Μονόδρομος η αύξηση της ζήτησης

Πρόσφατα διάβασα την τελευταία έρευνα του ΙΟΒΕ για τις προσδοκίες. Τρία στοιχεία με προβλημάτισαν έντονα. Το ένα αφορά στην αποταμίευση. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν προτίθεται να προχωρήσουν σε επενδύσεις στο ίδιο διάστημα. Η πρόβλεψη για αύξηση της ανεργίας. Η εκτίμηση για μείωση των δαπανών. Τι σημαίνουν τα στοιχεία αυτά για την αγορά ακινήτων ; Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι δεν θα πρέπει να σημειωθεί αύξηση της ζήτησης για το επόμενο δωδεκάμηνο είτε λόγω αρνητικών προσδοκιών είτε λόγω αντικειμενικών δυσχερειών. Αντίθετα είναι πολύ πιθανό να υπάρξει περαιτέρω αύξηση της προσφοράς αφού στο ήδη υψηλό αδιάθετο απόθεμα ακινήτων θα προστεθεί και ένας επιπλέον αριθμός από εκείνους που είναι υποχρεωμένοι να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει τόσο από α στοιχεία που αφορούν στην εξέλιξη της ανεργίας όσο και από εκείνα που καταγράφουν τις προβλέψεις των επιχειρηματιών για την εξέλιξη του όγκου εργασιών τους στο επόμενο χρονικό διάστημα. Μόνο τυχαίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί στο γεγονός ότι τόσο στο εμπόριο όσο και στην μεταποίηση οι προβλέψεις εμφανίζουν μείωση των πωλήσεων και της παραγωγής. Ειδικότερα όσο αφορά στο εμπόριο , στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις τότε θα πρέπει να αναμένεται αύξηση του δείκτη διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων ή για να το πούμε πιο απλά αύξηση του αριθμού των καταστημάτων που παραμένουν κενά. Ανάλογες είναι και οι εκτιμήσεις και για την πορεία της αγοράς γραφειακών χώρων. Σίγουρα οι επισημάνσεις αυτές , δεν είναι καθόλου αισιόδοξες αντίθετα προκαλούν σκεπτικισμό και απαισιοδοξία . Από την άλλη πλευρά όμως , μία προσεκτική μελέτη τους οδηγεί σε συμπεράσματα σχετικά με την μορφή των παρεμβάσεων που θα πρέπει να γίνουν από την κεντρική κυβέρνηση προκειμένου να αποτραπούν οι αρνητικές τάσεις. Το πρώτο στοιχείο είναι παρέμβασης προς την κατεύθυνση της τόνωσης της ζήτησης. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να περιορισθούν οι ζημιές σε εμπόριο , υπηρεσίες και μεταποίηση και να επηρεασθεί η ανεργία. Το δεύτερο στοιχείο είναι η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που εξακολουθούν να έχουν καταλυτική σημασία για ολόκληρη την οικονομία. Οι παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της τόνωσης της ζήτησης όχι μόνο θα επηρεάσουν δευτερογενώς την αγορά ακινήτων αλλά είναι πολύ πιθανόν ότι θα συμβάλλουν και στον περιορισμό της προσφοράς. Ίσως αυτός αποδειχθεί ο μοναδικός τρόπος για να αποφευχθεί η κατακρήμνιση της αγοράς ακινήτων. Όλα τα υπόλοιπα είτε θα αμβλύνουν παροδικά τα φαινόμενα της κρίσης είτε απλώς θα την μεταθέσουν χρονικά. Πρόκειται για τη κλασική κευνσιανή πρόταση την οποία διάφοροι πρόσφατα ασπασθέντες τον κεϋνσιανισμό αγνοούν συστηματικά.