Συνεχίζεται και το 2013 η υποχώρηση των τιμών των ακινήτων και συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, στο πρώτο τρίμηνο του 2013 οι τιμές υποχώρησαν κατά μέσο όρο 11,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Έτσι, αθροιστικά η υποχώρηση των τιμών από το 2011 και εντεύθεν έχει φθάσει το 28,7%. Πιο αναλυτικά, οι τιμές των νέων διαμερισμάτων υποχώρησαν εφέτος κατά 10,8% έναντι μείωσης 11,9% που καταγράφηκε στις τιμές των παλαιοτέρων (ηλικίας άνω των 5 ετών).

Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή προκύπτει ότι οι τιμές των διαμερισμάτων το α΄ τρίμηνο του 2013 ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2012 κατά 12,6% στην Αθήνα, 8,2% στη Θεσσαλονίκη, 11,0% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 10,9% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Για το σύνολο του 2012, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, η μείωση των τιμών στις ίδιες περιοχές σε σχέση με το 2011 ήταν 11,8%, 13,4%, 10,9% και 11,7% αντίστοιχα. Αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η μείωση των τιμών των διαμερισμάτων τα δύο τελευταία έτη ήταν εντονότερη στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έναντι των άλλων περιοχών.

Η έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος και η γενικότερη απραξία που παρατηρείται στην αγορά ακινήτων, αποτυπώνεται και στη δραστική μείωση των συναλλαγών ή εκτιμήσεων που πραγματοποιήθηκαν με τραπεζική διαμεσολάβηση. Έτσι ο αριθμός τους στο πρώτο τρίμηνο εφέτος υποχώρησε στις 5.000 έναντι 10.500 που ήταν το τελευταίο τρίμηνο του 2012. Σε σχέση με πέρυσι ο αριθμός των συναλλαγών κατέγραψε μείωση κατά 24,5%. Συνεπακόλουθα, η αξία των ακινήτων τα οποία αφορούσαν οι εκτιμήσεις, το πρώτο τρίμηνο του 2013 ήταν μειωμένη κατά 34,6% σε σύγκριση με πέρυσι.

Ισχυρή άνοδο σημείωσαν οι τιμές κατοικίας στη Βρετανία τον Απρίλιο, σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα της Halifax. Συγκεκριμένα, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1,1%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο από τον Νοέμβριο, έπειτα από αύξηση 0,4% που είχαν σημειώσει τον Μάρτιο. Στο τρίμηνο μέχρι τον Απρίλιο, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 2% συγκριτικά με πέρυσι, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Σεπτέμβριο του 2010. Οι αναλυτές ανέμεναν άνοδο 0,1%, σε μηνιαία βάση, και 1,6%, σε ετήσια βάση.

Με απόφαση του ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Στουρνάρας καθόρισε την αντικειμενική τιμή για τα ακίνητα που βρίσκονται στην β’ ζώνη του δήμου Ψυχικού – Φιλοθέης, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τον υπολογισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας και στη συγκεκριμένη περιοχή και την αποστολή των σχετικών εκκαθαριστικών. Η νέα τιμή ζώνης θα ισχύσει για την περίοδο 2007 – 2011, περίοδο δηλαδή κατά την οποία κάτοικοι της περιοχής είχαν με προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας την τιμή ζώνης που είχε καθοριστεί στα 8.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Με την νέα απόφαση του κ. Στουρνάρα η οποία λαμβάνει υπόψη τις αποφάσεις του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, η τιμή ζώνης ορίζεται στα 5.150 ευρώ.

Δικαστική απόφαση-«πιλότος» «μπλοκάρει» την προσπάθεια διεκδίκησης και οικιστικής αξιοποίησης από ιδιώτες μεγάλων εκτάσεων σε περιοχές-«φιλέτα», ενώ βάζει φραγμό και στο φαινόμενο αλλεπάλληλων καταπατήσεων διαχρονικά, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, αλλά και στην ενδοχώρα. Η Ολομέλεια του Α.Π. δέχθηκε ότι δεν μπορούσε να υπάρξει ιδιοκτησία ιδιωτών στον αιγιαλό, αλλά και στα γκρεμνά, καθώς στις επικλινείς και απότομες επιφάνειες ήταν αδύνατη οποιαδήποτε αγροτική εκμετάλλευση. Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου έλυσε έναν νομικό «γόρδιο δεσμό» γύρω από το ιδιοκτησιακό καθεστώς τεράστιων εκτάσεων για τις οποίες αντιδικούν χιλιάδες ιδιώτες με το Δημόσιο, με «φόντο» το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει για τα δημόσια κτήματα από το 1837, αλλά και τις Συνθήκες και τα Πρωτόκολλα που υπέγραψε η Ελλάδα μετά την απελευθέρωσή της από την Τουρκία.

