Σε σύσταση ΑΕΕΑΠ για επιλεγμένα ακίνητα του Δημοσίου που βρίσκονται στην κατοχή του Δημοσίου και με τη συνδρομή , είτε ελληνικής τράπεζας που έχει εμπειρία στη διαχείρηση ακινήτων, είτε κάποιου ξένου fund , θα προχωρήσει άμεσα το ΤΑΙΠΕΔ. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στη διοίκηση του Ταμείου, ο στόχος είναι να υπάρξει άμεσο αποτέλεσμα από την είσπραξη εσόδων κατά τη διαχείριση των ακινήτων, παρά το γεγονός ότι υπάρχει χάος με την περιουσία του Δημοσίου. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αν μπορούσε να γίνει διαχωρισμός εύκολων ή δύσκολων αποκρατικοποιήσεων, τα ακίνητα είναι η πιο δύσκολη περίπτωση, αφού δεν υπάρχει ούτε Κτηματολόγιο, ενώ οι τίτλοι σε πολλά από αυτά είναι εξαφανισμένοι με αποτέλεσμα να υπάρχουν καταπατήσεις και πολλές από τις υποθέσεις αυτές να λιμνάζουν στα Δικαστήρια. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα κοιτούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη συνεργασία είτε με την Εθνική Τράπεζα, είτε με κάποιον ξένο οίκο, ενώ δεν θα πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι οι τιμές των ακινήτων στην Ευρώπη βρίσκονται σε πτώση. Ακόμα κι αυτά που ονομάζουμε στην Ελλάδα ως φιλέτα, στην ουσία δεν είναι εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των… εκατοντάδων υπογραφών που απαιτούνται για να γίνει στο μέλλον μία επένδυση.

Η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται σε μεγάλη κρίση επί πέντε κατά σειρά έτη. Η κρίση αυτή επιδεινώθηκε δραματικά το 2012 όπως φαίνεται από τα ακόλουθα:

α) Από την εκτιμώμενη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -30,6% το 2012. Επιπλέον, η πτώση του όγκου των εκδοθεισών αδειών οικοδομών κατά περίπου -32,5% το 2012, συνεπάγεται νέα πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες, άνω του -20,0%, και το 2013. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις σε κατοικίες θα διαμορφωθούν σε επίπεδα κάτω των 5,0 δισ. ευρώ το 2013 (σε σταθερές τιμές 2005) από 6,1 δισ. ευρώ το 2012 και 26,1 δισ. ευρώ το 2007 (πτώση κατά -81% σε 5 έτη).

β) Από την εκτιμώμενη πτώση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) στον τομέα των κατασκευών στα 3,65 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές το 2012, από 16,3 δισ. ευρώ το 2006 και από 8,63 δισ. ευρώ το 2000. Έτσι, η πτώση της ΑΠΑ στις κατασκευές ανέρχεται στο -77,6% έναντι του 2006 και στο επίσης σημαντικό -57,7% έναντι του 2000.

γ) Από την τεράστια πτώση του αριθμού και της αξίας των συναλλαγών επί ακινήτων (κατοικιών, καταστημάτων, γραφείων, οικοπέδων και αγροτεμαχίων) κατά -48% και κατά -45,5% αντίστοιχα το 2012 έναντι του 2011 και κατά -83,3% και -81,2% αντίστοιχα έναντι του 2005. Η ανωτέρω ουσιαστική διακοπή των συναλλαγών στην ελληνική αγορά ακινήτων συνέβη το 2012 παρά το ότι κατά το έτος αυτό σημειώθηκαν οι ακόλουθες πολύ σημαντικές εξελίξεις:

