 10,32 ευρώ ανά μετοχή, έναντι 11,24 ευρω την 30η Ιουνίου 2011. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση της εύλογης αξίας του χαρτοφυλακίου. Η μετοχή της εταιρείας διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο με discount 64% περίπου.

Σημαντικά περιθώρια περαιτέρω μείωσης των τιμών των κατοικιών «βλέπει» για την ελληνική αγορά, ο οίκος αξιολόγησης Fitch, καθώς σε σχετική του έκθεση επισημαίνει ότι η διόρθωση των τιμών δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Αντιθέτως, δεδομένων και των λιγοστών αγοραπωλησιών εκτιμάται ότι η πτωτική πορεία των τιμών θα ενταθεί κατά τα επόμενα τρίμηνα. Οπως αναφέρει η Fitch, από τον Ιούνιο του 2008, όταν οι τιμές των κατοικιών βρέθηκαν στο απόγειό τους και μέχρι σήμερα, οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά 20% στην Αθήνα, κατά 25,7% στη Θεσσαλονίκη και κατά 17,8% στις υπόλοιπες πόλεις της χώρας.

Η σημερινή κρίση έχει σοβαρές συνέπειες και στην αγορά των στεγαστικών δανείων, καθώς, όπως αναφέρει η Fitch, η ύφεση έχει επηρεάσει τη δυνατότητα, αλλά και προθυμία των δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τις δόσεις των στεγαστικών τους. Μάλιστα, η τάση αυτή διαρκώς επιδεινώνεται. Σύμφωνα με την έκθεση, το ποσοστό των δανείων που εμφανίζει καθυστέρηση στην πληρωμή έστω μιας δόσης σε διάστημα τριών μηνών, αυξήθηκε σε 4,6% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2012, έναντι 4,1% το προηγούμενο τρίμηνο και 3% κατά το δεύτερο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Αν στις καθυστερήσεις προστεθούν και τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια, το σχετικό ποσοστό διαμορφώνεεται σε 7,3% κατά το φετινό δεύτερο τρίμηνο, έναντι 6,5% στους πρώτους τρεις μήνες του έτους. Αντίστοιχα, κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2011, δεν ξεπερνούσε το 4,7%. Κατά τη Fitch, μεγάλο πρόβλημα στις αποπληρωμές δόσεων στεγαστικών δανείων, έχει προκληθεί από την αυξανόμενη ανεργία και τη μείωση των αποδοχών των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα. Μάλιστα, πλέον ως «κόκκινα» χαρακτηρίζονται δάνεια που εμφανίζουν καθυστερήσεις τουλάχιστον έξι μηνών.

Το πρόβλημα για τις τράπεζες και τους πιστωτές είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς η δυνατότητα ανάκτησης μέρους του κεφαλαίου που έχει δοθεί για τα στεγαστικά αυτά δάνεια είναι ελάχιστη, όπως φανερώνει και το ότι καθόλη τη διάρκεια του 2011, το ποσοστό των κεφαλαίων που ανακτήθηκαν κυμάνθηκε από 3% έως και 10%, επί του συνόλου των οφειλών. Αιτία είναι όχι μόνο η εξαιρετικά αδύναμη αγορά κατοικίας και η έλλειψη χρηματοδότησης για επίδοξους αγοραστές, αλλά και η κρατική παρέμβαση. Συγκεκριμένα, από τον Σεπτέμβριο του 2010, έχουν απαγορευτεί οι πλειστηριασμοί κατοικιών από τις τράπεζες, που δεν είναι σε θέση να διεκδικήσουν μέρος των κεφαλαίων τους.