Η άρση των πλειστηριασμών θα οδηγήσει σε περαιτέρω πιέσεις στην αγορά κατοικίας και επαγγελματικών χώρων. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αγορά διασώθηκε από μια ανεξέλεγκτη πτώση τιμών εξαιτίας της παράτασης για ένα έτος της αναστολής πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Κι αυτό διότι θα αυξάνονταν ραγδαία η προσφορά κατοικιών σε πολύ χαμηλές τιμές, γεγονός που θα πίεζε το σύνολο της κτηματαγοράς.Σήμερα με δεδομενη την άρση της προστασίας οι προοπτικές είναι δυσοίωνες καθώς - και με δεδομένο τον φορολογικό πλαίσιο- , η ζήτηση δεν θα μπορέσει να καλύψει την προσφορά και να βρεθεί ένα νέο σημείο ισσοροπίας στην αγορά. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια σε καθυστέρηση, η εκτίμηση είναι ότι το επίπεδο της δημιουργίας νέων έχει αρχίσει να περιορίζεται, καθώς η οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει. Ωστόσο το συνολικό μέγεθος των προβληματικών δανείων θα εξακολουθήσει να αυξάνει καθώς αναμένεται σταδιακή και ελεγχόμενη μείωση των προστατευόμενων από πλειστηριασμό. Αναμένει να κορυφωθούν το 2015.

Η έκθεση της Fitch έρχεται απλά να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις των ειδικών της κτηματαγοράς που δεν περιμένουν ανάκαμψη ζήτησης και τιμών πριν το 2015. Στην αγορά συνεχίζουν να υπάρχουν περισσότερα από 200.000 απούλητα ακίνητα ενώ εκατοντάδες εργολάβοι και ιδιοκτήτες ακινήτων αναγκάζονται να «βγάλουν στο σφυρί» σπίτια προκειμένου να μπορέσουν να γίνουν κάποιες συναλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές περιοχές η υποχώρηση των τιμών έχει ξεπεράσει το 45%-50% σε σχέση με το 2008 ενώ πολλοί κτηματομεσίτες εκτιμούν ότι η πτώση το 2015 θα φτάσει το 15%. Τα βασικά στοιχεία της κτηματαγοράς σήμερα είναι:

- Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι τιμές των διαμερισμάτων τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2013 υποχώρησαν 11,6%, 11,8% και 9,2% αντίστοιχα ενώ αναμένεται πτώση γύρω στο 9%-10% το δ' τρίμηνο. Συνολικά το 2012 η πτώση έφτασε το 11,7%

-Από την αρχή της κρίσης, η υποχώρηση των διαμερισμάτων έχει φτάσει το 32% ή 37,6% σε πραγματικούς όρους. Ομως, πολλοί κτηματομεσίτες εκτιμούν ότι η «βουτιά» είναι μεγαλύτερη, π.χ. στην Αθήνα είναι 32% και στη Θεσσαλονίκη 38%.

-Η μέση περίοδος αναμονής για τη διάθεση απούλητων κατοικιών έφτασε το ένα έτος, από 5 μήνες το 2009.

-Το γ' τρίμηνο 2013 μόλις το 16% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε με δανεισμό έναντι 82,1% το 2009.

-Ολοκληρωτική είναι και η κατάρρευση της οικοδομής καθώς εκτιμάται ότι πέρυσι κτίστηκαν λιγότερα από 10.000 σπίτια όταν το 2007 είχαν κτιστεί 104.000, η υποχώρηση δηλαδή φτάνει το 90%.

-Το 2013 έκλεισε με πωλήσεις κατοικιών που δεν ξεπέρασαν τις 30.000 όταν το 2005 είχαν πουληθεί 215.000 ακίνητα ενώ το 2009 είχαν γίνει περίπου 95.000 συναλλαγές.

-Τέλος, σε ότι αφορά τις τιμές, σε κάποιες περιοχές της Αθήνας πωλούνται νεόδμητα σπίτια με 1.000 ευρώ/τ.μ. Οσο για τα μεταχειρισμένα, υπάρχουν διαμερίσματα 30-40 σε υποβαθμισμένες περιοχές που δίνονται αντί... 5.000-10.000 ευρώ.

