Στη διαχείριση ακινήτων που σχετίζονται με το χαρτοφυλάκιο των δανείων που αναλαμβάνουν θα επεκταθούν οι αρμοδιότητες των εταιρειών διαχείρισης «κόκκινων» δανείων. Προϋπόθεση θα είναι τα ακίνητα αυτά να έχουν περιέλθει στην κυριότητα των τραπεζών. Η εν λόγω ρύθμιση αναμένεται να περιληφθεί στο νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα και αποτελεί μία από τις διατάξεις που θα θεσμοθετηθούν άμεσα στην κατεύθυνση αφενός της μεγαλύτερης ευελιξίας στην αδειοδότηση των εταιρειών και αφετέρου στην επιτάχυνση της ίδιας της διαχείρισης «κόκκινων» δανείων.

Βάσει των συμφωνηθέντων με τους δανειστές, στο ίδιο νομοσχέδιο θα περιληφθούν διατάξεις που θα προβλέπουν τα εξής:

• Οι διαδικασίες που προβλέπονται από τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών δεν θα επηρεάζονται από τη μεταβίβαση του δανείου στις εταιρείες διαχείρισης ή μεταβίβασης απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

• Η απαίτηση που υπήρχε στον νόμο 4354/2015 και συγκεκριμένα στο άρθρο 1, παράγραφος 4 να γνωμοδοτεί για τις άδειες προς τις εταιρείες διαχείρισης ή μεταβίβασης απαιτήσεων και τριμελής επιτροπή, η λειτουργία της οποίας καθορίζεται με απόφαση των υπουργών Οικονομίας, Οικονομικών και Τουρισμού, θα απαλειφθεί.

Μέχρι το τέλος Μαΐου, εξάλλου, θα πρέπει να γίνουν στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, είτε αυτό αφορά τον νόμο 4354/2015 είτε πράξεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εξής αλλαγές:

• Οι άδειες των εταιρειών διαχείρισης, όταν δεν περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης δανείων, να αποσυνδεθούν από την Πράξη 2577 (περί λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και σχετικές αρμοδιότητες των διοικητικών τους οργάνων).

• Να απλοποιηθούν οι προϋποθέσεις για τα επιχειρηματικά σχέδια των εταιρειών που στους σκοπούς τους δεν περιλαμβάνεται η αναχρηματοδότηση δανείων.

• Να απαλειφθεί η προϋπόθεση περί «ξεπλύματος» χρήματος για τις εταιρείες διαχείρισης που δεν παρέχουν υπηρεσίες αναχρηματοδότησης και δεν διαχειρίζονται χρήματα τρίτων. Τούτο θα ισχύει για τα δάνεια που κατέχουν εταιρείες οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί ότι εφαρμόζουν τους κανόνες κατά του «ξεπλύματος» μαύρου χρήματος.

Στο νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα θα πρέπει επίσης να περιληφθεί η επίμαχη διάταξη για την ασυλία στελεχών του Δημοσίου και τραπεζών που υπογράφουν αναδιαρθρώσεις χρεών, είτε στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού είτε εκτός αυτού.

Επιπλέον, μέσα στις επόμενες ημέρες πρέπει να εκδοθούν οι υπουργικές αποφάσεις που εκκρεμούν για τη ρύθμιση και την πιστοποίηση του επαγγέλματος του μεσολαβητή πτώχευσης. Τέλος, στο νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα θα περιληφθούν τροποποιήσεις στον Πτωχευτικό Κώδικα.

Την επαναφορά της βεβαίωσης μη οφειλής ΤΑΠ για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, του μοναδικού εγγράφου που είχε καταργηθεί το 2014 στο πλαίσιο της προσπάθειας περιορισμού της γραφειοκρατίας, προβλέπει το άρθρο 60 του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση! Όπως επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ σε σχετικό υπόμνημα προς τον υπουργό κ. Π. Σκουρλέτη, αλλά και τον Πρόεδρο της ΚΕΔΕ κ. Γιώργο Πατούλη, ο αριθμός των δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη σύνταξη κάθε συμβολαιογραφικού εγγράφου μεταβίβασης ακινήτου για οποιαδήποτε αιτία, είναι ασύλληπτος και συνεχώς διογκούμενος. Συγκεκριμένα υπάρχουν έως και 22 διάφορα δικαιολογητικά (επισυνάπτεται ο πλήρης κατάλογος) με μέσο όρο 10 δικαιολογητικών για κάθε συνήθη δικαιοπραξία, από τα οποία το μοναδικό που καταργήθηκε, επανέρχεται τώρα σε ισχύ, ενώ το Υπουργείο Ενέργειας προωθεί και σν με βεβαιώσεις μηχανικών για τις αποδοχές κληρονομιών! Με το ίδιο υπόμνημα η ΠΟΜΙΔΑ ζητά να μην επιβληθούν αναδρομικά δημοτικά τέλη στις επιφάνειες που τακτοποιούνται πολεοδομικά καθώς και να κατοχυρωθεί νομοθετικά ότι η απαλλαγή από δημοτικά τέλη για τα μη ηλεκτροδοτούμενα κενά ακίνητα ισχύει από τη διακοπή της ηλεκτροδότησης, εφόσον τα ακίνητα δηλώνονται ως κενά στο έντυπο Ε2. Επισυνάπτεται το υπόμνημα και ο κατάλογος των 22 δικαιολογητικών για τις συμβολαιογραφικές πράξεις.

