Αλλαγές στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Μέχρι το 2020 προβλέπεται η δημιουργία ψηφιακού χάρτη με όλες τις πληροφορίες που αφορούν την ιδιοκτησία, τη δόμηση, την προστασία ή εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας. Στον χάρτη θα καταγραφούν όλες οι χρήσεις γης (δασικές, αγροτικές, προστασίας της φύσης, σχέδια πόλης, αρχαιολογικοί χώροι) καθώς και οι διοικητικές πράξεις που αφορούν την γη (απαλλοτριώσεις, αναδασμοί – διανομές, οριοθετήσεις αιγιαλού κλπ). Στόχος, σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, είναι οι πολίτες και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές να ξέρουν τι μπορούν να κάνουν και πού. Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία ανά δήμο, ψηφιακών σχεδίων με κάθε πληροφορία απαραίτητη για την έκδοση πράξεων της διοίκησης. Ολες αυτές οι «γεωχωρικές», όπως ονομάζονται, πληροφορίες θα αποτυπώνονται στα υπόβαθρα του Εθνικού Κτηματολογίου και θα τηρούνται σε κεντρικό πληροφοριακό σύστημα στο ΥΠΕΚΑ. Επίσης, στο νομοσχέδιο προβλέπεται η συγκρότηση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής από ανώτατους δικαστικούς, καθηγητές ΑΕΙ, στελέχη της διοίκησης, ειδικευμένους επιστήμονες, για την κωδικοποίηση της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας. Ως βασικός στόχος του νέου νομοθετήματος, αναφέρεται ο εκσυγχρονισμός της χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής και η προσαρμογή του στις σύγχρονες ανάγκες της χώρας, η απλοποίηση των διαδικασιών, η διάκριση των επιπέδων σχεδιασμού και η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων. Με προεδρικό διάταγμα που θα εκδοθεί στην συνέχεια, θα θεσμοθετηθούν νέα εργαλεία πολεοδόμησης και νέα όργανα για την άσκηση της χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής.

Οι αντιδράσεις το σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό είναι σφοδρότατες, από περιβαλλοντικές οργανώσεις, βουλευτές και τοπικούς παράγοντες. Από τα εκατοντάδες σχόλια που έχουν κατατεθεί στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης προκύπτει πως οι αντιρρήσεις επικεντρώνονται σε τέσσερα σημεία. Πρώτον, στο γεγονός πως με το σχέδιο νόμου αφαιρούνται οι σημερινοί περιορισμοί στην έκταση της παραλίας που μπορούν να παραχωρηθεί για «απλή» χρήση. Σήμερα υπήρχε το όριο των 500 τετραγωνικών μέτρων, αλλά και η υποχρέωση για ελεύθερες ζώνες 100 μέτρων. Δεύτερον, όσοι αντιδρούν υποστηρίζουν πως στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για αποκλειστική χρήση, ούτε και σαφείς αναφορές στην υποχρέωση ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης των πολιτών στον αιγιαλό. Τρίτον, επισημαίνουν πως διευκολύνεται η δημιουργία μόνιμων κατασκευών από ιδιώτες γαι επιχειρηματικούς σκοπούς με αποτέλεσμα «οι ξενοδοχειακές μονάδες να μπορούν να επεκτείνουν μόνιμα τις εγκαταστάσεις τους προς τη θάλασσα». Τέταρτον, υπάρχουν αντιδράσεις από όσους θεωρούν πως με το σχέδιο νόμου παρέχεται η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών (με την καταβολή αποζημίωσης) που βρίσκονται σε παραλία και αιγιαλό στην περίπτωση που χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικούς σκοπούς. Μηχανικοί υποστηρίζουν, , πως αντίστοιχο σχέδιο νόμου με αντίστοιχο περιεχόμενο είχε κατατεθεί και το 2006 και αποσύρθηκε όπως – όπως καθώς είχαν υπάρξει σφοδρές αντιδράσεις από θεσμικούς και άλλους φορείς. Σοβαρές αντιδράσεις υπάρχουν και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση εκπρόσωποι της οποίας θεωρούν πως με το σχέδιο νόμου χάνουν κάθε έλεγχο επί των αποφάσεων για την τύχη αιγιαλού και παραλίας.

