Ανοικτό το ενδεχόμενο για παράταση των μεταβατικών διατάξεων που προστατεύουν την κύρια κατοικία από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς και λήγουν στο τέλος της χρονιάς, αφήνει το υπουργείο Ανάπτυξης, αν και θεωρεί «επαρκή το πλαίσιο του νόμου "Κατσέλη" και του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών».

Κορυφαίος αξιωματούχος του υπουργείου Ανάπτυξης σε χθεσινή συνάντηση με τους δημοσιογράφους και ερωτηθείς για τις ενέργειες της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την παράταση ή τη λήξη του νόμου 4224/2013, που προστατεύει υπό προϋποθέσεις την κύρια κατοικία από τους πλειστηριασμούς, απέφυγε να τοποθετηθεί επίσημα: «Δεν υπάρχει τίποτα ανακοινώσιμο για το θέμα της παράτασης του μεταβατικού πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς», αρκέστηκε στο να απαντήσει και πρόσθεσε: «Οποιαδήποτε πρόχειρη και βιαστική δήλωση για το θέμα μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα».

Ο ίδιος αξιωματούχος ρωτήθηκε και για το σχέδιο «Δένδια» σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση των στεγαστικών δανείων καθώς και συνολικά για το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους προς τις τράπεζες και υπογράμμισε: «Το πλαίσιο που υπάρχει είναι επαρκές», είπε αναφερόμενος στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών που προβλέπει ρυθμίσεις από τις τράπεζες αλλά και για τον νόμο Κατσέλη, όπως προαναφέρθηκε. Ειδικά για το «σχέδιο Δένδια» σημείωσε πως «αν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση για νομοθετική ρύθμιση, χρειάζεται σοβαρή μελέτη του θέματος. Ακούμε προσεκτικά τις απόψεις φορέων» και πρόσθεσε με νόημα «πρέπει όποια απόφαση για αυτά τα θέματα να λαμβάνει υπόψη και να δείχνει προσοχή στον τραπεζικό πυλώνα».

Μέχρι το τέλος του 2015 θα παραμείνουν οι αντικειμενικές αξίες ως βάση υπολογισμού της αξίας των ακινήτων κατά τον πλειστηριασμό, διευκρινίζει το υπουργείο Δικαιοσύνης. Σχετικά με τη διάταξη που μπήκε στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και προβλέπει ότι οι τιμές εκκίνησης των πλειστηριασμών θα είναι σύμφωνα με τις πολύ χαμηλές εμπορικές αξίες των ακινήτων, και όχι σύμφωνα με την αντικειμενική αξία, η οποία είναι αρκετά υψηλότερη, το υπουργείο Δικαιοσύνης διευκρινίζει: «Οι αλλαγές όσον αφορά στον υπολογισμό της αξίας αλλά και την τιμή εκκίνησης των πλειστηριασμών ακινήτων αποτελούν αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας και επιστημονικής μελέτης. Ωστόσο, λόγω των επικρατουσών συνθηκών, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2015 ως βάση υπολογισμού της αξίας των ακινήτων κατά τον πλειστηριασμό παραμένουν οι αντικειμενικές αξίες. Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι η εμπορική αξία των ακινήτων αποτελεί την πιο αποτελεσματική, δίκαιη και πολιτικά ορθή μέθοδο υπολογισμού της αξίας του ακινήτου για τις ανάγκες του πλειστηριασμού. Αυτή η μέθοδος άλλωστε αποτελεί και την πρακτική των περισσοτέρων χωρών του δυτικού κόσμου. Ως κριτήριο για τον καθορισμό της εμπορικής αξίας δεν μπορεί να είναι μεμονωμένες μεταβιβάσεις γειτονικών ομοειδών ακινήτων οι οποίες είναι πιθανόν να μην αντανακλούν την πραγματική εμπορική αξία των ακινήτων. Επομένως, ο ορισμός της εμπορικής αξίας δεν μπορεί να γίνεται αυθαίρετα. Έτσι απαιτείται η δημιουργία ενός μεθοδολογικά αξιόπιστου συστήματος εκτιμήσεων, το οποίο θα στηρίζεται σε σταθερά, επιστημονικώς αποδεκτά και αδιάβλητα κριτήρια υπολογισμού, ώστε με βάση αυτό να ορίζονται με σαφήνεια και ορθότητα οι εμπορικές αξίες των ακινήτων. Αυτό το σύστημα αναμένεται να δημιουργηθεί μέχρι το τέλος του 2015 με τη συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων. Έτσι θα αποφευχθεί ο πλειστηριασμός ακινήτων έναντι αντιτίμων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική εμπορική αξία των ακινήτων και ως εκ τούτου οδηγούν σε άδικες καταστάσεις για τα μετέχοντα στη διαδικασία του πλειστηριασμού μέρη. Μέχρι τη δημιουργία του συστήματος αυτού, για τον υπολογισμό της αξίας του ακινήτου, υπ' όψιν λαμβάνονται οι αντικειμενικές αξίες, ενώ η τιμή πρώτης προσφοράς (εκκίνησης) ορίζεται στα 2/3 αυτής, όπως και κατά το νομοθετικό καθεστώς που ίσχυε μέχρι σήμερα. Στο σύστημα αυτό αναφέρθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χαράλαμπος Αθανασίου κατά την ομιλία του στη διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση στις 9 Οκτωβρίου τονίζοντας την διαπραγματευτική επιτυχία της χώρας μας. Έπειτα από κοπιώδεις διαπραγματεύσεις και έναντι των θέσεων της τρόικας που ζητούσε α) τον καθορισμό της αξίας του προς πλειστηριασμό ακινήτου βάσει της εμπορικής αξίας του από την έναρξη εφαρμογής του νέου κώδικα, και β) τιμή εκκίνησης ίση με το 1/3 της εμπορικής αξίας, έγιναν δεκτές οι θέσεις της χώρας μας. Σύμφωνα με αυτές ορίζεται τιμή εκκίνησης πλειστηριασμού τα 2/3 της εμπορικής αξίας του ακινήτου, η οποία υπολογίζεται βάσει αδιάβλητου συστήματος που αντανακλά τις πραγματικές συνθήκες τις αγοράς, ενώ μέχρι να δημιουργηθεί το σύστημα αυτό (τέλος του 2015) θα ισχύει το υπάρχον σύστημα της αντικειμενικής αξίας. Μόνο κατά το χρονικό διάστημα αυτό, αν ο πλειστηριασμός δεν ήταν επιτυχής, λόγω ελλείψεως προσφορών, επαναλαμβάνεται σε 14 ημέρες με τιμή εκκίνησης το 50% της αντικειμενικής αξίας. Το ίδιο αποτέλεσμα θα υπήρχε και με το υπάρχον σύστημα. δεδομένης της αποτυχίας του πρώτου πλειστηριασμού που αναπόδραστα θα οδηγούσε σε θέση χαμηλότερης τιμής από το δικαστήριο για τον επόμενο πλειστηριασμό. Οι ως άνω διαδικασίες ενισχύονται με την καθιέρωση των κλειστών προσφορών αλλά και του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι λεπτομέρειες του οποίου θα ορισθούν με Προεδρικό Διάταγμα, που θα διαμορφωθεί άμεσα μετά την ψήφιση του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα χειραγωγούμενων πλειστηριασμών (κοράκια). Έτσι λοιπόν καθίσταται σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση, ενεργώντας με ευθύνη, διαμόρφωσε ένα νέο ρεαλιστικό και μοντέρνο σύστημα πλειστηριασμών, που από τη μία προσαρμόζεται στις καλές βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και οδηγεί στη διενέργεια πλειστηριασμών χωρίς να ελλείπουν οι μηχανισμοί υπολογισμού της αξίας των ακινήτων αλλά και τις τιμής πρώτης προσφοράς σε τέτοια επίπεδα ώστε να αποτρέπεται η θέση τιμών τέτοιων που αφήνουν απροστάτευτους τους οφειλέτες».

