Με δικαστική απόφαση που έχει ως στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, το ΣτΕ ερμηνεύοντας τη σχετική νομοθεσία (αρχαιολογικός νόμος 3028/02 για την πολιτιστική κληρονομιά) σε συνδυασμό με το Σύνταγμα (άρθρο 24) έκρινε ότι δεν μπορεί να επιτραπεί η δόμηση σε νέα οικόπεδα, παρά μόνο στα οικόπεδα που ήταν από παλιά κτισμένα. Με τις σκέψεις αυτές το δικαστήριο ακύρωσε οικοδομική άδεια με την οποία είχε εγκριθεί (από πλευράς υπουργείου Πολιτισμού και αρχαιολογικού νόμου) η ανέγερση εννέα διώροφων κατοικιών σε οικόπεδο στη θέση «Αυλάκι» στο δήμο Ύδρας. Το δικαστικό «φρένο» στη δόμηση δεν αφορά μόνο την Ύδρα (που έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός και παραδοσιακός χώρος εδώ και δεκαετίες), αλλά και πολλούς παρόμοιους οικισμούς διάσπαρτους σε όλη τη χώρα, όπου έχουν προσφύγει διάφοροι πολιτιστικοί, περιβαλλοντικοί σύλλογοι (όπως στην Πάτμο και άλλα νησιά, αλλά και στην ηπειρωτική χώρα) για να αποτρέψουν την περαιτέρω δόμηση. Απόφαση Η δικαστική απόφαση (ύστερα από παραπομπή σε μείζονα σύνθεση λόγω σπουδαιότητας, αλλά και ευρύτητας των επιπτώσεων) δέχεται ότι δεν επιτρέπεται να κτιστεί αδόμητο οικόπεδο που βρίσκεται σε οικισμό που προστατεύεται γιατί έχει κηρυχθεί ως μνημειακού-ιστορικού χαρακτήρα.
Με την απόφαση-«μπούσουλα» για τη δόμηση τέτοιων περιοχών, το Ε' τμήμα του ΣτΕ ) έκρινε ότι ανοικοδόμηση επιτρέπεται σε οικόπεδα, όπου υπήρχαν ήδη κτίσματα όταν η περιοχή κηρύχθηκε ως μνημειακού χαρακτήρα κ.λπ. Έκρινε επίσης ότι μπορούν να κτιστούν και εκείνα τα οικόπεδα στα οποία θα μπορεί να αποδειχθεί ότι προϋπήρξαν κτίσματα (πριν από τη θέσπιση του προστατευτικού καθεστώτος) οποτεδήποτε στο παρελθόν. Το εάν πράγματι προϋπήρξαν τέτοια κτίσματα θα αποδεικνύεται με βάση τα συμβόλαια, αυτοψία που θα διενεργούν υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού κ.λπ. το οποίο και θα έχει τη σχετική ευθύνη. Αντίστοιχα θα επιτρέπεται -σύμφωνα με το ΣτΕ- και η ανακατασκευή οικοδομήματος παρόμοιου με εκείνο που αποδεικνύεται ότι υπήρχε, αλλά και η αποκατάσταση του σχετικού κτίσματος. Το δικαστήριο δέχθηκε επίσης ότι ο ν. 3028/02 δεν έχει καταργήσει το προστατευτικό πλαίσιο για τους οικισμούς μνημειακού, ιστορικού κ.λπ. χαρακτήρα κι έτσι δεν είναι δυνατή η ανέγερση νέων οικοδομών σε αδόμητα τμήματα του οικισμού.