Στα "Golden Hall", "The Mall Athens" σε Αθήνα και "Mediterranean Cosmos" σε Θεσσαλονίκη καταγράφηκε το 2016 όχι μόνον αύξηση της επισκεψιμότητας και της λειτουργικής τους κερδοφορίας, αλλά και αύξηση των πωλήσεων των καταστηματαρχών. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η διοίκηση της Lamda Development στα οικονομικά αποτελέσματα για την περυσινή χρονιά, η εταιρεία παρακολουθεί την απόδοση των εμπορικών της κέντρων μέσω δεικτών, οι κυριότεροι των οποίων, κατά τα διεθνή πρότυπα, είναι ο δείκτης επισκεψιμότητας και ο δείκτης πωλήσεων καταστηματαρχών. Σύμφωνα με αυτούς τους δείκτες, για το 2016 παρατηρήθηκε αύξηση της επισκεψιμότητας κατά 0,8% σε σχέση με το 2015, ενώ η αύξηση των πωλήσεων των καταστηματαρχών ήταν σημαντικά μεγαλύτερη και ανήλθε σε 2,9%. Η μέση πληρότητα πλησιάζει το 99% ενώ εξακολουθεί να παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον για μισθώσεις. Χαρακτηριστικό της συνεισφοράς των τριών εμπορικών κέντρων στα οικονομικά αποτελέσματα της Lamda Development είναι πως το EBITDA του ομίλου προ αποτιμήσεων , υπολογιζόμενο με την αναλογική μέθοδο, έφθασε πέρυσι στα 33,8 εκατ.ευρώ, έναντι 29,99 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Το ποσό αυτό αποτελεί ρεκόρ λειτουργικής κερδοφορίας της εταιρείας από την ίδρυσή της. Αναλυτικά, το 2016 η λειτουργική κερδοφορία του "The Mall Athens" ανήλθε στα 26,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο κατά 7,7% έναντι του 2015. Ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων παρουσίασε αύξηση κατά 1,3% ενώ ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 1,4%. Σύμφωνα με την οικονομική κατάσταση του 2016, το yield του The Mall Athens στις 31/12/2016 ανήλθε σε 7,6%. Η λειτουργική κερδοφορία του "Mediterranean Cosmos" στην Πυλαία της Θεσσαλονίκης εμφάνισε επίσης σημαντική άνοδο κατά 6,6% και ανήλθε σε 14,5 εκατ.ευρώ. Ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων αυξήθηκε κατά 3,7%, ο αριθμός των επισκεπτών κατά 0,5% ενώ το εμπορικό κέντρο είναι πλήρως μισθωμένο. Σύμφωνα με την οικονομική κατάσταση του 2016, το yield του Mediterranean Cosmos στις 31/12/2016 ανήλθε σε 10,6%. Σε ό,τι αφορά το Golden Hall, η ετήσια λειτουργική του κερδοφορία ανήλθε σε €15,2 εκατ., παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των τριών malls, κατά 9,4%. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των καταστημάτων και ο αριθμός των επισκεπτών κινήθηκαν ανοδικά κατά 4,7% και 1,9% αντίστοιχα. Σύμφωνα με την οικονομική κατάσταση του 2016, το yield του Golden Hall στις 31/12/2016 ανήλθε σε 8,9%. Οι επιδόσεις αυτές επιβεβαιώνουν ότι οι καταναλωτές ξοδεύουν πλέον στοχευμένα και, ανεξαρτήτως της κρίσης, ζητούν αυξημένο επίπεδο υπηρεσιών, οργανωμένο και ασφαλές περιβάλλον και εμπορικούς χώρους που να συνδυάζουν shopping και ψυχαγωγία. Να σημειωθεί επίσης πως τον Ιανουάριο του 2016 η Lamda Development απέκτησε τον πλήρη έλεγχο μέσω εξαγοράς του υπόλοιπου 66% του μετοχικού κεφαλαίου της συνδεδεμένης εταιρίας ECE-LAMDA HELLAS SA (η οποία μετά την εξαγορά της μετονομάστηκε σε Malls Management Services S.A.). Στόχος της εξαγοράς ήταν η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών διαχείρισης στα εμπορικά κέντρα The Mall Athens και Golden Hall, καθώς επίσης και η σημαντική μείωση του κόστους διαχείρισης των συγκεκριμένων εμπορικών κέντρων. Η ενέργεια αυτή βελτίωσε το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα των δύο εμπορικών κέντρων για το 2016 κατά το ποσό των 1,2 εκατ.ευρώ.