Πρώτον, το 2012 επιταχύνθηκε η πτώση των τιμών των κατοικιών και άλλων ακινήτων, ως ακολούθως: Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ τιμές των διαμερισμάτων (παλαιών και νέων) μειώθηκαν σημαντικά, κατά -11,7% το 2012 στο σύνολο της χώρας, έναντι μείωσής τους κατά -5,5% το 2011, κατά -4,7% το 2010 και κατά -3,7% το 2009. Μεγαλύτερη ήταν η πτώση των τιμών των διαμερισμάτων στη Θεσσαλονίκη (2012:-13,7%, 2011:-6,8%) και ακολουθούν η Αθήνα (2012:-11,8%, 2011: 6,4%), οι εξοχικές περιοχές (2012: -11,4%, 2011:-4,4%) και άλλες μεγάλες πόλεις (2012:-10,9%, 2011:-4,1%). Γενικά, η πτώση των τιμών των οικιστικών ακινήτων εκτιμάται στο τέλος του 2012 στο -23,4% έναντι του 2008.

Δεύτερον, η ανωτέρω σημαντική πτώση των τιμών των ακινήτων πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία η πτώση στις τιμές των ενοικίων ήταν σχετικά χαμηλή. Έτσι, σημειώνεται αξιοσημείωτη και επιταχυνόμενη πτώση του λόγου του δείκτη τιμών των διαμερισμάτων προς τον δείκτη τιμών των ενοικίων, που σηματοδοτεί υψηλότερες αποδόσεις για τους επενδυτές (εγχώριους ή ξένους) που θα επέλεγαν να επενδύσουν σε οικιστικά ακίνητα στην εγχώρια οικονομία.

Τρίτον, στις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην αγορά ακινήτων υπάρχει μια ταχέως αυξανόμενη προσφορά ακινήτων (ιδιαίτερα παλαιών) από ιδιοκτήτες που είτε έχουν ανάγκη να ρευστοποιήσουν ένα μέρος της ακίνητης περιουσίας τους για να καλύψουν τρέχουσες οικονομικές τους ανάγκες στην περίοδο της κρίσης ή προσπαθούν να πουλήσουν ακίνητα για να αποφύγουν την υπέρμετρα υψηλή φορολογία ακινήτων το 2013, όπου προβλέπεται να επιβληθούν επί των ακινήτων τουλάχιστον τέσσερις διαφορετικοί φόροι. Ωστόσο, αυτή η αυξανόμενη προσφορά ακινήτων δεν βρίσκει ανταπόκριση από την πλευρά της ζήτησης (παρά την προαναφερθείσα μείωση των τιμών των ακινήτων), με αποτέλεσμα να μιλούν πολλοί σήμερα περί «εγκλωβισμένων» στην αγορά ακινήτων.

Περί τους 21.000 αρχαιολογικούς χώρους, περισσότερα από 7.500 δημόσια ακίνητα, 4.000 κηρυγμένοι χερσαίοι χώροι, ιστορικοί τόποι κτλ., πάνω από 12.000 αρχαία ακίνητα μνημεία, πάνω από 8.000 νεότερα... είναι η περιουσία του υπουργείου Πολιτισμού. Αυτά περιλαμβάνονται στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο μέσω του οποίου γίνεται η συστηματική καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του υπουργείου Πολιτισμού . Καταπατήσεις, αυθαίρετη ή εμπορική χρήση ακινήτων και άλλες αξιόποινες πράξεις έχουν εντοπισθεί ως αυτή τη στιγμή σε ακίνητα του υπουργείου Πολιτισμού που βρίσκονται σε περιοχές υψηλής προβολής. Αλλά και οι αστοχίες στη διαδικασία απόκτησης ακινήτων είναι πολλές, ειδικά στις απαλλοτριώσεις, όπου έχουν καταγραφεί τραγελαφικές ιστορίες. Για παράδειγμα, ενώ μία απαλλοτρίωση έχει τελεσιδικήσει, ο ιδιοκτήτης έχει εισπράξει την αποζημίωση και το ακίνητο ανήκει πλέον στο Δημόσιο, στη συνέχεια επανέρχεται πάλι στον ιδιώτη!