Συμμετοχή με ποσοστό… 30% στα κέρδη που θα προκύψουν από την αξιοποίηση του Ελληνικού, εφόσον αυτά ξεπερνούν ένα επίπεδο και πάνω, θα έχει το Δημόσιο καθ’ όλη τη διάρκεια της παραχώρησης της έκτασης, δηλαδή για 99 χρόνια. Αυτό προβλέπει το κείμενο της σύμβασης πώλησης της «Ελληνικόν Α.Ε.», που αναμένεται να εγκριθεί από το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ σήμερα Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, προκειμένου αμέσως μετά να δοθεί στους ενδιαφερόμενους επενδυτές (Lamda Development, Elbit, London Regional Properties) ώστε να προετοιμάσουν τις προσφορές τους, για τις οποίες εκτιμάται ότι θα τους δοθεί προθεσμία ενός περίπου μηνός. Σύμφωνα με τη σύμβαση, εκτός από το τίμημα που θα καταβάλει ο πλειοδότης στο διαγωνισμό του Ελληνικού, το Δημόσιο θα έχει ένα επιπλέον όφελος καθώς θα εισπράττει καθ’ όλη τη διάρκεια των 99 ετών της παραχώρησης, ένα σημαντικό ποσοστό επί των κερδών που θα προκύψουν από τις επενδύσεις οι οποίες θα γίνουν. Το ποσοστό έχει καθοριστεί στο 30% επί των κερδών που θα έχει ο πλειοδότης από τις επενδύσεις που θα πραγματοποιήσει, εφόσον αυτά ξεπερνούν ένα επίπεδο και πάνω. Το επίπεδο αυτό έχει οριστεί στο 15%. Εφόσον λοιπόν ο επενδυτής επιτυγχάνει κέρδη πάνω απ΄αυτό συγκεκριμένο επίπεδο, τότε το 30% θα καταλήγει στην τσέπη του Δημοσίου. Πέραν των παραπάνω, η σύμβαση παρέχει μια σειρά δεσμεύσεων στον πλειοδότη για λογαριασμό του Δημοσίου, ενώ θα μιλά και για τη δυνατότητα στο Ελληνικό να χωροθετηθεί καζίνο. Δεν σημαίνει όμως ότι ο συγκεκριμένος διαγωνισμός θα παραχωρεί και την άδεια λειτουργίας του καζίνο. Αυτό είναι δουλειά του Δημοσίου, και όπως εξηγούν στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος διαγωνισμού, θα αναλάβει το Δημόσιο να προκηρύξει άλλον διαγωνισμό για την παραχώρηση της άδειας. Η σύμβαση διασφαλίζει επίσης τον επενδυτή ότι καθ’ όλη τη διάρκεια ανάπτυξης του Ελληνικού, που υπολογίζεται σε 10-15 χρόνια, δεν πρόκειται να αλλάξει η νομοθεσία γύρω από το χωροταξικό σκέλος της συγκεκριμένης έκτασης. Η δέσμευση κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένου της μεγάλης διάρκειας της επένδυσης, του μεγέθους και της στρατηγικής σημασίας της. Πρόκειται για όρο που ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, με το σκεπτικό ότι διαφορετικά η ιδιωτικοποίηση δεν θα μπορούσε να προχωρήσει. Αμέσως μετά την έγκριση της σύμβασης από το Ταμείο, το κείμενο θα δοθεί στους υποψηφίους επενδυτές, στους οποίους και θα δοθεί προθεσμία ενός περίπου μηνός προκειμένου να αποφασίσουν για την τελική δεσμευτική προσφορά που θα καταθέσουν. Τι σημαίνει αυτό ; Ότι, προσφορές δεν αναμένεται να κατατεθούν παρά στα τέλη Φεβρουαρίου ή στις αρχές Μαρτίου.

"Φρένο" στους πλειστηριασμούς ακινήτων βάζει η δικαιοσύνη, κρίνοντας καταχρηστική τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης όταν επιχειρείται να "βγει στο σφυρί" ένα ακίνητο πολλαπλάσιας αξίας σε σύγκριση με την σχετική τραπεζική απαίτηση. Το δικαστήριο δέχθηκε ότι οι κανόνες της καλής πίστης και των χρηστών σε συνδυασμό με τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, επιβάλλουν να μην υπάρχει προφανής δυσαναλογία ανάμεσα στο χρέος και στην πραγματική αξία του ακινήτου που επιχειρείται να εκπλειστηριαστεί. Με δικαστική απόφαση κρίθηκε ότι πρέπει να "παγώσει" (μέχρις ότου εκδοθεί οριστική απόφαση Πρωτοδικείου για τη σχετική ανακοπή) η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για ακίνητο αξίας 1,2 εκατ. ευρώ τη στιγμή που είναι περίπου 20πλάσια από τη σχετική απαίτηση (56.842 ευρώ) της τράπεζας που ζήτησε τον πλειστηριασμό (κατά το στάδιο διαδικασίας εκκαθάρισης). Η άσκηση του δικαιώματος της τράπεζας να κατάσχει προς πλειστηριασμό ακίνητο πολλαπλάσιας αξίας σε σχέση με την απαίτησή της -διαπιστώνει το δικαστήριο- υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη και τα χρηστά ήθη, αλλά και ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος και είναι επομένως καταχρηστική και άκυρη.

Κι αυτό γιατί η δήλωση επίσπευσης του πλειστηριασμού εμφανίζεται ως μέτρο εξαιρετικής σκληρότητας για τον οφειλέτη που ξεπερνά τα ανεκτά όρια θυσίας του αφού είναι ολοφάνερη η δυσαναλογία ανάμεσα στο μέσο εκτέλεσης και το σκοπό για τον οποίο επιβάλλεται. Σύμφωνα με το Πρωτοδικείο Πειραιά, παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας γιατί ο πλειστηριασμός έχει ιδιαίτερα επαχθείς συνέπειες για τον οφειλέτη, οι οποίες καθιστούν μη ανεκτή την πραγμάτωση της τραπεζικής απαίτησης μέσω του πλειστηριασμού ακινήτου δυσανάλογα μεγαλύτερης αξίας, σύμφωνα με τις αντιλήψεις περί δικαίου και ηθικής που έχει ο μέσος άνθρωπος. Έτσι το δικαστήριο πιθανολογώντας ότι η ανακοπή που έχει ασκήσει ο οφειλέτης μπορεί να γίνει δεκτή (λόγω καταχρηστικότητας), δέχθηκε ότι κινδυνεύει να υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη και γι'αυτό ανέστειλε τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης ακινήτου έκτασης περίπου 5 στρεμμάτων στην Αττική, με κτιριακές εγκαταστάσεις τυροκομείου. Η αναστολή δόθηκε μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης για την ανακοπή του πλειστηριασμού.