Επενδύσεις της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ προβλέπουν για το 2017 στην αγορά ακινήτων οι ειδικοί του κλάδου. Μάλιστα, εφόσον επιβεβαιωθεί η σχετική εκτίμηση, θα σηματοδοτήσει την πρώτη ετήσια αύξηση που καταγράφεται στην αγορά από το 2014, όταν οι σχετικές επενδύσεις είχαν προσεγγίσει τα 900 εκατ. Ας σημειωθεί ότι πέρυσι οι αγορές ακινήτων με στόχο την εκμετάλλευση δεν ξεπέρασαν τα 250 εκατ. ευρώ Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017, όπως έχει άλλωστε ήδη διαφανεί. Στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθούν εμπορικά καταστήματα σε σημεία υψηλής εμπορικότητας, όπως επίσης και κτίρια γραφείων σύγχρονων προδιαγραφών, για τα οποία έχει αναζωπυρωθεί η ζήτηση μίσθωσης χώρων από τις επιχειρήσεις, δεδομένου ότι οι τιμές των ενοικίων έχουν πλέον σταθεροποιηθεί και δύσκολα θα υποχωρήσουν εκ νέου. Αντίστοιχα, υπάρχει αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον για την απόκτηση ξενοδοχειακών ακινήτων, τόσο στην Αθήνα όσο και σε δημοφιλείς παραθεριστικούς προορισμούς. Επίσης, αρκετά επενδυτικά κεφάλαια του εξωτερικού συνεχίζουν να ενδιαφέρονται για την απόκτηση χαρτοφυλακίων ακινήτων, που είναι συνδεδεμένα (με τη μορφή ενεχύρου) με πληθώρα NPLs. Για τα εν λόγω χαρτοφυλάκια αναμένεται να εκφραστεί αγοραστικό ενδιαφέρον και από τις εγχώριες ΑΕΕΑΠ, είτε απευθείας από τράπεζες είτε μέσω εξαγοράς από κάποια από τις εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων. Ηδη, άλλωστε, οι ΑΕΕΑΠ έχουν σπεύσει να προχωρήσουν σε σημαντικές κινήσεις τόνωσης της ρευστότητάς τους, ώστε να έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την εκμετάλλευση των επενδυτικών ευκαιριών που θα προκύψουν. Η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου, η Εθνική Πανγαία, διέθετε ρευστά διαθέσιμα της τάξεως των 40,5 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2016. Ωστόσο, έχει ήδη ληφθεί απόφαση για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά ποσό που πιθανότατα θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. ευρώ, μόλις εξομαλυνθεί το πολιτικοοικονομικό σκηνικό. Εν ολίγοις, θα διαθέτει συνολική ρευστότητα της τάξεως των 350 εκατ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να έχει προχωρήσει σε αξιοποίηση της πρόσθετης επιλογής του τραπεζικού δανεισμού. Αντίστοιχα, η Grivalia Properties έχει προχωρήσει σε σημαντικές «ενέσεις» ρευστότητας. Η εταιρεία διέθετε ρευστά διαθέσιμα 62 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2016, ενώ εξασφάλισε και πρόσθετη ρευστότητα 50 εκατ. μέσω σύναψης μακροπρόθεσμου δανείου με το IFC, της Παγκόσμιας Τράπεζας. Επίσης, πρόσφατα συμφώνησε με την Τράπεζα Πειραιώς για την έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου 20 εκατ. για τη χρηματοδότηση της ανακατασκευής ακινήτου στον Πειραιά, από αποθήκες των παλαιών εγκαταστάσεων της «Παπαστράτος» σε σύγχρονο κτίριο γραφείων 10.500 τ.μ.