Ενδεικτικά πάντως για την απόκτηση ακινήτων διατέθηκαν σε μία εικοσαετία (1990-2009) αποζημιώσεις συνολικού ύψους 390 εκατ. ευρώ για την απαλλοτρίωση και αγορά 1.640 ακινήτων. Οι δωρεές προς το υπουργείο Πολιτισμού για συγκεκριμένο σκοπό συνιστούν άλλο ένα πρόβλημα. Πρόκειται για μικρό αριθμό εμπορικών διαμερισμάτων και γραφείων - 18 συνολικά - στο κέντρο της Αθήνας που δωρήθηκαν προκειμένου να εκποιηθούν ώστε τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για κάποιον πολιτιστικό σκοπό. (Από αυτά έχουν πωληθεί τα εννέα αντί 12 εκατ. ευρώ συνολικά.) Υπάρχουν όμως και δωρεές ακινήτων, όπως στο Κολωνάκι, όπου το υπουργείο είναι μεν συνιδιοκτήτης αλλά στην πράξη έχει «χάσει» το μερίδιό του. Αλλα ακίνητα στην περιοχή της Πλάκας, που έχουν παραχωρηθεί σε φορείς για πολιτιστικούς σκοπούς, έχουν μετατραπεί σε εμπορικά καταστήματα και άλλα έχουν καταληφθεί από περιθωριακές ομάδες. Επιπλέον πολλά δημόσια ακίνητα που βρίσκονται πλησίον αρχαιολογικών χώρων, όπως για παράδειγμα στη Βραυρώνα, φαίνεται να έχουν καταπατηθεί κατά ένα τμήμα τους από... γείτονες.

Την κρίση στην περιφέρεια της Ευρωζώνης την προκάλεσε η ίδια η υιοθέτηση του ευρώ, που έδωσε τη δυνατότητα στις μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης και των ΗΠΑ να προσφέρουν εξαιρετικά χαμηλότοκα κερδοσκοπικά δάνεια υψηλού κινδύνου. Οταν έσκασε αυτή η «φούσκα», κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες τήρησαν τουλάχιστον ύποπτη στάση και αντί να αφήσουν τους κερδοσκόπους να χρεοκοπήσουν, μετέτρεψαν τα δάνεια αυτά σε δημόσιο χρέος, το οποίο τώρα καλούνται να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι. Στην Ισπανία οι τοπικές τράπεζες, που ελέγχονταν από τους πολιτικούς της περιοχής, δανείζονταν από τα μεγάλα «ιδρύματα» και με τη σειρά τους χρηματοδοτούσαν επιχειρηματίες για μεγαλεπήβολα αλλά εκ των προτέρων καταδικασμένα πρότζεκτ. Και όταν έσκασε η φούσκα, αντί να χρεοκοπήσουν, οι ίδιοι πολιτικοί προσπάθησαν -ματαίως- να σώσουν τις τράπεζες με δημόσιο χρήμα που δανείστηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην Ιρλανδία, η κυβέρνηση έκανε το «λάθος» να εγγυηθεί και εν τέλει να καλύψει τις οφειλές των τοπικών τραπεζών, με αποτέλεσμα να χάσει ποσόν μεγαλύτερο απ' ό,τι το σύνολο των φορολογικών εσόδων που μπορεί να ελπίζει να εισπράξει μέσα σε μία χρονιά. Το αποτέλεσμα ήταν, οι αρχικοί κερδοσκόποι πιστωτές να πάρουν τα χρήματά τους στο ακέραιο, ενώ το λογαριασμό καλούνται τώρα να πληρώσουν οι φορολογούμενοι της Ευρώπης. Ποιοι είναι αυτοί οι κερδοσκόποι; Οι υπουργοί των κυβερνήσεων και οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ μεγάλα fund και οι πλούσιοι της Ευρώπης και των ΗΠΑ, που μέσω των μεγάλων τραπεζών επένδυσαν κεφάλαια τα οποία ενδεχομένως δεν ήταν καν δικά τους.