Σε άντρο καταπατητών έχει μετατραπεί η Αττική, η Πελοπόννησος και η Εύβοια, καθώς στις περιοχές αυτές εντοπίζονται τα 4 στα 10 χρονίως καταπατημένα ακίνητα πανελλαδικά. 11.700 από τα 28.000 ακίνητα που έχουν καταπατηθεί συγκεντρώνονται στη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια και την Πελοπόννησο, και ισοδυναμούν με έκταση πάνω από 150.000 στρέμματα. Δείγμα της έκτασης του προβλήματος είναι ότι μόνο στην Αττική έχουν καταγραφεί 2.540 χρονίως καταπατημένα ακίνητα (τα λεγόμενα «κατεχόμενα»), που ισοδυναμούν με μια έκταση 23.000 στρεμμάτων, τέσσερις φορές με εκείνη του ακινήτου του Ελληνικού! Σε καταπατήσεις δεν υπολείπεται φυσικά η Βόρεια Ελλάδα, με πρώτη στη λίστα τις Σέρρες όπου τα κατεχόμενα φτάνουν τα 2.800, ακολουθούμενη από την Κοζάνη με 2.000, ενώ η πλειονότητά τους και στις δύο περιπτώσεις είναι αγροτικά ακίνητα. Πολλές από τις καταπατήσεις υφίστανται επί δεκαετίες, αρκετές είναι πιο πρόσφατες, ενώ συνεχώς διαπιστώνονται νέες, αφού ακόμη και σήμερα δεν υπάρχουν ακριβή τοπογραφικά διαγράμματα. Προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο της νομικής κατάστασης και των 72.000 κρατικών ακινήτων που έχει στα χέρια της η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) εκπονεί ένα σχέδιο για την αποτύπωση της πραγματικής τους εικόνας, προκειμένου να καταστούν αξιοποιήσιμα. Το επιχειρησιακό αυτό σχέδιο δράσης έχει ένα χρονικό ορίζοντα 6-7 ετών προκειμένου να αποτυπωθεί σε ένα ηλεκτρονικό μητρώο το σύνολο και των 72.000 ακινήτων της ΕΤΑΔ. Προηγείται ένα πιλοτικό έργο ώστε να ξεκαθαρίσει το νομικό και χωροταξικό καθεστώς για περίπου 1.000 ακίνητα, και να αναδειχθούν τα βασικά προβλήματα, εξειδικεύοντας χρόνους, κόστη και απαιτήσεις του εγχειρήματος.

Προωθειται πολεοδομική παρέμβαση, που θα αφορά στην περιοχή του παραθαλάσσιου μετώπου Δραπετσώνας και Κερατσινίου. Η εν λόγω περιοχή καλύπτει συνολική έκταση 900 στρεμμάτων που ανήκει στο μεγαλύτερο μέρος της στον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας, ενώ σημαντική είναι η ιδιοκτησία που ελέγχεται από την ΑΓΕΤ Ηρακλής, τον Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας και τα ΕΛΠΕ. Η πολεοδομική πρόταση ανάπτυξης της περιοχής θα περιλαμβάνει μαρίνα, επιχειρηματικό κέντρο, χώρους εμπορικών χρήσεων και πολιτισμού, αλλά και τμήματα αμιγούς κατοικίας. Το ύψος των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν για την ανάπλαση της περιοχής εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 800 εκατ. ευρώ. Οπως όλα δείχνουν, το σχέδιο για τη δημιουργία πίστας που θα φιλοξενεί αγώνες Φόρμουλα 1 μοιάζει επί του παρόντος να μην προχωρεί, ελλείψει ισχυρού επενδυτικού ενδιαφέροντος. Δεν αποκλείεται βέβαια να επανέλθει η πρόταση. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τη λύση που θα επιλεγεί, θα πρέπει να τονιστεί ότι ένα από τα πιο σημαντικά εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν, προκειμένου να προχωρήσει η αξιοποίηση της έκτασης, αφορά την ανάγκη μετεγκατάστασης των αδειοδοτημένων εγκαταστάσεων βιομηχανικής χρήσης, που βρίσκονται στην περιοχή. Το πρώτο και απαραίτητο βήμα θα αποτελέσει η δημιουργία Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ), από το οποίο θα προκύψουν οι απαιτούμενες χρήσεις γης και ο συντελεστής δόμησης, που θα αποτελέσουν και τον «οδηγό» για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, ώστε να είναι σε θέση να αποτιμήσουν την ελκυστικότητα ή μη της επένδυσης.