Νερό: σπατάλη και ρύπανση

Την τελική της Έκθεση με τα συμπεράσματα των εργασιών της ολοκλήρωσε σήμερα 13 Ιουλίου 2010, σε ειδική Συνεδρίαση, η Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Κώστας Καρτάλης «Από τις εργασίες της Επιτροπής διαπιστώθηκε μία ακατανόητη σπατάλη υδατικών πόρων αλλά και μια επίσης ακατανόητη αντίληψη ότι οι ποταμοί και οι λίμνες μπορεί να είναι παραλήπτες αστικής, γεωργικής και βιομηχανικής ρύπανσης. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά ποτάμια και λίμνες στη χώρα μας είναι σε ανησυχητική κατάσταση καθώς διέπονται από νομοθεσία του 1965!!. Καταγράψαμε την κατάσταση, προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα πριν είναι αργά και ζητάμε από τους συναρμόδιους φορείς να δραστηριοποιηθούν άμεσα. Σε κάποιες περιπτώσεις, χρειάζεται να συνδυάσουμε τα μέτρα προστασίας με φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα. Εκεί ο ρόλος των Υπουργείων Οικονομικών και Οικονομίας είναι κεντροβαρικός.»
Η Υποεπιτροπή μετά από έξι ειδικές συνεδριάσεις για το θέμα αυτό και δύο επισκέψεις σε περιοχές που έχουν άμεση σχέση με το ζήτημα αυτό (Ποταμός Λάδωνας - Ποταμός Πηνειός) καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις για την προστασία των επιφανειακών υδάτων (ποτάμια-λίμνες):
α) την ενίσχυση των περιβαλλοντικών ελέγχων,
β) τη διατήρηση μητρώου περιβαλλοντικών παραβάσεων με ανάρτηση τους στο διαδίκτυο,
γ) τη μείωση του φορολογικού βάρους των φορέων της μεταποίησης που εκσυγχρονίζουν τις περιβαλλοντικές υποδομές τους (διαχείριση λυμάτων και απορριμμάτων) και περιορίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα,
δ) την υποχρεωτική συνάρτηση αναπτυξιακών επιδοτήσεων με την υιοθέτηση τεχνολογιών και τεχνικών για τη μείωση της ρύπανσης στην πηγή.
ε) την ασφάλιση των φορέων έναντι του κινδύνου περιβαλλοντικής ζημίας.
Επιπρόσθετα προτείνονται:
1. Για την προστασία των ποταμών και των λιμνών, η οριοθέτηση τους κατά απόλυτη προτεραιότητα και σε 2η φάση ο καθορισμός ζώνης άμεσης προστασίας, η οποία δεν πρέπει να είναι μικρότερη από τα 100m πλάτος. Προτείνονται επίσης η παύση υδροληψίας με απευθείας άντληση παρά μόνο από προκαθορισμένα και εγκεκριμένα σημεία άντλησης, η δημιουργία υποχρεωτικά στεγανών βόθρων ή δικτύου αποχέτευσης ή και μεταφοράς σε βιολογικούς καθαρισμούς των αστικών αποβλήτων χωριών ή και μικρών πόλεων, έτσι ώστε να καταργηθούν οι απορροφητικοί βόθροι τουλάχιστον στους οικισμούς που άπτονται του ποταμού/λίμνης ή βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη από τα 500m από αυτόν και την απαγόρευση διάτρησης γεωτρήσεων σε απόσταση τουλάχιστον 200m από τον ποταμό/λίμνη με παράλληλη πρόβλεψη για τη στεγάνωση των αδειοδοτημένων αρδευτικών γεωτρήσεων.
2. Ο άμεσος καθορισμός Ποιοτικών Περιβαλλοντικών Προτύπων και Οριακών Τιμών Εκπομπών (σε όρους Ετήσιας Μέσης Συγκέντρωσης (ΕΜΣ - ΠΠΠ) και Μέγιστης Επιτρεπόμενης Συγκέντρωσης (ΜΕΣ - ΠΠΠ) των υγρών βιομηχανικών αποβλήτων, βιομηχανικών και άλλων δραστηριοτήτων, που βρίσκονται εντός της λεκάνης των ποταμών κατ΄ αντιστοιχία της περίπτωσης του Ασωπού ποταμού.