Οι ξένοι γυρίζουν την πλάτη στα ελληνικά ακίνητα. Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν την συμμετοχή των ξένων στην ελληνική αγορά ακινήτων την τελευταία τριετία όχι μόνο έχει περιοριστεί η εισροή κεφαλαίων για την αγορά ακινήτων από το εξωτερικό αλλά καταγράφονται και στοιχεία σημαντικών-σε σχέση με το μέγεθος της ελληνικής αγοράς-εκροών.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο οι αγορές ενώ την ίδια στιγμή πολλοί αλλοδαποί που έχουν ήδη αγοράσει ελληνικά ακίνητα ρευστοποιούν την επένδυση τους. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 2010 οι εισροές κεφαλαίων για αγορά ακινήτων είναι 35% λιγότερη σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 (στοιχεία οκταμήνου που αποτελούν μία ασφαλή ένδειξη και για την αγορά εξοχικής κατοικίας). Το ανησυχητικό είναι ότι η απομάκρυνση των ξένων από την ελληνική αγορά ακινήτων ξεκίνησε από το 2008 όταν καταγράφηκε πτώση των εισροών κατά 58% . Το 2009 η πτώση έφτασε το 24% και φέτος το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε έως τον Αύγουστο στο 35% και μέχρι το τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι θα κινηθεί μεταξύ 40-45%. Αθροιστικά την περίοδο αυτή εκτιμάται ότι η πτώση κινείται στο 70% σε σύγκριση με το 2007.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών της αγοράς τα δύο προηγούμενα χρόνια η απομάκρυνση των ξένων αγοραστών ήταν σε άμεση συνάρτηση με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Αντίθετα φέτος, η αγορά επηρεάστηκε από την πορεία της ελληνικής οικονομίας και κυρίως από τα φορολογικά μέτρα που επιβλήθηκαν και τα οποία κατέστησαν την επένδυση ασύμφορη.

Η διαπίστωση αυτή , επιβεβαιώνεται και από δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου σύμφωνα με τα οποία ακόμα και υψηλού εισοδήματα αγοραστές έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην ελληνική αγορά πολυτελών κατοικιών και αυτό παρά το γεγονός ότι η πτώση των τιμών έχει φτάσει σε ορισμένες περιπτώσεις και το 40%.