Εξοχική: Η λύση έχει χρώμα ...άσπρο

Μήπως η λύση στο πρόβλημα της εξοχικής κατοικίας σήμερα είναι η τρίτη ηλικία; Διανύουμε την εποχή της «γκρίζας οικονομίας». Για τις επόμενες τρεις δεκαετίες η αύξηση στην αναλογία των ηλικιωμένων θα διαμορφώσει καθοριστικά την τουριστική αγορά. Ωστόσο οι σύγχρονοι μεσήλικοι και άνω αισθάνονται νεότεροι, είναι υγιέστεροι και πλουσιότεροι από παλαιότερες γενιές, και, κυρίως, έχουν έντονη επιθυμία να ταξιδέψουν και να αποκτήσουν εμπειρίες. Πρόκειται για μια «ευκαιρία» η οποία θα έχει χρονικό ορίζοντα 30 χρόνων. Η μεγάλη έκρηξη των ηλικιωμένων ξεκινά τώρα και ως το 2040 περίπου. Μετά η αναλογία θα ομαλοποιηθεί. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής οι μεγαλύτερες γενιές είναι αυτές που γεννήθηκαν ανάμεσα στα έτη 1950 και 1965. Στην Ευρώπη σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 102 εκατομμύρια πολίτες μεταξύ 55 και 75 ετών.

Αυτή η έκρηξη ηλικιωμένων οφείλεται κυρίως στην αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου προσεγγίζει τα 80 έτη, ενώ το εισόδημα στις ηλικίες άνω των 55 ετών και των συνταξιούχων είναι υψηλό. Με βάση στοιχεία μελέτης σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα εισοδήματα μετά τα 50 είναι υψηλότερα από τον γενικό μέσο όρο. Οι μέσες ετήσιες αποδοχές των Ευρωπαίων (ΕΕ-«27») ηλικίας 50-59 ετών ανέρχονται σε 33.218 ευρώ, έναντι 34.038 ευρώ όσων είχαν υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας τους, όταν ο μέσος όρος των εισοδημάτων όλου του πληθυσμού ήταν μόλις 29.638 ευρώ. Η ραγδαία ανατροπή της αναλογίας μεταξύ ατόμων σε παραγωγική ηλικία και ηλικιωμένων συνταξιούχων αναμένεται να προξενήσει σεισμικές δονήσεις στα θεμέλια της παγκόσμιας οικονομίας. Οι προοπτικές της «τρίτης ηλικίας» είναι μεγάλες καθώς διευρύνει συνεχώς τα μερίδιά της σε όλον τον κόσμο, με ποσοστό αύξησης 14% από το 2000 ως το 2011 για τις ηλικιακές ομάδες 45-64 ετών (Goldies) και 65+ (Seniors). Φυσικά , η επίδραση της δημογραφικής αλλαγής του πληθυσμού ενισχύει είδη διακοπών όπως η κρουαζιέρα, ο τουρισμός ευεξίας και υγείας, οι εμπειρίες ζωής (περιήγηση, ήπια περιπέτεια, πόλεις) και η παραθεριστική κατοικία. Αντίθετα, παρατηρείται κάμψη στο μοντέλο «ήλιος - θάλασσα». Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (ΠΟΤ) οι τρέχουσες δημογραφικές εξελίξεις θα έχουν ανατρεπτικές επιδράσεις στις επιθυμίες και στις καταναλωτικές προτιμήσεις των μελλοντικών τουριστών.

Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι το 7,3% των ενήλικων κατοίκων της ΕΕ-"27" δηλώνουν πως επιθυμούν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό μετά τη συνταξιοδότησή τους ενώ ένα 22% χρησιμοποιεί τα χρήματα του εφάπαξ για την απόκτηση κάποιου νέου ακινήτου. Την ίδια ώρα η παραχείμαση (snowbird tourism) αναπτύσσεται σαν μια ιδιαίτερη τουριστική δραστηριότητα σε περιοχές με ήπιο κλίμα, καλές δημόσιες υποδομές και πυκνό δίκτυο επικοινωνιών. Η Ισπανία δέχεται πάνω από 12 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως που επισκέπτονται τα εξοχικά τους. Ο κρίσιμος παράγοντας είναι καθαρά οικονομικός: στην «καρδιά» του στόχου είναι ένας πολίτης με σταθερό και ικανοποιητικό επίπεδο εισοδήματος, ιδιοκτησία και ελεύθερος από οικογενειακές υποχρεώσεις. Γι' αυτό προορισμοί και ταξιδιωτικοί οργανισμοί έχουν αρχίσει να «ρίχνουν στα πόδια» αυτών των ηλικιακών ομάδων τα τελευταία τους προϊόντα.

Ο αριθμός υπερηλίκων αυξάνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη πληθυσμιακή ομάδα σ’ ολόκληρο τον κόσμο υποστηρίζει νέα έρευνα του ΟΗΕ, υπογραμμίζοντας ότι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια οι υπερήλικες του πλανήτη θα φτάσουν το ένα δισεκατομμύριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας , που επικαλείται η Φωνή της Αμερικής, το 2000, για πρώτη φορά στην ιστορία, υπήρχαν περισσότεροι άνθρωποι άνω των 60 ετών στον πλανήτη, απ’ ότι παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ οι δημογράφοι προβλέπουν ότι μέχρι το 2050, ο αριθμός των υπερηλίκων θα είναι μεγαλύτερος απ΄ότι ο αριθμός των παιδιών κάτω των 15 ετών. Επίσης μέσα στα επόμενα 10 χρόνια ο αριθμός των υπερηλίκων θα ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο, δηλαδή θα αυξηθούν κατά 200 εκατομμύρια μέσα σε μόλις 10 χρόνια. Η νέα έκθεση του ΟΗΕ σημειώνει τέλος ότι ενώ η τάση της αύξηση της μέσης ηλικίας των πληθυσμών αποτελεί επίτευγμα της ανθρωπότητας, παρουσιάζει παράλληλα και τεράστιες προκλήσεις για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τα συνταξιοδοτικά συστήματα, καθώς επίσης και για την ζωτική καθημερινότητα των λαών και τις σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών γενιών.