Υπέρογκη σπατάλη για τη θέρμανση των κατοικιών καταγράφεται στη χώρα μας, καθώς η Ελλάδα παρουσιάζει τρεις φορές μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για το σκοπό αυτό, σε σχέση με τη Φινλανδία, υπό ομογενοποιημένες κλιματικές συνθήκες. Παράλληλα οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες των δημοσίων κτηρίων ξεπερνούν τα 450 εκατ. ενώ η Ελλάδα δαπανά κάθε χρόνο για εισαγωγή πετρελαίου θέρμανσης περίπου 2 δισ. ευρώ. Επομένως με μια ρεαλιστική εξοικονόμηση της τάξης του 20% - 25% στη θέρμανση, μέσω της υλοποίησης δράσεων θερμομόνωσης, θα προέκυπτε εξοικονόμηση 500 εκατ. κάθε χρόνο. Ακόμη το 89% των κτηρίων στη χώρα μας έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980, χρονιά ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης. Έτσι 3.700.000 κτήρια είναι θερμικά απροστάτευτα και άρα ενεργοβόρα και μόνο με τη θερμομόνωσή τους εξοικονομείται ενέργεια κατά περίπου 40%.

Νέες απλοποιήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε κτίρια, οικόπεδα εντός κι εκτός σχεδίου κάνει η υπουργός ΠΕΚΑ Τ. Μπιρμπίλη. Με αποφάσεις της, επίσης, ανάβει το «πράσινο» φως για φωτοβολταϊκά και σε διατηρητέα κτίρια. Συγκεκριμένα, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων σε εκτός σχεδίου περιοχές:

1. Εξασφαλίζεται ότι οι κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ εφαρμόζονται για το σύνολο των φωτοβολταϊκών σταθμών.

2. Αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις στις οποίες απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας στην περίπτωση εγκατάστασης Φ/Β συστημάτων.

3. Οι ελάχιστες αποστάσεις των εγκαταστάσεων και του συνοδού οικίσκου από τα όρια γηπέδου γίνονται ρεαλιστικότερες, επιτρέποντας την αξιοποίηση μεγαλύτερου ποσοστού κάλυψης γηπέδου.

4. Καθορίζονται εκ νέου οι απολύτως αναγκαίες κατασκευές, με άρση του περιορισμού ύψους και εισάγεται κατάλληλη ρύθμιση ώστε να καθίσταται δυνατή η εγκατάσταση όσων οικίσκων εγκατάστασης ηλεκτρονικού εξοπλισμού είναι απαραίτητοι στις εγκαταστάσεις αυτές, ανεξαρτήτως της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος τους.

5. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για θέματα ασφαλείας, δεδομένης της σημαντικής αύξησης του ορίου εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών από 150kW σε 1MW που εισήγαγε ο πρόσφατος ν.3851/2010 σε συνδυασμό με την κατάργηση για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ της διαδικασίας έγκρισης εργασιών και αντικατάστασή της από έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.

Σχετικά με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων επί κτισμάτων και ακαλύπτων χώρων τους, ανεξάρτητα αν αυτά εντάσσονται σε εκτός ή εντός σχεδίου πόλεως περιοχές:

α. Επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου μετά από έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας σε χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά τμήματα πόλεων και διατηρητέα κτίρια, εφόσον δεν απαγορεύεται η εγκατάστασή τους από τα σχετικά διατάγματα και αποφάσεις προστασίας τους και υπό τον όρο ότι τοποθετούνται στους ακάλυπτους χώρους των κτιρίων και σε σημεία μη ορατά από κοινόχρηστους χώρους. Επίσης σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και εφόσον δεν απαγορεύεται η εγκατάστασή τους από τη σχετική νομοθεσία προστασίας τους, υπό τον όρο ότι θα εναρμονίζονται κατά το δυνατόν οι εγκαταστάσεις με τον περιβάλλοντα χώρο. Σημειώνεται πως για την εγκατάσταση δεν επιτρέπεται η διάνοιξη νέων ή η διαπλάτυνση υφιστάμενων οδών. Παράλληλα διευκρινίζεται ότι τόσο στην περίπτωση παραδοσιακών οικισμών, ιστορικών οικισμών, διατηρητέων κτιρίων όσο και των περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.).

β. Γίνεται ρητή μνεία στην απαγόρευση τοποθέτησης εγκαταστάσεων σε αδόμητα οικόπεδα (εντός σχεδίου).

γ. Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα και στην απόφαση αυτή για θέματα ασφαλείας και, τηρουμένου του πνεύματος του νομοθέτη για απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για την εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων σε κτίρια, για την περίπτωση τοποθέτησης φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος μεγαλύτερης των 100kW, ζητείται δήλωση στατικής επάρκειας του κτιρίου πάνω στο οποίο γίνεται η εγκατάσταση, υπογεγραμμένη από διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό.