3. Η ενίσχυση της χρήσης µη συµβατικών υδατικών πόρων (επαναχρησιµοποίηση λυµάτων ή χρήση όµβριων, υφάλ­µυρων κ.λπ. νερών). Απαραίτητες προϋποθέσεις αποτελούν η οικονομική ενίσχυση τέτοιων δράσεων (λ.χ. μέσω του αναπτυξιακού νόμου) και η θέσπιση κατάλληλου νοµοθετικού πλαισίου.
4. Για τους παράκτιους υγρότοπους, η αλλαγή της πολεοδομικής νομοθεσίας ώστε να αποκλείεται η οικιστική ανάπτυξη εντός των ορίων των παράκτιων υγροτόπων αλλά και να προβλέπεται κατά τη διαδικασία της έκδοσης οικοδομικής άδειας, η εξέταση των επιπτώσεων στον υγρότοπο από κάθε είδους κατασκευή.
5. Για το ζήτημα του νερού που χρησιμοποιείται στις γεωργικές καλλιέργειες η κοστολόγηση και στη συνέχεια τιµολόγηση του νερού άρδευσης, όπως προβλέπεται και στην Οδηγία 2000/60/ΕΚ, με βάση όμως κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια και με γνώμονα την παρούσα οικονομική κατάσταση, τις πιέσεις στο αγροτικό εισόδημα, την αναθεώρηση της ΚΑΠ και την κλιματική αλλαγή
Τέλος, η Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής:
- καλεί το ΥΠΕΚΑ για περαιτέρω επίσπευση των διαδικασιών για την εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας 2000/60 (καταγραφή πιέσεων και ανά­λυση επιπτώσεων, οικονοµική ανάλυση χρήσεων, µητρώο προστατευόµενων περιο­χών, σύνταξη προγραµµάτων παρακολούθησης, προώθηση διαδικασιών διαβούλευ­σης σύνταξη προγραµµάτων διαχείρισης, τελικός καθορισµός των κύριων λεκανών απορ­ροής και των υδατικών διαµερισµάτων της χώρας) που θα οδηγήσουν στην πλήρη εφαρμογή των μέτρων για την προστασία της ποιότητας και ποσότητας των υδατικών πόρων της χώρας,
- καλεί το Υπουργείο Οικονομίας να εντάξει στον αναπτυξιακό νόμο ειδικά μέτρα για την ενσωμάτωση σε παραγωγικές επενδύσεις τεχνολογιών/τεχνικών προστασίας και εξοικονόμισης των υδατικών πόρων,
- καλεί το Υπουργείο Οικονομικών να επεκτείνει, στα πλαίσια των διαμορφούμενων δημοσιονομικών περιθωρίων, τις ρυθμίσεις για φορολογικές ελαφρύνσεις σε επενδύσεις που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, και σε επενδύσεις που προστατεύουν την ποιότητα και την ποσότητα των υδατικών πόρων,
- καλεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να ενισχύσει τα προγράμματα αντιμετώπισης της νιτρορύπανσης (Οδηγία 91/676/ΕΚ) και να σχεδιάσει, σε συνεργασία με το ΥΠΕΚΑ, ένα χωροταξικά ισόρροπο πρόγραμμα κατασκευής έργων πεδινής και ορεινής υδρονομίας,
- καλεί το Υπουργείο Εσωτερικών να προτάξει το θέμα της διαχείρισης των υδατικών πόρων στο πρώτο διάστημα εφαρμογής του Σχεδίου ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ,
- καλεί τα Υπουργεία ΠΕΚΑ και Αγροτικής Ανάπτυξης να δρομολογήσουν δράσεις επανόρθωσης της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει υποστεί το υδατικό σύστημα της χώρας, σε περιοχές εντατικής γεωργίας ή καταγραφής υψηλής ρύπανσης επιφανειακών και υπογείων υδάτων, όπως η περιοχή Ασωπού-Οινοφύτων, κ.α.