Το ανώτατο δικαστήριο, ανατρέποντας ομόφωνα το σκεπτικό που ακολούθησαν διάφορες εφετειακές αποφάσεις που είχαν κάνει δεκτές τις ιδιωτικές διεκδικήσεις, έβαλε «φρένο» σε τέτοιου είδους αξιώσεις, υψώνοντας «ασπίδα προστασίας» για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια ΑΠ, δέχθηκε ότι δεν μπορούν να ανήκουν σε ιδιώτες, αλλά μόνο στο Δημόσιο, μεγάλες εκτάσεις σε αιγιαλούς, δάση, κοινόχρηστους χώρους, βοσκές, γκρεμνά στη νησιωτική κυρίως Ελλάδα, αλλά και κάθε άλλου είδους εκτάσεις που, λόγω της μορφής τους, δεν ήταν δυνατό να εξουσιάζονται από κανένα πρόσωπο. Σημείο-κλειδί στην όλη υπόθεση και στην ανάσχεση σε ένα «τσουνάμι» διεκδικήσεων σε περιοχές-φιλέτα, σε βραχονησίδες, σε δασικές και παραλιακές εκτάσεις, κ.λπ., σε Πάρο, Σύρο, Νάξο, αλλά και στην Εύβοια, σε νησιά του Σαρωνικού, ακόμα και στην Αττική και στη Μάνη, αποτέλεσε η ερμηνεία που δόθηκε στο Πρωτόκολλο του Λονδίνου και στη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, που συνήφθησαν αμέσως μετά το τέλος της τουρκοκρατίας.

Πολλοί ιδιώτες υποστήριζαν ότι τα ακίνητα σε πληθώρα νησιών του Αιγαίου δεν πέρασαν ποτέ στην ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου. Κι αυτό γιατί πριν από την Επανάσταση του 1821 δεν εξουσιάζονταν από τον Σουλτάνο ούτε τα κατείχαν Οθωμανοί ιδιώτες και συνεπώς ανήκουν σε Ελληνες ιδιώτες και όχι στο κράτος. Τις απόψεις των ιδιωτών δέχθηκαν μερικές εφετειακές αποφάσεις που τους δικαίωσαν και το Δημόσιο αναζήτησε καταφύγιο στον Αρειο Πάγο. Η Ολομέλεια δέχθηκε ότι οι ιδιώτες μπορούν να διεκδικούν μόνο τις εκτάσεις εκείνες που ήταν «ιδιωτικές γαίες καθαράς ιδιοκτησίας» και οι οποίες δεν καταλήφθηκαν «με δικαίωμα πολέμου». Προς την ίδια νομική κατεύθυνση, ο αντεισαγγελέας ΑΠεπισήμανε ότι στις εκτάσεις αυτές των Κυκλάδων μετά τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας έγινε κύριός τους το Ελληνικό Δημόσιο ως διάδοχο του Οθωμανικού κράτους «δικαιώματι πολέμου».

Οι εκτάσεις αυτές -τόνισε- παρέμειναν προσδιορισμένες ως τμήμα του Οθωμανικού κράτους, δεν εξουσιάστηκαν από συγκεκριμένα πρόσωπα και μετά την Επανάσταση του 1821 κατέστη κύριο το νεοσυσταθέν ελληνικό κράτος, χωρίς καμία αποζημίωση. Στην «πιλοτική» υπόθεση η Ολομέλεια του ΑΠ δικαίωσε το Δημόσιο στην υπερδεκαετή αντιδικία του με ιδιώτες και νομικά πρόσωπα που εμφανίζονταν ως ιδιοκτήτες έκτασης 91,5 στρεμμάτων στην Καλντέρα της Σαντορίνης. Το Δημόσιο κατέφυγε στη Δικαιοσύνη όταν διαπίστωσε ότι σε παράλιο τμήμα ανεγέρθησαν οικοδομές και τοιχία, φυτεύθηκαν δενδρύλλια κ.λπ. Η Ολομέλεια δέχθηκε ότι ανήκουν στο Δημόσιο και δεν μπορούσε να υπάρξει ιδιοκτησία ιδιωτών στον αιγιαλό, αλλά και στα γκρεμνά, καθώς στις επικλινείς και απότομες επιφάνειες ήταν αδύνατη οποιαδήποτε αγροτική εκμετάλλευση και εξόρυξη θηραϊκής γης, επισημαίνοντας επίσης ότι η Καλντέρα αποτελεί παγκόσμιο μνημείο μοναδικού φυσικού κάλλους και ωραιότητας.