δ. Ειδικά για την τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων πάνω σε κτίρια και για ισχύ μέχρι 100kW, όπου δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αλλά απλή γνωστοποίηση εργασιών στον αρμόδιο Διαχειριστή, υπογραμμίζεται η ευθύνη του υποψήφιου παραγωγού για την τήρηση των κείμενων διατάξεων σε προστατευόμενες περιοχές με την απαίτηση υποβολής σχετικής υπεύθυνης δήλωσης στον αρμόδιο Διαχειριστή, ο οποίος εφεξής οφείλει να κοινοποιεί τη Σύμβαση Σύνδεσης στην αρμόδια Διεύθυνση Πολεοδομίας.

ε. Τέλος, κρίθηκε σκόπιμο το ανωτέρω κανονιστικό πλαίσιο να απαλλαγεί από τις κατά τα άλλα διατηρούμενες σε ισχύ διατάξεις του αστικού δικαίου με χαρακτήρα δημόσιας τάξης, όπως αυτή της απαίτησης της σύμφωνης γνώμης των συνιδιοκτητών σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, οι οποίες εξακολουθούν να επιβάλλονται κατά περίπτωση.

Οικονομικά κίνητρα για την αναβάθμιση περιοχών του ιστορικού κέντρου, αλλά και τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων των αστέγων και των εξαρτημένων ατόμων με την ενεργητικότερη δραστηριοποίηση του ΟΚΑΝΑ περιλαμβάνονται στις προτάσεις που εξετάζει η κυβέρνηση, σε αναζήτηση λύσεων για τα προβλήματα που αφορούν το κέντρο της Αθήνας. Η αναβάθμιση του κέντρου της πρωτεύουσας βρέθηκε στο επίκεντρο σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στη Βουλή υπό τον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος και αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ανακοινώσει τον επόμενο μήνα συγκεκριμένες κυβερνητικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Στο πλαίσιο της σύσκεψης, υπογραμμίστηκε η ανάγκη μείωσης του αριθμού των ενσήμων που απαιτούνται για την ανανέωση των αδειών παραμονής των μεταναστών στη χώρα, ενώ ο πρωθυπουργός φέρεται να ζήτησε την εντατικοποίηση των σχετικών διαδικασιών, καθώς και τη μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε τα προβλήματα να λύνονται αποτελεσματικότερα. Στη σύσκεψη πήραν μέρος ο υπουργοί Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, Προστασίας του Πολίτη Χρήστος Παπουτσής και Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Σηφουνάκης, οι υφυπουργοί Εργασίας ’ννα Νταλάρα και Υγείας Μιχάλης Τιμοσίδης, ο γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών Δ. Στεφάνου και η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Μαίρη Μαλιώρη.

Οι οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος θα μπορούν να αποφασίζουν και να κινούν τις διαδικασίες για την κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων. Aυτό αναμένεται να γίνει μέσω της νομοθετικής ρύθμισης που επεξεργάζεται αυτή τη στιγμή το υπουργείο Περιβάλλοντος, η οποία, μεταξύ άλλων, θα προβλέπει ότι:

* Kάθε περιβαλλοντική παράβαση θα θεωρείται από εδώ και στο εξής ως ποινικό αδίκημα και επισείει ανάλογες ποινές. Oυσιαστικά πρόκειται για ενσωμάτωση -με καθυστέρηση δεκαετίας- της σχετικής κοινοτικής οδηγίας.

* Eνισχύεται πλέον ο ρόλος των επιθεωρητών Περιβάλλοντος, οι οποίοι πλέον θα έχουν στα πρότυπα του ΣΔOE και ανακριτικές αρμοδιότητες προκειμένου να μπορούν άμεσα να επέμβουν όπου κρίνεται απαραίτητο, ενώ θα μπορούν να επιβάλλουν άμεσα ποινές στους παραβάτες και όχι να εισηγούνται όπως ισχύει σήμερα. Eπίσης, προβλέπεται η θεσμοθέτηση περιφερειακών γραφείων με επιθεωρητές περιβάλλοντος ώστε να αποκεντρωθεί το έργο των ελέγχων. Σήμερα οι επιθεωρητές έχουν στελεχωμένα δύο γραφεία που καλύπτουν τη βόρεια και τη νότια χώρα αντίστοιχα. Mε τη νέα ρύθμιση αναμένεται να δημιουργηθούν συνολικά επτά γραφεία. H νομοθετική ρύθμιση αναμένεται να ανακοινωθεί και να μπει σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης μέσα στο Φεβρουάριο.